ဘဂၤလားပင္လယ္ထဲက အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ေျမႏုကၽြန္းေပၚ ေရာက္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ

B B C

ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း

2020.07.09

ေကာ့ဆက္ဘဇားက ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခု (၂၀၁၇ ခုႏွစ္ )

သက္တမ္းႏုတဲ့ေျမႏုကၽြန္းတကၽြန္းေပၚမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ့ စီစဥ္မႈအရ သြားေနေနရတဲ့ ရာနဲ ႔ခ်ီတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ေကာ့ဆက္ဘဇား ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ သူတို႔ရဲ့ မိသားစု ေဆြမ်ိဳးေတြနဲ႔ အတူျပန္ေနနိုင္ေရးအတြက္ အျမန္ျပန္ပို႔ေပးဖို႔ နိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ Human Rights Watch က ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ေမလအတြင္းကတည္းက သူတို႔ကို အဲဒီကၽြန္းမွာ ထားရွိတာျဖစ္ၿပီး ပင္လယ္ထဲေမ်ာေနခဲ့တဲ့ အဲဒီ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ၃၀၀ ေက်ာ္ကို ကိုဗစ္ - ၁၉ ဗိုင္းရပ္စ္ ျပန႔္ပြားမႈတားဆီးေရးအတြက္ ဘာစန္ ခ်ာ (Bhasan Char) ကၽြန္းကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြက ကြာရန္တင္းလုပ္ဖို႔ထားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အဲဒီ ဘာစန္ ခ်ာ (Bhasan Char) ႏုန္းေျမႏုကၽြန္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စု အတြင္းေလာက္ကမွ ဘဂၤ လား ပင္လယ္ေအာ္အတြင္းမွာ ေပၚထြန္းလာတဲ့ ကၽြန္းအေသးေလးတခုျဖစ္ၿပီး ကမ္းေျခနဲ႔ မိုင္ ၃၀ ေက်ာ္ ေဝးပါတယ္။

ဒီကၽြန္းဟာ မိုးရာသီဆိုရင္ ေရႀကီးေရလၽွံေလ့ရွိတဲ့ ကၽြန္းလို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။

အထူးသျဖင့္အခုလို မုတ္သုန္ရာသီအတြင္းမွာ ေရႀကီးတဲ့ေဘးမ်ားသလို မုန္တိုင္းအႏၲရာယ္ေတြလည္း ရွိ တတ္တဲ့အတြက္ ဒီကၽြန္းေပၚမွာေနရတာ ႏွစ္လ ေက်ာ္လာၿပီျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမိသားစုေတြကို စခန္းေတြကို ခ်က္ခ်င္းျပန္ေခၚယူေပးဖို႔ တိုက္တြန္းတာလို႔ HRW က ဆိုပါတယ္။

HRW က အာရွဆိုင္ရာ ဒါရိုက္တာ ဘရက္ အဒမ္က "ကမၻာ့ကပ္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြက အ ေၾကာင္းျပၿပီး မုတ္သုန္ရာသီခ်ိန္ ပင္လယ္ထဲက ကၽြန္းေသးေသးထဲမွာ ဒုကၡသည္ေတြကိုထိန္းသိမ္း ထားေန တယ္၊ ဒုကၡသည္ေတြရဲ့ မိသားစုေတြကလည္း သူတို႔ရွိရာ စခန္းကို ျပန္လာေနေစခ်င္ေနၾကလို႔ စိတ္ပူပင္စြာနဲ႔ ဆုေတာင္းေနၾကရတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။

အဲဒီကၽြန္းေပၚက ဒုကၡသည္ေတြ ကို ဆက္သြယ္ၿပီး လိုအပ္တဲ့အကူအညီေတြေပးဖို႔ နိုင္ငံတကာအ ဖြဲ႕ အ စည္းေတြ ရဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈကိုလည္း အာဏာပိုင္ေတြက ပိတ္ပင္ေနတယ္လို႔ HRW က စြပ္စြဲထားပါတယ္။

အဲဒီကၽြန္းေပၚေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ေကာ့ဆက္ဘဇားက ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီကို ျပန္ေခၚေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ အန္တိုနီယို ဂူတားရက္စ္နဲ႔ နိုင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာ ကူညီ မႈ ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ပန္ၾကားခဲ့ၾကဖူးပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရအရာရွိေတြကေတာ့ အဲဒီ ရာနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို စခန္းေတြဆီ ျပန္ေခၚေရးကို ပယ္ခ်ထားခဲ့ၿပီး အခုတႀကိမ္မွာလည္း ျငင္းပယ္လိုက္ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာ မာဘု အလမ္ တယ္လုဒါ (Mahbub Alam Talukder) က Anadolu Agency သတင္းဌာနကို ေျပာရာမွာ "ဒီ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ကၽြန္းေလးေပၚမွာ ေကာင္းေကာင္း မြန္ မြန္ရွိေနၿပီး သူတို႔ေနေနရတဲ့ ဝန္းက်င္အေနအထားဟာလည္း သပ္သပ္ရပ္ရပ္ သန႔္သန႔္ရွင္းရွင္းရွိတယ္၊ အစိုးရကေန သူတို႔လိုအပ္တဲ့ အစားအစာနဲ႔ အျခားအရာေတြကို ပုံမွန္ျဖည့္ဆည္းေပးေနတယ္"လို႔ ထည့္ သြင္းေျပာခဲ့ပါတယ္။

HRW က သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း သူက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ တသန္းေက်ာ္ကို ေထာက္ပံ့ေနရတာျဖစ္ေၾကာင္းေျပာၿပီး "ဒီကၽြန္းေလးကို ရိုဟင္ဂ်ာ ၃၀၆ ေယာက္ပဲ ပို႔ထား တာ၊ အဲဒီကၽြန္းမွာလည္း သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေတြကို အကာအကြယ္လုပ္ထားေပးၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ လူ ေနအိမ္ရာအေျခစိုက္နိုင္ေအာင္သူတို႔ လုပ္ထားေပးထားတာ" လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီေျမႏုကၽြန္းေပၚကို ဒုကၡသည္ေတြေျပာင္းေရႊ႕ထားမယ့္အေရးကို နိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက စိုးရိမ္တာ ေတြ ရွိေနတာပါ။

အဲဒီကၽြန္းကို ၂၀၁၉ ဇန္နဝါရီလအတြင္းက အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စား လွယ္တာဝန္ယူထားတဲ့ မစၥ ယန္ဟီးလီ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၿပီး အဲဒီကၽြန္းဟာ"လူေတြ တကယ္ေနထိုင္လို႔ ျဖစ္နိုင္ပါ့မလား" လို႔ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
 
လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/53350678