ခ်င္းႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ တိုက္ပြဲမ်ားရပ္ရန္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုသည့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ား။ (ဇူလုိင္ ၁၃၊ ၂၀၁၉)
ျမန္မာႏုိင္ငံ အေနာက္ျခမ္း ရခိုင္ျပည္နယ္က စစ္ေရးပဋိပကၡေတြထဲက ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္နဲ႔ ပတ္ သက္ ၿပီး ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ထဲက အသံုးအႏႈန္းေတြဟာ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ ျပင္းထန္ တင္းမာလာေစတယ္လို႔ ရခိုင္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္နဲ႔ ရခိုင္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေဝဖန္ ပါတယ္။ ေလေၾကာင္း၊ ေရေၾကာင္းနဲ႔ ေျမျပင္ ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲေတြပါ အေတာ္ေလး ဆက္ျပင္းထန္ေနခ်ိန္ စစ္ေရးကို ေျပလည္ေအာင္ ႏုိင္ငံေရးနည္းလမ္းနဲ႔ပဲ ေျဖရွင္းပါလို႔လည္း သူတို႔က တုိက္တြန္းၾကပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ မဆုမြန္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဒီ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ဟာ ရခိုင္စစ္ေရးပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပထမဆံုး ထုတ္ျပန္ ခ်က္ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ဦးေဆာင္ဝန္ႀကီးကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ ခံ ပုဂၢိဳလ္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီေၾကညာခ်က္မ်ိဳးမွာ အသံုး အႏႈန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္ေျပာဆိုေနၾကတာပါ။
၂၀၁၉ ဇန္နဝါရီလကတည္းက စတင္ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔ၾကား ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္းက ေနရာတခ်ိဳ႕မွာ တုိက္ပြဲေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္ၿပီး တိုက္ပြဲေတြကေန အသက္ေဘးကလြတ္ေအာင္ စစ္ေရွာင္ေျပးေန ရတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ျပည္သူေပါင္း ၁ သိန္းေက်ာ္သြားၿပီ ျဖစ္္ပါတယ္။
ဒီအေျခအေန ျဖစ္ရတာကေတာ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ရဲ႕ အဖ်က္အေမွာက္ လုပ္ရပ္ သာ Nဖစ္ၿပီး AA ေသာင္းက်န္းသူေတြနဲ႔ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ၾကား တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေစၿပီး အရပ္သားအမ်ား အျပား ေနရပ္စြန္႔ခြာေစခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔ ေသာၾကာေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။
ဒီလိုသံုးႏႈန္းခ်က္ေတြ၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြဟာ စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြနဲ႔ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြအေပၚ ပိုၿပီးေတာ့ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တဲ့အတြက္ ေျပလည္ႏုိင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႔ ရခိုင္ အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။
ရခိုင္စစ္ေရွာင္ေတြရဲ႕ အက်ပ္အတည္း သတင္း ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္။
တုိက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚ ခင္ေစာေဝက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြကို ပိုျပင္းထန္လာေစႏုိင္မယ့္ အသံုး အႏႈန္းေတြကို သတိထားသင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“တဖက္နဲ႔တဖက္ ဒီလိုအသံုးမ်ဳိးေတြ မသံုးရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းလိမ့္မယ္လို႔ က်မက ျမင္ပါတယ္။ ဘာ ပဲ ၿဖစ္ျဖစ္ အခု လက္နက္ကုိင္ၿပီးေတာ့ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္ ဆုိတာလည္း ႏုိင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္း ဖို႔ လည္း လုိတယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕ ျပည္နယ္အတြင္းထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား ညီအစ္ကိုအခ်င္းခ်င္း ျဖစ္ေနတဲ့ တုိက္ပြဲလို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ အခုလုိ ေၾကညာခ်က္ေတြမွာ ဒီလိုအသုံးအႏႈန္း မသုံးေစခ်င္ဘူး။ အဲလုိသုံးႏႈန္းျခင္းအားျဖင့္လည္း တဖက္နဲ႔တဖက္ သံသယေတြ ပုိႀကီးထြားလာၿပီး ျပႆ နာေတြ ပုိၿပီး ႀကီးထြားလာႏုိင္ပါတယ္။ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးတဲ့ အခါမွာလည္း ဒီလုိစာသားေတြ ျဖည့္ၿပီး မေရးတဲ့ အခါၾကေတာ့ ပိုၿပီး သူတုိ႔အတြက္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ သံသယပိုကင္းတဲ့ ပုိၿပီး ေဆြးေႏြးႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ က်မအေနနဲ႔ ျမင္မိပါတယ္။”
အရပ္သား ထိခိုက္ေသဆံုးမႈေတြအတြက္ အရပ္သားေတြကို အကာကြယ္ေပးေရး လိုအပ္တဲ့ အစီအမံေတြ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လို႔ အရပ္သားတရာေက်ာ္ ထိခိုက္ေသဆံုးေနရတဲ့ အေျခအေနအရ အရပ္သားျပည္သူေတြအ တြက္ ထိေရာက္တဲ့ ကာကြယ္မႈကို အျမန္ဆံုး ေပးသင့္ေနၿပီလို႔လည္း ရခိုင္အမတ္ ေဒၚခင္ေစာေဝက ေျပာ ပါတယ္။
“တကယ္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ ေတာ္ေတာ္ေလး လုိအပ္ေနပါတယ္။ ဟုိတေလာကဆုိရင္ ေက်ာက္ေတာ္ဘက္မွာ ခမီလူမ်ဳိးေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး ေသဆုံးသြားတာေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ ပုဏၰားကၽြန္း ဘက္မွာလည္း ရွင္ျပဳေနတဲ့အထဲ ရွင္လာျပဳတဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေသတာေတြရွိတယ္။ အမ်ားႀကီးပါ၊ ေသတဲ့ဟာ ေတြကိုလည္း မီဒီယာေတြမွာ အမ်ားႀကီးတက္တယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ဒါေတြကို ျပည္သူအစုိးရတရပ္ အေနနဲ႔ ျပည္သူေတြကုိ ကူညီေပးဖို႔ အစုိးရမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါက ေနာက္ေတာင္ က်ေနပါၿပီ။ တကယ္လုပ္ဖို႔ဆုိရင္ သူတို႔ကိုလည္း က်မတုိ႔ အၿမဲ ေတာင္းဆုိတယ္။ ေျမစာပင္ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္ သူေတြ၊ တိုက္ပြဲဆုိတာကေတာ့ မေက်နပ္လို႔ ျဖစ္ၾကတယ္၊ အခ်င္းခ်င္း တုိက္ပြဲျဖစ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ၾကား မွာရွိေနတဲ့ ေျမစာပင္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးခံေနရတယ္။ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္လုိ႔ ေသဆုံးလာတုိင္း ဘယ္ဘက္ ကမွ တာဝန္မယူဘူး။ ဟုိဘက္ကလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ဒီဘက္ကလည္း မဟုတ္ဘူးဆုိတဲ့ ျငင္းဆုိသံေတြကိုပဲ ၾကားေနရပါတယ္။”
စစ္ေရးပဋိပကၡေတြအတြက္ တပ္မေတာ္ တာဝန္ယူမႈရွိဖို႔လို သတင္း ဖတ္႐ႈႏုိင္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ရခိုင္အေရး ထုတ္ျပန္ခ်က္အေပၚရခိုင္ျပည္္ အမ်ိဳးသားေကာင္စီ (ANC) ရဲ႕ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းေဇာ္ကလည္း အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။
“ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဒီလိုထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္ျမင္တာ အဓိကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာ စာမွာ ျမန္မာျပည္အေပၚ ဖိအားေတြ သက္ေရာက္ေနတဲ့ ကိစၥကုိ ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ ေျဖေလွ်ာ့ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားတဲ့ ေနရာမွာ ျပည္တြင္းမွာ ဒီလိုမ်ဳိး အဖ်က္အေမွာက္လုပ္ငန္းေတြ ရွိတယ္၊ ျပည္တြင္းမွာ အၾကမ္းဖက္ ေသာင္း က်န္းမႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆုိတဲ့ဟာကုိ ေပၚလြင္ထင္ရွားေအာင္ ျပသဖို႔အတြက္ ဒါကို ထုတ္ျပန္တယ္လို႔ပဲ ႐ုိး႐ိုး ရွင္းရွင္းေလး ျမင္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႀကီးမွဴးတဲ့ ဌာနကေန ထုတ္ျပန္တဲ့အတြက္ ဒီအသုံး အႏႈန္းေတြက၊ အရင္တုန္းကေတာ့ စစ္အစိုးရေပါ့ ေတာက္ေလွ်ာက္ သုံးခဲ့တဲ့ အသံုးအႏႈန္း ျဖစ္ပါတယ္။ အခု လည္း အရပ္သားအစိုးရလို႔ ေျပာတဲ့ NLD အစုိးရလက္ထက္မွာလည္း အသုံးျပဳတယ္ ဆုိတဲ့အခါၾကေတာ့ NLD အစုိးရက ေႂကြးေၾကာ္ထားတဲ့ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးတို႔ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတုိ႔ ဆုိတဲ့ဟာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕မူဝါဒနဲ႔ အေျပာတျခား အလုပ္တျခား ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိးေတာ့ ေဆာင္တာ ေပါ့။”
အစိုးရအေနနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အကူအညီေတြကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႔ (ICRC) အပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ မိတ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အကူအညီေတြနဲ႔ လံုၿခံဳ
ေရး အေျခအေနေပးမႈအေပၚ မူတည္ၿပီး ထိေရာက္ေအာင္ အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔လည္း ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲ ပါရွိပါတယ္။
အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ တိမ္းေရွာင္ေျပးေနရတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္က ၁ သိန္း ၂ ေသာင္း ၈ ေထာင္ေက်ာ္အ ထိ ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား အစည္းအ႐ံုး (REC) က ေနာက္ဆံုးစာရင္း ထုတ္ျပန္ပါ တယ္။ သူတို႔အတြက္ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ အေျခခံစားနပ္ရိကၡာ ေဆးဝါးအကူအညီေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္
အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ တိမ္းေရွာင္ေျပးေနရတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္က ၁ သိန္း ၂ ေသာင္း ၈ ေထာင္ေက်ာ္အ ထိ ျဖစ္သြားၿပီလို႔ ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား အစည္းအ႐ံုး (REC) က ေနာက္ဆံုးစာရင္း ထုတ္ျပန္ပါ တယ္။ သူတို႔အတြက္ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ အေျခခံစားနပ္ရိကၡာ ေဆးဝါးအကူအညီေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္
ေန တယ္လို႔လည္း ဒုကၡသည္ေတြကို လိုက္လံကူညီေပးေနတဲ့ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာပါတယ္။
No comments:
Post a Comment