လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ
2019-09-16
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ၂၀၁၇၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၆ ရက္ေန႔က ေတြ႔ရစဥ္
Photo: MUNIR UZ ZAMAN / AFP
Photo: MUNIR UZ ZAMAN / AFP
ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာ ေျခာက္သိန္းေက်ာ္ဟာ ဖြဲ႔စည္းပုံအရ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ ခ်ယ္မႈေတြ ၾကံဳေနရၿပီး လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ အႏၱရာယ္ ဆက္ရွိေနတယ္လုိ႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး မစ္ရွင္က FFM က ဂ်နီဗာကုိ ဒီကေန႔ တင္သြင္းတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္က တပ္မေတာ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ရုိဟင္ ဂ်ာ ၇ သိန္း ၄ ေသာင္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရ တာေၾကာင့္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကုိ တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထား ပါ တယ္။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးဖို႔၊ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔၊ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကုိ ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အေရးယူအျပစ္ေပးတာေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ တာဝန္ ပ်က္ကြက္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလည္း လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြအတြက္ တာ ဝန္ရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ ေျခာက္ဦးအမည္ကုိ လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာခဲ့ၿပီးျဖစ္သလုိ၊ ရာဇ ဝတ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြလုိ႔ သံသယရွိတဲ့ လူဦးေရ တစ္ရာေက်ာ္ပါတဲ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္စာရင္းကုိလည္း ရရွိထားတယ္ လုိ႔ အခ်က္လက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေျပာခြင့္ရပုဂိၢဳလ္ ဗုိလ္ မွဴး ခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းကေတာ့ FFM အစီရင္ခံစာအေပၚ အခုလုိ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။
တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြကုိ ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံရုံး (ICC) မွာ တရားစြဲတင္မယ့္ကိစၥမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႔ ဝင္အျဖစ္ လက္မွတ္ေရးထုိးထားျခင္း မရွိတာေၾကာင့္ တရားစြဲလုိ႔မရဘူး ဆုိၿပီး ေျပာထားၾကေပမယ့္၊ FFM အခ်က္လက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဂ်ီနီဗာသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ လိုက္ နာ ရမယ့္ တာဝန္ေတြ ပ်က္ကြက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာတရားရုံး ICJ မွာ တရားစြဲ ဆုိႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ဆုိထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ခံုရုံးကုိ လႊဲေျပာင္းဖုိ႔အတြက္ အရင္ ယူဂုိဆလားဗီး ယားနဲ႔ ရဝမ္ဒါ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ အေရးယူခဲ့သလုိ၊ အထူးရာဇဝတ္ခံုရံုး တည္ေထာင္ဖုိ႔လည္း ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ FFM အဖြဲ႔က တုိက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာတရားရုံးမွာ တရားစြဲဆုိဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကို အခ်က္လက္ ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ရဲ႕ တုိက္တြန္းခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦး ခ်မ္းေအးကုိ RFA က ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီကေန႔ညေနထိ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရခဲ့ပါဘူး။
အစီရင္ခံစာမွာ... တပ္မေတာ္ဟာ ၂ဝ၁၇ တုန္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့သလုိ၊ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရကိၡဳင့္တပ္ေတာ္ AA နဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြမွာလည္း အရပ္သားေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား တုိက္ခုိက္တာေတြ ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း ေရးသားထားပါတယ္။
လက္တေလာ ရကိၡဳင့္တပ္ေတာ္နဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အရပ္ေဒသေတြမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ နာမည္ဆုိးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကား တဲ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စစ္ဆင္ေရးအျပင္၊ ျဖတ္ငါးျဖတ္ လုိ႔ လူေျပာမ်ားလာတဲ့ အင္တာနက္လုိင္းျဖတ္ ေတာက္ တာ၊ လူသားခ်င္းစာနာကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ကန္႔သတ္တာေတြကုိပါ က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
(RFA သတင္းေထာက္ ကုိမုိးျမင့္ တင္ျပသည္)
၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္က တပ္မေတာ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက ရုိဟင္ ဂ်ာ ၇ သိန္း ၄ ေသာင္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးခဲ့ၿပီး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရ တာေၾကာင့္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကုိ တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထား ပါ တယ္။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးဖို႔၊ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔၊ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကုိ ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး အေရးယူအျပစ္ေပးတာေတြ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ တာဝန္ ပ်က္ကြက္ေနတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလည္း လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြအတြက္ တာ ဝန္ရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ ေျခာက္ဦးအမည္ကုိ လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာခဲ့ၿပီးျဖစ္သလုိ၊ ရာဇ ဝတ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြလုိ႔ သံသယရွိတဲ့ လူဦးေရ တစ္ရာေက်ာ္ပါတဲ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္စာရင္းကုိလည္း ရရွိထားတယ္ လုိ႔ အခ်က္လက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ တပ္မေတာ္ေျပာခြင့္ရပုဂိၢဳလ္ ဗုိလ္ မွဴး ခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းကေတာ့ FFM အစီရင္ခံစာအေပၚ အခုလုိ တုံ႔ျပန္ပါတယ္။
"လက္ေတ႔ြအေျခအေနၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ဖိႏွိပ္ညွဥ္းပမ္းမႈ ရွိ တယ္ဆုိရင္ ဖုံးကြယ္လို႔ရတဲ့ေနရာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖံုးကြယ္ လို႔ လည္း မရပါဘူး။ လက္ေတ႔ြမွာ ဖိႏွိပ္ညွဥ္းပမ္းမႈေတြ မရွိလို႔ သူတုိ႔ ဆက္ေနႏုိင္တာပါ။ အဲဒီမွာေနတဲ့လူေတြက အရင္ကထက္ ပိုမုိ ပြင့္ လင္းျမင္သာလာတယ္။ အတြင္းထဲမွာျဖစ္တဲ့အေျခအေနကို ေလ့ လည္းမေလ့လာ၊ သိလည္းမသိဘဲ အျပင္ကေန ေဝဖန္ေန တာ ကေတာ့ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့အစိုးရရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ကို က်ဆင္းေစပါတယ္"
တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြကုိ ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံရုံး (ICC) မွာ တရားစြဲတင္မယ့္ကိစၥမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႔ ဝင္အျဖစ္ လက္မွတ္ေရးထုိးထားျခင္း မရွိတာေၾကာင့္ တရားစြဲလုိ႔မရဘူး ဆုိၿပီး ေျပာထားၾကေပမယ့္၊ FFM အခ်က္လက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဂ်ီနီဗာသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ လိုက္ နာ ရမယ့္ တာဝန္ေတြ ပ်က္ကြက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာတရားရုံး ICJ မွာ တရားစြဲ ဆုိႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ဆုိထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္ခံုရုံးကုိ လႊဲေျပာင္းဖုိ႔အတြက္ အရင္ ယူဂုိဆလားဗီး ယားနဲ႔ ရဝမ္ဒါ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ အေရးယူခဲ့သလုိ၊ အထူးရာဇဝတ္ခံုရံုး တည္ေထာင္ဖုိ႔လည္း ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကုိ FFM အဖြဲ႔က တုိက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာတရားရုံးမွာ တရားစြဲဆုိဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီကို အခ်က္လက္ ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ရဲ႕ တုိက္တြန္းခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦး ခ်မ္းေအးကုိ RFA က ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီကေန႔ညေနထိ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရခဲ့ပါဘူး။
အစီရင္ခံစာမွာ... တပ္မေတာ္ဟာ ၂ဝ၁၇ တုန္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့သလုိ၊ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရကိၡဳင့္တပ္ေတာ္ AA နဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တုိက္ပြဲေတြမွာလည္း အရပ္သားေတြကုိ ပစ္မွတ္ထား တုိက္ခုိက္တာေတြ ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း ေရးသားထားပါတယ္။
လက္တေလာ ရကိၡဳင့္တပ္ေတာ္နဲ႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အရပ္ေဒသေတြမွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ နာမည္ဆုိးနဲ႔ ေက်ာ္ၾကား တဲ့ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စစ္ဆင္ေရးအျပင္၊ ျဖတ္ငါးျဖတ္ လုိ႔ လူေျပာမ်ားလာတဲ့ အင္တာနက္လုိင္းျဖတ္ ေတာက္ တာ၊ လူသားခ်င္းစာနာကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြကုိ ကန္႔သတ္တာေတြကုိပါ က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။
(RFA သတင္းေထာက္ ကုိမုိးျမင့္ တင္ျပသည္)
No comments:
Post a Comment