ေက်ာက္တစ္လုံး မြတ္စလင္ဒုကၡသည္စခန္း ေရႊ႕ေျပာင္းေရး အျငင္းပြားဖြယ္ျဖစ္လာ

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )

ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား
သီဟထြန္း
2020-05-21

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္က ေက်ာက္တစ္လုံး မြတ္စလင္ဒုကၡသည္စခန္း ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔၊ အ ေရးေပၚ ရန္ပုံေငြကေန ေငြက်ပ္သန္းေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ အသုံးျပဳသြားမယ္လို႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းထြဋ္ က ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္စခန္း တာဝန္ရွိသူေတြကေတာ့၊ စခန္းေနရာသစ္ကို မေျပာင္းေရႊ႕ခ်င္ဘဲ မူလေန ရပ္ ေက်ာက္ျဖဴကိုပဲ ျပန္ခ်င္တာေၾကာင့္ အျငင္းပြားဖြယ္ ျဖစ္လာေနပါတယ္။



ေက်ာက္တစ္လုံး ဒုကၡသည္စခန္းမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ တစ္ေထာင္ေက်ာ္၊ အိမ္ေထာင္စု ၃၆၀ ကို စခန္းေနရာ သစ္ ေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘ႑ာေရးႏွစ္ အေရးေပၚ ရန္ပုံေငြထဲကေန ေငြက်ပ္ သန္းေပါင္း ၂၀၀၀ နီးပါး အသုံး ျပဳဖို႔ အစီအစဥ္ရွိေၾကာင္း နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီးက ဒီေန႔ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ လာေရာက္ရွင္းျပပါတယ္။

နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းထြဋ္ က ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ ေက်ာက္တစ္လုံးစခန္းပိတ္သိမ္းေရး အစည္းအေဝးမွာ ေငြက်ပ္ သန္းေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ အသုံးျပဳဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"နိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ဦးေဆာင္ၿပီး က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္တစ္လုံး IDP စခန္း ပိတ္သိမ္းေရးနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ ညႇိုႏွိုင္းအစည္းအေဝးမွာ ေက်ာက္တစ္လုံး IDP စခန္း ေရႊ႕ေျပာင္းတည္ေဆာက္ရန္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ့ အေရးေပၚရန္ပုံေငြက က်ခံ နိုင္ ေရးအတြက္ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာနက တင္ျပေတာင္းခံနိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ ပါသ ၿဖင့္ လုပ္ ငန္းမ်ားကို လက္ခံအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕က တြက္ ခ်က္ တင္ျပ လာတဲ့ စုစုေပါင္း ကုန္က်ေငြက်ပ္ ( ၂၀၉၉.၃၁၀ ) သန္းကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးသို႔ တင္ျပ လမ္းညႊန္မႈ ခံယူၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ အေရးေပၚရန္ပုံေငြမွ သုံးဆြဲခြင့္ ရရွိခဲ့ ၿခင္း ျဖစ္ပါတယ္။"

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕အနီးမွာ ဒုကၡသည္ စခန္း ကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ခုဖြင့္လွစ္မယ့္ စခန္းေနရာသစ္က ေက်ာက္တစ္လုံးစခန္းနဲ႔ ႏွစ္ဖာလုံေလာက္ အ ကြား အေဝးမွာ ရွိပါတယ္။

ရရွိထားတဲ့ ေငြက်ပ္ ( ၂၀၉၉.၃၁ သန္း) သန္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို ေနအိမ္ ၃၆၃ လုံးနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ေဆးေပး ခန္းနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး႐ုံး၊ ေရရရွိေရးနဲ႔ မီးရရွိေရး အပါအဝင္ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးေပးဖို႔ အသုံးျပဳသြား မယ္လို႔ ဒုဝန္ႀကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းထြဋ္ က ေျပာပါတယ္။

ေက်ာက္တစ္လုံးဒုကၡသည္စခန္း စီမံခန႔္ခြဲေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ကိုျဖဴေခ် ကေတာ့ ေနရာသစ္ကို ေျပာင္း ေရႊ႕မွာ မဟုတ္ဘဲ၊ မူလေနရပ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေပၚကို ျပန္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္ပိုင္အိမ္ျပန္မယ္။ ေစာင့္ေနတယ္ IDP စခန္းကေန၊ ဒီအစိုးရ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ၊ ေရွ႕အ စိုးရ ဘယ္လိုလုပ္လဲ ၊ NLD အစိုးရ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဘယ္လို ကိုင္တြယ္မလဲ၊ နိုင္ငံတကာက UN ဘယ္ လို ကိုင္ တြယ္မလဲ ဆိုတာ က်ေတာ္တို႔ ေစာင့္ေနတာ၊ က်ေတာ္တို႔ အဲဒီေနရာ မေနဘူး၊ က်ေတာ့္တို႔ေန ရာ က်ေတာ္တို႔ ျပန္သြားမယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ကိုသြားမယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ထဲမွာ က်ေတာ္တို႔ အိမ္ေတြ ေရာင္းခ် ထားတဲ့ သူေတြ ရွိတယ္။ ေရာင္းခ်ထားတယ္ဆိုရင္ က်ေတာ္တို႔မွာေနမယ့္ ေနရာမရွိဘူး။ မ ေရာင္းတဲ့ သူကို သူတို႔အိမ္ သူတို႔ ေပးေပါ့။ ေရာင္းခ်ထားတဲ့သူေတြကို ဥပမာ မီးေလာင္ကြင္းရွိတယ္။ တ ၿခားေနရာ ေရာက္ေနတယ္။ စစ္ေတြက ျပန္ေခၚလိုက္ ၊ ေပါက္ေတာက ျပန္ေခၚလိုက္ၿပီး သူတို႔နဲ႔ က်ေတာ္ တို႔ မွာ ေရာင္းခ်ထားတဲ့သူေတြနဲ႔ အတူတူျပန္လည္ေနရာခ်ထားလိုက္ရင္ ရပါတယ္။"

ေက်ာက္တစ္လုံးဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထိုင္သူေတြဟာ ေက်ာက္ျဖဴ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ျဖစ္တဲ့ အရာရွိရပ္ ကြက္၊ ပိုက္သည္ရပ္ကြက္၊ သမၺာန္ေခ်ာင္းရပ္ကြက္နဲ႔ ျပင္ျဖဴေမာ္ရပ္ကြက္ေတြမွာ မူလကေနထိုင္ခဲ့ၾက သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အသစ္ေျပာင္းေရႊ႕မယ့္ေနရာက လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲတာအျပင္ ရာသီဥတု ၾကမ္းတမ္းတဲ့အတြက္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕က မူလေနထိုင္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြကို ျပန္လည္ေျပာင္းေရႊ႕ေပးဖို႔ အစိုးရအဖြဲ႕ကို တင္ျပခဲ့တယ္လို႔ ကိုျဖဴေခ် က ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အသစ္ေရႊ႕ေျပာင္းမယ့္ ေနရာသစ္မွာ လုံျခဳံေရးတင္းက်ပ္ထားၿပီး စခန္းကသူေတြ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈခြင့္မရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ပိတ္သိမ္းဖို႔နဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ေနရာတစ္ခုမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးကိစၥေတြဟာ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ ICJ ရဲ့ ၾကားျဖတ္အမိန႔္ေလးခ်က္ထဲမွာလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္က မြတ္စလင္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔နဲ႔ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ျပဳဖို႔ဆိုၿပီး ပါဝင္ပါတယ္။

ေက်ာက္တစ္လုံး ဒုကၡစည္ စခန္း ပိတ္သိမ္းၿပီး ေနရာသစ္ ေျပာင္းေရႊ႕တာဟာ ICJ ရဲ့ ၾကားျဖတ္အမိန႔္နဲ႔ ပတ္သက္ ေနသလားဆိုတဲ့အေပၚ သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးကို အင္တာနက္ ေဖ့စ္ဘြတ္အြန္လိုင္းကတဆင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ ဒီေန႔ ညေနပိုင္းအခ်ိန္အထိ ျပန္လည္ေျဖၾကားတာ မရွိေသးပါဘူး။

နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယ အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးစိုင္းထြန္းညိဳကေတာ့ လက္ရွိ ေက်ာက္တစ္လုံး စခန္းက ေရဝပ္တဲ့အတြက္ ပိုေကာင္းတဲ့ေနရာသစ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕တာျဖစ္ၿပီး လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္မွာက ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ ျဖစ္တယ္လို႔ RFA ကို ေျပာပါတယ္။

"ေျမအေနအထားေပါ့ေနာ္။ ေျမအေနအထားအရ ေရနည္းနည္းဝပ္တာေပါ့၊ အဲဒီလက္ရွိေနရာထက္ ပို ေကာင္း တဲ့ေနရာကို ေရႊ႕ေပးမွာေပါ့။ အဲလိုေရႊ႕ေပးဖို႔အတြက္က အမွန္အတိုင္းေျပာရရင္ေတာ့ ဘတ္ ဂ်က္ က ဘယ္သူမွ ရခိုင္အစိုးရမွာလည္း လ်ာထားတာမရွိဘူး။ လ်ာထားတာမရွိတဲ့အတြက္ ဘာျဖစ္လဲ ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔အတြက္ ဘတ္ဂ်က္လိုတာေပါ့ဗ်ာ။ ဘတ္ဂ်က္လိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရခိုင္ဗဟိုေကာ္မ တီ ဆိုတာရွိပါတယ္။ ဗဟို ေကာ္မတီကို တင္ျပတဲ့အခ်ိန္မွာ ဗဟိုေကာ္မတီက ဘာလမ္းညႊန္လည္းဆိုေတာ့ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ့ ဥကၠ႒က နိုင္ငံေတာ္ရဲ့ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္၊ အဲဒီအတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က လိုအပ္တဲ့ရန္ ပုံေငြ ကို နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီး ဌာနက တာဝန္ယူၿပီးေတာ့မွ အေရးေပၚ ရန္ပုံေငြကေန ေတာင္းေပးပါလို႔ လမ္း ညႊန္ပါတယ္ဗ်ာ။ တကယ္တမ္း အဲလုပ္ငန္းကို လုပ္ခ်င္တာကေတာ့ ရခိုင္အစိုးရပါ။"

ဒီကိစၥဟာ ICJ ရဲ့ ၾကားျဖတ္ အမိန႔္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ ရွိ မရွိကိုေတာ့ ေမးျမန္းခြင့္မရခဲ့ပါဘူး။

ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္လြင္က မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္ေတြကို ၿမိဳ႕ ထဲကို ျပန္ေျပာင္းေရႊ႕ဖို႔ အဆင္ေျပမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။

"ၿမိဳ႕ထဲျပန္ေရႊ႕ဖို႔လည္း အဆင္ေတာ့ မေျပေတာ့ဘူးဗ်။ မေျပေတာ့ဘူးဆိုတာက ၿမိဳ႕ထဲမွာကလည္း သူတို႔ က ဘဂၤါလီေတြေနခဲ့တဲ့ေနရာက က်ေနာ့္ မ်က္ျမင္အရဆိုရင္ ပင္လယ္ေပၚမွာ သူက တရားဝင္ေျမေန ရာက နည္းနည္းဗ်။ ကုန္းေပၚကေျမက နည္းနည္း။ ပင္လယ္ထဲမွာ ေျမက အမ်ားႀကီး သူတို႔ေနထိုင္တဲ့ အခါ၊ သူတို ႔က အဲဒီေနရာက ေျပာင္းေရႊ႕သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ျပန္ဖို႔ေနရာခ်ဖို႔ဆိုတာက သူတို႔ေနထိုင္ဖို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ နိုင္ ေတာ့ဘူး။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ေဒသခံေတြကလည္း အဲဒီေနရာတခ်ိဳ႕မွာ အနီးပတ္ ဝန္းက်င္မွာ ေနထိုင္ တဲ့ ဟာ ေတြရွိခ်င္ရွိမယ္။ အဲဒီလိုဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔ အသစ္ေရာက္လာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ ပဋိပကၡျဖစ္နိုင္ေျခေတာ့ ေတာ္ ေတာ္မ်ားတယ္လို႔ျမင္တယ္။"

အစိုးရက စီစဥ္ေနတဲ့ေနရာသစ္ကိုလည္း မေျပာင္းေရႊ႕ေသးပဲ အေျခအေနေတြ တည္ၿငိမ္သြားတဲ့အထိ လက္ ရွိစခန္းမွာပဲထားတာကို ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ယူဆတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။

ေက်ာက္တစ္လုံးဒုကၡသည္စခန္း စီမံခန႔္ခြဲေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ကိုျဖဴေခ်ကေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ ခံအမ်ားစု က၊ ဒုကၡသည္စခန္းမွာေနထိုင္သူေတြ ျပန္လာမွာကို လက္ခံေပမယ့္၊ အနည္းအက်ဥ္းက လက္မခံတာကို အေၾကာင္း ျပဳၿပီး အစိုးရက အခုလို စီစဥ္တယ္ဆိုရင္ သူတို႔အတြက္ အမ်ားႀကီးနစ္နာတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္ ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေမတၱာ အဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သူ ဦးေအး လြင္ ကေတာ့၊ မတူတဲ့ လူ႔အစုအေဝးေတြကို ခြဲထုတ္လိုက္တာထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ေနထိုင္တာက ပိုေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

"မတူတဲ့ လူ႔အစုအေဝးေတြ ခြဲထုတ္ျခင္းဟာ segregation၊ segregation ဟာ ေရရွည္မွာ အက်ိဳးမျဖစ္ပါ ဘူး။ integration ဆိုသည္မွာ မတူေသာ္လည္း ဗမာျပည္ ဟာလည္းပဲ ဗဟုလူ႔အဖြဲ႕အစည္းပဲေလ။ ဘာ သာမတူ လူမ်ိဳးမတူတဲ့သူေတြ ဒီလိုပဲေနခဲ့ၾကတယ္။ အရင္ကလည္း ေနခဲ့တယ္။ ခုလည္းေနတယ္။ အဲေတာ့ integration လို႔ ေခၚတဲ့ မတူကြဲျပားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေရးဆိုတာကို ျမန္ မာ့အစဥ္ အလာ၊ ျမန္မာ့သဘာဝအရ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ အခ်ိန္ယူရင္လည္းယူၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားရင္ ပို ေကာင္းလိမ့္ မယ္လို႔ က်ေနာ္ဒီလိုပဲ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။"

အခုလို မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြ ပိတ္သိမ္းဖို႔ ညႇိႏွိုင္းေနတာဟာ၊ လူမႈဝန္ထမ္းကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ့ “ျပည္တြင္းေနရပ္ စြန႔္ခြာသူမ်ား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ယာယီခိုလႈံ ရာစခန္းေတြ ပိတ္သိမ္းေရးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားအဆင့္ မဟာဗ်ဴဟာ စီမံခ်က္” အရ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ထဲက စတင္ ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/controversial-kyauktalone-refugees-camp-relocation-05212020080026.html