ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းေတြ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန႔္ ၾကာေနရတာေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ပ်က္ကြက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးအႀကီးတန္ အရာရွိ တဦးက ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။
တဘက္မွာေတာ့ ဒုကၡသည္ျပန္ေခၚေရးမွာ ဒုကၡသည္ေတြဘက္က ယုံၾကည္အားကိုးေလာက္တဲ့ လုပ္ရပ္မ်ိဳး ေတြကို ျမန္မာဘက္က လုပ္ေဆာင္ဖို႔လိုမယ္လို႔ အႀကံျပဳၾကပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး အစီအစဥ္ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနေတြကို ေမခ စုံစမ္းေမးျမန္းထားပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအစီအစဥ္အတြက္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အတိုင္း ဘဂၤလား
ေဒ့ရွ္ က လိုအပ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္တာ၊ အေၾကာင္းျပန္ၾကားဖို႔ ပ်က္ကြက္တာေတြ ၾကာင့္ အစီအစဥ္ေတြ ၾကန႔္ၾကာေနရတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရးအႀကီးတန္အရာရွိတဦးက ေျပာတာပါ။ လက္ရွိအားျဖင့္ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကို ျပန္လည္လက္ခံဖို႔ ေပးပို႔ထားတဲ့ ဒုကၡသည္လူဦးေရ စာရင္းဟာ လူဦးေရ ၁သိန္းခန႔္ ရွိၿပီး၊ အဲဒီအထဲ ျပန္လည္ေခၚယူဖို႔ ျမန္မာက စီစစ္လက္ခံ ထားတာ ေလးေသာင္း ခန႔္ ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ လက္ခံေရးစာခ်ဳပ္အရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြ လိုအပ္ေနေသးတာေၾကာင့္ အခ်က္အလက္ေတြ ျပန္လည္ေတာင္းခံထားတာကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ က ျပန္လည္ပို႔ေပးတာမရွိေသးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ျပန္လည္လက္ခံေရးပိုင္းအတြက္ စိစစ္လုပ္ေဆာင္ေနတာနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ အျပည္ ၿပည္ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးခ်မ္းေအး က အခုလို ေျပာ ပါတယ္။
“သူတို႔အားလံုး ၁ သိန္းနီးပါေလာက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို ပို႔တယ္။ က်ေနာ္တို႔က စိစစ္ထားတာက ၃ ေသာင္း နဲ႔ ၄ ေသာင္းၾကားပဲ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ေလာေလာဆည္ လက္ခံရရွိထားတာက သူတို႔ေဖာင္ေတြ က လက္ခံသေဘာတူထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္မလာဘူး။ အခ်က္ ၂ ခ်က္ က်န္ေသးတယ္။ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကို ဘာလဲဆိုေတာ့ ခုနက သူတို႔ေျပာတဲ့ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ရယ္၊ ေနာက္ၿပီး ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာပါမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္မပါဘူ။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔က ဒါကို ၾကန္႔ၾကာေနမွာစိုးလို႔ အဲဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္မပါေပမယ့္လည့္ လက္ခံေပးဖို႔ စိစစ္ေနတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ေနခဲ့ဘူးလား၊ မေနခဲ့ဘူးလား ဆိုတာကို ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေလာက္ထဲက စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ျပန္လည္ လက္ခံေရးက ၂ႀကိမ္တိုင္ တိုင္ စီစဥ္ေဆာင္ ႐ြက္ခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ၂ႏိုင္ငံစလုံးကလည္း တဘက္နဲ႔တဘက္ အျပန္အ လွန္ အျပစ္တင္ေနၾကပါတယ္။ ဒုကၡသည္ ေနရပ္ရင္း ျပန္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာ ၂ ႏိုင္ငံၾကား နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တာ အခုဆို တႏွစ္ေက်ာ္ ၂ႏွစ္နီးပါး ရွိပါေတာ့မယ္။
လက္ခံႏိုင္ေရးအတြက္ စီစဥ္ထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိလို႔ အခုလို လုပ္ငန္းေတြမေအာင္ မျမင္ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျပန္လည္ လက္ခံေရး ပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရဘက္က လုပ္ငန္းစဥ္တခုလုံးကို ျပန္သုံးသပ္ဖို႔လုပ္သြားဖို႔မရွိဘဲ ဒီနည္းအတိုင္း သာ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
“အဓိကေတာ့ ၂ ႏိုင္ငံ ၾကားထဲပဲ၊ ကုလသမဂၢဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ လိုအပ္မွပဲ အကူအညီေတာင္းတာေလ။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူညီခ်က္အတိုင္းကို သူတို႔ လိုက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ပဲ လိုတယ္ နံပတ္ ၁ ကေတာ့ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ခုနေျပာသလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ေျပာေနတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက conducive environment ကို မဖန္တီးေပးထား ဘူးလို႔ ေျပာေနတယ္။ သူတို႔ေတာင္းဆိုတာေတြရွိတယ္၊ Protection ထားေပးဖို႔တို႔ Citizenship ကိစၥတို႔ Accountability တို႔ အဲဒါေတြက ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ဆက္သြားေနတာ ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Parallel သြားေနတာ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ဒါနဲ႔ လာခ်ိတ္တဲ့အခါမွာ ခုနက ျပႆနာ တက္ သြားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လုပ္ရပ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခန္႔မွန္းလို႔ ရတယ္။ Bilateral သိပ္ စိတ္မ ၀င္စားဘူးလို႔ multilateral မွာ က်ေနာ္တို႔ကို ဖိအားေပးမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ဒါအားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲ သူ႔လုပ္ ရပ္ ေတြက ေဖာ္ျပေနတယ္။”
႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို စိစစ္ လက္ခံသြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရက ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံနဲ႔ေရာ ကုလသမဂၢ နဲ႔ပါ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြ ထိုးခဲ့ေပမယ့္ ႏိုဝင္ဘာလ ျပန္လည္ လက္ခံေရး အစီအစဥ္မွာေတာ့ ျမန္မာဘက္က ကုလသမဂၢနဲ႔ ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိခဲ့သလို၊ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေလာက္တဲ့အေျခအေနမျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ကုလ သမဂၢက အဲဒီတုန္းက တံု႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ အရ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူေတြကို လက္ခံဖို႔အတြက္ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲစခန္းနဲ႔ ငါးခူရ စခန္း တို႔ကို ထားရွိၿပီး လွဖိုးေခါင္ၾကားစခန္းကေန တဆင့္ သူတို႔ကို ျပန္လည္ေနရာခ် ထားေပး ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ေနပါတယ္။ ၂ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျပန္လာႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္မေအာင္ျမင္ေပမယ့္ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ ျပန္လာသူ ၄၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိသြားၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္လက္ခံေရးနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ဘယ္သူေတြက ပ်က္ကြက္ေနလဲဆိုတာ သိႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာ အစိုးရ ဘက္က ျပန္ေထာက္ျပ ေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ရက္ေန႔တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ဒုကၡသည္ လက္တဆုပ္စာေလာက္ ျပန္လာတာနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ အေျခအေနေတြ တိုးတက္မႈရွိ လာ ၿပီလို႔ မေျပာႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသလိုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Sheikh Hasina ကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ေအာင္ ျမန္မာအစိုးရက ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္တာ မေတြ႕ရေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လႊတ္ေတာ္ကို ေျပာဆိုခဲ့ဖူးပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အႀကံေပးအဖြဲ႕ရဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေအးလြင္ကေတာ့ အခုလို ျပန္လည္ လက္ခံေရးပိုင္း မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ေနရတာနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အခုလို အႀကံေပးပါတယ္။
ျပန္လည္လက္ခံေရးပိုင္းအတြက္ စိစစ္လုပ္ေဆာင္ေနတာနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ အျပည္ ၿပည္ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႔ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးခ်မ္းေအး က အခုလို ေျပာ ပါတယ္။
“သူတို႔အားလံုး ၁ သိန္းနီးပါေလာက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကို ပို႔တယ္။ က်ေနာ္တို႔က စိစစ္ထားတာက ၃ ေသာင္း နဲ႔ ၄ ေသာင္းၾကားပဲ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ေလာေလာဆည္ လက္ခံရရွိထားတာက သူတို႔ေဖာင္ေတြ က လက္ခံသေဘာတူထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္မလာဘူး။ အခ်က္ ၂ ခ်က္ က်န္ေသးတယ္။ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကို ဘာလဲဆိုေတာ့ ခုနက သူတို႔ေျပာတဲ့ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ရယ္၊ ေနာက္ၿပီး ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ဆဲဥပေဒကို ေလးစားလိုက္နာပါမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္မပါဘူ။ ဒါေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔က ဒါကို ၾကန္႔ၾကာေနမွာစိုးလို႔ အဲဒီအခ်က္ ၂ ခ်က္မပါေပမယ့္လည့္ လက္ခံေပးဖို႔ စိစစ္ေနတယ္။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ေနခဲ့ဘူးလား၊ မေနခဲ့ဘူးလား ဆိုတာကို ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေလာက္ထဲက စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ျပန္လည္ လက္ခံေရးက ၂ႀကိမ္တိုင္ တိုင္ စီစဥ္ေဆာင္ ႐ြက္ခဲ့ေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ၂ႏိုင္ငံစလုံးကလည္း တဘက္နဲ႔တဘက္ အျပန္အ လွန္ အျပစ္တင္ေနၾကပါတယ္။ ဒုကၡသည္ ေနရပ္ရင္း ျပန္ေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာ ၂ ႏိုင္ငံၾကား နားလည္မႈစာခြၽန္လႊာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တာ အခုဆို တႏွစ္ေက်ာ္ ၂ႏွစ္နီးပါး ရွိပါေတာ့မယ္။
လက္ခံႏိုင္ေရးအတြက္ စီစဥ္ထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိလို႔ အခုလို လုပ္ငန္းေတြမေအာင္ မျမင္ျဖစ္ရတယ္လို႔ ေဝဖန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ျပန္လည္ လက္ခံေရး ပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရဘက္က လုပ္ငန္းစဥ္တခုလုံးကို ျပန္သုံးသပ္ဖို႔လုပ္သြားဖို႔မရွိဘဲ ဒီနည္းအတိုင္း သာ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။
“အဓိကေတာ့ ၂ ႏိုင္ငံ ၾကားထဲပဲ၊ ကုလသမဂၢဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ လိုအပ္မွပဲ အကူအညီေတာင္းတာေလ။ သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူညီခ်က္အတိုင္းကို သူတို႔ လိုက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ပဲ လိုတယ္ နံပတ္ ၁ ကေတာ့ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ခုနေျပာသလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ေျပာေနတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက conducive environment ကို မဖန္တီးေပးထား ဘူးလို႔ ေျပာေနတယ္။ သူတို႔ေတာင္းဆိုတာေတြရွိတယ္၊ Protection ထားေပးဖို႔တို႔ Citizenship ကိစၥတို႔ Accountability တို႔ အဲဒါေတြက ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ဆက္သြားေနတာ ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ Parallel သြားေနတာ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ဒါနဲ႔ လာခ်ိတ္တဲ့အခါမွာ ခုနက ျပႆနာ တက္ သြားတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လုပ္ရပ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခန္႔မွန္းလို႔ ရတယ္။ Bilateral သိပ္ စိတ္မ ၀င္စားဘူးလို႔ multilateral မွာ က်ေနာ္တို႔ကို ဖိအားေပးမယ္ဆိုတာမ်ိဳး ဒါအားလံုးသိတဲ့အတိုင္းပဲ သူ႔လုပ္ ရပ္ ေတြက ေဖာ္ျပေနတယ္။”
႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို စိစစ္ လက္ခံသြားဖို႔ ျမန္မာအစိုးရက ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံနဲ႔ေရာ ကုလသမဂၢ နဲ႔ပါ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ေတြ ထိုးခဲ့ေပမယ့္ ႏိုဝင္ဘာလ ျပန္လည္ လက္ခံေရး အစီအစဥ္မွာေတာ့ ျမန္မာဘက္က ကုလသမဂၢနဲ႔ ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိခဲ့သလို၊ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေလာက္တဲ့အေျခအေနမျဖစ္ေသးဘူးလို႔ ကုလ သမဂၢက အဲဒီတုန္းက တံု႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ အရ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူေတြကို လက္ခံဖို႔အတြက္ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲစခန္းနဲ႔ ငါးခူရ စခန္း တို႔ကို ထားရွိၿပီး လွဖိုးေခါင္ၾကားစခန္းကေန တဆင့္ သူတို႔ကို ျပန္လည္ေနရာခ် ထားေပး ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ ေနပါတယ္။ ၂ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျပန္လာႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္မေအာင္ျမင္ေပမယ့္ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ ျပန္လာသူ ၄၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိသြားၿပီျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္လက္ခံေရးနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ဘယ္သူေတြက ပ်က္ကြက္ေနလဲဆိုတာ သိႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာ အစိုးရ ဘက္က ျပန္ေထာက္ျပ ေနပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ရက္ေန႔တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ဒုကၡသည္ လက္တဆုပ္စာေလာက္ ျပန္လာတာနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ အေျခအေနေတြ တိုးတက္မႈရွိ လာ ၿပီလို႔ မေျပာႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသလိုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Sheikh Hasina ကလည္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ေအာင္ ျမန္မာအစိုးရက ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္တာ မေတြ႕ရေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ လႊတ္ေတာ္ကို ေျပာဆိုခဲ့ဖူးပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အႀကံေပးအဖြဲ႕ရဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေအးလြင္ကေတာ့ အခုလို ျပန္လည္ လက္ခံေရးပိုင္း မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ေနရတာနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ အခုလို အႀကံေပးပါတယ္။
No comments:
Post a Comment