လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ ( RFA )
မိုးျမင့္
2019-10-28
မိုးျမင့္
2019-10-28
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး လက္ေထာက္၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell ကို ေတြ႔ရစဥ္
အေရွ႕အာရွပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell ဟာ ဒီေန႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းကုိ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာလူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell နဲ႔ ဒီေန႔ေတြ႕ဆုံခဲ့ရာမွာပါ၀င္တဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ သက္ကယ္ျပင္စခန္းက ဦးေအး ေမာင္ကေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႕ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရတာ အခုဆုိရင္ ခုႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ သြားၿပီ ၿဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္ ေပ်ာက္ဆုံးေနတဲ့အေၾကာင္းကုိ တင္ျပခဲ့တယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာ ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ၿမဳိ႕ေတာ္ စစ္ေတြမွာ ၂၀၁၂ တုန္းက ရခုိင္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းၾကား အဓိကရုန္း
Photo: ASSOCIATED PRESS
အေရွ႕အာရွပစိဖိတ္ေရးရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell ဟာ ဒီေန႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းကုိ သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း၊ ရုိဟင္ဂ်ာလူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell နဲ႔ ဒီေန႔ေတြ႕ဆုံခဲ့ရာမွာပါ၀င္တဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ သက္ကယ္ျပင္စခန္းက ဦးေအး ေမာင္ကေတာ့ သူတုိ႔အေနနဲ႕ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရတာ အခုဆုိရင္ ခုႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ သြားၿပီ ၿဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္ ေပ်ာက္ဆုံးေနတဲ့အေၾကာင္းကုိ တင္ျပခဲ့တယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာ ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ၿမဳိ႕ေတာ္ စစ္ေတြမွာ ၂၀၁၂ တုန္းက ရခုိင္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမႈအသုိင္းအ၀ုိင္းၾကား အဓိကရုန္း
ေတြ ေပၚေပါက္ၿပီးေနာက္ ရုိဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းနီးပါးကုိ ၿမဳိ႕ျပင္ကုိ အာဏာပုိင္ေတြက ခ်ထားလုိက္ပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ စခန္းထဲ ရုိဟင္ဂ်ာ ကေလးငယ္ ႏွစ္ေသာင္းနဲ႔ သုံးေသာင္းၾကားရွိတယ္လုိ႔ ဦးေအးေမာင္ကေျပာပါတယ္။
"ကေလးေတြႀကီးလာလုိ႕ရွိရင္ မတူကြဲျပားမႈဆုိတာ ဘာလဲဆုိတာေတာင္ နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေလွာင္ပိတ္ထားတဲ့ စခန္းမွာေနၾကရတဲ့ အသိေတြပဲ သူတုိ႔မွာရွိမယ္။ ကေလးေတြ အနာဂတ္မဲ့ေနၾကပါၿပီ။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ အေျခခံ လူ႔အခြင့္ေရးလုိခ်င္တယ္" လုိ႔ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံတကာသံအမတ္ေတြ၊ ကုလအဖြဲ႕အစည္းေတြ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ လာေရာက္ၾကည့္ရႈတာ အႀကိမ္ႀကိမ္ရွိေပမယ့္ ခုႏွစ္ႏွစ္သာျပည့္သြားၿပီး ဘာမွထူးမလာတဲ့အေၾကာင္းကုိ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ စိတ္ပ်က္ ေနေၾကာင္းလည္း ေျပာဆုိၾကတယ္လုိ႔ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။ ကန္ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကေတာ့ သူတုိ႔စိတ္ပ်က္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အေျခအေနကုိ နားလည္ခံစားေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း သူကဆုိပါ တယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ကုိ ေနျပည္ေတာ္က အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြး သြားမယ္လုိ႕ ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ကန္ ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ဥကၠ႒ ဦးစံေက်ာ္လွ ကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေျခအေနေတြြ၊ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားေရးကိစၥေတြ ကုိ ကူညီေပးဖုိ႔ လက္ေထာက္၀န္ႀကီးနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္မွာ ထည့္သြင္းေျပာဆုိမယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာပါတယ္။
လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ရခုိင္ကုိ ေန႔ခ်င္းျပန္ခရီး သြားေရာက္တာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အႀကီးမားဆုံး လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားေရးျပႆနာတစ္ခု ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီျပႆနာကုိ အေမရိကန္က ကူညီေျဖရွင္းမယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာလုိတာေၾကာင့္ သြားေရာက္ရတာျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိ ကန္သံရုံးရဲ႕ေျပာခြင့္ရ အာယာနီ မန္ရင္း Aryani Manring က RFA ကုိ ဖုန္းကတဆင့္ ေျဖၾကားပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး ဒု၀န္ႀကီးဟာ ျမန္မာကုိ ၂၇-၃၀ အထိ လာေရာက္တာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနျပည္ေတာ္အစုိးရ ထိပ္ ပုိင္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔လည္း ကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အာရွေဒသ ေျခာက္ႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell အာရွပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ ၀ါရင့္အႀကီးတန္း သံတမန္တစ္ ဦး ၿဖစ္ျပီးေတာ့ ျမန္မာဟာ အင္ဒုိပစိဖိတ္ေဒသမွာ ပထ၀ီအေနအထားအရ အေရးႀကီးတဲ့အေနအထား မွာ ရွိၿပီးေတာ့၊ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစဖုိ႔လည္း ရည္ ရြယ္ ေၾကာင္း ကန္သံရုံးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႕ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး က႑ကုိ အေမရိကန္က ေထာက္ခံတဲ့အခ်က္ေတြဟာ ခရီးစဥ္ရဲ႕တစ္စိတ္တစ္ေဒသျဖစ္ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီထဲက ရခုိင္ခရီးစဥ္ဟာလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကန္သံရုံးျပန္ၾကားေရးအရာရွိကေျပာပါတယ္။
ဒု၀န္ႀကီးဟာ ေနျပည္ေတာ္ကုိ သြားေရာက္ဖုိ႕ရွိၿပီးေတာ ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံမယ္လုိ႔ အေမရိ ကန္သံရုံးက အတည္ျပဳေပးပါတယ္။
ကန္ ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနသလုိ၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ လူး၀စ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမတ္ ငါးဦးဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္ သိန္းေက်ာ္၀န္းက်င္ ခုိလႈံေနၾကတဲ့ ဒုကၡစည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားမီဒီ ယာေတြရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္အရ အမတ္ ေျခာက္ဦးက ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပုိမုိဖိ အားေပး ၿပီးေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာရွိတယ္လုိ႕သိရပါတယ္။
ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ လူးဝစ္ ေဆးဖူးလ္ဗြီဒါ Luis Sepulveda, လီရြဳိင္ ကြမ္မရီး Leroy Comrie, ဂ်ိန္းစ္ ေကာ့ဖစ္ James Skoufis, ကယ္ဗင္ ပါကာ Kevin S Parker နဲ႔ ဂြ်န္စီလူ John C Liu တို႔ဟာ ခရီးစဥ္အတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး၊ ေကာ့ဇ္ ဘဇားက ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
"ကေလးေတြႀကီးလာလုိ႕ရွိရင္ မတူကြဲျပားမႈဆုိတာ ဘာလဲဆုိတာေတာင္ နားလည္မွာမဟုတ္ဘူး။ ေလွာင္ပိတ္ထားတဲ့ စခန္းမွာေနၾကရတဲ့ အသိေတြပဲ သူတုိ႔မွာရွိမယ္။ ကေလးေတြ အနာဂတ္မဲ့ေနၾကပါၿပီ။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ အေျခခံ လူ႔အခြင့္ေရးလုိခ်င္တယ္" လုိ႔ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံတကာသံအမတ္ေတြ၊ ကုလအဖြဲ႕အစည္းေတြ ဒုကၡသည္စခန္းကုိ လာေရာက္ၾကည့္ရႈတာ အႀကိမ္ႀကိမ္ရွိေပမယ့္ ခုႏွစ္ႏွစ္သာျပည့္သြားၿပီး ဘာမွထူးမလာတဲ့အေၾကာင္းကုိ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ စိတ္ပ်က္ ေနေၾကာင္းလည္း ေျပာဆုိၾကတယ္လုိ႔ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။ ကန္ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကေတာ့ သူတုိ႔စိတ္ပ်က္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အေျခအေနကုိ နားလည္ခံစားေပးႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း သူကဆုိပါ တယ္။
ရုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ တင္ျပခ်က္ကုိ ေနျပည္ေတာ္က အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြး သြားမယ္လုိ႕ ေျပာဆုိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ကန္ ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ဥကၠ႒ ဦးစံေက်ာ္လွ ကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေျခအေနေတြြ၊ လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားေရးကိစၥေတြ ကုိ ကူညီေပးဖုိ႔ လက္ေထာက္၀န္ႀကီးနဲ႔ေတြ႕ဆုံစဥ္မွာ ထည့္သြင္းေျပာဆုိမယ္လုိ႔ RFA ကုိ ေျပာပါတယ္။
လက္ေထာက္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဟာ ရခုိင္ကုိ ေန႔ခ်င္းျပန္ခရီး သြားေရာက္တာျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အႀကီးမားဆုံး လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားေရးျပႆနာတစ္ခု ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းနဲ႔ အဲဒီျပႆနာကုိ အေမရိကန္က ကူညီေျဖရွင္းမယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာလုိတာေၾကာင့္ သြားေရာက္ရတာျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိ ကန္သံရုံးရဲ႕ေျပာခြင့္ရ အာယာနီ မန္ရင္း Aryani Manring က RFA ကုိ ဖုန္းကတဆင့္ ေျဖၾကားပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး ဒု၀န္ႀကီးဟာ ျမန္မာကုိ ၂၇-၃၀ အထိ လာေရာက္တာျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေနျပည္ေတာ္အစုိးရ ထိပ္ ပုိင္းေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔လည္း ကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ဟာ သူ႕ရဲ႕ အာရွေဒသ ေျခာက္ႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ထဲက တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ David Stilwell အာရွပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ ၀ါရင့္အႀကီးတန္း သံတမန္တစ္ ဦး ၿဖစ္ျပီးေတာ့ ျမန္မာဟာ အင္ဒုိပစိဖိတ္ေဒသမွာ ပထ၀ီအေနအထားအရ အေရးႀကီးတဲ့အေနအထား မွာ ရွိၿပီးေတာ့၊ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဆက္ဆံေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစဖုိ႔လည္း ရည္ ရြယ္ ေၾကာင္း ကန္သံရုံးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႕ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး က႑ကုိ အေမရိကန္က ေထာက္ခံတဲ့အခ်က္ေတြဟာ ခရီးစဥ္ရဲ႕တစ္စိတ္တစ္ေဒသျဖစ္ၿပီးေတာ့၊ အဲဒီထဲက ရခုိင္ခရီးစဥ္ဟာလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ကန္သံရုံးျပန္ၾကားေရးအရာရွိကေျပာပါတယ္။
ဒု၀န္ႀကီးဟာ ေနျပည္ေတာ္ကုိ သြားေရာက္ဖုိ႕ရွိၿပီးေတာ ့ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံမယ္လုိ႔ အေမရိ ကန္သံရုံးက အတည္ျပဳေပးပါတယ္။
ကန္ ဒုႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္စေတး၀ဲလ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနသလုိ၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ လူး၀စ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမတ္ ငါးဦးဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ရုိဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္ သိန္းေက်ာ္၀န္းက်င္ ခုိလႈံေနၾကတဲ့ ဒုကၡစည္စခန္းေတြကုိ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘဂၤလားမီဒီ ယာေတြရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္အရ အမတ္ ေျခာက္ဦးက ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပုိမုိဖိ အားေပး ၿပီးေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ေျပာဆုိခဲ့တာရွိတယ္လုိ႕သိရပါတယ္။
ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ လူးဝစ္ ေဆးဖူးလ္ဗြီဒါ Luis Sepulveda, လီရြဳိင္ ကြမ္မရီး Leroy Comrie, ဂ်ိန္းစ္ ေကာ့ဖစ္ James Skoufis, ကယ္ဗင္ ပါကာ Kevin S Parker နဲ႔ ဂြ်န္စီလူ John C Liu တို႔ဟာ ခရီးစဥ္အတြင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး၊ ေကာ့ဇ္ ဘဇားက ရုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment