လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
သန္႔ဇင္ဦး
သန္႔ဇင္ဦး
2019-11-06
ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ဂ်ပန္ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း သံအမတ္ႀကီး ကင္ဇိုအိုရွီးမား ၂၀၁၉၊ ၾသဂုတ္လက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့စဥ္ Photo: Independent Commission Of Enquiry_ICOE_myanma
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေတြျဖစ္တဲ့ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ဂ်ပန္ အျမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း သံအမတ္ႀကီး ကင္ဇိုအိုရွီးမားနဲ႔ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္တို႔ ပထမအႀကိမ္အျဖစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ကေန ၂၂ ရက္ေန႔ အထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ ဒါကာနဲ႔ ေကာ့ဇ္ဘဇားကို သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ေတြ႕ ဆုံတာထက္၊ နိုင္ငံတာဝန္ရွိ အစိုးရပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔သာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြလုပ္ခဲ့တာပါ။
“ဟုတ္ပါတယ္၊ ဟုတ္ကဲ့ပါ ဟုတ္ကဲ့၊ ဒီလထဲသြားဖို႔ေတာ့ သူတို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို အေၾကာင္းၾကား ထားတယ္၊ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေတြေရာ သူတို႔ခန႔္ထားတဲ့ ကၽြမ္းက်င္ဝန္ထမ္းေတြေရာ၊ ပထမအႀကိမ္သြား တာက ဘာမွအေထာက္အထားေတြ ရွာေဖြစုေဆာင္းတာမပါဘူးေလ၊ သူတို႔ဘက္က တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ပဲ ေတြ႕ၿပီးေဆြးေႏြးတာ၊ ဒီတစ္ေခါက္ကေတာ့ တကယ့္လက္ေတြ႕လုပ္မယ့္သူေတြပါ ပါသြားတာေပါ့၊ ရခိုင္ ၿပည္ နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးတာပဲ”
ေကာ္မရွင္(ICOE) ရဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးစိုးဟန္က နိုဝင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီး ခန္း ခ်ိဳဒူရီ Mr. Manjurul Karim Khan Chowdhury ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ေခၚယူေတြ႕ဆုံၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္လို႔ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါမွာ ကိုယ္ေတြ႕ခ်င္တဲ့သူေတြကိုပဲ ေရြးေတြ႕တာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့တဲ့ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးလြင္ ကေျပာပါ တယ္။
“ဘယ္သူပဲသြားသြားေပါ့ေလ တကယ္ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားကို သြားထိေတြ႕ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ့ အ သံေတြကို ၾကားရတာေတာ့ျဖင့္ ျပႆနာရဲ့အေျဖကို ရွာတဲ့အခါမွာ အေထာက္အကူေတာ့ ျပဳလိမ့္မယ္ လို႔ ထင္ပါတယ္၊ ၾကားခံေတြကတစ္ဆင့္ ေျပာရတာေတြကေလ တစ္ခါတစ္ခါမွာ အမွန္တရားနဲ႔ ကင္းကြာ သြား တာရွိတတ္လို႔ပါ၊ တစ္ေခါက္တည္း တစ္ခါတည္းနဲ႔ေတာ့ မၿပီးနိုင္ဘူးဗ်၊ လူေတြကလည္း သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိတာ၊ သို႔ေသာ္ မသြားတာထက္စာရင္ေတာ့ သြားတာ အမ်ားႀကီးေကာင္းပါတယ္၊ သို႔ေသာ္အေရး ႀကီး တာေတာ့ ကိုယ္ေတြ႕ခ်င္တဲ့လူေတြပဲ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေတြ႕တာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ တကယ္ကို ခံစားေနရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ မ်ား ကို အ မွတ္တမဲ့သြားေတြ႕ၿပီးေတာ့ သူတို႔ခံစားခ်က္ေတြကို ေမးၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔နည္းနည္း အ မ်ားခံစားေနရတဲ့ခံစားခ်က္ကို သူတို႔လည္းသေဘာေပါက္နိုင္တာေပါ့”
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ ဘာလူဟာလီဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထိုင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ေနရပ္စြန႔္ခြာထြက္ေျပး ဒုကၡသည္ မိုဟာမက္ဂ်ဴဟာရ္ကေတာ့ အစိုးရဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ေတြ လာေရာက္မွာကို သူ႔ အေနနဲ႔ မသိရွိေသးေၾကာင္း RFA ကို ဒီကေန႔ ဖုန္းကေန ေျပာပါတယ္။
အရင္က စခန္းကိုလာေရာက္ဖူးတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတခ်ိဳ႕ဟာ တကယ့္လူ႔ အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈကို မ်က္ျမင္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရသူေတြထက္၊ ျဖစ္ရပ္ကို ေရေရရာရာမေျပာနိုင္တဲ့ စခန္းေနသူတခ်ိဳ႕ကို စိတ္ႀကိဳက္ေရြး ခ်ယ္ ေတြ႕ဆုံသြားတာမ်ိဳးကို ေရွ႕မွာၾကဳံဖူးထားတယ္လို႔ မိုဟာမက္ဂ်ဴဟာရ္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီမွာ ရိုဟင္ဂ်ာစာရင္းထဲမွာ စခန္းထဲမွာ မပါတဲ့သူေတြျဖစ္ေနတယ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ျမန္မာက ေရာက္လာ တဲ့သူေတြထဲမွာ ဒီမွာဒုကၡသည္ျဖစ္တဲ့စာရင္းထဲမွာ မပါတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြလို႔ ကၽြန္ေတာ္ယူဆပါတယ္၊ ေျဖရွင္း နိုင္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူးခင္ဗ်ာ”
ဘာလူဟာလီဒုကၡသည္စခန္းက မိုဟာမက္ဂ်ဴဟာရ္ ေျပာသြားတာပါ။
ဘာလူဟာလီစခန္းအျပင္ တျခားဒုကၡသည္စခန္းက မြတ္စလင္ေတြရဲ့ အျမင္ေတြကို တင္ျပနိုင္ဖို႔ ဆက္သြယ္ ေပမယ့္ ဖုန္းေခၚဆိုရခက္ခဲတာေၾကာင့္ တင္ျပနိုင္ျခင္းမရွိပါဘူး။
ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ သမာသမတ္က်က်နဲ႔ ဘက္မလိုက္ဘဲ စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္ စုံစမ္းစ ရာေတြ ထပ္ေတြ႕လာနိုင္တယ္လို႔ ဦးေအးလြင္ က ေျပာပါတယ္။
“တပ္ေတာ္ကေတာင္မွ တခ်ိဳ႕ကိစၥရပ္ေတြမွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စစ္ခုံ႐ုံးေတြ ဘာေတြ ေတာင္ဖြဲ႕ၿပီး စုံစမ္းဖို႔လိုေနေတာ့ဟာ ဒီလိုစုံစမ္းဖို႔လိုအပ္တဲ့ အေျခအေနကေတာ့ ရွိခဲ့တယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ စုံစမ္းဖို႔လိုအပ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္လိုမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔အျငင္းပြားစရာမရွိဘဲ လက္ခံရမယ့္အေန အ ထားေပါ့ နာ္၊ အဲေတာ့ ေသခ်ာ သမာသမတ္က်က်နဲ႔ ဘက္မလိုက္ဘဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ စုံစမ္းစစ္ေဆး မယ္ဆို လို႔ရွိရင္ အဲဒီလိုစုံစမ္းစရာေလးေတြကလည္း ထပ္ေတြ႕လာမယ့္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္”
လြပ္လပ္ေသာစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဟာ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လက သက္တမ္း တစ္ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ေပ မယ့္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးက ေနာက္ထပ္သက္တမ္း ေျခာက္လ ထပ္တိုးထားပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္က နယ္ျခားေစာင့္စခန္းေတြကို အာဆာ ARSA အ ဖြဲ႕ က ဝင္ေရာက္စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈကေန တပ္မေတာ္ရဲ့ တန္ျပန္ ရွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္ေရးေၾကာင္း အိမ္နီး ခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္ကို ရိုဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္သိန္းေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢက တပ္ မေတာ္စစ္ဆင္ေရးကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈလို႔ သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္နဲ႔ တပ္မ ေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံးတင္ဖို႔ တိုက္တြန္းလုပ္ေဆာင္ ေနတာ ေတြရွိပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ ေဟာက္ဒိုဆြမ္းက လူမ်ိဳးစုတစ္ခုကို ရွင္းလင္းေမာင္းထုတ္တာမရွိေၾကာင္းနဲ႔ ကုလအဖြဲ႕ ဝင္နိုင္ငံကေနဒါနိုင္ငံက ျမန္မာကို ICC တင္ေရး ေထာက္ခံတိုက္တြန္းခ်က္ကို ကန႔္ကြက္
ေၾကာင္း မေန႔တုန္းက နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ျမန္မာ-ဘဂၤလား ႏွစ္နိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး ၂၀၁၈ ကတည္းက ေဆာင္ ရြက္ခဲ့ၾကေပမယ့္ တရားဝင္လမ္းေၾကာင္းအရ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာတာ တစ္ဦးမွ မရွိဘဲ၊ ကိုယ့္အစီအ စဥ္ နဲ႔ကိုယ္ ျပန္လာၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအေရအတြက္ စုစုေပါင္း ၄ဝဝ နီးပါးရွိသြားၿပီလို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဆိုင္ရာ ျမန္ မာသံ႐ုံး ရဲ့ ေဖ့ဘြတ္စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လြပ္လပ္ေသာစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္မွာ ဥကၠ႒အျဖစ္ ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံ ဒုတိယ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဟာင္း သံအမတ္ႀကီး ရိုဆာရီယိုမယ္နာလို ကတာဝန္ယူထားၿပီး အဖြဲ႕ဝင္ေတြအျဖစ္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ဂ်ပန္အျမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္းသံအမတ္ႀကီး ကင္ဇိုအိုရွီးမား၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာခုံ႐ုံး ဥကၠ႒ေဟာင္း ဦးျမသိန္းနဲ႔ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ေအာင္ထြန္းသက္တို႔ ပါဝင္ပါတယ္။
လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/icoe-bangladesh-trip-11062019065849.html
No comments:
Post a Comment