ထိုင္းနိုင္ငံက ၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံ

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA ) 
ခင္ေမာင္ညိန္း
2019-11-04

၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို ထိုင္းနိုင္ငံမွာ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ၂၀၁၉ နိုဝင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔ကက်င္းပစဥ္
Photo: Myanmar State Counsellor Office

                                          
၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံကို ထိုင္းနိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ စေန- တနဂၤေႏြ ႏွစ္ရက္က က်င္းပခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။

အာဆီယံ ထိပ္သီးညီလာခံလို႔ ဆိုေပမယ့္ အာဆီယံ မဟာမိတ္ေတြျဖစ္ၾကတဲ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ ဂ်ပန္ စတဲ့ နိုင္ငံေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြလည္း တက္ေရာက္ၾကၿပီး ညီလာခံျပင္ပမွာ သီးျခားေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ မေန႔က လည္း အာဆီယံ-အိႏၵိယ၊ အာဆီယံ-တ႐ုတ္ စတဲ့ သီးျခားဆက္စပ္ေဆြးေႏြး ပြဲေတြ လုပ္ ၾက တယ္လို႔ အိႏၵိယနိုင္ ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ေၾကညာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိႏၵိယ ဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီတို႔ သီးျခားေတြ႕ဆုံ ၾကရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အိႏၵိယနိုင္ငံနဲ႔ ၂ နိုင္ငံဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပို အမ်ားႀကီးအေလး ထားေၾကာင္း၊ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရး၊ တိုးတက္ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အိႏၵိယနိုင္ငံက တစိုက္မတ္မတ္ အားေပးကူညီ တာ ေတြကို မ်ားစြာတန္ဖိုး ထားႀကိဳဆို ေၾကာင္း ေျပာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကလည္း ၂ နိုင္ငံ  ၾကား လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အဦေတြ တိုးတက္ေရး၊ ျမန္မာနိုင္ငံက လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ ေတြနဲ႔ စစ္ဖက္၊ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕ အစည္းေတြ အေရအေသြး တိုးတက္ျမင့္မားေရးအတြက္ ဆက္လက္ကူညီ သြားမယ့္အေၾကာင္း ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂ နိုင္ငံ ပူးေပါင္ေးဆာင္ရြက္ေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ နယ္စပ္ေဒသ လုံျခဳံေအး ခ်မ္းေရး ဟာ အေရးႀကီးတာျဖစ္လို႔ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္လႈပ္ရွားေလ့ရွိတဲ့ သူပုန္အင္ အား စုေတြကို ျမန္မာအစိုးရက လက္မခံဘဲ ဟန႔္တားေပးတာကို ေက်းဇူးတင္ အေလးထားေၾကာင္း ေျပာ ခဲ့တယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပထား ပါ တယ္။

ညီလာခံ အပိတ္ ေၾကညာခ်က္မွာ အာဆီယံအဖြဲ႕ ဥကၠ႒က ၁၆ နိုင္ငံ ပါဝင္တဲ့ RCEP ဆိုတဲ့ ေဒသတြင္း ကုန္ သြယ္ေရး စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ သေဘာတူညီခ်က္ကို လာမယ့္ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္အတြင္း လက္ မွတ္ ေရးထိုးၾကမယ္လို႔ ကတိကဝတ္ျပဳၾကတဲ့အတြက္ ဝမ္းေျမာက္စြာ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ တ႐ုတ္တို႔ ကုန္သြယ္မႈ စစ္ပြဲေၾကာင့္ အာဆီယံေဒသ စီးပြားေရး ဖြံ့ၿဖိဳးမႈ ႏႈံးထားဟာ ၅ ႏွစ္ အ တြင္း အနိမ့္ဆုံးကို ေရာက္ရွိေနတယ္လို႔လည္း အာဆီယံ အရာရွိေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီသေဘာ တူညီခ်က္ကို ေစာေစာစီးစီး လက္မွတ္ေရးထိုးၾကဖို႔ တ႐ုတ္ျပည္က လိုလားတိုက္တြန္းေနၿပီး၊ ညီလာခံ ရက္ ပိုင္းမွာ အိႏၵိယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီ က ဒီကစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ ထုတ္မေျပာဘဲ အိႏၵိယ - အာဆီယံ စီးပြား ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ မႈကိစၥေတြကိုပဲ ေျပာသြားလို႔ ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕က မေက်မျခမ္း ျဖစ္ၾကတယ္လို႔ လည္း သိရပါတယ္။

အိႏၵိယ နိုင္ငံလို စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းတဲ့နိုင္ငံ ပါဝင္ရင္ ဒီအဖြဲ႕ကို တ႐ုတ္က တဖက္သတ္ လႊမ္းမိုးသြားတာ ခံရဖို႔အလားအလာ နည္းပါးသြားမယ္လို႔လည္း အာဆီယံ အရာရွိတခ်ိဳ႕က ေျပာပါတယ္။ အခုညီလာခံကို အေမရိကန္က ထိပ္သီးေခါင္ေးဆာင္ေတြ မလာေရာက္ဘဲ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီးကိုသာ လႊတ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ တ႐ုတ္က ပိုၿပီး အင္အားၿပ လႊမ္းမိုးသြားမွာကို အမ်ားက စိုးရိမ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြက စီးပြားေရးကိစၥေတြ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ျပင္က နယ္ေျမလုတဲ့ကိစၥေတြကို အာ႐ုံစိုက္ေျပာဆိုေနၾကခ်ိန္မွာ ကုလ - အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဂူတားရက္စ္ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနနဲ႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ငန္း
ေတြ ရွိခဲ့တာကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္ခိုင္မာတဲ့ ရလဒ္ေကာင္း ေပၚထြက္လာနိုင္ဖို႔ ထိေရာက္တဲ့ တာဝန္ခံမႈေတြ ရွိလာဖို႔ ပိုၿပီးအေလးထား ကူညီေဆာင္ရြက္သြားဖို႔လိုေၾကာင္း ေျပာသြားပါတယ္။

ထိပ္သီးညီလာခံကေတာ့ ၿပီးသြားပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆက္စပ္ေဆြးေႏြးမႈေတြ ဒီေန႔ ဆက္ၿပီး ရွိေန ဆဲမို႔ ဘယ္လိုထူးျခားမႈေတြ ၾကားရဦးမလဲဆိုတာ ေစာင့္ေမၽွာ္ၾကည့္ၾကရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/asean-summit-in-thailand-11042019001442.html