ဒုကၡသည္ကေလးမ်ား အၾကမ္းဖက္ဝါဒအတြင္း သိမ္း သြင္းခံရနိုင္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဆို

ဧရာဝတီ

By Muktadir Rashid  

27 April 2019

ေကာ့စ္ဘဇားခရိုင္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းတခုအတြင္း ျမင္ကြင္း / Reuters 

အကယ္၍ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေရးက ကာလရွည္စြာ ေႏွာင့္ေႏွးေနခဲ့ပါက ဒုကၡသည္ကေလး မ်ား လူငယ္ ျဖစ္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ အၾကမ္းဖက္ဝါဒအတြင္းသို႔ သိမ္းသြင္းခံရသည့္ အႏၲရာယ္ ရွိလာလိမ့္ မည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ဖ်က္ေရးရဲ အဖြဲ႕မွ အဆင့္ျမင့္အရာရွိတဦးက ဧၿပီလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

ဒကၠာၿမိဳ႕ေတာ္ ရဲအဖြဲ႕၏ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ မႈခင္းဌာန (CTTC ) အႀကီး အကဲ Monirul Islam က ဒုကၡသည္မ်ား ရွိေနျခင္းသည္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံအတြက္ ျပႆနာႀကီး တခု ၿဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ အစိုးရအေနျဖင့္ ၎တို႔ကို ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပန္ပို႔နိုင္ေရးအတြက္ နည္း လမ္းတခုရွာေဖြရန္ ႀကိဳးစားေနခဲ့သည္ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။

“ခင္ဗ်ားတို႔ သိတဲ့အတိုင္း UNHCR အႀကီးတန္းအရာရွိေတြ ဘဂၤလာေဒ့ရ္ွကို လာေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ (ဒုကၡသည္မ်ား) ကို ျဖစ္နိုင္သမၽွ အတိုဆုံးအခ်ိန္အတြင္း ျပန္ပို႔နိုင္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က အေကာင္းျမင္ ထားပါတယ္” ဟု သူက ၿမိဳ႕ ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တခု၌ ေျပာသည္။

ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi၊ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္မႈမ်ားဆိုင္ရာ အျပည္ ၿပည္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း (IOM) ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ António Vitorino ႏွင့္ ကုလသမဂၢ လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ Mark Lowcock တို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံသို႔ ၃ ရက္ၾကာခရီးစဥ္အျဖစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ ေန႔တြင္ ေရာက္ရွိေနသည္။

“ခရီးစဥ္ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ေနအိမ္ကို မိမိ သေဘာထားဆႏၵအေလ်ာက္ ေဘးကင္း လုံျခဳံစြာ၊ သိကၡာရွိစြာ ျပန္သြားနိုင္ေစေရး ျမန္မာနိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အေျခအေနေတြ ဖန္တီး ေရး အပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ အေျဖမ်ားကို ရွာေဖြခ်ိန္မွာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ တုန႔္ျပန္မႈအတြက္ ခိုင္မာအားေကာင္းတဲ့ နိုင္ငံတကာ ေထာက္ပံ့မႈ ဆက္လက္ၿပီး ရွိဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပသ ရန္ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု UNHCR ၊ IOM ႏွင့္ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာ ေထာက္ထားေရးဆိုင္ရာ ညႇိႏွိုင္း ေရး႐ုံးတို႔၏ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

နိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕မ်ားက ျမန္မာ- ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားရွိ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ပစ္ မွတ္ထားေနခဲ့ေၾကာင္း CTTC ၏ အႀကီးအကဲက ေျပာသည္။ သူတို႔ကို ျပန္ပို႔သည့္ အခ်ိန္အထိ ရဲတပ္ဖြဲ႕က အျခားေသာ လုံျခဳံေရးႏွင့္ ေထာက္လွမ္းေရး ေအဂ်င္စီမ်ားႏွင့္ အတူ အေျခအေနကို သတိထားၿပီး ေစာင့္ ၾကည့္သြားမည္ ဟုလည္း ထပ္ေျပာသည္။

“တကယ္လို႔ လုံေလာက္တဲ့ ေစာင့္ၾကည့္မႈကို မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ အနာဂတ္မွာ အခု ကေလးငယ္ေတြျဖစ္ၾက တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြက အၾကမ္းဖက္ဝါဒမွာ ပါဝင္ ပတ္သက္လာဖြယ္ရာ ရွိပါတယ္” ဟု Monirul Islam က ဆိုသည္။

ယခုအခ်ိန္အထိမူ ဒုကၡသည္မ်ားက နိုင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္သမားတို႔၏ လုပ္ရပ္မ်ားတြင္ ပါဝင္မႈ မရွိေသး ဟု သူက ေျပာသည္။

ကုလသမဂၢမွ လာေရာက္ျခင္းက ဒုကၡသည္မ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ -ျမန္မာ ပူးတြဲလုပ္ငန္းအဖြဲ႕ အစည္းအေဝးတခု မျပဳလုပ္မီ တပတ္အလိုတြင္ ျဖစ္သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံတ မန္မ်ား၏ အဆိုအရ အဆိုပါ အစည္းအေဝးကို ေမလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားသည္ဟု သိရ သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ နိုဝင္ဘာလလယ္ပိုင္းက ျပန္ပို႔ရန္ ပထမဆုံး ႀကိဳးစားမႈတခု ပ်က္ျပားခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒုကၡသည္ မ်ား ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ေရးတြင္ တိုးတက္မႈမရွိဘဲ ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္။

ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဒုကၡသည္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေပၚ နိုင္ငံတကာ အ သိုင္းအဝိုင္းက ေနာက္ထပ္ အကူအညီမ်ား ေပးနိုင္ေရးအတြက္ နည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Sheikh Hasina၊ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး AK Abdul Momen တို႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရန္ စီစဥ္ထားသည္။

ထို႔ေနာက္ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕က ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရန္၊ မုတ္သုန္ရာသီအတြက္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ႏွင့္ အစားအစာႏွင့္ အမိုးအကာ ေဝမၽွသည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို ၾကည့္ရႈရန္ ေကာ့ဗဇားသို႔ သြား ေရာက္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။

သူတို႔က ေစတနာ့ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စကားေျပာသြားမည္ ျဖစ္သည္။ ဒုကၡသည္မ်ား အကူညီေပးေရး ဝန္ ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ အကာအကြယ္ ရရွိေရးသာမက ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ျပန္သြားေရး ထူေထာင္ေပးရန္ အတြက္ UNHCR ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရတို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အသိအမွတ္ျပဳ ကတ္ျပား ထုတ္ေပး ၿခင္း လုပ္ငန္းကိုလည္း ေလ့လာသြားမည္ ျဖစ္သည္။

အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနေသာ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားကို တြက္ခ်က္ရန္ ရခိုင္ ျပည္နယ္မွ ေက်းရြာ ၁၂၀ တြင္ ေကာက္ယူရန္ စီစဥ္ထားသည့္ စစ္တမ္းတခုကို ကုလသမဂၢ တာဝန္ ရွိသူမ်ားက အရြယ္ အစား ေလၽွာ့ခ်ခဲ့သည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အႀကီးတန္းသံတမန္တဦးက ေျပာေၾကာင္း ဒကၠာ အေျခစိုက္ New Age ေန႔စဥ္ သတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ နယ္ေၿမ ရွင္းလင္းမႈ စစ္ဆင္ေရးမ်ားတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ေက်းရြာ ၁၂၀ မွ ေက်းရြာ ၅၀ ခန႔္တြင္ စစ္တမ္းမ်ား ေကာက္ယူၿပီးစီးရန္ ျမန္မာ အာဏာပိုင္မ်ားက ကုလ သမဂၢကို ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။

စစ္ဆင္ေရးမ်ား စတင္သည့္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္မွ စတင္၍ ဒုကၡသည္ ၇၃၀၀၀၀ ေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

ဒုကၡသည္မ်ားကို ေဘးကင္လုံျခဳံစြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာႏွင့္ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ႏွင့္ ျမန္မာတို႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၾကသည္။ ၎ထဲတြင္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၉ ရက္ႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ မွ ျဖစ္ရပ္မ်ားေနာက္ပိုင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္ နယ္မွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံသို႔ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့သူမ်ား အက်ဳံးဝင္သည္။

(ဒါကာရွိ ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ Muktadir Rashid ၏ Delayed Repatriation Risks Breeding Rohingya Terrorists: Bangladesh Official ကို ဘာသာျပန္သည္။) 

လင့္၊https://burma.irrawaddy.com/news/2019/04/27/189910.html