ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း
21 နိုဝင္ဘာ 2019
ဘာလုခါလီ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲက ကိုေက်ာ္စိုး ဆိုသူ ေျပာေနတာပါ။
ဘာလုခါလီ ဆိုတာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံ၊ ေကာ့စ္ဇက္ဘဇားနယ္ထဲက ကူတူပေလာင္ စခန္းနဲ႔ တဆက္တစပ္တည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေတြ သိန္းခ်ီ ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာ ျမန္မာအေရး၊ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံတကာမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ေနသလဲ ဆိုတာ သတင္းေတြ အျမဲၾကားသိ ေနရတယ္လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ICJ မွာ ျမန္မာအမႈဖြင့္ခံရမႈ သိသင့္တဲ့ အခ်က္ ၅ ခ်က္
ျမန္မာအမႈ႐ုံးခ်ိန္းရက္ေတြ ဒီဇင္ဘာထဲ ICJ သတ္မွတ္ၿပီ
အိုင္စီေဂ်မွာ ျမန္မာကို တရားစြဲရတဲ့အေၾကာင္း ဂမ္ဘီယာဝန္ႀကီးနဲ႔ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴး
ကုလသမဂၢရဲ့ အျမင့္ဆုံး တရား႐ုံး ICJ မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး၊ ျမန္မာနိုင္ငံ တရားစြဲခံလိုက္ရ တာ၊ ျမန္မာ အစိုးရက သြားေရာက္ အမႈ ရင္ဆိုင္မွာ စတာေတြကို စခန္းထဲကသူေတြ ေကာင္းေကာင္း သိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီ စခန္းထဲမွာ ဒုကၡသည္ ကူညီေရး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ရွိေနသလို၊ ကမၻာ အႏွံ့က ဥပေဒ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြ၊ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းေတြက ဆရာေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြ လာေရာက္ ေလ့လာတာ၊ စစ္တမ္းေကာက္ေနတာေတြလည္း အျမဲလိုလို ရွိေနတတ္တယ္လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ေနရပ္စြန္႔ခြာလာရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို သူတို႔ရဲ့ မူရင္းေဒသရွိရာဆီ ျမန္မာဘက္က ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ျပန္ မေခၚ နိုင္တဲ့ အတြက္ အခုလို နိုင္ငံတကာ တရားစြဲမႈေတြနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ ရင္ဆိုင္လာရတာ ဆိုၿပီး ကိုေက်ာ္စိုးက ဆိုပါတယ္။
အရင္ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ႏွိုင္းယွဥ္ရင္ ၂ဝ၁၇ ဩဂုတ္လ ေနာက္ပိုင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ၇ သိန္းေက်ာ္ ဆိုတဲ့ ပမာဏ အထိ၊ လူအေရအတြက္အရ အမ်ားဆုံး၊ အခ်ိန္ကာလ အားျဖင့္လည္း လ အနည္းအငယ္အတြင္းမွာပဲ ျမန္မာဘက္ျခမ္းကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္ထဲ ထြက္ေျပးသြားခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ၂ဝ၁၉ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းအထိ ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ေရး အထေျမာက္မလာပဲ၊ ၾကန္႔ၾကာ ေနခဲ့တာေၾကာင့္ အခုလို နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးေရာက္တဲ့ အထိ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာရတာလို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ICJ အမႈကေန ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘာေတြ ေမၽွာ္လင့္ၾကလဲ
ဘာလုခါလီ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲ ရွိေနသူေတြဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာနဲ႔ ရေသ့ေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္ ေတြထဲကေန ေျပးလာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမာင္ေတာ တူလာတူလီရြာ အျဖစ္အပ်က္၊ ဘူးသီးေတာင္ ဂူတာျပင္ အျဖစ္အပ်က္ကစလို႔ အဲဒီ ၃ ၿမိဳ႕နယ္ ထဲ ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလဲ ဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ၾကဳံ ခံစားခဲ့ရသူေတြ ဘာလုခါလီမွာ ရွိေနၾကတယ္လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ဆိုပါတယ္။
ICJ အမႈ ေပၚ မလာခင္ကတည္းက နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕မ်ိဳးစုံ စခန္းထဲ လာၿပီး အျဖစ္အပ်က္ေတြကို အေသ အခ်ာ မွတ္တမ္းတင္ထားၾကတယ္လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာတာေၾကာင့္ ဘယ္လို အခ်က္ေတြအေပၚ အဲဒီ နိုင္ငံတကာကသူေတြ အာ႐ုံစိုက္သလဲ ဆိုတာ ဘီဘီစီက ေမးၾကည့္ပါတယ္။
" ရြာမွာ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ ၊ က်ား/မ ဘယ္ေလာက္ ရွိခဲ့သလဲ ဆိုတာကစၿပီး၊ ေနရာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ဘာေတြ ရွိခဲ့လဲ၊ ကၽြဲႏြား ပိုင္ဆိုင္မႈ ရွိလား ဆိုတာေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္ျဖစ္ရပ္ေတြ အတြင္း ေသဆုံးသူ၊ ကိုယ္လက္အဂၤါ ထိခိုက္ ခ်ိဳ႕ယြင္းရသူ၊ အဓမၼ ျပဳက်င့္ခံရသူ စတဲ့ အခ်က္ေတြကို သူတို႔ တိတိက်က် မွတ္တမ္းတင္ၾကတယ္"
"ေလာေလာလတ္လတ္ကမွ အေမရိကန္ ဂၽြန္ေဟာ့ပ္ကင္းစ္ တကၠသိုလ္၊ ဥပေဒေရးရာဌာနက သူေတြ လာ သြားတယ္။ သူတို႔က မႏွစ္ကလည္း လာဖူးတယ္။ သူတို႔ ေကာက္ခံတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို နိုင္ငံတကာ မွာ လည္း အသိေပးသြားမယ္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲဒီလို လာၿပီး စစ္တမ္းေတြ ေကာက္ၾကတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက အမ်ား ႀကီး" လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ဆိုပါတယ္။
ဒီလို မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြဟာ အခု ICJ အမႈ မ်ိဳးမွာ တနည္းတဖုံ ကိုးကားစရာ၊ သက္ေသ အေထာက္အ ထားေတြ ျဖစ္လာဖို႔ ကိုေက်ာ္စိုး ေမၽွာ္လင့္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
"ICJ အထိ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး ေရာက္လာၿပီ ဆိုေတာ့ တစုံတရာ အတိုင္းအတာထိ လူေတြကေတာ့ အား တက္ၾကတယ္" လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
အိုင္စီေဂ်မွာ ျမန္မာကို တရားစြဲထားတဲ့ကိစၥ တပ္မေတာ္ ဘယ္လို ရပ္တည္သလဲ
ICJ ကို ကိုယ္တိုင္သြား ေျဖရွင္းမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
Universal Jurisdiction နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
ဒုကၡသည္ စခန္းကသူေတြ အားတက္တယ္ ဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္သူေတြကို ေထာင္ခ်၊ ဘယ္သူေတြကို အ ေရးယူ စသျဖင့္ အျပစ္ေပး အေရးယူေရး ဆိုတဲ့ အပိုင္းထက္စာရင္ သူတို႔ အိမ္ျပန္နိုင္ေရး ဆိုတဲ့ အပိုင္းအ ေပၚမွာ ပိုၿပီး အာ႐ုံစိုက္တာကို ေတြ႕ရတာပါ။
"ကၽြန္ေတာ္တို႔က မနက္ျဖန္ အိမ္ျပန္ခ်င္တာ။ ျမန္မာအစိုးရက ေျပာေနတဲ့ ေလၽွာက္လႊာစာရြက္ မျဖည့္လို႔ ဒီကိစၥ ျဖစ္မလာတာ ဆိုတာ ဟုတ္ကိုမဟုတ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ၃ ေခါက္ခ်ိဳး မွတ္ပုံတင္ ရွိၿပီးသား။ ကၽြန္ေတာ္က ဘာလို႔ ေလၽွာက္လႊာျဖည့္၊ NVC ကတ္ ကိုင္ၿပီး ဘာလို႔ နိုင္ငံသား ျပန္ အစိစစ္ ခံရမွာလဲ" လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရ အဆက္ဆက္ ထုတ္ေပးထားတဲ့ အိမ္ေထာင္စု ပုံစံေတြ၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ ေျမခြန္ ေျပစာလို မ်ိဳး အေထာက္အထား စာရြက္စာတမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳး လက္ထဲကိုင္ထားတဲ့သူေတြ သူေနတဲ့ စခန္းထဲမွာတင္ အ မ်ားႀကီးပဲလို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ဆိုပါတယ္။
" နိုင္ငံတကာရဲ့ ေစာင့္ၾကည့္မႈနဲ႔ ကိုယ့္ ေနရာေဒသကိုကိုယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ျပန္နိုင္မယ္၊ နိုင္ငံသား အ ခြင့္ေရး အျပည့္အဝ ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ ဖိအား ေပးစရာမလိုဘူး၊ အားလုံး ျပန္မယ့္သူေတြခ်ည္းပဲ။ ကၽြန္ ေတာ္တို႔ကို အိမ္ေဆာက္ေပးစရာ မလိုဘူး၊ ကိုယ့္ဘာသာ ေဆာက္မယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သဘာဝ ေဘး အႏၲ ရာယ္ေၾကာင့္လဲ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ ပ်က္စီးခဲ့တာပဲ။ အခုလည္း ဆုံးရႈံးခဲ့တာေတြ အေပၚ အဲဒီလိုပဲ သေဘာထား ၿပီး ကိုယ္အိမ္ကိုယ္ ျပန္ေဆာက္မယ္ဗ်ာ …. ကိုယ့္ေနရာကိုယ့္ေဒသမွာေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရွိရမွာေပါ့" လို႔ ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ကိုေက်ာ္စိုး ေျပာေနတာေတြဟာ ICJ ကို ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး ေရာက္လာလို႔ သူတို႔ အားတက္တယ္ ဆိုတာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ေျပာေနတာေတြပါ။
ဒါ့ေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာ ခုံ႐ုံးကေန ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိက်တဲ့ အမိန္႔ လမ္းညႊန္ ခ်က္ ထြက္ေပၚလာဖို႔ ေမၽွာ္လင့္ ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အာဆာ အဖြဲ႕က ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲ လႈပ္ရွားေနၿပီး၊ ျမန္မာဘက္ ျပန္မဝင္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္တယ္၊ ျပန္ခ်င္ တယ္လို႔ ေျပာသူေတြကို အသက္ရန္ရွာတဲ့ အထိ ျပဳမူ ေနၾကတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာ အစိုးရရဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေတြ အေၾကာင္းလည္း ကိုေက်ာ္စိုးကို ေမးၾကည့္ပါတယ္။
ကိုေက်ာ္စိုးကေတာ့ သူ႔ပတ္ဝန္းက်င္၊ သူေနတဲ့ စခန္းမွာ အဲဒီလို အာဆာ အဖြဲ႕ လႈပ္ရွားတာ၊ အမိန္႔ေပးတာ၊ ရန္ရွာတာေတြ မရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္မျပန္တာဟာ ျမန္မာဘက္ျခမ္းမွာ သူတို႔ ဘယ္ေလာက္လုံျခဳံ နိုင္မလဲ၊ သူတို႔အတြက္ နိုင္ ငံသား အခြင့္အေရး အာမခံခ်က္ ရွိမွာလား စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြ အေပၚ မယုံ ၾကည္ နိုင္ျဖစ္ေနၾကလို႔ ဆိုၿပီး ကိုေက်ာ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ICJ အမႈမွာ ဒုကၡသည္ ေနရပ္ျပန္ေရး ကိစၥပါဝင္လား
ဒီေတာ့ ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာအေပၚ တရားစြဲတဲ့ အမႈထဲ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေတာင္း ဆိုမႈေတြ ပါဝင္လား ၾကည့္ရေအာင္ပါ။
ဂမ္ဘီယာ တရားစြဲတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းကေတာ့ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္းလို႔ ေခၚတဲ့ မ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈကို တားဆီးေရး၊ အျပစ္ေပးေရးကို ျမန္မာက ခ်ိဳးေဖာက္လို႔ ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္ကို အဓိက အေျခခံ ထားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ICJ ကို ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ေပးဖို႔ ဂမ္ဘီယာ ေတာင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြထဲ ေနရပ္ကေန အဓမၼ ေမာင္းထုတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လုံလုံျခဳံျခဳံ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ အိမ္ျပန္နိုင္ေရး ဆိုတဲ့ အခ်က္ ပါဝင္ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ နိုင္ငံသား ျဖစ္မႈနဲ႔ လူ႔ အခြင့္အေရးေတြ အေပၚ ေလးစားၿပီး၊ ခြဲျခားဆက္ဆံ ခံရ တာေတြ၊ ပစ္မွတ္ထား ရန္ရွာ ခံရတာေတြကေန အကာအကြယ္ ေပးဖို႔နဲ႔ နစ္နာခဲ့သူေတြကို ထိုက္တန္တဲ့ အ ကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ ICJ က အမိန္႔ခ်ေပးပါ ဆိုၿပီး ဂမ္ဘီယာက ေလၽွာက္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ ေက်ာ္လႊားရမယ့္ ျပႆနာေတြ
ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္းကို ျမန္မာ ေဖာက္ဖ်က္လား ဆိုတာ ICJ မွာ ျမန္မာနဲ႔ ဂမ္ဘီယာ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုံ ေနၾကခ်ိန္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာဟာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြထဲ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဆက္လက္ ေသာင္ တင္ သြားၾကမွာလား ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းလည္း ရွိေနပါတယ္။
"ကုလသမဂၢရဲ့ အျမင့္ဆုံး တရားစီရင္ေရး ICJ ကို ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမႈ ေရာက္ၿပီ ဆိုေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ တစ္ခုခုမ်ား ျဖစ္မလားဆိုၿပီး အေတာ္ေလး ေမၽွာ္လင့္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပ မယ့္၊ အဓိကကေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရရဲ့ သေဘာထား အေပၚမွာပဲ အေတာ္ေလး မူတည္ပါတယ္" ဆိုၿပီး ကု လားတန္ သတင္းဌာန အယ္ဒီတာ ကိုတင္စိုးက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
"ဒုကၡသည္ ျပန္လည္လက္ခံေရး အတြက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနပါၿပီလို႔ ျမန္မာ အစိုးရက ေျပာေပမယ့္၊ နိုင္ငံ တကာရဲ့ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရ ဘာမွ အေျပာင္းအလဲ မရွိဘူး။ ၿဂိဳဟ္တု ဓာတ္ပုံေတြလည္း ေတြ႕ ေနရတာပဲ။ ရိုဟင္ဂ်ာ ရြာေတြ ေနရာမွာ ဘူဒိုဇာ ထိုးထားတာေတြ၊ စခန္းလုပ္ထားတာေတြ ေတြ႕ေနရတယ္။ ဒီေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ေနရပ္ရင္း ျပန္ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္ ဆိုတာ ဘယ္လိုလုပ္ ျဖစ္နိုင္မွာလဲ" လို႔ ကိုတင္စိုးက ဆိုပါတယ္။
ဒီ အေျခအေန ေျပာင္းသြားေအာင္ ICJ က ဘယ္ေလာက္ ေပါက္ေပါက္ေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ရွင္းနိုင္မွာလဲ၊ ျမန္မာ အစိုးရဘက္ကေရာ ဘယ္ေလာက္ လက္ခံ လိုက္နာၿပီး ေဆာင္ရြက္မွာလဲ ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မေျပာ နိုင္ဘူးလို႔ ကိုတင္စိုးက ေျပာပါတယ္။
"ကုလသမဂၢ တရား႐ုံးကေန ျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ အစိုးရအေပၚ တိက်တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ၿပီး တြန္းအား မေပး နိုင္သ၍ေတာ့၊ ဒုကၡသည္ အေရး ကိစၥဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာ ႏွစ္နိုင္ငံတည္းနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ေျဖရွင္းလို႔ ရမွာ မဟုတ္ဘူး" လို႔လည္း ကိုတင္စိုးက ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ရြာေတြ ရွိခဲ့တဲ့ ေနရာမွာ အခုလည္းပဲ အစိုးရတပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ ေအေအ အဖြဲ႕တို႔ တိုက္ခိုက္ ေနၾကတဲ့ အတြက္ စစ္မီးေတာက္ေနဆဲ ျဖစ္ၿပီး၊ အစိုးရတပ္ေတြ လႈပ္ရွား ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခ်က္ကလည္း ဒုကၡသည္ေတြ အိမ္ျပန္ေရး ေႏွာင့္ေႏွးေစတဲ့ အတြက္ ျမန္မာအစိုးရ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ျပႆနာ ဆိုၿပီး ကိုတင္စိုးက ေထာက္ျပပါတယ္။
ICJ မွာ အမႈရင္ဆိုင္ေနတဲ့ တၿပိဳင္တည္းမွာပဲ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ေဖာ္ေဆာင္လက္စ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္း စဥ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသည္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ေရးက စလို႔ ျပည္နယ္ ေရရွည္သေဘာ ေအးခ်မ္းၿပီး ဖြံ့ၿဖိဳးဖို႔ အစီအစဥ္ေတြကို ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအမတ္ ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဘီဘီစီနဲ႔ ေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အရပ္ဘက္ေရာ၊ စစ္ဘက္မွာပါ စုံစမ္း ေရး ယႏၲရားေတြ ကိုယ္စီ ရွိေနပါတယ္။
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း အျဖစ္အပ်က္ေတြကို လြတ္လပ္စြာ စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ ICOE ဆိုၿပီး ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ဂ်ပန္ ဝါ ရင့္ သံတမန္ေတြကို ထည့္သြင္းထားတဲ့ ေကာ္မရွင္က သတင္း အခ်က္အလက္ေတြ ေကာက္ယူ စုံစမ္းေန တယ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ထိလည္း သြားမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမတ္ေက်ာ္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ခုံ႐ုံး ဆိုၿပီး ရွိေနတာမွာ ေနာက္ဆုံး ထုတ္ ၿပန္ခ်က္အရ ဂူတာျပင္ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စစ္ခုံ႐ုံးတင္ စစ္ရေလာက္တဲ့ အခ်က္ေတြ ေတြ႕ထားရတဲ့ အ တြက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရားစီရင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အတိုင္း ဆက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ဆိုထားပါ တယ္။
ဒီလို ဘာေတြ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့ စုံစမ္းေရး ကိစၥေတြမွာ နိုင္ငံတကာ ဝင္ေရာက္မႈကိုေတာ့ ျမန္မာက လက္ မခံတဲ့ သေဘာထား ရွိၿပီး၊ ျမန္မာျပည္တြင္းက စုံစမ္းေရးေတြကလည္း ဘယ္ေလာက္ လြတ္လပ္မလဲ၊ အျဖစ္အပ်က္အမွန္ေတြကို ဘယ္ေလာက္ ေဖာ္ထုတ္နိုင္မလဲ ဆိုတဲ့ သံသယမ်ိဳး နိုင္ငံတကာမွာလည္း ရွိေန ပါတယ္။
သံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းကေတာ့ ICOE ရဲ့ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာတာကို မေစာင့္ဘဲ၊ အျပစ္ေပး အ ေရး ယူေရး ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ပဲ နိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြ အခ်ိန္ကိုက္ လုပ္ေဆာင္လာၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ရွိလာခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကပ္အတည္းကို ျမန္မာ အစိုးရက အရင္းအျမစ္ ကေန ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစား ေနခ်ိန္မွာ၊ နိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးတဲ့ ပုံစံဟာ အက်ိဳးျဖစ္ေစမွာ မဟုတ္ ဘူးလို႔ သံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဆိုပါတယ္။
ICJ မွာ အမႈဖြင့္ခံရတာဟာ စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္သလို၊ တစ္ဘက္မွာလည္း အေၾကာင္းအရာ အမွန္ေတြကို ICJ လို ေနရာမ်ိဳးမွာ သြားေရာက္ ရွင္းလင္းျခင္း အားျဖင့္လည္း နိုင္ငံတကာရဲ့ အထင္အျမင္လြဲေနမႈေတြကို ေခ်ဖ်က္နိုင္တဲ့ အခြင့္အေရး ရွိလာေစတယ္လို႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ႕က ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
No comments:
Post a Comment