ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡဆိုင္ရာ စာတမ္းတို

ၿပည္သူ႔လြွတ္ေတာ္
ရက္စြဲ ၊၅.၉.၂၀၁၈

နိဒါန္း

၁။    ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာမ်ားသည္ သာမန္လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ မဟုတ္ဘဲ သမိုင္းဇာစ္ျမစ္ႀကီးမားသည့္ ပထဝီနိုင္ငံဆိုင္ရာ ျပႆနာတစ္ရပ္ျဖစ္သည့္အျပင္ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္မႈ၊ သဘာဝသယံဇာတမ်ား ပိုင္ဆိုင္ေရးအတြက္ အၿပိဳင္အဆိုင္ႀကိဳးပမ္းမႈ၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုး မႈတို႔ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည့္ နိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး ျပႆနာရပ္ျဖစ္ပါသည္။

 ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥသည္ ရာစုႏွစ္တစ္စုေက်ာ္ သမိုင္းႏွင့္ခ်ီၿပီး ျဖစ္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လအ နည္းငယ္အတြင္း၊ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ေျဖရွင္းရန္ မလြယ္ကူသည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။  ရခိုင္ ၿပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူ အညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပည္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ UNHCR ၊ WFP အဖြဲ႕မ်ားအျပင္ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕မ်ားအေနျဖင့္ ၾကက္ေျခနီ လႈပ္ရွားမႈအသြင္ျဖင့္ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီ ေပးေရးဆိုင္ရာအေျခခံမူမ်ားႏွင့္အညီ ကူ ညီ ေထာက္ပံ့ေဆာက္ရြက္ျခင္း၊  IDP စခန္းမ်ားပိတ္သိမ္းျခင္း၊ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွစ္နိုင္ငံ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။



ရခိုင္ျပည္နယ္၏ေနာက္ခံသမိုင္း အက်ဥ္း

၂။    ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား၏သမိုင္းေၾကာင္းသည္ ဓညဝတီေခတ္၊ ေဝသာလီေခတ္၊ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ႏွင့္ေျမာက္ ဦးေခတ္ဟူ၍ေခတ္ေလးေခတ္ ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ေျမာက္ဦးေခတ္တြင္ အင္အားႀကီးမား ေသာ ရခိုင္မင္းမ်ား လက္ထက္၌ စစ္တေကာင္းေဒသ အပါအဝင္ ဘဂၤါလားနယ္ (၁၂) နယ္အထိ သိမ္းပိုက္နိုင္ခဲ့သည့္ သမိုင္း ရွိခဲ့ပါသည္။

၃။    ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ခရိုင္ေပါင္း (၄) ခု၊ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း (၁၇) ခုႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ (၃) ခု တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္း ထားပါ သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ စာရင္းေကာက္ယူရရွိေသာ လူဦးေရ (၃) သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး စစ္ေတြ၊ေမာင္ေတာႏွင့္ ေျမာက္ဦးခရိုင္မ်ားတြင္ စာရင္းမေကာက္ယူနိုင္ခဲ့ေသာလူဦးေရ (၁) သန္း ေက်ာ္ရွိပါသည္။ နိုင္ငံသား စိစစ္ ေရးကတ္ကိုင္ေဆာင္သူ (၆၀.၃) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ဧည့္နိုင္ငံသားကတ္ ကိုင္ေဆာင္သူ (ဝ.၁) ရာခိုင္ႏႈန္းခန႔္၊ နိုင္ငံ သားျပဳခြင့္ရကတ္ကိုင္ေဆာင္သူ (ဝ.၃) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ အမ်ိဳးသားမွတ္ပုံတင္ကတ္ကိုင္ေဆာင္သူ (ဝ.၆) ရာ ခိုင္ ႏွဳန္း၊ ယာယီသက္ေသခံကတ္ကိုင္ေဆာင္ သူ (ဝ.၆) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ နိုင္ငံျခားသားမွတ္ပုံတင္လက္မွတ္ ကိုင္ ေဆာင္သူ  (ဝ.၁) ရာခိုင္ႏႈန္းခန႔္၊ နိုင္ငံျခားသားနိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူ (ဝ.၁) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ သာသနာ ဝင္ကတ္ကိုင္ေဆာင္ သူ (ဝ.၄) ရာခိုင္ႏႈန္းႏွင့္ မည္သည့္ကတ္မွ မကိုင္ေဆာင္သူ (၃၇.၇) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါ သည္။

ရခိုင္ျပည္သို႔ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးမ်ား ဝင္ေရာက္လာပုံ

၄။    ၁၄ရာစုအစပိုင္း ရခိုင္ျပည္ဘုရင္မင္းေစာမြန္လက္ထက္ ေအဒီ ၁၄၃၀ တြင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ တည္၍ ေျမာက္ဦးေခတ္ကို စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းေခတ္တြင္ ရခိုင္တပ္မေတာ္၌ အာရပ္၊ ေပၚတူဂီ လူ မ်ိဳး မ်ား အမႈထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ၎မ်ိဳးဆက္မ်ားမွာ ယခု သံတြဲ၊ ရမ္းျဗဲကၽြန္းႏွင့္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ပတ္ ဝန္းက်င္တြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိၾကကာ ယင္းတို႔ကို ကမန္ဟု ေခၚဆိုၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ရခိုင္တိုင္း ရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳထားခဲ့ၾကပါသည္။ ယင္းကမန္ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား ၿဖစ္၍ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေအးအတူပူအမၽွ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။

၅။    အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ရႈံးၿပီးခ်ိန္ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ ဘႀကီးေတာ္မင္းလက္ထက္ ရခိုင္ေဒသသည္ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္သို႔က်ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္အဂၤလိပ္တို႔သည္ ရခိုင္ေဒသရွိ ႀကီးမားက်ယ္ျပန႔္ေသာ လယ္ယာလုပ္ငန္းမ်ားအား လုပ္ကိုင္ရန္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၊ စစ္တေကာင္းနယ္ ဘက္မွ ဘဂၤါလီအေျမာက္ အျမား ကို စတင္ေခၚယူတင္သြင္းကာ လုပ္ကိုင္ေစခဲ့ပါသည္။ ထူးျခား ေသာအခ်က္မွာ အဂၤလိပ္တို႔အေနျဖင့္ ရခိုင္ ေဒသကို ဘဂၤလားေဒသႏွင့္ေပါင္းစပ္ အုပ္ခ်ဳပ္လိုက္ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သမိုင္းအေထာက္အထား စာရင္းဇ ယားအရ ၁၈၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္၌ ဘဂၤါလီဦးေရ (၃၀,၀၀၀) ရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ (၂၁၇,၈၀၀) ရွိလာခဲ့ပါသည္။ ထိုစဥ္ ကတည္းက ၿဗိတိသၽွအစိုးရက မြတ္ဆလင္ဦးေရ တိုးပြားလာမႈကို စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ အေၿခ အေနကိုစုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ တစ္ခုဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ဖူး ပါ သည္။ ေကာ္မရွင္က မြတ္ဆလင္ဦးေရ အတားအဆီးမရွိတိုးဝင္လာမႈကို မဟန႔္တားပါက ေနာင္အခါတြင္ လူမ်ိဳးေရးပဋိပကၡမ်ားျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း အစီရင္ခံခဲ့ေသာ္လည္း ဒုတိယကမၻာစစ္ ေၾကာင့္ မည္သို႔မၽွမေဆာင္ ရြက္နိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

ေမာင္ေတာေဒသရွိ ဘဂၤါလီမ်ား ေနထိုင္မႈအေျခအေန

၆။    ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္တို႔ပါဝင္ေသာ ေမာင္ေတာခရိုင္သည္ ရခိုင္ ျပည္နယ္အ တြင္း၌ မြတ္ဆလင္အမ်ားစုေနထိုင္ရာ ေဒသျဖစ္ပါသည္။ ျပည္နယ္တစ္ခုလုံး၌ မြတ္ဆလင္ဦးေရ (၁၀.၅၅) သိန္းခန႔္ရွိသည္အနက္ ေမာင္ေတာခရိုင္၌ (၇.၆) သိန္းခန႔္ရွိပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ဖ်ား နယ္ျခားေဒ သျဖစ္ေသာ ေမာင္ေတာခရိုင္တြင္  ရခိုင္တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားမွာ (၅) ရာခိုင္ႏႈန္းခန႔္သာရွိပါသည္။  ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ဗလီ (၁) လုံးမွ (၇) လုံးအထိ ရွိပါသည္။ ေမာင္ေတာေဒသရွိ အေျခခံစီးပြားေရး လုပ္ငန္း မ်ားျဖစ္ေသာ လယ္ယာလုပ္ငန္း၊ ေရလုပ္ငန္း၊ ငါးပုဇြန္ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းတို႔ကို မြတ္ဆလင္မ်ားကသာ အ မ်ားစုပိုင္ဆိုင္လုပ္ကိုင္ လ်က္ရွိပါသည္။ ခရိုင္အတြင္းရွိ လယ္ေျမဧက (၁.၆) သိန္းအနက္ ဧက (၁.၃) သိန္း ခန႔္ကို မြတ္ဆလင္မ်ားက လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိပါသည္။

ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးတို႔အၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈမ်ားအက်ဥ္း

၇။    ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ဘဂၤါလီလူမ်ိဳးတို႔အၾကား ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈအက်ဥ္းမွာ ေအာက္ပါ     အတိုင္းျဖစ္ပါသည္-
(က)    ၁၉၄၂ ခုႏွစ္၊ ပဋိပကၡ။        ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ပါကစၥတန္သို႔ ရခိုင္ျပည္ထည့္သြင္း ေရး အစီအစဥ္ ေၾကာင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ရွိ ရခိုင္ရြာမ်ားအားလုံးဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရၿပီး ရခိုင္လူမ်ိဳး (၃၀,၀၀၀) ေက်ာ္အသတ္ ခံခဲ့ရပါသည္။

(ခ) ၁၉၈၈ခုႏွစ္၊ပဋိပကၡ။ ၁၉၈၈ခုႏွစ္အေရးအခင္းကာလတြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕၌ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အား နည္းခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္းယူကာ ဘဂၤါလီအင္အား (၅၀၀၀၀) ခန႔္က ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို သိမ္းယူရန္ႀကိဳးစား ခဲ့ေသာ္လည္း ရဲႏွင့္လုံထိန္း တပ္ရင္းတို႔က ျပန္လည္ခုခံနိုင္ခဲ့ပါသည္။ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ေမာရဝတီ ဘုန္း ႀကီး ေက်ာင္းသည္ (၃) ႀကိမ္တိုင္တိုင္ မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။

(ဂ)    ၁၉၉၄ခုႏွစ္၊ ပဋိပကၡ။ ၁၉၉၄ခုႏွစ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ RSO (Rohingya Solidarity Organization) (၈၀) ခန႔္က ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္စီးနင္းဝင္ ေရာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕ ေသဆုံး ကာ ေနအိမ္မ်ားပ်က္စီး ဆုံးရႈံးခဲ့ရပါသည္။

(ဃ)    ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ပဋိပကၡ။ ၂၀၁၂ခုႏွစ္၊ ေမလႏွင့္ဇြန္လမ်ားတြင္ ရမ္းျဗဲၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕ မ်ား၌ ၿဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမွအစျပဳ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိၿမိဳ႕ရြာ ေဒသအမ်ားအျပားတြင္ ရခိုင္ႏွင့္ဘဂၤါလီတို႔ အေျခ အေနမ်ား ပိုမိုတင္းမာလာခဲ့ၿပီး အဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျဖစ္ပြားကာ လူေပါင္း (၁၉၂) ဦးေသဆုံးခဲ့ၿပီး၊ (၂၆၅) ဦး ဒဏ္ ရာ ရရွိခဲ့ကာ၊ ေနအိမ္ေပါင္း (၈၆၁၄) လုံးပ်က္စီးဆုံးရႈံးခဲ့ပါသည္။  ယင္းအၾကမ္း ဖက္မႈမွစ၍ မိတၳီလာ ခရိုင္ အပါအဝင္ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕သို႔ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ့ခဲ့ ပါသည္။  နိုင္ငံေတာ္အေနျဖင့္လည္းနိုင္ငံတကာတြင္ နားလည္မႈလြဲမွားခံရျခင္း မ်ားရွိခဲ့ပါသည္။

(င)  ၂၀၁၆ခုႏွစ္၊ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ပြားမႈ။ ၂၀၁၆ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ၉ရက္ ေန႔တြင္ က်ီးကန္းျပင္ဌာနခ်ဳပ္၊ ကိုးတန္ေကာက္ကင္းစခန္းႏွင့္ ငါးခူရနယ္ေျမ႐ုံးမ်ားအား ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက အၾကမ္း ဖက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး တပ္မေတာ္သား (၉) ဦးက်ဆုံးၿပီး (၅) ဦး ဒဏ္ရာရရွိကာ (၁) ဦးေပ်ာက္ဆုံးခဲ့ပါသည္။ လက္ နက္မ်ိဳးစုံ (၅၁) လက္၊ က်ည္ မ်ိဳးစုံအေတာင့္ ၁ဝ၁၄ဝေတာင့္၊ လွံစြပ္တစ္ခု၊ က်ည္အိမ္ (၂၈) ခုေပ်ာက္ ဆုံးခဲ့ ပါသည္။ ဝင္ေရာက္စီးနင္းတိုက္ခိုက္သူ (၈) ဦး၏အေလာင္းရရွိကာ (၂) ဦးအရွင္ဖမ္းဆီး ရမိခဲ့ၿပီး လုပ္ေသ နတ္ ပစၥတိုတစ္လက္၊ ၎က်ည္ႏွစ္ေတာင့္၊ က်ည္အိမ္တစ္ခု သိမ္းဆည္းရမိခဲ့ပါသည္။ တပ္မေတာ္၊ ျမန္မာ နိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕ ပူးေပါင္းစစ္ေၾကာင္းမ်ားက အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ခိုေအာင္းေနထိုင္ရာေဒသမ်ား တြင္ နယ္ ေၿမရွင္းလင္းမႈဆိုင္ရာ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ဆင္ႏြဲခဲ့ရပါသည္။ ယင္းအၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္သည္ RSO အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေသာ ေမာင္ေတာ ေဒသတြင္ လႈပ္ရွားသည့္   Aqa Mul Mujahidin (အကာလ္မူလ္မူဂ်ာဟီဒင္န္) အဖြဲ႕၏ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

(စ)    ၂၀၁၇ခုႏွစ္၊ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ပြားမႈ။ ၂၀၁၇ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ၂၅ရက္ေန႔တြင္ ေမာင္ေတာခရိုင္အတြင္း အစြန္းေရာက္ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက ရဲကင္း၊ ရဲစခန္း (၃၀) အား တစ္ခ်ိန္တည္း၊ တစ္ၿပိဳင္ တည္းစ တင္တိုက္ခိုက္ျခင္းျဖင့္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခရိုင္တြင္ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္စဥ္မ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ပါ သည္။ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ (၈)ဦး ၊ ဒုလဝကမႉး (၁)ဦး စုစုေပါင္း( ၉)ဦး ေသဆုံးခဲ့ရၿပီး လက္နက္ ငယ္ (၆) လက္ ၊ လက္ကိုင္ဆက္သြယ္ေရးစက္ (၁) လုံး ဆုံးရႈံးခဲ့ၿပီး လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ ARSA အစြန္းေရာက္ အ ၾကမ္းဖက္သမား (၁၆) ဦး ေသဆုံး ခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢႏွင့္ ကမၻာ့နိုင္ငံအသီးသီးက ယင္းအၾကမ္းဖက္ တိုက္ ခိုက္မႈ အေပၚ ျပတ္သားစြာရႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္မ်ား အသီးသီးထုတ္ျပန္ခဲ့ၾက ပါသည္။ မစၥတာကို ဖီ အာနန္ဦးေဆာင္သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာအႀကံေပး ေကာ္မရွင္၏ အၿပီးသတ္အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ ခ်ိန္
ႏွင့္ အခ်ိန္ကိုက္၍ ရည္ရြယ္ ခ်က္ရွိစြာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မ်ား တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္၏လုံျခဳံေရးကို ဦးတည္၍ တိုက္ခိုက္လာခဲ့ပါသည္။

အစိုးရမ်ားအဆက္ဆက္ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကို စိစစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ား

၈။    ျမန္မာနိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၅၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ေရးအရတိုက္ခိုက္လာမႈ ေၾကာင့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္က ဆင္ျဖဴရွင္စစ္ဆင္ေရး၊ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္မွ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္အတြင္း ျမတ္မြန္ စစ္ဆင္ေရး၊ စံပယ္စစ္ ဆင္ေရးမ်ားျဖင့္ ဘဂၤါလီစာရင္းေကာက္ယူမႈ၊ စိစစ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရပါ သည္။  ၁၉၇၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ထဲေရး ႏွင့္သာသနာေရးဝန္ႀကီးဌာနတို႔ ပူးေပါင္းကာ နိုင္ငံျခား သားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ နဂါးမင္းစစ္ ဆင္ေရးျဖင့္ စိစစ္မႈတစ္ရပ္ကို နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္  ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ အျခားေဒသမ်ားတြင္ ျပႆနာတစ္စုံတစ္ရာ ျဖစ္ပြား ၿခင္း မရွိခဲ့ေသာ္လည္း ရခိုင္ ျပည္နယ္တြင္မူ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသည္။ နဂါးမင္းစီမံခ်က္ေၾကာင့္ ထြက္ ေၿပးသြားသည့္ အိမ္ေထာင္စုမွာ (၂၅,၉၀၅) စုျဖစ္ၿပီး၊ လူဦးေရအားျဖင့္ (၁၅၆,၆၃၀) ဦး သာျဖစ္ပါသည္။ ကုလ သမဂၢ၏ၾကားဝင္ဖ်န္ေျဖမႈေၾကာင့္ ႏွစ္နိုင္ငံေဆြးေႏြးပြဲမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး ဟသၤာစီမံခ်က္         ေဖာ္ေဆာင္ကာ ျပန္လည္လက္ခံသည့္ အေရအတြက္မွာ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း (၃၁,၅၀၅) စုျဖစ္ၿပီး၊ လူဦးေရအားျဖင့္ (၁၈၆,၉၆၈) ဦးျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဟသၤာစီမံခ်က္အရ အိမ္ေထာင္စု (၅,၆၀၃) စု၊ လူဦးေရအားျဖင့္ (၃၀,၃၃၈) ဦး ပိုမိုလက္ခံခဲ့ရပါသည္။

၉။    လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လြန္စြာမ်ားျပားေနၿပီးျဖစ္ေသာ နိုင္ငံျခားသား ႏွင့္ ေသြးေႏွာ ကိစၥမ်ားကို ထိန္းေက်ာင္းနိုင္ရန္အတြက္ နိုင္ငံကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူမ်ားက ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ျမန္မာနိုင္ငံသားျဖစ္ မႈ အက္ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံသားအျဖစ္ (ေရြးခ်ယ္ ေရး) အက္ဥပေဒ ႏွစ္ရပ္ကိုျပ ႒ာန္း က်င့္သုံးခဲ့ပါသည္။

၁၀။    ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၅ တြင္ နိုင္ငံျခားသား တစ္ဦးသည္ နိုင္ငံသားျပဳမႈလက္မွတ္ကို တင္ျပေလၽွာက္ထားနိုင္ၿပီး ဝန္ႀကီးကေက်နပ္ လက္ခံ လၽွင္ နိုင္ငံသားျပဳ လက္ မွတ္ကို ေပးအပ္နိုင္သည္ဟုေဖာ္ျပထားရွိပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာအစိတ္အပိုင္း တစ္ ရပ္ ၿဖစ္ေသာ နိုင္ငံသားျဖစ္မႈခြင့္ျပဳေပးျခင္း လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးအေပၚတြင္ ဝန္ႀကီးတစ္ဦး၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ခြင့္ျပဳ မိန႔္ေပးျခင္းသည္ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို စဥ္းစားရာတြင္ အလြန္လြယ္ကူသည့္သေဘာျဖစ္ေနျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ေရရွည္အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ နိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းရန္ အတြက္ နဂါးမင္းစီမံခ်က္ႏွင့္ ဟသၤာစီမံခ်က္မ်ားအၿပီးတြင္ အားထုတ္ခဲ့ ၾကပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္တြင္ နိုင္ငံသားျဖစ္မႈဥပေဒသစ္ကို ျပ႒ာန္းက်င့္သုံးခဲ့ပါသည္။

၁၉၈၂ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒ

၁၁။    ဤဥပေဒကို ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပ၍ အ တည္ ၿပဳျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒတြင္ အခန္း (၈) ခန္း၊ ပုဒ္မ ၇၆ ခု ပါဝင္ၿပီး နိုင္ငံသားဆိုသည္မွာ နိုင္ငံသား၊ ဧည့္နိုင္ငံသား၊ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရသူဟူ၍ အမ်ိဳးအစား (၃) မ်ိဳးခြဲျခားျပထားပါသည္-

(က)    နိုင္ငံသား။    နိုင္ငံသားဆိုသည္မွာ ေမြးရာပါနိုင္ငံသားႏွင့္ ဥပေဒအရ နိုင္ငံသား ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါ သည္-

(၁)    ေမြးရာပါနိုင္ငံသား။        ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒပုဒ္မ-၃ အရ နိုင္ငံေတာ္တြင္ပါဝင္ေသာ နယ္ေျမတစ္ခုခုတြင္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၈၅ ခုႏွစ္၊ ခရစ္ သကၠရာဇ္ ၁၈၂၃ ခုႏွစ္ မတိုင္မီမွစ၍ ပင္ရင္းနိုင္ ငံအျဖစ္ အျမဲေနထိုင္ခဲ့ေသာ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္း စသည့္ တိုင္းရင္းသား မ်ား
ႏွင့္ မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသားျဖစ္ သည္ဟု ျပ႒ာန္းထားပါ သည္။

(၂)    ဥပေဒအရ နိုင္ငံသား။        ဥပေဒအရနိုင္ငံသား ဆိုသည္မွာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံ သားျဖစ္မႈအက္ဥပေဒ အရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံသားအျဖစ္ (ေရြး ခ်ယ္ေရး) အက္ဥပေဒ အရေသာ္လည္းေကာင္း ေရြးခ်ယ္ေလၽွာက္ထားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒ အာဏာတည္သည့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မတိုင္မီ နိုင္ငံသားျဖစ္လာသူမ်ားသည္ ေမြးရာ ပါနိုင္ငံသား မဟုတ္ေသာ္လည္း ဥပေဒအရ နိုင္ငံသားျဖစ္လာၾကသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာ နိုင္ ငံသား ဥပေဒပုဒ္မ ( ၆ ) တြင္ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုသူမ်ားသည္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ျမန္မာ နိုင္ငံသားဥပေဒ ပုဒ္မ - ၁၈ ပါ ျပ႒ာန္း ခ်က္ႏွင့္ ၿငိစြန္းလၽွင္ ယင္းပုဒ္မအရ အေရးယူျခင္း ခံရမည္ဟု ျပ႒ာန္း ထားပါသည္။

(ခ)    ဧည့္နိုင္ငံသား။    ဧည့္နိုင္ငံသားကို ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားပါသည္-

(၁)    ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံသားျဖစ္မႈ အက္ဥပေဒအရ နိုင္ငံသားအျဖစ္ ေလၽွာက္ထားခဲ့ၿပီး ခြင့္ျပဳရန္က်န္ရွိသူမ်ား၊

(၂)    ဧည့္နိုင္ငံသားျဖစ္ေသာ မိဘႏွစ္ပါးတို႔မွ ေမြးဖြားသူမ်ားတို႔ျဖစ္ပါသည္။

(ဂ)    နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ား။        နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုထား ပါသည္-

(၁)    ၄-၁-၁၉၄၈ ရက္ေန႔ မတိုင္မီ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း၌ ေရာက္ရွိေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔မွ နိုင္ငံေတာ္အ တြင္း ေမြးဖြားသူမ်ားတို႔ျဖစ္ၾကပါသည္။

(၂) ဥပေဒအာဏာတည္သည့္ေန႔မွစ၍ နိုင္ငံေတာ္အတြင္း၌ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံေတာ္ ျပင္ပ၌ ျဖစ္ေစ နိုင္ငံသားႏွင့္ နိုင္ငံျခားသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ ဧည့္နိုင္ငံသားႏွင့္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ မိဘႏွစ္ပါးမွေမြးဖြားသူမ်ား၊ ဧည့္နိုင္ငံသားႏွင့္ နိုင္ငံျခားသား မိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ား၊ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရသူမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူ မ်ားႏွင့္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူႏွင့္ နိုင္ငံျခားသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားသူမ်ားသည္နိုင္ငံသား ျပဳခြင့္ရရန္ ေလၽွာက္ထားနိုင္ ပါသည္။

(၃)    နိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ ဧည့္နိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူႏွင့္        အိမ္ေထာင္က်ခဲ့ေသာ ဤဥပေဒအာဏာတည္သည့္ေန႔ မတိုင္မီက နိုင္ငံျခားသား မွတ္ပုံတင္လက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူတို႔ ျဖစ္ၾကပါ သည္။

White Card (ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္)

၁၂။    ျမန္မာနိုင္ငံတစ္ဝန္းလုံးတြင္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္ႏွင့္အညီ စိစစ္ေဆာင္ ရြက္ရန္ လိုအပ္မည့္သူမ်ားအား ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ နိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕မွ ထုတ္ ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။  White Card (ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္) ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားသည္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲေပးခြင့္အခြင့္အေရး ရရွိပါ သည္။  ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္) ကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းအတည္ျပဳေရး ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံ ယူပြဲဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၁၁ ပုဒ္မခြဲ (က) တြင္ ယာယီသက္ေသခံလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိေၾကာင္းျပ ႒ာန္းခဲ့ပါသည္။ ယာယီ သက္ေသခံလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားကို ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ဆႏၵမဲ ေပးခြင့္ရွိသူမ်ား အျဖစ္ ျပ႒ာန္းျခင္းသည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ညီညြတ္ျခင္းမရွိေသာေၾကာင့္ ျပည္ ေထာင္စု သမၼတျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈ ခုႏွစ္) ကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္း အ တည္ျပဳေရး ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ၁၁ ပုဒ္မခြဲ (က) တြင္ ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားဆိုသည့္ စကားရပ္အားပယ္ဖ်က္ၿပီးျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒၾကမ္းအား ျပည္ေထာင္စု ေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔  ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔ တြင္ တင္သြင္းခဲ့ရာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၌ ယင္းဥပေဒ ၾကမ္းအား ျပင္ဆင္ခ်က္မရွိအ တည္ျပဳခဲ့ပါ သည္။  ထို႔ေၾကာင့္ White Card (ယာယီသက္ေသခံ လက္မွတ္) ကိုင္ေဆာင္ခြင့္သည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ သက္တမ္းကုန္ဆုံးခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ ေရးႏွင့္အမ်ိဳးသားမွတ္ပုံ တင္ဦးစီးဌာန႐ုံးသို႔ ျပန္လည္အပ္ႏွံရမည္ျဖစ္ၿပီး နိုင္ငံသားစိစစ္ခံရမည့္သူ၏ သက္ ေသခံ ကတ္ျပား NVC (National Verification Cards) ရရွိေရး ဆက္လက္ေလၽွာက္ထားရပါ မည္။

NVC (National Verification Cards)

၁၃။    NV Card (National Verification Cards) သည္ နိုင္ငံသားစိစစ္ခံရမည့္သူ၏ သက္ေသခံကတ္ျပား ၿဖစ္ၿပီး နိုင္ငံသားျဖစ္မႈေလၽွာက္ထားျခင္းအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈျပဳသည့္ အဆင့္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ NVC (National Verification Cards) ထုတ္ေပးရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ NVC (National Verification Cards) ကိုအေျခခံၿပီး စိစစ္ကာ ေနာက္ပိုင္းတြင္ နိုင္ငံသားတစ္ေယာက္ျဖစ္ခြင့္ရွိလၽွင္ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရနိုင္ရန္ျဖစ္ပါ သည္။ အသိ အမွတ္ျပဳခံရသူမ်ားသည္ ခရီးသြားပုံစံ (၄) အားျဖည့္ၿပီး ၊ စာရြက္စာတမ္းအေထာက္အထား မ်ား ခိုင္လုံမွသာလၽွင္ ခ်မွတ္ထားေသာ လုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္း ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရိုင္၊ ျပည္နယ္မွတစ္ဆင့္ ဗဟို အဆင့္ ကစိစစ္ၿပီး ရသင့္ရထိုက္ေသာ ဥပေဒႏွင့္အညီ နိုင္ငံသား၊ ဧည့္နိုင္ငံသား၊ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ ရသူဟူ၍ ခြဲျခား ေပးမည္ျဖစ္ပါသည္။ NV Card (National Verification Cards) နိုင္ငံသား စိစစ္ခံရမည့္သူ၏ သက္ေသခံ ကတ္ျပား စိစစ္ထုတ္ေပးေရး ဦးေဆာင္အဖြဲ႕ကို အလုပ္သမား၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးသိန္းေဆြမွ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာဝန္ယူၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ (၆) ဦးျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးအမိန႔္ေၾကာ္ျငာစာအမွတ္ ၂၁/၂၀၁၇ ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါသည္။

NVC (National Verification Cards) ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား ရရွိနိုင္မည့္အခြင့္အေရး

၁၄။    NVC (National Verification Cards) ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား ရရွိနိုင္မည့္အခြင့္အေရးမွာ ေအာက္ပါအ တိုင္းျဖစ္ပါသည္-

(က)    NV Card ကိုင္ေဆာင္သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းေနထိုင္သူအျဖစ္ မွတ္ပုံ တင္ထားရွိၿပီးျဖစ္၍ ျမန္ မာနိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာေအာက္တြင္ ေနထိုင္သူ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းကတ္ျပားျဖင့္ သက္ေသခံနိုင္ ပါသည္။

(ခ)    NV Card ကိုင္ေဆာင္သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒႏွင့္အညီ နိုင္ငံသားစိစစ္မႈ ခံယူရန္ ေလၽွာက္ ထား ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ နိုင္ငံသားစိစစ္မႈခံယူေနစဥ္ အတြင္း NV Card ကိုင္ေဆာင္ထားရွိရန္ လိုအပ္ ပါသည္။

(ဂ)    ေလၽွာက္ထားလာသူအား ျမန္မာနိုင္ငံသားဥပေဒႏွင့္အညီ နိုင္ငံသား သို႔မဟုတ္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူ ဟုတ္/မဟုတ္ အဆုံးအျဖတ္ေပးရမည္။ ဆုံးျဖတ္ေပးသည့္  နိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းႏွင့္အညီ ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ထားေသာ အခြင့္အေရး မ်ား ရရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။

(ဃ)    NV Card ကိုင္ေဆာင္သူ မိဘမ်ားမွ ေမြးဖြားလာေသာ သားသမီးမ်ားသည္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံသား ဥပေဒႏွင့္အညီ နိုင္ငံသားစိစစ္မႈခံယူရန္ ေလၽွာက္ထားပိုင္ခြင့္ ရွိပါသည္။

(င)    NV Card ကိုင္ေဆာင္သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း မည္သည့္အရပ္ေဒသကို မဆို သြားလာလိုပါက သက္ဆိုင္ရာတိုင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္ ထားေသာ ေဒသႏၲရအမိန္၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ခရီးသြားလာခြင့္ရရွိမည္ ျဖစ္ပါသည္။

(စ)    ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ NV Card ကိုင္ေဆာင္ထားသူမ်ားသည္ တရားဝင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ နယ္စပ္ ဝင္/ထြက္ဂိတ္မွ တစ္ဆင့္ BP လက္မွတ္ျဖင့္ တစ္ဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသို႔ တရားဝင္နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဝင္ထြက္သြားလာခြင့္ရွိသည္။

(ဆ)     ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ NV Card ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားသည္ မိမိေနထိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း လြတ္ လြပ္စြာ ခရီးသြားလာခြင့္ရွိသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္ ထားေသာ ေဒသႏၲရအမိန႔္ႏွင့္ ညႊန္ ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ခရီးသြားလာခြင့္ ရရွိမည္ ျဖစ္ပါသည္။

(၂၀၁၁-၂၀၁၅) ခုႏွစ္ အစိုးရ၏နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား

၁၅။    ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၌ ေရွ႕ေျပးစမ္းသပ္ လုပ္ကိုင္ သည့္ ပုံစံျဖင့္ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ကတ္ျပား ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား အား လူမ်ိဳးေနရာတြင္ ဘဂၤါလီဟူေသာ ေဖာ္ျပခ်က္ျဖင့္ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေလၽွာက္ထားျခင္းကို ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။ ႏွစ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕ အ စည္းမ်ား၏ ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပမႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေနရာေဒသ အားလုံး၌ ျပန္လည္စတင္တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ အဆိုပါ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ကတ္ျပားမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယင္းယာယီေန ထိုင့္ ခြင့္ ကတ္ျပားအစား နိုင္ငံသားစိစစ္ခံရမည့္သူ၏ သက္ေသခံကတ္ျပား (Identity Card of National Verification-ICNV) မ်ားကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ အစားထိုးထုတ္ေဝခဲ့ပါသည္။ ICNV ေလၽွာက္ထား သူမ်ားသည္ ေလၽွာက္လႊာတြင္ ဘဂၤါလီဟူေသာ အသုံးအႏႈန္းကိုေဖာ္ျပ၍ မွတ္ပုံတင္ၾကရပါ သည္။ 

နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား

၁၆။    လက္ရွိအစိုးရတာဝန္ယူသည့္ ကာလအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ဖြံ့ၿဖိဳးမႈမ်ား ရရွိသည္နည္းတူ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥတြင္လည္း ေရရွည္တည္တံ့နိုင္သည့္ အေၿဖ တစ္ခုရရွိရန္ ေအာက္ပါ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္-

(က)    လက္ရွိအစိုးရ၏ နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ။         ၂ဝ၁၇ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ နိုင္ငံ သားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွစ္နိုင္ငံ ဝန္ႀကီးအဆင့္မ်ား သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုး ခဲ့ၿပီး ႏွစ္လျပည့္ေျမာက္သည့္ေန႔ တြင္ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့ပါသည္။ ျပန္လည္လက္ ခံ ေရး အဓိကစံႏႈန္းမ်ားမွာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္နိုင္ငံလက္မွတ္ ေရးထိုးထားသည့္ မူ ေဘာင္မ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ေနထိုင္ခဲ့ ေၾကာင္းအေထာက္အထားတစ္စုံတစ္ရာ ျပသ နိုင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပထမအခ်က္ မွာ ယခင္ကထုတ္ေပးထားသည့္ ဝွိုက္ကတ္၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထုတ္ ေပးထားသည့္ အင္န္ဗြီကတ္တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ပုံစံ ၁ဝ ကဲ့သို႔ မိသားစုစာရင္းဝင္ အေထာက္ အထားမ်ား ရွိရမည္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယအခ်က္မွာ မိဘကြဲၿပီးတစ္ဖက္ နိုင္ငံသို႔ေရာက္ရွိသြားသည့္ ကေလး မ်ား အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ တရား႐ုံးမွ ေထာက္ခံတင္ျပေပးမႈျဖစ္သည္။ တတိယအခ်က္မွာအေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ကြယ္လြန္သြားသည့္ မိဘမဲ့ကေလးမ်ားသည္ ၎တို႔၏ မိဘမ်ား ယခင္ကာလတြင္ ျမန္မာ နိုင္ငံ၌ ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း အေထာက္အထားျပနိုင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ နိုင္ငံသား စိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အား ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ သက္ေသခံကတ္၊ ဒုတိယအဆင့္ အေနျဖင့္ ၁၉၈၂ခုႏွစ္နိုင္ငံသားဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။

(ခ)    ယာယီစခန္းမ်ားတည္ေဆာက္ထားရွိမႈ။    ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူ မ်ား ျပန္လည္ လက္ ခံေရးအတြက္ ကုန္းလမ္းမွ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ား အား ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲယာယီလက္ခံေရး စခန္း တြင္ လက္ခံမည္ျဖစ္ၿပီး ေရလမ္းမွ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအတြက္ ငါးခူရယာယီလက္ခံေရးစခန္းႏွင့္ ၾကားစခန္း အျဖစ္ လွဖိုးေခါင္စခန္းကို အသုံးျပဳေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ၌ လည္း ၾကားစခန္း(၅) ခုအသုံးျပဳေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။

(၁)    လွဖိုးေခါင္ ယာယီလက္ခံေရးစခန္း။        လွဖိုးေခါင္ယာယီ လက္ခံေရး စခန္းသည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ နယ္ လွဖိုးေခါင္ေက်းရြာတြင္တည္ရွိပါသည္။ ဧရိယာအက်ယ္အဝန္းမွာ (၁၂၄ ဒသမ ၈၄ ဧက) ရွိၿပီး အ ေဆာက္အဦး အမ်ိဳးအစားမွာ အိမ္တစ္လုံးလၽွင္ ရွစ္ခန္းတြဲပါ အိမ္အမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါ သည္။ အေဆာက္ အဦ ေပါင္း (၆၄၀) လုံး ပါဝင္ၿပီး လူဦးေရ (၃၀၀၀၀) ေက်ာ္ကို လက္ခံနိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္စခန္း၌ ျပန္ လည္ လက္ခံမည့္ သူမ်ား တည္းခိုေနထိုင္ေရး၊ စားေသာက္ေရး၊ ေသာက္သုံးေရႏွင့္ လၽွပ္စစ္ မီးရရွိေရး၊ က်န္းမာ ေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးနိုင္ေရးတို႔အတြက္ ႀကိဳတင္စီမံ ထားရွိၿပီး လိုအပ္လာပါက အေရးေပၚျဖည့္ဆည္းေပး နိုင္ ရန္ UEHRD ၏ အစီ အစဥ္ျဖင့္ ရြက္ဖ်င္တဲ (၅၀၀) ေက်ာ္ကိုလည္း အရံအစီအစဥ္အေနျဖင့္ ႀကိဳတင္ စီမံ ထားရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။

(၂)    ငါးခူရယာယီ လက္ခံေရးစခန္းႏွင့္ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲယာယီစခန္း။ ငါးခူရယာယီလက္ခံေရးစခန္းတြင္ လက္ခံရမည့္စာရင္းျဖင့္ပါလာသူမ်ား အား မွန္ကန္မႈ ရွိ၊မရွိ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးမည္ျဖစ္ၿပီး စစ္ေဆးၿပီး မွန္ ကန္ ေသာအခါ ၎တို႔ထံမွ စာရင္းဇယားအခ်က္အလက္ ေကာက္ယူၿပီး မွတ္တမ္းတင္ျခင္း၊ မိသားစု ဓာတ္ ပုံ ရိုက္ျခင္း၊ Biometric အခ်က္အလက္ မ်ား ေကာက္ယူျခင္း ၊ ေကာက္ယူၿပီးေသာအခါ National Verification Process အရ NV Card ထုတ္ေပးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ ပါသည္။ NV Card ရရွိပါက ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းတြင္ နိုင္ငံသားျဖစ္၊ မျဖစ္ကိုစိစစ္ခံယူၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံသားအျဖစ္ကိုရရွိလိုလၽွင္ ျမန္မာနိုင္ငံ သားဥပေဒအရ ေလၽွာက္ထားေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အထက္ အမ်ိဳး သား၊ အမ်ိဳးသမီးႏွစ္ပိုင္းခြဲၿပီး ေထာက္ပံ့သြားမည္ ျဖစ္ၿပီး အိမ္ေထာင္စုအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသား (၁ဝဝဝ)၊ အမ်ိဳး သမီး (၁ဝဝဝ) အတြက္ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထားၿပီးပါသည္။ လၽွပ္စစ္မီးရရွိေရးအတြက္ လည္း စီစဥ္ထား ရွိပါသည္။ ေမာင္ေတာေဒသ၊ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲယာယီ လက္ခံေရးစခန္းတြင္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ လာမည့္ သူမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ ဝင္ေရာက္သည့္အခါ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးအလိုက္ အဝတ္အထည္မ်ား၊ ေစာင္၊ လူသုံးကုန္ပစၥည္းမ်ား၊ စားဖိုေဆာင္သုံးပစၥည္းမ်ား စီစဥ္ထားရွိၿပီး အေရးေပၚေနရာလိုအပ္လာပါက ယာယီ တဲထိုးနိုင္ရန္အတြက္ ယာယီတဲ မ်ား အဆင္သင့္ စီစဥ္ထားရွိပါသည္။

(ဂ)    ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားပိတ္သိမ္းေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား။        ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဒုကၡသည္ စခန္း ေပါင္း (၁၆) ခု၊ လူဦးေရ ၅ ေထာင္ဝန္းက်င္ရွိၿပီး ဒုကၡသည္မ်ား ၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ စခန္းမ်ားပိတ္သိမ္း နိုင္ေရး နိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွ ေဆာင္ရြက္ လ်က္ရွိပါသည္။ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ နိဒင္ေက်းရြာမွ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ အိမ္ေထာင္စု (၈၅) စု လူဦးေရ (၅၀၀) ေက်ာ္ကို အၿပီးသတ္ ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာခ် ထား ၿပီးျဖစ္ပါ သည္။ ထို႔ျပင္ အိမ္ေထာင္စု (၆၄၀) ေက်ာ္ လူဦးေရ (၃၀၀၀) ေက်ာ္ရွိေသာ ေျမပုံၿမိဳ႕ေတာင္ေပၚကယ္ ဆယ္ ေရးစခန္းကို ပိတ္သိမ္းရန္ အတြက္  လုံးခ်င္းေနအိမ္မ်ားကို ေဆာက္လုပ္ေပးလ်က္ရွိၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေနအိမ္ အလုံး (၁၀၀) ကို ေဆာက္လုပ္ၿပီးစီး၍ ဒုကၡသည္မိသားစုမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ ေနၾကၿပီးျဖစ္ပါ သည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား အားလုံးကို ပိတ္သိမ္း နိုင္ရန္အတြက္ စခန္းတြင္ေနထိုင္ သူမ်ား ႏွင့္ ေဆြးေႏြး၍ ျပန္လည္ေနရာခ်ထား ေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားကို  စိစဥ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။

(ဃ)    နိုင္ငံသားျဖစ္မႈေဆာင္ရြက္ျခင္း။        လက္ရွိအစိုးရစတင္ တာဝန္ယူသည္မွ စ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ျဖင့္ စိစစ္မႈခံယူရန္ ေလၽွာက္ထားေသာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား အား တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ေအာက္ပါအတိုင္းစိစစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္ခဲ့ပါသည္-

ျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ ျမန္မာ - ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္နိုင္ငံပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား

၁၇။    ျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီထားသည့္ အစီအစဥ္ကို ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေဒါက္တာ ဝင္းျမတ္ေအး ဦးေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕သည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ ၁၁ ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္ေန႔အထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ၊ ဒါကာၿမိဳ႕ႏွင့္ ေကာ့ဘဇားၿမိဳ႕မ်ားသို႔လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူဦးေဆာင္သည့္ ပူးတြဲလုပ္ငန္းအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ေမလ ၁၇ ရက္ေန႔ တြင္ ဒါကာၿမိဳ႕သို႔လည္းေကာင္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး ျပန္လည္လက္ခံေရးေဆာင္ရြက္ထားရွိမႈ အစီအစဥ္မ်ားကို အသိေပးေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

၁၈။    နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ုံးဝန္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္သူ႔သမၼတနိုင္ငံ၊ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာအဘူလ္ဟတ္ ဆန္မာမြတ္အလီေခါင္းေဆာင္ေသာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕သည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ နိုဝင္ဘာလ ၂၂ ရက္မွ ၂၃ ရက္တို႔၌လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၀ ရက္မွ ၁၃ ရက္ေန႔ အထိ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့ပါသည္။  ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေဆာင္ရြက္ မည့္အစီအစဥ္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္မ်ား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္-

(က)  မၾကာေသးမီက ေကာ့(ဇ္)ဘဇားသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသည့္ ရခိုင္ေဒသမွ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားၾကသူမ်ားအား ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ေဆာလ်င္စြာ စတင္နိုင္ရန္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။ ျပန္လည္လက္ခံေရး ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ လုံျခဳံစိတ္ခ်စြာႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ေနရပ္ ျပန္နိုင္ေရးေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ႏွစ္နိုင္ငံဝန္ႀကီးမ်ားအၾကား ျပန္လည္လက္ခံေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးရာတြင္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ ေစေရးအတြက္ တိုက္ရိုက္အဆက္အသြယ္ျပဳနိုင္မည့္ HOTLINE တစ္ခု ထူေထာင္ထားၿပီးျဖစ္ပါသည္။

(ခ)    ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူထားသည့္ စိစစ္ေရးပုံစံ (VERIFICATION FORMS) မ်ားကို ေကာ့(ဇ္)ဘဇားတြင္ ေရာက္ရွိေနသည့္ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူ မ်ားထံျဖန႔္ေဝေရးႏွင့္ ပုံစံမ်ားကို ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ ျဖည့္စြက္နိုင္ရန္ သေဘာတူညီခဲ့ ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ စိစစ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳေစရန္ႏွင့္ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူမ်ားသည္ ၎တို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းအား သက္ေသျပနိုင္မည့္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ လိုသူ၏လက္မွတ္၊ လက္ေဗြႏွင့္ ဓါတ္ပုံမ်ားအား ပုံစံမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းျဖည့္စြက္ သြားေစရန္အတြက္လည္းႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။

(ဂ)  ျပန္လည္လက္ခံေရးအစီအစဥ္တြင္ သေဘာတူထားသည့္အတိုင္း ျမန္မာအစိုးရ အေနျဖင့္ ယာယီလက္ခံေရးစခန္း(၂)ခုႏွင့္ ၾကားစခန္း (၁)ခု ဖြင့္လွစ္ထားၿပီးျဖစ္ ပါသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္သေဘာတူထားသည့္ ယာယီ စခန္း(၅)ခုအနက္ စခန္း (၁) ခုအား ေဆာက္လုပ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယာယီစခန္း (၁) ခုမွာ ေဆာက္လုပ္ဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယာယီစခန္း (၃) ခုမွာ ေဆာက္လုပ္ရန္ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

(ဃ)   အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရးတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အရွိန္ ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္သြားရန္အတြက္ သတင္းမ်ားအျပန္အလွန္ဖလွယ္ေရး၊ ႏွစ္ နိုင္ငံနယ္စပ္ လုံျခဳံေရးအတြက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားအၾကား နီးကပ္စြာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္နိုင္ေရး၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕မ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမႇင့္တင္ ေရးတို႔ကို ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။

(င)    ျမန္မာႏွင့္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား နိုင္ငံတကာ နယ္နိမိတ္တြင္ ေနထိုင္လ်က္ ရွိသူမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ နိုင္ငံတကာနယ္နိမိတ္ႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံပိုင္နက္နယ္ေျမေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ၿခံစည္းရိုးအၾကား ေနထိုင္ေနသူမ်ားအား ျပန္လည္လက္ခံနိုင္ေရးအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား တိုးျမႇင့္ျပဳလုပ္သြား ရန္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။

(စ)    ထို႔ျပင္ အဆိုပါ ျမန္မာပိုင္နက္နယ္ေျမေပၚတြင္ေနထိုင္ေနသူမ်ားအား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ကိစၥအား ျမန္မာနိုင္ငံဘက္ရွိ အေထာက္အပံ့ေပးေရးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ေဆာင္ရြက္သြားရန္အတြက္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။

(ဆ) ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူမ်ားအား ထုတ္ေပးထားသည့္ သက္ေသခံလက္မွတ္မ်ားအေပၚတြင္ အသုံးျပဳထားသည့္ အသုံးအႏႈန္းအား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ေပးရန္အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္မွ သေဘာတူညီ ခဲ့ပါသည္။

(ဇ)    ႏွစ္နိုင္ငံနယ္နိမိတ္မွတ္တိုင္ ဘီပီ-၃၄ ႏွင့္ ဘီပီ-၃၅ အၾကားရွိ နယ္စပ္မ်ဥ္းအား ႏွစ္နိုင္ငံ ပူးတြဲစစ္ေဆးမႈတစ္ရပ္ျပဳလုပ္ရန္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကားသေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ေနရပ္စြန႔္ခြာသြားသူမ်ားကိစၥအား ေျဖရွင္းရာတြင္ အိမ္နီးခ်င္း ေကာင္းပီသစြာျဖင့္ ႏွစ္ဖက္ညႇိႏွိုင္းတိုင္ပင္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ႏွင့္ ႏွစ္နိုင္ငံ အၾကား စီးပြားေရးႏွင့္ကုန္စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာတူညီခဲ့ပါသည္။

နိုင္ငံသားစိစစ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္စိစစ္ထားရွိမႈအေျခအေန

၁၉။    ျပန္လည္စိစစ္လႊဲေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေစရန္အတြက္ ပထမဆုံး အသုတ္အေနျဖင့္ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ (၅၀၈) ဦးႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ (၇၅ဝ) ဦးတို႔၏ အခ်က္ အလက္မ်ားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္သို႔ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့သည္။ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ (၅၀၈) ဦးမွာ ၎တို႔၏ ဆႏၵအေလ်ာက္ျပန္လာေသာေၾကာင့္ ဟိႏၵဴဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ တစ္ဆင့္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရထံ တင္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ကနဦး (၁၂၅၈)ဦး အမည္စာရင္းႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ားေပးအပ္ခဲ့ျခင္းမွာ ျပန္လည္စိစစ္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အဆင္ေၿပ ေခ်ာေမြ႕စြာ ေဆာင္ရြက္နိုင္ရန္အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံဘက္မွစတင္၍ အဆိုျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး၏ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ခရီးစဥ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွ ပထမအသုတ္အေနျဖင့္ ျပန္လည္လႊဲေျပာင္းေပးမည့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္အိမ္ေထာင္စု (၁၆၃၇) စု၊ လူဦးေရ (၈၀၃၂) ဦး၏ အမည္စာရင္းႏွင့္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ခဲ့ရာ Physical Arrangement အရႏွစ္ဖက္သေဘာတူထားသည့္ ပုံစံမ်ား မဟုတ္ဘဲ အဓိကအခ်က္မ်ားမပါရွိသည့္အျပင္ အခ်က္အလက္မ်ားစုံလင္ျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ယင္း (၈၀၃၂) ဦး၏ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားမွာ စိစစ္ရန္ခက္ခဲေနသျဖင့္ သတ္မွတ္ပုံစံ အတိုင္း အခ်က္အလက္မ်ားျပည့္စုံစြာ ျပန္လည္ေပးပို႔ရန္ ျမန္မာနိုင္ငံဘက္မွ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ ပါသည္။

၂၀။    ႏွစ္နိုင္ငံအၾကားသေဘာတူညီထားေသာ သတ္မွတ္ပုံစံမဟုတ္သည့္ (၈၀၃၂) ဦးအား အလုပ္သမား၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာနက ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ အၾကား ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ သေဘာတူညီခ်က္ (Agreement on Return of Displaced Persons from Rakhine State) ေအာင္ျမင္ေစရန္ အခ်က္အလက္မ်ား မွန္ကန္မႈ ရွိမရွိ စစ္ေဆးခဲ့ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္မွ ေပးပို႔လာသည့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ (၈၀၃၂) ဦး အနက္ (၃၆၃) ဦးသာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း စိစစ္ေတြ႕ရွိခဲ့ရသျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံဘက္သို႔ ျပန္လည္၍ အသိေပးအေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။

၂၁။    စိစစ္မႈမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ မတ္လ ၁၉ ရက္အထိ ထပ္တိုး (၁၉၃) ဦး ျဖစ္သျဖင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေပးပို႔လာေသာ (၈၀၃၂) ဦးအနက္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခဲ့သည္ဟု စိစစ္ရရွိသူ စုစုေပါင္း (၅၅၆) ဦးအထိ ရရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ စိစစ္ရရွိသူ (၅၅၆) ဦးအား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္က လႊဲေျပာင္းလာလၽွင္ ျပန္လည္စိစစ္လႊဲေျပာင္းလက္ခံနိုင္ရန္ အသင့္ ျပင္ဆင္ထားရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိၿပီးျဖစ္ပါသည္။  လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္မွ တရားဝင္ျပန္ေရာက္လာသူ တစ္ဦးမွမရွိေသးဘဲ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္ေရာက္လာသူ (၁၅၉) ဦး အား တရားဝင္အေနျဖင့္ ႏွစ္နိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္အရ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္းမဟုတ္ဘဲ ၎တို႔ ဆႏၵအေလ်ာက္ ေရာက္ရွိလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္နိုင္ငံ ညႇိႏွိုင္းပူးတြဲ၍ လွည့္ကင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း

၂၂။    အၾကမ္းဖက္ေသာင္းက်န္းသူမ်ား စိမ့္ဝင္မႈမရွိေစရန္အတြက္ လွည့္ကင္းမ်ားျဖင့္ စိုးမိုး ျခင္း၊ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖင့္ နယ္စပ္ၿခံစည္းရိုးတေလၽွာက္ကင္းစခန္းမ်ား၊ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္လည္း စစ္ေၾကာင္းမ်ားျဖင့္ လုံျခဳံေရးေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားအျပင္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တေလၽွာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ကင္းလွည့္ျခင္း တို႔ကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။
၂၃။    ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွစ္နိုင္ငံ ႏွစ္ဖက္ညႇိႏွိုင္း၍ ကင္းလွည့္ျခင္း Coordinated Patrol ကို ျမန္မာနိုင္ငံနယ္ျခားေစာင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ BGP ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ နယ္ျခားေစာင့္ရဲတပ္ဖြဲ႕ BGB တို႔ ပူးေပါင္း၍ ကုန္းေျမနယ္နိမိတ္တြင္ ႏွစ္ဖက္ညႇိႏွိုင္းခ်က္အရ Coordinated Patrol ကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ (၁၄) ႀကိမ္၊ မတ္လတြင္ (၇) ႀကိမ္၊ ေမလတြင္ (၁၆) ႀကိမ္၊ ဇြန္လ တြင္ (၁၈) ႀကိမ္၊ ဇူလိုင္လတြင္ (၈) ႀကိမ္ စုစုေပါင္း (၆၃) ႀကိမ္ႏွင့္ ေရေၾကာင္းကင္းလွည့္ျခင္းကို နတ္ျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း စုစုေပါင္း (၁၀) ႀကိမ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။

က႑အလိုက္ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဘတ္ဂ်က္သုံးစြဲမႈ

၂၄။    ရခိုင္ျပည္နယ္ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ဘတ္ဂ်က္တိုးျမႇင့္သုံးစြဲ၍ ပညာေရး၊ က်န္းမာ ေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ လၽွပ္စစ္မီးရရွိေရးႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးစသည့္ က႑တိုင္း ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရးကို နိုင္ငံေတာ္အစိုးရမွႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္-

(က)    ပညာေရး။    အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ပိတ္ခဲ့ရေသာေက်ာင္း ၄၂၄ ေက်ာင္း အနက္ ၂၀၁၈ ဇန္နဝါရီလအထိ စုစုေပါင္း (၃၂၃) ေက်ာင္းဖြင့္လွစ္ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၁၇ - ၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပညာေရးက႑ာ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္  အသုံးစရိတ္စုစုေပါင္း(၁၀၅၃၆၂ ဒႆမ ၉၆၃သန္း) ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသုံးစြဲခဲ့ ပါသည္။ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး၊ ျပည္နယ္အလိုက္ေဆာက္လုပ္ေရး ေငြလုံးေငြရင္း အသုံးစရိတ္ မ်ားတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပညာေရးက႑အသုံးစရိတ္သည္ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန အသုံးစရိတ္စုစုေပါင္း၏ (၈) ရာခိုင္ႏႈန္းရွိၿပီး ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံးျဖစ္ပါ သည္။  အေျခခံပညာအဆင့္တြင္ ျပဳျပင္မြမ္းမံျခင္းမ်ားအျပင္ အထက္တန္း ေက်ာင္း (၂၁) ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္းေက်ာင္း (၇၂) ေက်ာင္း၊ မူလတန္းလြန္ ေက်ာင္း ၁၄ ေက်ာင္း တိုးခ်ဲ႕ဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့ပါသည္။

(ခ)    က်န္းမာေရး။        က်န္းမာေရးက႑အေနျဖင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံ အား ခုတင္ (၂၀၀) ဆံ့ ေဆး႐ုံမွ ခုတင္ (၅၀၀) ဆံ့သို႔ အဆင့္တိုးျမႇင့္ျခင္း၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံႀကီးအား ခုံတင္ (၁၀၀) ဆံ့မွ (၂၀၀) ဆံ့သို႔ အဆင့္တိုးျမႇင့္ျခင္း၊ ျပည္နယ္အတြင္းမွ (၂၅) ခုတင္ဆံ့ ျပည္သူ႔ေဆး႐ုံ (၆) ႐ုံအား ခုတင္ (၅၀) ဆံ့သို႔လည္းေကာင္း၊ ထို႔အျပင္ (၁၆) ခုတင္ဆံ့ ေဆး႐ုံ (၁၁) ႐ုံကို လည္း အသစ္ဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့ပါသည္။ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ တိုးျမႇင့္ေဆာင္ ရြက္ရန္အတြက္ သားဖြားဆရာမ (၁၃၆) ဦးကို ခန႔္ထားေပးခဲ့ပါသည္။

(ဂ)    လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး။    ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး သည္ အဓိကက်သည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါဝင္ေနသည့္အတြက္  ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္ရန္ပုံေငြက်ပ္ (၆၁၂၂၂.၉၂၅ သန္း) ျဖင့္ ကြန္ကရစ္လမ္း ၄၉/၄ မိုင္၊ အမာခံလမ္း ၄/၁ မိုင္၊ ေက်ာက္စီေျမထိန္းနံရံ ေပ ၂၂၅၆၀၊ ေပ ၈၀ အထက္ တံတား ၁၂ စင္း၊ ေပ ၈၀ ေအာက္ တံတား ၁၆၆ စင္း အျပင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕သို႔ တိုက္ရိုက္သြားနိုင္ရန္ ပုဏၰားကၽြန္း-ရေသ့ေတာင္-ဘူးသီးေတာင္ လမ္းႏွင့္ လမ္းေပၚရွိ ေပ ၁၈၀ အထက္ တံတား (၅) စင္းကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ရွိ လမ္းမ်ားေဖာက္လုပ္လ်က္ ရွိၿပီး ၿပီးစီးပါက  ျပည္နယ္အတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ ကညင္ေခ်ာင္း စီးပြားေရးဇုန္ကို အေထာက္အပံ့ေပးနိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။

(ဃ)    လၽွပ္စစ္မီး။    လၽွပ္စစ္မီးက႑တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ၿမိဳနယ္ (၇) ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဓါတ္အားခြဲစက္႐ုံမ်ားသို႔ ဓါတ္အားမ်ားကို ၂၀၁၇ မွစ၍ ပို႔လႊတ္နိုင္ခဲ့ၿပီး ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဓါတ္အားေပးစက္႐ုံမ်ား တည္ေဆာက္လ်က္ရွိပါသည္။

(င)    စိုက္ပ်ိဳးေရး။        စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑အေနျဖင့္ စပါးစိုက္ပ်ိဳးရန္ ဧကေပါင္း ၂၀၀၁၂ ဧက၊ ေျမငွားဂရန္ရရွိရန္ ၄၈၁ ဧက၊ ေက်းရြာေပါင္း (၁၇) ရႊာအား တိုင္းတာ ေပးခဲ့ပါသည္။ ၿမိဳ႕ (၅) ၿမိဳ႕ကို အကြက္ေပါင္း (၇၂) ကြက္ အထိ ရိုက္ၿပီး ဧကေပါင္း(၃၂၇၇ဧက)တိုင္းတာေပးခဲ့ပါသည္။

(စ)     ဘတ္ဂ်က္သုံးစြဲမႈ။    ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အထိ ႏွစ္စဥ္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ဘတ္ဂ်က္အသုံးစရိတ္၊ သာမန္ႏွင့္ ေငြလုံးေငြရင္း အသုံးစရိတ္မ်ားကို ေအာက္ပါ ဇယားတြင္ေဖာ္ျပထားပါသည္-

အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဖြဲ႕စည္းျခင္း

၂၅။    လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္ ရခိုင္ျပည္နယ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားဖြဲ႕စည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈမ်ား မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္

 

တိုးတက္မႈရလဒ္မ်ား

၂၆။    ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကုလသမဂၢ ဖြံ့ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ UNDP ၊ ကုလသမဂၢဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီး႐ုံး UNHCR တို႔ၾကား ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသို႔ ေနရပ္စြန႔္ခြါသြားသူမ်ား မိမိတို႔၏သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ေဘးကင္းလုံျခဳံစြာျဖင့္ ေနရပ္သို႔ျပန္လည္အေျခခ်ေနနိုင္မည့္ အေျခအေနမ်ားကို ဖန္တီးေပးနိုင္ရန္ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ ေရးထိုးနိုင္ခဲ့ပါသည္။ (၃) ပြင့္ဆိုင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးလ်က္ရွိရာ ယခု Concept note ကို လက္ခံရရွိ ထားၿပီး ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားရန္ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံက ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ အထူးသံတမန္ျဖစ္သူ သံအမတ္ႀကီး Christine Schtaner Burgener ကို လက္ခံခဲ့ၿပီး ၎သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ လက္ရွိၾကဳံေတြ႕ေနေသာ အခက္အခဲမ်ားကို ကူညီေျဖရွင္း ေပးရန္ စိတ္အားထက္သန္သူျဖစ္ကာ ရခိုင္ျပည္နယ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ လာေရာက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

နိုင္ငံတကာသို႔ အသိေပးရွင္းလင္းျခင္း

၂၇။    နိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္သည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ သံတမန္မ်ားအား ဖိတ္ၾကားၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ မိန႔္ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ နိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္သည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁၃) ရက္ေန႔ တြင္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥစ္ခရစၥတင္းရွယန္နာဘာဂီနာ အား လက္ခံေတြ႕ဆုံရာတြင္ ေျမျပင္အေျခအေနႏွင့္ နက္နဲရႈပ္ေထြးမႈမ်ား၏ ပကတိအေျခအေန မ်ားအား သိရွိနားလည္ၿပီး အမွန္တရားဘက္မွ ရပ္တည္ရန္ႏွင့္ အေျခအေနမွန္မ်ားကို နိုင္ငံ တကာအသိုက္အဝန္းမွ သိရွိနိုင္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။  (၇၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံ အေထြေထြမူဝါဒေရးရာေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ဒုတိယသမၼတဦးဟင္နရီဗန္ထီးယူ ဦးေဆာင္တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး မူဝါဒေရးရာမိန႔္ခြန္းေျပာၾကား ရာတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေရးရာကိစၥႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီတြင္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ေရးရာကိစၥႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အဆိုတင္သြင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းကို အမ်ိဳးသားလုံျခဳံေရးဆိုင္ရာအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ ဦးေသာင္းထြန္းႏွင့္ နယူးေယာက္ ၿမိဳ႕ရွိ ျမန္မာအျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္တို႔က တုန႔္ျပန္ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ေသာေၾကာင့္ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီမွအဆိုမူၾကမ္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈကို တားဆီးနိုင္ခဲ့ပါသည္။

၂၈။     ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံတြင္လည္း အိုအိုင္စီမွ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အဆိုမူၾကမ္းတင္သြင္းခဲ့ရာမွာ ျမန္မာအျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္က တုန႔္ျပန္ေျပာၾကား ကန႔္ကြက္ျခင္း၊ တူညီေသာဆႏၵျဖင့္ အတည္မျပဳေစနိုင္ရန္အတြက္ မဲခြဲဆုံးျဖတ္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ ပါသည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးသည္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ႏွစ္စဥ္ပုံမွန္အစည္းအေဝး၏ အဆင့္ျမင့္ေဆြးေႏြးမႈက႑သို႔ တက္ေရာက္ ခဲ့ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဖြဲ႕႐ုံးဝန္ႀကီးဌာန ဦးေသာင္းထြန္းဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႕သည္ အစည္းအေဝးကာလအတြင္း Side Event တစ္ခုက်င္းပ၍ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ ပိုမိုနားလည္မႈရွိေစရန္ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။  လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီတြင္လည္း ကုလသမဂၢမွ တင္သြင္းေသာ ျမန္မာနိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အဆိုမူၾကမ္းအေပၚေဆြးေႏြးရာတြင္ ျမန္မာအျမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္မွ အဆိုမူၾကမ္းပါ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို တိုက္ရိုက္ၿခိမ္းေျခာက္ရာေရာက္ေသာ စာပိုဒ္မ်ားကို ေထာက္ျပခဲ့ၿပီး မူၾကမ္းကို လက္မခံနိုင္ေၾကာင္း ျပတ္သားစြာ ပယ္ခ်ခဲ့ပါသည္။

၂၉။    (၁၃၇) ႀကိမ္ေျမာက္ နိုင္ငံတကာပါလီမန္မ်ားညီလာခံတြင္ OIC အဖြဲ႕ဝင္ ေမာ္ရိုကိုနိုင္ငံ အပါအဝင္ (၈) နိုင္ငံက ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အေၾကာင္းအရာကို တင္သြင္း ခဲ့ပါသည္။ ယင္းညီလာခံကအတည္ျပဳခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုလုံးကို ျမန္မာ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က ကန႔္ကြက္ခဲ့ၿပီး မ်ိဳးႏြယ္စု အလိုက္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းျခင္းဆိုသည့္ စြပ္စြဲခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေနမႈ အေျခအေနမ်ားကို ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သိရွိေစရန္ ခ်က္ခ်င္း တုံ႔ျပန္ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

၃၀။    နိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္သည္    ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ နိုဝင္ဘာလတြင္ ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံ၊ မနီလာၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံ၊ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အာဆီယံ-ၾသစေၾတးလ် အထူး ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတြင္လည္းေကာင္း၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဂ်ပန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္နိုင္ငံတို႔မွ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ အျခားျပည္ပနိုင္ငံမ်ားက အဆင့္ျမင့္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕မ်ားအား နိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က သီးျခားစီ လက္ခံေတြဆုံခဲ့စဥ္တြင္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ျမန္မာအစိုးရ၏ ဦးေဆာင္ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေအာင္ျမင္ရန္ ႏွင့္စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္ အျပဳသေဘာျဖင့္ ကူညီပံ့ပိုးရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါသည္။   နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ုံးဝန္ႀကီးဌာနမွ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္တင့္ေဆြသည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အထိ (၂) ႏွစ္တာကာလ အတြင္းတြင္ နိုင္ငံျခားသံတမန္မ်ား၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမႈေပါင္း (၁၀၈) ႀကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ လက္ရွိအေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ား၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ နိုင္ငံတကာမွသိရွိေစရန္ ရွင္းလင္းေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။   တပ္မေတာ္အေပၚ စြပ္စြဲ ခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္စဥ္မ်ားအား တပ္မေတာ္  သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕မွ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ (၁၁) ႀကိမ္ က်င္းပခဲ့ပါသည္။

နိုင္ငံေတာ္၏ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္မ်ား

၃၁။    ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးသည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စတင္ယိုယြင္းခဲ့ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ARSA အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈႏွင့္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထိခိုက္ခံရသူမ်ား အားလုံးလုံျခဳံေရးအတြက္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းသာမက ရခိုင္ျပည္နယ္ျပင္ပသို႔ပါ ေနရပ္စြန႔္ခြာမႈမ်ားရွိသည့္နည္းတူ ရခိုင္ျပည္နယ္ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္သူမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ယခုကာလသည္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ နိုင္ငံတကာ၏ အျမင္ႏွင့္သေဘာထားမ်ား ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးစားေနရသည့္ ကာလျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ သည္ လြတ္လပ္ခြင့္ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးကို အဓိကဦးစားေပးတာဝန္အျဖစ္ သတ္မွတ္ ထားပါသည္။

၃၂။    နိုင္ငံတကာမွလာေရာက္သည့္ ကုလသမဂၢအထူးအစီရင္ခံစာတြင္ တင္သြင္းသူမ်ား၏ မွတ္ခ်က္မ်ားသည္ အတည္မျပဳရေသးသည့္အခ်က္မ်ားကို အသားေပးေဖာ္ျပျခင္း၊ သမာသမတ္ ႏွင့္ ဓမၼဓိ႒ာန္မက်ျခင္း မၽွတမႈလိုအပ္ျခင္း အစိုးရ၏ရွင္းလင္းေျပာၾကားခ်က္မ်ားကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပရန္ပ်က္ကြက္ျခင္း၊ က်င့္ဝတ္စည္းကမ္းမလိုက္နာျခင္းမ်ားကို ေတြ႕ရွိရ၍ ျမန္မာျပည္သူ မ်ားက မႏွစ္သက္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

၃၃။    ရခိုင္အေရးတြင္ အသိုက္အဝန္းမ်ားအၾကား ယုံၾကည္မႈျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ စိတ္ရွည္ သီးခံၿပီး အခ်ိန္ယူရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ေန အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားအၾကား အခ်င္းခ်င္း ေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္ေပးရန္လိုအပ္ပါသည္။ ကုလသမဂၢ၏ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ ပံ့ပိုးကူညီမႈ မ်ားလည္းလိုအပ္ၿပီး အျပစ္တင္မႈႏွင့္အလ်င္စလိုမဆုံးျဖတ္သင့္ပါ။ ျပည္ပမွ အမုန္းမပြားေစေသာ သေဘာထားအျမင္မ်ားသည္ အသိုင္းအဝိုင္းႏွစ္ခုၾကား ပိုမိုကြဲျပားမႈကို ျဖစ္ေစပါသည္။

၃၄။    ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥသည္ ရႈပ္ေထြးမႈမ်ားႏွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာရွိသည့္အတြက္ လူ႔အသိုက္ အဝန္းတစ္ခုအတြက္ က်ည္းေျမာင္းသည့္ဘက္မွ ရႈျမင္၍မရပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္မ်ား သည္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ားကေသာ္လည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လုံျခဳံေရးအဖြဲ႕ အစည္းမ်ားကေသာ္လည္းေကာင္း စတင္အစပ်ိဳးခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားမဟုတ္ဘဲ ၎နယ္ေျမတြင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ တရားမဝင္ေနထိုင္သူတို႔က အစပ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္။ ARSA အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕က လုပ္ကိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎တို႔ကို ကိုယ္တိုင္ဝန္ခံၿပီး ျဖစ္ပါသည္။

၃၅။    ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံအေနျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚအေျခအေနမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳ အျပဳ သေဘာမေဆာင္ေသာအရာမ်ား ဖိအားေပးေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ ေျပာဆိုျခင္းမ်ား ေဆာင္ရြက္မည့္ အစား ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ၏ စစ္မွန္ ေသာ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကိုသာ လိုလားပါသည္။

၃၆။    ျမန္မာနိုင္ငံသည္ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားျဖစ္ေသာ ေနရပ္စြန႔္ခြာ သြားသူမ်ားအားျပန္လည္လက္ခံေရး၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ားေပးအပ္ နိုင္ေရးတို႔အတြက္ FAO ၊ WFP ကဲ့သို႔ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အာဆီယံလူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ ညႇိႏွိုင္းေရးဗဟိုဌာနတို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းပံ့ပိုးေဆာင္ရြက္ ေပးလ်က္ရွိသည္ကို နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ က႑မ်ားတြင္လည္း အျပဳသေဘာပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ေစလိုပါသည္။

နိုင္ငံတကာ၏ သေဘာထားမွတ္ခ်က္

၃၇။    ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံမ်ားသည္ ကုလသမဂၢႏွင့္ အျခားျပည္တြင္းႏွင့္ နိုင္ငံတကာ မွ မိတ္ ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို အကန႔္အသတ္မရွိႏွင့္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန႔္ၾကာမႈမရွိဘဲ သြားေရာက္ ေစလိုပါသည္။ ေနရပ္စြန႔္ခြါသူမ်ား မိမိသေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္အေျခခ်ရန္ ကိစၥရပ္ကို ပြင့္လင္းျမင္ သာမႈရွိေစ လိုၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နည္ဆိုင္ရာအႀကံေပးေကာ္မရွင္၏ အႀကံေပးခ်က္ အျပည့္အဝအ ေကာင္အထည္ ေဖာ္ေစလိုၾကပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို စြန႔္စားေဖာ္ထုတ္မည့္ သီးျခားေကာ္မရွင္ဖြဲ႕စည္းျခင္းကို ႀကိဳဆိုေထာက္ခံ ၾကၿပီး ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေသး စိတ္ကို သိရွိလိုၾကပါသည္။ (၃) ပြင့္ဆိုင္ MOU လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ရာ၌ ပါဝင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားတြင္ အဓိကအားျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ႏွင့္ လုံျခဳံေရးလိုအပ္ေနမႈမ်ားကို အလ်င္အျမန္ အေကာင္အ ထည္ေဖာ္ရန္ လိုလားၾက ပါသည္။

နိဂုံး

၃၈။    ကမၻာ့နိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္ ၾကဳံေတြ႕ေနရသည့္ ထိစပ္နယ္ေျမမ်ားရွိ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈ ျပႆနာရပ္ တိုင္းသည္ ရႈပ္ေထြးနက္နဲၿပီး ေျဖရွင္းရန္ခက္ခဲတတ္ပါသည္။ နိုင္ငံတိုင္းတြင္ မတူညီသည့္ သမိုင္းေၾကာင္း၊ မတူညီသည့္ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထုံးထမ္း၊ မတူညီသည့္ စံတန္ဖိုး မ်ား ရွိေနၾကသည္ျဖစ္ရာ ျပႆနာရပ္တိုင္း ကို တစ္ပုံစံတည္း သတ္မွတ္ေျဖရွင္းရန္ မျဖစ္နိုင္ပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ အျမစ္ တြယ္ေနသည့္ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားအား လက္ေတြ႕က်က်ေျဖရွင္းနိုင္ရန္အတြက္ ေရရွည္တည္ တံ့ေသာ နည္းလမ္း ေကာင္းမ်ားရွာေဖြရန္ လိုအပ္ပါသည္။

သတိျပဳရန္

ဤသတင္းအခ်က္အလက္သည္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား ၎တို႔၏ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ တာဝန္ မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳရန္အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥ တစ္စုံတစ္ခု အတြက္ အသုံးျပဳရန္မဟုတ္ပါ။ အခ်ိန္ႏွင့္တေျပးညီ ေနာက္ဆုံးရသတင္းျဖစ္မည္ဟု သတ္မွတ္ မထားသင့္ ပါ။ ဤအခ်က္အလက္မ်ားအား တရားဝင္ သို႔မဟုတ္ ပညာရွင္ဆိုင္ရာအႀကံေပးခ်က္အျဖစ္ မသတ္မွတ္ သင့္ပါ။ အထူးအႀကံေပးခ်က္ သို႔မဟုတ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားလိုအပ္ပါက အရည္  အေသြးျပည့္မီ ေသာ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သင့္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ သုေတသန ဝန္ ေဆာင္မႈသည္ စာတမ္းတိုမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးနိုင္ပါသည္။ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ေဆြးေႏြးမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိပါ။


လင့္၊https://www.pyithu.hluttaw.mm/node/9567