VOA
IDP စခန္းေတြမွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးရာမွာ အဆင္မေျပမႈေတြရွိေန သလို၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ထပ္မံက်ဴးလြန္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုက သတိေပးလိုက္တာကို ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ မအိမ့္သႏၱာထြန္းက ေျပာျပေပးပါမယ္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ေက်ာက္တစ္လုံးဘက္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကိုလည္း မူလေနရာမဟုတ္ ဘဲ ေက်ာက္တစ္လုံးကေန ႏွစ္ဖာလုံနီးပါးေဝးတဲ့ ေနရာမွာေနရာခ်ထားေပးဖို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္လို႔ သမၼ တ ႐ုံးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုအၿပီး အခုလို တုံ႔ျပန္ လာတာပါ။
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ DHRP ရဲ႕ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြကို မူရင္းေနရာေတြမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ တိုက္တြန္းသလို၊ သူတို႔ရဲ႕မူလႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ကို ျပန္ေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ခရီးသြားအေထာက္အထား မရွိဘူးဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံရသူ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၈၀၀ ေက်ာ္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တာကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္းေဖာ္ျပသလို ဥပေဒအကာအ ကြယ္မရဘဲ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရတဲ့ က်န္တဲ့သူေတြကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ICJ ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီအမံကိုလည္း အေလးအနက္ထားဖို႔ တိုက္တြန္းထား ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ မူရင္းအိမ္ရာေတြမွာ အျခားက်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ေနထိုင္မႈေတြဟာ ICJ ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီအမံနဲ႔လည္း ၿငိစြန္းတယ္ဆိုၿပီး ေထာက္ျပထားပါတယ္။
IDP ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို သူတို႔ရဲ႕ မူလ ေနရာအစစ္ကို ျပန္ေပးသင့္ၿပီး ေနရာ အစားထိုးေပးတာက သူတို႔ေတြအတြက္ ပိုၿပီး အခက္အခဲျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီ ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္မင္းက VOA ကို ခုလိုေျပာျပပါတယ္။
နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား (ႏို၀င္ဘာလ ၂၊ ၂၀၁၇)
IDP စခန္းေတြမွာရွိတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးရာမွာ အဆင္မေျပမႈေတြရွိေန သလို၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ထပ္မံက်ဴးလြန္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုက သတိေပးလိုက္တာကို ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ မအိမ့္သႏၱာထြန္းက ေျပာျပေပးပါမယ္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ေက်ာက္တစ္လုံးဘက္မွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကိုလည္း မူလေနရာမဟုတ္ ဘဲ ေက်ာက္တစ္လုံးကေန ႏွစ္ဖာလုံနီးပါးေဝးတဲ့ ေနရာမွာေနရာခ်ထားေပးဖို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္လို႔ သမၼ တ ႐ုံးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုအၿပီး အခုလို တုံ႔ျပန္ လာတာပါ။
ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ DHRP ရဲ႕ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ဒီ ဒုကၡသည္ေတြကို မူရင္းေနရာေတြမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ တိုက္တြန္းသလို၊ သူတို႔ရဲ႕မူလႏိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ကို ျပန္ေပးဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ခရီးသြားအေထာက္အထား မရွိဘူးဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံရသူ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၈၀၀ ေက်ာ္ ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့တာကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္းေဖာ္ျပသလို ဥပေဒအကာအ ကြယ္မရဘဲ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရတဲ့ က်န္တဲ့သူေတြကိုလည္း ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ICJ ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီအမံကိုလည္း အေလးအနက္ထားဖို႔ တိုက္တြန္းထား ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ မူရင္းအိမ္ရာေတြမွာ အျခားက်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ေနထိုင္မႈေတြဟာ ICJ ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီအမံနဲ႔လည္း ၿငိစြန္းတယ္ဆိုၿပီး ေထာက္ျပထားပါတယ္။
IDP ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို သူတို႔ရဲ႕ မူလ ေနရာအစစ္ကို ျပန္ေပးသင့္ၿပီး ေနရာ အစားထိုးေပးတာက သူတို႔ေတြအတြက္ ပိုၿပီး အခက္အခဲျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ပါတီ ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးေက်ာ္မင္းက VOA ကို ခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“သူ႔ေနရာသူ ေရာက္သြားရင္ ျပႆနာရွင္းသြားမယ္။ အစိုးရဆီက တျခားေသာ ေငြေရးေၾကးေရး ပစၥည္း ဥစၥာ အကူအညီမေပးလည္း ရတယ္။ ဒီလူေတြက ကိုယ္ဟာကိုယ္ ဒုကၡခံၿပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္ၿပီးေတာ့ ထမင္းစားမယ္။ ေနရာတစ္ခု ရဖို႔ လိုတာ။ ရခိုင္ျပည္ ၿမိဳ႕ေပၚက ေနရာေတြကေန ေမာင္းထုတ္ပစ္ၿပီးေတာ့ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားကို ပို႔တာ၊ အဲ့ဒီ
ေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကလည္း မလိုလားဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကလည္း မလိုလားဘူး အဓိက အဲ့ဒါပဲ။ ေျမပုံကလူ ေတြ ကန႔္ကြက္တယ္ မရေတာ့ဘူး။ သူတို႔ မူလေနတဲ့ ေနရာကေန ၃၊ ၄ မိုင္ေဝးတဲ့ ေနရာမွာ သြားၿပီး ေနရာခ် တယ္။ ေျမပုံက လူေတြအားလုံး ေရလုပ္ငန္းလုပ္စားတယ္ေနာ္။ ပင္လယ္နဲ႔ ေဝးတယ္ ၃၊ ၄ မိုင္ေဝးတဲ့ ေနရာ မွာ သြားၿပီးေတာ့ ေနရာခ်ေတာ့ သူတို႔လုပ္စားလို႔ မရေတာ့ဘူး။ အခုေနရာခ်တဲ့ေနရာမွာသူတို႔မွာ လယ္ေျမ ဘာညာလည္း ရွိတာမဟုတ္ဘူးဘယ္လို ထမင္းစားမလဲ။ အဲ့ဒီေတာ့ သူေနရာနဲ႔ သူမေပးဘဲနဲ႔ တျခားေနရာ မွာ ေပးတဲ့ဟာက ငါးကို ကုန္းေပၚမွာတင္ထားသလို ျဖစ္သြားမယ္၊ ငါးေသမွာပဲ။ ဒါမ်ိဳး မလုပ္သင့္ဘူး၊ ဒါလူ႔အ ခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈပဲ။ ICJ ကစြဲထားတဲ့ အမႈမွာလည္း ၿငိစြန္းသြားႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။”
ကုလရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ တစ္ခ်က္အပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ IDP ေတြကို မူလေနထိုင္ရာ ေနရာေတြကို ျပန္ေ႐ႊ႕ေပးဖို႔ အႀကံေပးထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဦးေက်ာ္မင္းက ခုလို သုံးသပ္ပါတယ္။
“မူလ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေနရာ၊ အဲ့ဒီမွာ ရခိုင္ေတြလည္း က်ဴးေက်ာ္ၿပီးေတာ့ အိမ္ေတြေဆာက္ေနတာကို အစိုး ရက ျမင္ေနမွာေပါ့၊ မျမင္ဘဲေနမလား အိမ္ေျခ ၁,၂၀၀ ဆိုတာနည္းတာမွ မဟုတ္တာ။ အဲ့ေတာ့ အစိုးရ ေပၚ လ စီကိုယ္၌က ကိုဖီအာနန္ေျပာတာနဲ႔ ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့။ ဒီလူေတြကို မူလေနရာ မေပးခ်င္လို႔ ရခိုင္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ ေနရာမွာ အိမ္ေဆာက္ခြင့္ေပးခဲ့တာပါ။ အျခားၿမိဳ႕နယ္ေတြ ေက်ာက္ျဖဴမွာလည္း ဒီလို ပဲ၊ မူလေနရာကို မေပးႏိုင္ရင္ တျခားေနရာကို ေပးရမယ္။ အဲ့ေတာ့ ကိုဖီအာနန္ေျပာတဲ့အထဲမွာ မူလေနရာ ဟာ ပထမ ဦးစားေပး မတတ္သာမွဘဲ တျခားသင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာလို႔ပါတယ္။ အားလုံးကို သူ႔ေနရာသူ႔ မေပး နိုင္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အစိုးရ ေပၚလစီထဲမွာကို ဒီလူေတြကို ေနရာရင္း မူလေနရာ မေပးခ်င္တဲ့ ေပၚလစီ ရွိေနတယ္ေပါ့။”
ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ IDP ေတြကို သူတို႔ မူလေနထိုင္ရာ ဒါမွမ ဟုတ္တျခား
ကုလရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ တစ္ခ်က္အပါအဝင္ျဖစ္တဲ့ IDP ေတြကို မူလေနထိုင္ရာ ေနရာေတြကို ျပန္ေ႐ႊ႕ေပးဖို႔ အႀကံေပးထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဦးေက်ာ္မင္းက ခုလို သုံးသပ္ပါတယ္။
“မူလ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ေနရာ၊ အဲ့ဒီမွာ ရခိုင္ေတြလည္း က်ဴးေက်ာ္ၿပီးေတာ့ အိမ္ေတြေဆာက္ေနတာကို အစိုး ရက ျမင္ေနမွာေပါ့၊ မျမင္ဘဲေနမလား အိမ္ေျခ ၁,၂၀၀ ဆိုတာနည္းတာမွ မဟုတ္တာ။ အဲ့ေတာ့ အစိုးရ ေပၚ လ စီကိုယ္၌က ကိုဖီအာနန္ေျပာတာနဲ႔ ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္ေနတယ္ေပါ့။ ဒီလူေတြကို မူလေနရာ မေပးခ်င္လို႔ ရခိုင္ေတြကို သူတို႔ရဲ႕ ေနရာမွာ အိမ္ေဆာက္ခြင့္ေပးခဲ့တာပါ။ အျခားၿမိဳ႕နယ္ေတြ ေက်ာက္ျဖဴမွာလည္း ဒီလို ပဲ၊ မူလေနရာကို မေပးႏိုင္ရင္ တျခားေနရာကို ေပးရမယ္။ အဲ့ေတာ့ ကိုဖီအာနန္ေျပာတဲ့အထဲမွာ မူလေနရာ ဟာ ပထမ ဦးစားေပး မတတ္သာမွဘဲ တျခားသင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာလို႔ပါတယ္။ အားလုံးကို သူ႔ေနရာသူ႔ မေပး နိုင္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ အစိုးရ ေပၚလစီထဲမွာကို ဒီလူေတြကို ေနရာရင္း မူလေနရာ မေပးခ်င္တဲ့ ေပၚလစီ ရွိေနတယ္ေပါ့။”
ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ IDP ေတြကို သူတို႔ မူလေနထိုင္ရာ ဒါမွမ ဟုတ္တျခား
ေနရာ သစ္ကို ျပန္လည္ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာဆႏၵအရသာ ေဆာင္႐ြက္ေပးရမယ္၊ လုံၿခဳံမႈရွိရမယ္ဆိုတာေတြအျပင္ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔အညီ ေျပာင္းေ႐ြ႕ႏိုင္ရမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါဝင္ပါ တယ္။ အဲ့ဒါေတြအျပင္ သူတို႔မူလေနထိုင္ရာ ေဒသေတြမွာ ျပန္လည္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ ဦးစားေပး ေဆာင္႐ြက္ရ မွာ ျဖစ္ၿပီး အဲ့ဒီလို မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ IDP ေတြေျပာင္းေ႐ႊ႕လိုတဲ့ ေနရာသစ္ကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕ႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္႐ြက္ ေပးရမယ္လို႔လည္း အႀကံေပးထားပါတယ္။
စစ္ေတြက မြတ္ဆလင္ရပ္ကြက္ က်ဴးေက်ာ္ေတြ ဖယ္ရွားဖို႔အမိန္႔ ျပန္႐ုပ္သိမ္း
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က ျဖစ္ခဲတဲ့ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ေဒသခံရခိုင္ျပည္သူေတြေရာ မြတ္ဆလင္ေတြပါ ေဘးလြတ္ရာကို အိုးအိမ္ စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၆၀၀,၀၀၀ ေလာက္ ျပည္တြင္းဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကရ တာပါ။ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံထဲမွာေတာ့ ဒုကၡသည္ ၉၀၀,၀၀၀ ဝန္းက်င္ေလာက္ ရွိေနပါတယ္။ အဲ ဒီေဒသက မြတ္ဆလင္အသိုင္းအဝိုင္းကို ႐ိုဟင္ဂ်ာအျဖစ္ ျမန္မာအစိုးရက အသိအမွတ္မျပဳေပးမဲ့လို႔ ဒုကၡ သည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရး ေနရာခ်ထားေရးေတြကို မူအားျဖင့္ လက္ခံထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မကင္းေၾကာင္း ထုတ္ျပန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးပါတီဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေဒသမွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေလးေနရာရခဲ့ၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ တရားဝင္ျပန္မွတ္ပုံတင္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ ကိုယ္ စားလွယ္အေတာ္မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။
No comments:
Post a Comment