VOA
ေမး ။ ။ ဒီကေန႔ Gambia ဘက္က ဘယ္လိုအခ်က္ေတြနဲ႔ ေလွ်ာက္ထားတင္ျပသြားၾကသလဲဆုိတာကို ေျပာျပပါဦး ဦးေက်ာ္ဇံသာ႐ွင္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ပထမဦးဆံုးက ဂမ္ဘီယာရဲ႕ ပထမေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ေခ်ပတဲ့ေနရာမွာ သူ႔တို႔ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို အမွန္တကယ္ မေခ်ပႏိုင္ခဲ့ဘူး ၊ မတံု႔ျပန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကို သူတို႔ သက္ေသ သာဓကနဲ႔ တင္ျပပါတယ္။ ပထမအေနနဲ႔ကေတာ့ အခ်က္အလက္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဂမ္ဘီယာဘက္က အဓိက ေလွ်ာက္လဲတဲ့ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ Paul Reichler က တင္ျပတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာအစိုးရဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္ဖို႔ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ intent ရွိတာကို သူတို႔ မဟန္႔တားႏိုင္ခဲ့ဘူး။ က်ဴးလြန္ဖို႔ ျဖစ္ဖို႔ ကိစၥေတြကို မဟန္႔တားႏိုင္ဘူး ဆိုတာကို အဓိက ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္တိုင္က အထူးသျဖင့္ ျမန္မာစစ္တပ္က လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ရက္စက္မႈ ၊ ဒီလူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ ရက္စက္မႈကို သူတို႔ မဟန္႔တားခဲ့ဘူး ဆိုတာကို အဲဒီလို ရက္စက္မႈေတြ က်ဴးလြန္မႈေတြရွိတယ္ဆိုတာကို ေျပာသြားတယ္၊ သူတို႔ မဟန္႔တားခဲ့ဘူး ဆိုတာကို အေထာက္အထား နဲ႔ ေခ်ပသြားတာကို ေတြ႔ရတယ္ ၊ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ့။ အထူးသျဖင့္ သူတို႔အျငင္းပြားမႈေတြကို မေျပာဘူး ၊ ရြာေတြဖ်က္ဆီးခံရတာ၊ လိင္ကိစၥ ေစာ္ကားခံရတာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ Facebook ထဲမွာ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္တုိ႔ အျပတ္ရွင္းေတာ့မယ္ဆိုတာေတြ ေရးထားခဲ့တာနဲ႔ တကြ အေထာက္အထားကို ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ သူ တက္တက္ၾကြၾကြတင္ျပသြားပါတယ္ ဒါကေတာ့ ပထမဦးဆံုးတင္ျပတဲ့ ေရွ႕ေနႀကီးတင္ျပခဲ့တာပါ။
ေမး။ ။ ဒီေန႔ ဂမ္ဘီယာ ဘက္က ဥပေဒပညာ႐ွင္ ၃ ေယာက္ထဲက ပထဆံုး ေလွ်ာက္ထား တင္ျပသြားတဲ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာေျပာသလိုပဲ ဥပေဒပညာ႐ွင္ Paul Reichler ပါ။ ေနာက္ဥပေဒပညာ႐ွင္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ပါေမာကၡ Pierre d’ Argent ေျပာသြားတဲ့ထဲမွာေတာ့ ICJ မွာ အခုအမႈကိစၥ စီရင္ပိုင္ခြင့္ ႐ွိသလားလို႔ မေန႔က ျမန္မာဖက္က ေမးခြန္းထုတ္သြားတဲ့ အခ်က္ကို ျပန္ေခ်ပသြားတာေတြ႔ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ပါေမာကၡ ဒါေဂ်ာန္းရဲ႕ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ေတြကိုလဲ ေျပာျပပါဦး ဦးေက်ာ္ဇံသာ႐ွင့္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ပါေမာကၡ Pierre d’ Argent ေလွ်ာက္ထားတာကေတာ့ သူက အခ်က္အလက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘာကို ေခ်ပသလဲဆိုရင္ ဒီကိစၥဟာ OIC နဲ႔ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး Gambia ႏိုင္ငံနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ အမႈျဖစ္တယ္။ Gambia ႏိုင္ငံဟာ တရားစြဲဆိုႏိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ သူ႔မွာ စြဲဆိုဖို႔ အခြင့္အာဏာအျပည့္ရွိတယ္ ဒါ proxy အေနနဲ႔ လုပ္တာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေျပာပါတယ္။ သူဟာ ကုလ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံတခုလည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုေတာ့ Gambia ႏိုင္ငံဟာ OIC ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာေအာက္က လုပ္တာမဟုတ္ဘူး ။ ကန္႔ကြက္စရာမရွိဘူးဆိုၿပီးေတာ့ သူေျပာသြားပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို အျခား OIC အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြက ေထာက္ခံသလိုပဲ ကေနဒါ နဲ႔ နယ္သလန္ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ေထာက္ခံတယ္ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေတြကလည္း ေထာက္ခံလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။
ေမး။ ။ Gambia ဘက္က ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ေနာက္ဆံုး ဥပေဒပညာ႐ွင္ကေတာ့ ပါေမာကၡေ႐ွ႕ေနႀကီး Philippe Sands ျဖစ္ပါတယ္။ ICJ တရား႐ံုးမွာ အရင္ဆံုးျဖတ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သာဓကတခုကိုလည္း သူေျပာသြားတာေတြ႔ပါတယ္။ ပါေမာကၡေ႐ွ႕ေနႀကီး Philippe Sands သူေျပာသြားတဲ့ အခ်က္ေတြကိုလည္း ဦးေက်ာ္ဇံသာ ေျပာျပပါဦး႐ွင့္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ၁၉၆၀ ႏွစ္လြန္တုန္းက အာဖရိက ေတာင္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အီသီယိုးပီးယားတို႔ liberia တို႔ ႏိုင္ငံေတြက ေတာင္ အာဖရိကႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီတုန္းက Provisional Measure ထုတ္ေပးဖို႔ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တရားရံုးက လက္မခံခဲ့ပါဘူး။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေပၚလြင္ထင္ရွားျခင္းမရွိလို႔ ဒါကို ပလပ္လိုက္တယ္ဆိုတဲ့ တရားစီရင္မႈ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစီရင္မႈကို ျမန္မာဘက္က ေထာက္ျပတယ္၊ အဲဒီတုန္းက ဒီလိုရွိခဲ့တယ္ ဒီလိုကိစၥလည္း တရားရံုးက စီရင္ႏိုင္ခြင့္မရွိဘူး ဆိုတာ သူတို႔ ေလွ်ာက္လဲသြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒါကို သူက ျပန္ေထာက္ျပပါတယ္။ အဲဒီအတိုင္း လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေတာင္အာဖရိက ကိစၥမွာလည္း ပယ္ခ်ခဲ့တာ ရွိတယ္၊ အဲဒီလို ပယ္ခ်ခဲ့လို႔ တရားရံုးအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ေ၀ဖန္ျခင္းခံခဲ့ရတယ္။ အခုလည္း ဒီအမွားကို ဆက္ၿပီးေတာ့ က်ဴးလြန္မယ္ဆိုရင္ တရားရံုးလည္း သမိုင္းမလွ ျဖစ္မယ္ဆိုတာကို အေထာက္အထားနဲ႔တကြ ေလွ်ာက္လဲသြားပါတယ္။ သူက တကယ့္တမ္း ဒီေန႔ အားလံုး လႊမ္းၿခံဳၿပီးေတာ့ ေျပာရရင္ေတာ့ သူတို႔ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကေတာ့ intent ရွိတယ္၊ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ တရားရံုးမွာ Gambia ဘက္က စြဲဆိုပိုင္ခြင့္ အျပည့္ရွိတယ္ Provisional Measure လို႔ ေခၚတဲ့ လက္တေလာလိုက္နာရဖို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ intent ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ဒါကို ဟန္႔တားထားဖို႔ လိုတယ္။ ဒီအမိန္႔ကို ခ်မွတ္ဖို႔ လိုတယ္ ဆိုတာကို ေလွ်ာက္လဲသြားတာပါ။ ဒါကို စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ေနာက္နာရီပိုင္းအတြင္းမွာ ျမန္မာဘက္က ဘယ္လို ဒုတိယအႀကိမ္ ခုခံေခ်ပ လာမလဲဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါတယ္။
အခုလို Gambia ဖက္က ဒီကေန႔ တေၾကာ့ျပန္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ အဓိကက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္တဲ့ အေျခအေန ပိုဆိုးမလာေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးႏုိင္မယ့္ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြကုိ တရား႐ံုးကေန ခ်မွတ္ေပးဖုိ႔ လိုအပ္တယ္ဆုိတာကို ဥပေဒပညာ႐ွင္ေတြဖက္က အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ပိုၿပီးခိုင္မာေအာင္ တင္ျပသြားၾကတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္တာေပါ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာ႐ွင့္။
ေမး။ ။ မၾကာခင္ နာရီပိုင္းအတြင္းမွာ ျမန္မာဘက္ကလည္း ေလွ်ာက္လဲတင္ျပမယ္ဆိုေတာ့ ျမန္မာဘက္က ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ခုခံေခ်ပမယ္လို႔ ဦးေက်ာ္ဇံသာအေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္သလဲရွင့္
ဦးေက်ာ္ဇံသာ။ ။ ဒါကေတာ့ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းရခက္ပါတယ္။ ျမန္မာဘက္ကေတာ့ အခ်က္အလက္ပိုင္း ေစာေစာကေျပာထားတဲ့ ဟိုဘက္က ေျပာတာ ဟန္႔တားဖို႔ မႀကိဳးစားခဲ့ဘူးဆိုတာ အဓိက ေျပာတယ္၊ စစ္တပ္ဘက္က ရက္စက္က်ဴးလြန္မႈေတြတကယ္ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ျမန္မာဘက္က ၀န္ခံၿပီးသားျဖစ္ေနပါလားဆိုတဲ့ေမးခြန္းေမးပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလး အကြက္က်က်ေျပာသြားတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။ အခုျမန္မာဘက္က ဒါကို ဘယ္လို ေခ်ပလာမလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔လည္း စိတ္၀င္တစားေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။
Netherlands ႏိုင္ငံ The Hague ၿမိဳ႕က ICJ တရား႐ံုးမွာ ေလွ်ာက္ထားတင္ျပခ်က္ေတြကို ကိုယ္တိုင္သတင္းယူေနတဲ့ ဦးေက်ာ္ဇံသာျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment