2019-11-07
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈ ကုမၸဏီတခုျဖစ္တဲ့ CNPC ရဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ေရႊဂတ္စ္စီမံကိန္းကို ေတြ႕ရစဥ္ Photo: RFA
တ႐ုတ္အစိုးရဟာ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ အ တြက္ Belt and Road Initiative (BRI) ပိုးခါးပတ္လမ္းမႀကီး စီမံကိန္းကေနတဆင့္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးစား လာတယ္လို႔ Transnational Institute အဖြဲ႕က ဒီကေန႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ တပ္မေတာ္ ရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရး ေၾကာင့္၊ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္းၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး အက္ေၾကာင္းျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္၊ တ႐ုတ္ဟာ ျမန္မာနဲ႔ ပိုမိုနီးကပ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ အခြင့္ေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သြားတယ္လို႔လည္း TNI အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
BRIရဲ့ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္တဲ့ စီမံကိန္း ေလးခုကိုလည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီ ေလးခုက ျမန္မာ-တ႐ုတ္ႏွစ္နိုင္ငံ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားသြယ္တန္းျခင္း စီမံကိန္း၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ျမန္ႏႈန္း ၿမင့္ရထားလမ္း စီမံကိန္း၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ကုန္းလမ္းနဲ႔ ေရလမ္းဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း စီမံကိန္းနဲ႔ အ ထူး စီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းတို႔ျဖစ္တယ္လို႔ TNI ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
CMEC မွာ ဘယ္လိုလုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္မယ္ဆိုတာကို ရွင္းလင္းမႈ မရွိေပမယ့္ BRI တံဆိပ္ကပ္ၿပီး လုပ္ငန္း မ်ားစြာ ျမန္မာနိုင္ငံ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း TNI က ဆိုပါတယ္။
စီမံကိန္းေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔လိုၿပီး စီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္ ၿပန္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ စိမ္းလန္းအမိေၿမ ပတ္ဝန္းက်င္အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးဝင္းမ်ိဳးသူက ေျပာပါတယ္။
အျငင္းပြားမႈေတြ ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းေပးနိုင္ဖို႔ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ တ႐ုတ္နိုင္ငံၾကားထဲမွာ တရားဝင္ ဥပေဒ ေရးဆြဲၿပီး အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြပါနိုင္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ လုပ္နိုင္မွ BRI မွာပါ လာနိုင္မယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကာကြယ္နိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“အဓိက တ႐ုတ္နိုင္ငံကရွိတဲ့ ကုမၼဏီအႀကီးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ခက္တယ္။ သူတို႔က ဝန္ႀကီးဌာနထက္ကို ႀကီးေနေတာ့။ နားေထာင္ရင္လည္း နားေထာင္မယ္။ နားမေထာင္ခ်င္လည္း နားမေထာင္ဘူး။ သူတို႔ဥပေဒနဲ႔ မညီလုပ္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေျပာဖို႔က်ေတာ့ ဘယ္လိုသြားေျပာမလဲဆိုတာ ခက္ေနတယ္”
ဆက္လက္ၿပီးသူက ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ နယ္ေျမထိစပ္ေနတဲ့ ယူနန္တို႔ ဆက္စပ္ျပည္နယ္က တ႐ုတ္ ကုမၼဏီ အ ေသးေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ရဲ့ ဥပေဒကို မလိုက္နာဘဲ စီးပြားေရးအရ အျမတ္အစြန္း တစ္ခုတည္းကိုပဲ ဦး တည္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိတာေၾကာင့္ အဲဒီကုမၸဏီေတြကိုပါ ဘယ္လိုထိန္းေက်ာင္းမလဲဆိုတာ ျမန္မာအတြက္ စိန္ေခၚမႈျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
BRI စီမံကိန္းအမ်ားစုဟာ ပဋိပကၡေဒသမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီေဒသေတြဟာ လူ႔အသိုင္း အဝန္းၾကား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡဒဏ္ခံ ေဒသေတြျဖစ္ေၾကာင္း TNI က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္နဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနၿပီးေတာ့ BRI ကို ထိခိုက္မႈရွိလာမလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကလည္း ေပၚထြက္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ရထားလမ္းဟာလည္း ရွမ္းျပည္နယ္ထဲက တအာင္းလက္နက္ကိုင္ TNLA ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသကိုျဖတ္ သန္း သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြ အေနနဲ႔ လက္ရွိပဋိပကၡေတြအေပၚ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိေစဖို႔ အေရးႀကီးၿပီး စီမံကိန္းေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕တာေတြ မလုပ္သင့္ဘဲ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ပို ဆိုးမသြားေစဖို႔ လိုတယ္လို႔ TNI က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္အေနနဲ႔က နိုင္ငံတကာေရးရာေတြထက္ သူ႔စီးပြားေရးကိုသာ ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ဆက္လုပ္ေနမယ့္ သေဘာရွိတယ္လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သုံးသပ္ပါတယ္။ BRI လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာရွိေနတဲ့ ရွမ္းျပည္ နယ္ ေၿမာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲေတြ မရပ္နိုင္ေသးတာဟာ တ႐ုတ္အတြက္ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ရႈျမင္ပါတယ္။
“တကယ္တမ္းက လက္ရွိတိုက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းက မူဆယ္ လားရွိုး မႏၲေလး လမ္းေၾကာင္းမွာ ျဖစ္ေနတာ။ အဲဒါအတြက္ပဲ သူစိတ္ပူေနၿပီးေတာ့ အဲဒါအတြက္ပဲ သူႀကိဳးစားေနတာ။ တကယ္တမ္းက မႏၲေလးကေန ေက်ာက္ျဖဴအထိက ဘာတိုက္ခိုက္မႈ ပဋိပကၡမွ မရွိဘူး”
ျမန္မာျပည္ကို BRI ျဖတ္သန္းဖို႔အတြက္ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡၡမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြ စစ္အားတိုးခ်ဲ႕တာကို အားမေပးေၾကာင္းနဲ႔၊ ႏွစ္ဖက္အဆင္ေျပေရး ညႇိႏွိုင္းေစ့စပ္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔သြားေနတယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းတုန္းက ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ကို တ႐ုတ္ျပည္ထဲေခၚယူၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆက္ လက္ေဆြးေႏြးဖို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာရွိၿပီးေတာ့၊ မေန႔တုန္းကလည္း ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္ စား လွယ္အဖြဲ႕ကို ေဒၚလာ ေလးသိန္း လႉဒါန္းခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ တပ္မေတာ္ ရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရး ေၾကာင့္၊ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္းၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး အက္ေၾကာင္းျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္၊ တ႐ုတ္ဟာ ျမန္မာနဲ႔ ပိုမိုနီးကပ္တဲ့ ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ အခြင့္ေရးတစ္ရပ္ျဖစ္သြားတယ္လို႔လည္း TNI အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
BRIရဲ့ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္တဲ့ စီမံကိန္း ေလးခုကိုလည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီ ေလးခုက ျမန္မာ-တ႐ုတ္ႏွစ္နိုင္ငံ လၽွပ္စစ္ဓါတ္အားသြယ္တန္းျခင္း စီမံကိန္း၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ျမန္ႏႈန္း ၿမင့္ရထားလမ္း စီမံကိန္း၊ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ကုန္းလမ္းနဲ႔ ေရလမ္းဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း စီမံကိန္းနဲ႔ အ ထူး စီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္းတို႔ျဖစ္တယ္လို႔ TNI ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
CMEC မွာ ဘယ္လိုလုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္မယ္ဆိုတာကို ရွင္းလင္းမႈ မရွိေပမယ့္ BRI တံဆိပ္ကပ္ၿပီး လုပ္ငန္း မ်ားစြာ ျမန္မာနိုင္ငံ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း TNI က ဆိုပါတယ္။
စီမံကိန္းေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔လိုၿပီး စီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ထုတ္ ၿပန္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ စိမ္းလန္းအမိေၿမ ပတ္ဝန္းက်င္အဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးဝင္းမ်ိဳးသူက ေျပာပါတယ္။
အျငင္းပြားမႈေတြ ပဋိပကၡေတြကို ေျဖရွင္းေပးနိုင္ဖို႔ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ တ႐ုတ္နိုင္ငံၾကားထဲမွာ တရားဝင္ ဥပေဒ ေရးဆြဲၿပီး အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြပါနိုင္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ လုပ္နိုင္မွ BRI မွာပါ လာနိုင္မယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ကာကြယ္နိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“အဓိက တ႐ုတ္နိုင္ငံကရွိတဲ့ ကုမၼဏီအႀကီးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ခက္တယ္။ သူတို႔က ဝန္ႀကီးဌာနထက္ကို ႀကီးေနေတာ့။ နားေထာင္ရင္လည္း နားေထာင္မယ္။ နားမေထာင္ခ်င္လည္း နားမေထာင္ဘူး။ သူတို႔ဥပေဒနဲ႔ မညီလုပ္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေျပာဖို႔က်ေတာ့ ဘယ္လိုသြားေျပာမလဲဆိုတာ ခက္ေနတယ္”
ဆက္လက္ၿပီးသူက ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ နယ္ေျမထိစပ္ေနတဲ့ ယူနန္တို႔ ဆက္စပ္ျပည္နယ္က တ႐ုတ္ ကုမၼဏီ အ ေသးေတြဟာလည္း တ႐ုတ္ရဲ့ ဥပေဒကို မလိုက္နာဘဲ စီးပြားေရးအရ အျမတ္အစြန္း တစ္ခုတည္းကိုပဲ ဦး တည္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိတာေၾကာင့္ အဲဒီကုမၸဏီေတြကိုပါ ဘယ္လိုထိန္းေက်ာင္းမလဲဆိုတာ ျမန္မာအတြက္ စိန္ေခၚမႈျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
BRI စီမံကိန္းအမ်ားစုဟာ ပဋိပကၡေဒသမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာျဖစ္ၿပီး ဒီေဒသေတြဟာ လူ႔အသိုင္း အဝန္းၾကား လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡဒဏ္ခံ ေဒသေတြျဖစ္ေၾကာင္း TNI က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္နဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေနၿပီးေတာ့ BRI ကို ထိခိုက္မႈရွိလာမလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကလည္း ေပၚထြက္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ ရထားလမ္းဟာလည္း ရွမ္းျပည္နယ္ထဲက တအာင္းလက္နက္ကိုင္ TNLA ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသကိုျဖတ္ သန္း သြားရမွာျဖစ္ပါတယ္။
နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြ အေနနဲ႔ လက္ရွိပဋိပကၡေတြအေပၚ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိေစဖို႔ အေရးႀကီးၿပီး စီမံကိန္းေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕တာေတြ မလုပ္သင့္ဘဲ လက္ရွိျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကို ပို ဆိုးမသြားေစဖို႔ လိုတယ္လို႔ TNI က ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
တ႐ုတ္အေနနဲ႔က နိုင္ငံတကာေရးရာေတြထက္ သူ႔စီးပြားေရးကိုသာ ဦးစားေပးၿပီးေတာ့ ဆက္လုပ္ေနမယ့္ သေဘာရွိတယ္လို႔ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက သုံးသပ္ပါတယ္။ BRI လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာရွိေနတဲ့ ရွမ္းျပည္ နယ္ ေၿမာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲေတြ မရပ္နိုင္ေသးတာဟာ တ႐ုတ္အတြက္ အခက္အခဲတစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူက ရႈျမင္ပါတယ္။
“တကယ္တမ္းက လက္ရွိတိုက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့ လမ္းေၾကာင္းက မူဆယ္ လားရွိုး မႏၲေလး လမ္းေၾကာင္းမွာ ျဖစ္ေနတာ။ အဲဒါအတြက္ပဲ သူစိတ္ပူေနၿပီးေတာ့ အဲဒါအတြက္ပဲ သူႀကိဳးစားေနတာ။ တကယ္တမ္းက မႏၲေလးကေန ေက်ာက္ျဖဴအထိက ဘာတိုက္ခိုက္မႈ ပဋိပကၡမွ မရွိဘူး”
ျမန္မာျပည္ကို BRI ျဖတ္သန္းဖို႔အတြက္ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡၡမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြ စစ္အားတိုးခ်ဲ႕တာကို အားမေပးေၾကာင္းနဲ႔၊ ႏွစ္ဖက္အဆင္ေျပေရး ညႇိႏွိုင္းေစ့စပ္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔သြားေနတယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းတုန္းက ေျမာက္ပိုင္းေလးဖြဲ႕ကို တ႐ုတ္ျပည္ထဲေခၚယူၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆက္ လက္ေဆြးေႏြးဖို႔ ေျပာဆိုခဲ့တာရွိၿပီးေတာ့၊ မေန႔တုန္းကလည္း ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိုယ္ စား လွယ္အဖြဲ႕ကို ေဒၚလာ ေလးသိန္း လႉဒါန္းခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment