2 March 2019
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းသို့ ဗိုလ္ခ်ုပ္ ထြန္းျမတ္နိုင္ ဦးေဆာင္သည့္ ရကၡိုင့္တပ္မေတာ္ (AA) အဖြဲ့က ၂၀၁၅ ခုနွစ္တြင္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ AA သည္ ကခ်င္လြတ္လပ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ထိန္း ခ်ုပ္နယ္ေျမတြင္ ဖြဲ့စည္းခဲ့သည့္ အဖြဲ့ ျဖစ္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းသို့ AA ဝင္ေရာက္လာျပီးေနာက္ တပ္မေတာ္နွင့္ ျကိုျကားျကိုျကား ထိေတြ့မႈမ်ား ရွိ ခဲ့ ၿပီးယခုနွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက လံုျခံုေရး ကင္းစခန္း ၄ ခုကိုအလစ္အငိုက္ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ျပီးေနာက္ တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ AA ကို စစ္ဆင္ေရး ပံုစံျဖင့္ ရွင္းလင္းမႈမ်ား ဆက္တိုက္ လုပ္ ေဆာင္လာခဲ့သည္။
အရွိန္ျမင့္လာသည္နွင့္ တျပိုင္တည္းမွာဘဲ ျပည္နယ္အတြင္း ဗံုးေပါက္ကြဲမႈမ်ား၊ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္လာျပီး အ ရပ္ သားမ်ား၊ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား ဖမ္းဆီးနွိပ္စက္ ခံရမႈမ်ား၊ ထိခိုက္ေသဆံုးမႈမ်ား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးနွင့္ ပ ညာေရးမ်ားကိုပါထိခိုက္မႈမ်ားရွိလာျပီး အေျခအေန တေန့ထက္တေန့ ဆိုးရြားလာေနသည္ကို ေတြ့ရ သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားေနသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားနွင့္ ပတ္သက္ျပီး နယ္ပယ္အသီးသီးက အျမင္သေဘာ ထားမ်ားကို ဧရာဝတီက စုစည္း ေဖာ္ျပလိုက္သည္။
ေဒါက္တာမ်ိုးညြန့္
ဗဟိုအလုပ္မႈေဆာင္ ေကာ္မတီ
အမ်ိုးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ့ခ်ုပ္ (NLD)
ရခိုင္မွာ တိုက္ပြဲေတြ ျမင့္တက္လာတာကေတာ့ ျပည္သူအားလံုးအေပၚ စိတ္မေကာင္းစရာပါပဲ၊ အဲေတာ့ တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္တဲ့စစ္ပြဲေတြ ရပ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အျကမ္းဖက္ျပီးေတာ့ နိုင္ငံေရး ျပႆနာ ေျဖ ရွင္းမယ္လို့ ျကံရြယ္တဲ့ လူေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို့ အျကမ္းဖက္တာကို စြန့္လြတ္ျပီး နိုင္ငံေရးေဆြးေနြး နည္းအရ ေျဖရွင္းလာပါလို့ က်ေနာ္တို့က ေျပာခ်င္ပါတယ္။
အဓိကေတာ့ အေျခခံကေတာ့ က်ေနာ္တို့ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္ေပါ့ေနာ္ ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓါတ္ကို မ ပ်က္စီး ေအာင္ ထိန္းသိမ္းဖို့ပါပဲ၊ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္က ယိုယြင္းလာရင္ လူမ်ိုးစြဲ စိတ္ဓါတ္ေတြ ျပင္းထန္ လာရင္ ဒီလို အေျခအေနမ်ိုးေတြ ျဖစ္တတ္လာပါတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို့ မိမိတို့ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ နိုင္ငံထူ ေထာင္လာတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုျကီး အတြင္းမွာ ေနတာဟာ မိမိတို့အက်ိုးျဖစ္တယ္ဆိုတာကို တိုင္း ရင္း သား ေတြ နားလည္သေဘာေပါက္လာေအာင္ နိုင္ငံသားအားလံုးက ရွင္းျပဖို့ လိုပါလိမ့္မယ္။
တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း နိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ တခုအတြက္ လက္နက္ကိုင္ျပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုရတဲ့ အျဖစ္မ်ိုး မျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို့ ေဆြးေနြးတဲ့ လမ္းေျကာင္းကို ေရြးခ်ယ္ေစခ်င္ပါတယ္။ မိမိတို့ လူမ်ိုးရဲ့ ျပည္နယ္ကို လြတ္လပ္တဲ့ နိုင္ငံအျဖစ္ ထူေထာင္လာတဲ့ ျပည္ေထာင္စု အတြင္းမွာေနတာက ေနာင္ရင္ ဆိုင္ ရမယ့္ အခက္အခဲျပႆနာေတြကို ပိုျပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းနိုင္မယ္လို့ အဲဒါေလးလည္း ေျပာ ခ်င္ပါတယ္။
ဆလိုင္းအိုင္ဇက္ခင္
ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ စည္ပင္ ၊ လွ်ပ္စစ္နွင့္ စက္မႈလက္မႈဝန္ျကီးေဟာင္း
လက္ရွိအေနအထားမွာေတာ့ နွစ္ဖက္စလံုးက တတ္နိုင္သမွ်ေဆြးေနြးမယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာသင့္တယ္၊ ပထမက အျပုတ္တိုက္မယ္ ေျပာတယ္၊ ဟိုရက္က တပ္ကရွင္းလင္းပြဲလုပ္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားခ်င္းျဖစ္လို့ အျပုတ္မတိုက္ဘူးဆိုတဲ့သေဘာမ်ိုးေျပာျပန္ေရာ၊ တကယ္ေတာ့ အစကတည္းက ကိုယ့္တိုင္းရင္းသားခ်င္း မတိုက္သင့္တာ အမွန္ပါပဲ။ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ျပီဆိုကတည္းက အထိအခိုက္ေတြကရွိလာမွာပဲ၊ ဘယ္ေတာ္ လွန္ေရးမွ အထိအခိုက္မရွိဘဲနဲ့ ျဖစ္လာတဲ့ေတာ္လွန္ေရးက မရွိပါဘူး။
ေကာင္းတာကေတာ့ နွစ္ဖက္စလံုးက အသိအမွတ္ျပုေလးစားတဲ့ လူေတြဦးေဆာင္ျပီး ညွိနွိုင္းေျဖရွင္းဖို့လို အပ္တယ္။ နိုင္ငံေရးျပသနာအေနနဲ့ လက္ခံျပီး အေျဖရွာရင္အေကာင္းဆံုးျဖစ္မယ္။
တပ္ပိုင္းကိစၥေတြက်ေတာ့ နစ္နာသူေတြလဲရွိေနတဲ့အတြက္ သူဟာသူ ဥပေဒ ေျကာင္းအရသြားျကေပါ့။ ဆံုး ရံႈးရသူေတြလဲ ရွိေနတာကိုး။ အရင္ဆံုးကေတာ့ ပစ္ခတ္ေနတာကို ရပ္စဲေအာင္လုပ္ရင္ အေကာင္းဆံုးပဲ၊ ဒီ လိုမွမဟုတ္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေျခအေနက ပိုမိုဆိုးဝါးသြားဖို့ရွိတယ္၊ စစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမျဖစ္သြားရင္ ဘယ္ သူအတြက္မွမေကာင္းပါဘူး။
လူမ်ိုးေရးလံႈ့ေဆာ္မႈနဲ့ပတ္သက္လို့ေတာ့ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ တတ္နိုင္သမွ် ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ့ေတြ့ျပီးေတာ့ မျဖစ္သင့္ တာမျဖစ္ဖို့ ျကိုးစားေနပါတယ္။ ခ်င္းနဲ့ရခိုင္ျကားထဲမွာ တင္းမာမႈေတြ၊ မေျက လည္မႈေတြျဖစ္လာေအာင္ ဖန္းတီးတဲ့ကိစၥေတြ သတိထားမိ တယ္။ အဲ့လိုျဖစ္သြားရင္ AA နဲ့တပ္နဲ့ျဖစ္တာ ကေန ခ်င္းနဲ့ရခိုင္နဲ့ျကား နားလည္မႈလြဲတဲ့ ပဋိပကၡေတြျဖစ္သြားနိုင္တယ္။ အေကာင္းဆံုးက ေတာ့ ခ်င္းဘက္ ကေရာ ရခိုင္ဘက္ကပါ မလိုလားအပ္တဲ့ အေျပာအဆိုအသံုးအနႈန္းေတြ မရွိဖို့ေတာ့ ထိန္းသင့္တယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ AA ဘက္ကေနျပီးေတာ့ “ပလက္ဝျမို့ဟာ ခ်င္းျပည္နယ္ဘက္ကို ပါေနတယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ထဲျပန္ ထည့္မယ္” ဆိုတာမ်ိုးေတြ မေျပာသင့္ ဘူးေပါ့၊ အဲ့လိုေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ ခ်င္းေတြကို သက္သက္ရန္ရွာ သလို၊ ဆြေပးသလို ျဖစ္ေနတယ္။
ေဒၚေအးနုစိန္
ဒု ဥကၠ႒ဌ
ရခိုင္အမ်ိုးသားပါတီ (ANP)
တိုက္ပြဲေတြ ေန့တိုင္းလို ျဖစ္တယ္။ အျပစ္မဲ့ရြာသားေတြကို ဥပေဒေတြ ပုဒ္မေတြ တစီတတန္းျကီးနဲ့ ေဖာက္ ခြဲမႈတို့ မတရားအသင္းအက္ဥပေဒတို့နဲ့ ဖမ္းတယ္။ ေနာက္ ေပ်ာက္သြားတယ္။ မီးရွို့ခံရတဲ့ အေလာင္းေတြ ေပၚထြက္လာတယ္။ ကိုယ့္ေယာက်ာ္းျဖစ္မွန္း မီးရွို့ထားတဲ့ အေလာင္းမွာ အေထာက္ အထားေတြ ေတြ့တာ ေတြက အခ်ိန္တိုင္း ျဖစ္ေနတယ္။ အခုဆိုရင္ ဆယ္တန္းစာေမးပြဲက စစ္ေတာ့မယ္။ သြားေရးလာေရး လမ္း ခရီးေတြျကားမွာ တဖက္နဲ့ တဖက္ ယုတၱိမဲ့စြာ စြပ္စြဲတာေတြ ျကားရတယ္။ ကေလး တေယာက္ စိတ္က ေယာင္ေျခာက္ျခားျဖစ္တာကို တပ္မေတာ္က လုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ AA က လုပ္တာပါ ဆိုေတာ့ ေယဘု ယ်ေျပာရမယ္ဆိုရင္ AA နဲ့ ပတ္သတ္ျပီး ျပည္သူေတြက အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္သူ ေတြ ထိခိုက္နစ္နာမႈ မျကားရဘူး။ တပ္မေတာ္က လုပ္တယ္ဆိုတာလည္း သူကိုယ္တိုင္ေျပာနိုင္တယ္။ ဒါကို ယုတၱိမတန္တဲ့ အ ခ်က္ေတြက AA က လုပ္နိုင္တယ္ဆိုတာ ရန္သူေတြသေဘာအရ တဖက္ကို တဖက္ အျပစ္ေျပာတာ က ေတာ့ က်မတို့က ေရးျကီးခြင္က်ယ္မေျပာလိုဘူး။ ျပည္သူမပါခဲ့ရင္ေပါ့။ ျပည္သူကို မေလးမစား လုပ္တယ္။
မေန့ကဆို အုပ္ခ်ုပ္ေရးမႉး ၄ ေယာက္၊ အုပ္ခ်ုပ္ေရးမႉး လုပ္ရင္းနဲ့ကို အစည္းအေဝးထဲကေန ဖမ္းခံရတယ္။ တံဆိပ္ကပ္လိုက္မယ္ AA ပဲ ဆိုတာကေတာ့ ရခိုင္ျပည္မွာ ရွိသည္ျဖစ္ေစ ျပည္ပမွာ ရွိသည္ျဖစ္ေစ အကုန္ လံုးကို လိုက္ယိုးစြပ္ျပီးေတာ့ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၇ (၁) (၂) နဲ့ လုပ္ေနတာ။ က်မက ေရွ့ေန လိုက္တဲ့ သူပါ။ ေရာက္လာတဲ့ တိုင္စာေတြက ဗရုတ္သုတ္ခနိုင္ျပီး ယုတၱိမဲ့လြန္းတယ္။ သူတို့ခမ်ာ အာမခံ လည္း မရဘူး။ တကယ့္ကို ျပည္သူေတြက ဒုကၡေရာက္ေနျကတယ္။
ရြာနားမွာ ျကက္ေမြး၊ နြားေမြးလည္း တိုက္ပြဲျဖစ္ရင္ ဒီလူေတြလည္း ဖမ္းပစ္လိုက္တာပဲ။ သမီးလွမွာလည္း ေကာင္မေလးဆံုးတာ အကုန္သိတယ္။ တိုက္ပြဲျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ။ ဒါေပမယ့္ အဲ့ရြာက ဗံုးေပါက္တဲ့ အတြက္ ဗံုးနဲ့ နီးတဲ့အိမ္က လူေတြကို ဖမ္းတယ္ဆိုတာလည္း တရားမွ်တမႈ မရွိဘူးလို့ က်မက ခံစားရတယ္။ ေပါက္ကရေလးဆယ္ စြပ္စြဲတယ္။ မုန့္အခ်ပ္ ၆၀ ေဝေပးလို့လည္း AA ျဖစ္တယ္ဆိုျပီး ဘူးသီးေတာင္ျမို့နယ္၊ ရန္ေအာင္ေျပ အုပ္ခ်ုပ္ေရးမႉးက ၁၇ (၁) (၂) နဲ့ တရားစြဲခံေနရတာ ရွိတယ္။ ရြာသားေတာင္ ၄ ေယာက္ ပါ တယ္။
ျပည္သူေတြက တစတစနဲ့ စစ္ကို မုန္းတီးတာအျပင္ ျပည္သူေတြေပၚမွာ တသားတည္း တေသြးတည္း ဂရု ဏာ ထားရမယ္။ ကာကြယ္ရမယ္။ ေမတၱာထားရမယ္ ဆိုတဲ့ အစိုးရရဲ့ လုပ္ရပ္၊ ျပည္ေထာင္စုကို ကာကြယ္ဖို့ ထားတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို ခါးခါးသီးသီးကို ျဖစ္လာျကလိမ့္မယ္လို့ က်မ ျမင္ေနတယ္။ က်မ လည္း ဒါပဲ ခံစားေနရပါတယ္။ ဟိုမွာ ဖမ္းျပန္ျပီ။ ဒီမွာ ဖမ္းျပီး တရားစြဲျပန္ျပီနဲ့ ေရွ့ေနျဖစ္တဲ့ က်မကအမႈလိုက္ ေပးရင္လည္း ျဖစ္စဉ္ေတြက ဟာသေတြကို ျဖစ္ေနေရာ။
ဟုတ္တိပတ္တိ AA တေယာက္ကို ဖမ္းမိလို့ပဲ လိုက္ပါ ရေစ။ ဟိုတုန္းကလည္း လိုက္ဖူးပါတယ္။ လက္နက္ အမႈေတြ လိုက္ဖူးတယ္။ အခုက အုပ္ခ်ုပ္ေရးမႉး ေတြမွာ နိုင္ငံ့တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း ဒီလို ျဖစ္ေနတာ သားမ ယားေတြ ေဆြမ်ိုးေတြက မ်က္ရည္ေခ်ာင္းစီးပဲ။ သူတို့ ေတြက နိုင္ငံေရးသမားေတြလည္း မဟုတ္၊ ေတာ္လွန္ ေရးသမားေတြလည္း မဟုတ္ဘူး။ သာမာန္ အျပစ္မဲ့တဲ့ ျပည္သူေတြ ။
ျပည္သူကို အေလးထားတယ္ဆိုရင္ မေျပျပစ္တဲ့ အေျကာင္းအရာေတြကို ညွိနွိုင္းအေျဖရွာျကေစလိုပါတယ္။ AA နဲ့ ပတ္သတ္ျပီး ရခိုင္- ဗမာ မုန္းတီးေရး၊ ရခိုင္နဲ့ခ်င္း မုန္းတီးေရးေတြကို ေဇာင္းေပးေနတာ ေတြ့တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဟိုအုပ္ခ်ုပ္ေရးမႉးနဲ့ စခန္းမႉးကို လြတ္ေပးလိုက္တာက AA က အမွတ္ရသြားတယ္။ ဖြတဲ့လူ
ေတြကလည္း တအားဖြေနျကတယ္။ ေနာက္စိတ္ကေယာင္ေျခာက္ျခား ျဖစ္တာကို ေျပာတဲ့ ကေလးရဲ့ အေဖ က လည္း ေက်ာက္ေတာ္မွာ နိုင္ငံေတာ္ အျကည္ညိုပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ) နဲ့ တိုင္ထားျပန္ျပီ။ ပါးကိုက္လို့ နား ၿပန္ကိုက္တယ္ဆိုတာကေတာ့ လူျကီးလူေကာင္းဆန္တဲ့ လုပ္ရပ္ မဟုတ္ဘူး။ တနည္းအားျဖင့္ ျပည္ ေထာင္ စုနဲ့ ဆိုင္တဲ့ တပ္မေတာ္တရပ္က လုပ္ရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ လူေတြ ကို အေျကာက္တရားနဲ့ပဲခ်ိုး နွိမ္ လိုက္ေတာ့ ေရွ့မွာ ျဖတ္သန္းလာခဲ့တဲ့ ေခတ္ေတြထက္ ဆိုးေနျပီ။ က်မတို့က မဆလ၊ နဝတ၊ နအဖေတြၿကံု လာျပီးပါျပီ။
က်မတို့က ဘက္လိုက္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အရွိတရားကိုပဲ ေျပာပါမယ္။ AA ကလည္း ခြဲထြက္မယ္တို့ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ကြန္ဖက္ဒရိတ္ဆိုတဲ့ “ဝ” ရသလို ရခ်င္တယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေနြးမယ္ ေျပာတာကို ဒီဘက္က အစိုးရ၊ တာဝန္ရွိတဲ့သူက ညွိေလ။ တပ္မေတာ္နဲ့အတူ ေဆာင္ရြက္ရင္ လြယ္နိုင္တဲ့ အေန အထား ေတြ ရွိတယ္လို့ ျမင္ပါတယ္။ စစ္ဆက္ျဖစ္ရင္ေတာ့ နွစ္ဖက္လံုး အထိနာလိမ့္မယ္။ ျကားမွာလည္း ျပည္သူက အထိနာမယ္။ မိဘနဲ့ သားသမီး အေနနဲ့ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရကို မေက်နပ္လို့ ျဖစ္တဲ့ကိစၥ၊ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရရဲ့ တန္းတူေရး၊ ကိုယ့္ျကမၼာကိုယ္ဖန္တီးခြင့္ ရရွိေရး၊ ဖက္ဒရယ္စနစ္၊ အဲ့တာေတြကို အစိုးရဘက္က ျငိမ္းခ်မ္းဖို့ တကယ္ကမ္းလွမ္းလိုက္ရင္ အဆင္ေျပမွာပါ။
ေဒါက္တာတူးဂ်ာ
ဥကၠ႒
ကခ်င္ျပည္နယ္ဒီမိုကေရစီပါတီ (KSDP)
က်ေနာ္တို့လည္း စိုးရိမ္ေနတယ္။ ရခိုင္ကိစၥက စစ္ေရးနဲ့ ေျဖရွင္းဖို့ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ နိုင္ငံေရးနည္းနဲ့ ေျဖ ရွင္းရမွာပါ။ စစ္ေရးနဲ့ ေျဖရွင္းရင္ ပိုရႈပ္ေထြးသြားနိုင္တယ္။ က်ေနာ္တို့ ျဖစ္ေစခ်င္တာက AA က ေျမာက္ပိုင္း ၄ ဖြဲ့မွာ ပါတယ္။ ေျမာက္ပိုင္း ၄ ဖြဲ့နဲ့ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္တို့နဲ့ ေဆြးေနြးတဲ့အခါမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အသြင္ အပစ္ရပ္ဆိုင္းထားတာတို့ တစံုတရာ သေဘာတူညီမႈရွိရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိရမယ္။
AA က ရခိုင္ျပည္နယ္က ျဖစ္တယ္ေလ။ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ့နဲ့ တစိုက္မတ္မတ္ ေဆြးေနြးျပီး အပစ္ရပ္ေရး ကို လည္း ရေအာင္ လုပ္သင့္တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က တိုက္ပြဲေတြကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ေစခ်င္ပါတယ္။
တပ္မေတာ္က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တရပ္မွာ ေျပာတာ တခုက ရခိုင္က တိုက္ပြဲေတြကို ေလွ်ာ့ခ်မယ္ဆို တာလား။ က်ေနာ္ကေတာ့ ဝမ္းသာတယ္။ ရခိုင္က တိုက္ပြဲက ေလွ်ာ့ခ်ရမယ္။ ေျမာက္ပိုင္း ၄ ဖြဲ့နဲ့ အပစ္ရပ္ သေဘာတူရင္ ရခိုင္မွာလည္း တခါတည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိေအာင္ လုပ္ရပါမယ္။ ဒါမွ ျပႆနာက ေျဖရွင္း လို့ ရပါမယ္။
တပ္မေတာ္နဲ့ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရကလည္း စစ္ေရးအရ ေျဖရွင္းမယ္လို့ ေျပာထားတာကို မူေျပာင္းသင့္တယ္။ စစ္ေရးနဲ့ အျပုတ္ တိုက္ေရး ဆိုတာ အမ်ားျကီး အနၱရာယ္ျကီးတယ္။ ဒါကို ျပန္သံုးသပ္ေစခ်င္ပါတယ္။
အခုရခိုင္နဲ့ တျခားေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ေနတာက ေျမာက္ပိုင္း ၄ ဖြဲ့နဲ့ NRPC နဲ့ ျကားမွာ ေဆြး ေနြးတာ ထိေရာက္မႈ မရွိလို့ပဲ။ သေဘာတူညီမႈ တစံုတရာ ရရင္ ဒါေတြက ရပ္ရမယ္ေလ။
ေနာက္ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းဆိုတာကလည္း ဘာနည္းဗ်ူဟာအရ AA က ေျပာတာလည္း မသိပါဘူး။ ဒါက လက္ေတြ့ မက်ပါဘူး။ က်ေနာ္တို့ ဒီနိုင္ငံမွာ ဖက္ဒရယ္မူအရပဲ ေဆြးေနြးရမယ္။ ဖက္ဒရယ္ေဘာင္ကို ေက်ာ္ လြန္ လို့ မရပါဘူး။ ေဘာင္ေက်ာ္ရင္ လက္မခံပါဘူး။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကို ျကိုးပမ္း ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ကြန္ဖက္ဒေရးရွင္းကို လက္မခံနိုင္ပါဘူး။ ဒါက ေဘာင္ေက်ာ္တာပါ။ ေဘာင္ေက်ာ္ရင္ ေဆြး ေနြးလို့ မရသလို တရားမဝင္ပါဘူး။ သူတို့ ဆနၵသေဘာအရေျပာတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ လမ္းေျကာင္းေပၚ သြားေနတာကလည္း ဖက္ဒရယ္ေဘာင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္ေဘာင္ ေက်ာ္သြားရင္ ေဘာင္ေက်ာ္တယ္။ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေဒါက္တာ နနၵလွျမင့္
ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ
ျပည္ေထာင္စုျကံ့ခိုင္ေရးနွင့္ ဖြံ့ျဖိုးေရးပါတီ (USDP)
အခ်ုပ္အျခာ အာဏာပိုင္ နိုင္ငံတနိုင္ငံမွာ သူ့ရဲ့ဥပေဒေတြရွိပါတယ္၊ တည္ဆဲဥပေဒနဲ့အညီပဲ ေဆာင္ရြက္ သြားဖို့လိုတာေပါ့၊ နိုင္ငံရဲ့ လံု ျခံုေရး တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ရဲစခန္းေတြကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္တာ၊ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြကို ဝင္ေရာက္သတ္ျဖတ္တာေတြ လုပ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒ ခ်ိုးေဖာက္တာ ပဲေလ။ ဒီလိုဥပေဒခ်ိုးေဖာက္တာကိုေတာ့ ဥပေဒနဲ့အညီပဲ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရမွာေပါ့၊ အျကမ္း ဖက္လုပ္ရပ္ေတြ ဆိုရင္လဲ နိုင္ငံေတာ္နဲ့ နိုင္ငံသားေတြရဲ့ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ရတဲ့တပ္မေတာ္အေနနဲ့ လံုျခံုး ေရးအရ ေဆာင္ရြက္သင့္တာေတြေဆာင္ရြက္သြားမွာပါပဲ။ အဓိကေတာ့ ဥပေဒနဲ့အညီ ေဆာင္ရြက္သြား ဖို့ပါပဲ။
အဓိကေတာ့ နိုင္ငံသားခ်င္း၊ တိုင္းရင္းသာခ်င္း ယံုျကည္မႈတည္ေဆာက္ဖို့လိုတယ္၊ ျပင္ပက ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္မႈ ဖိအားေတြနဲ့ လုပ္ျကံ ဖန္တီးမႈေတြ ကိုလည္း နားလည္ဖို့လိုတာေပါ့၊ ျဖစ္ေနတာေတြကို ေသခ်ာ ေလ့လာ သံုးသပ္ျပီးေတာ့မွ ကိုယ့္တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း စည္း လံုးညီညြတ္စြာ ကာကြယ္သြားမွသာလွ်င္ တိုင္းျပည္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမွာေပါ့။ နိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း ရန္ေတြ့ေနလို့ကေတာ့ “နြားကြဲလွ်င္ က်ားဆြဲ” ဆိုတာမ်ိုး ျဖစ္ေနမွာပဲ။ နယ္ေျမပါ ေပ်ာက္သြားနိုင္တယ္ဆိုတာ သတိျပုဖို့လိုတာေပါ့။ လုပ္ရပ္တိုင္းဟာ နိုင္ငံ ေတာ္နဲ့နိုင္ငံသား အက်ိုးကိုပဲ ဦးတည္စဉ္းစားရမယ္။ ကိုယ္လိုခ်င္တာ ကိုလဲ ဥပေဒနဲ့အညီပဲ ေတာင္းဆို သြားဖို့လိုတယ္၊ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္လာရင္ ေတာ့ ဥပေဒရဲ့ ဒဏ္ခက္ျခင္းကို ခံရမွာေပါ့။
ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦး
အလုပ္အမႈေဆာင္ ညြန္ျကားေရးမႉး
ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ လံုျခံုေရးဆိုင္ရာ ျမန္မာအင္စတီက်ူ (MIPS)
အခု က်ေနာ္တို့ ေတြ့ရတာ ၂ ဖက္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ပိုမ်ားလာတယ္၊ ေနာက္တခုကလည္း AA က အစိုးရမဟုတ္တဲ့ တပ္ဆိုေတာ့ အစိုးရတပ္တခုလို ပစ္အား မရွိေတာ့ သူက တပ္မေတာ္နဲ့ တည္ျပီး တိုက္ ဖို့ အတြက္ျကေတာ့ အားမေကာင္းဘူးေလ၊ အားမေကာင္းေတာ့ သူက ပစ္မွတ္အေပ်ာ့စားေပါ့ ရဲ၊ အုပ္ခ်ုပ္ ေရးယနၱရားတို့ကို ပစ္မွတ္ထားျပီး လုပ္လာတာေပါ့။ အခု မိုင္းေထာင္တဲ့ ကိစၥေတြ ပိုမ်ားလာတယ္၊ လမ္းမွာ မိုင္းဆြဲတဲ့ ကိစၥေတြ ပိုမ်ားလာတယ္၊ အရပ္သားေတြ ပစ္မွတ္ပိုထားလာေတာ့ ပိုျပီး မတည္ျငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာ တယ္။ ပိုျပီး မတည္ျငိမ္တဲ့ေနာက္မွာ ARSA (အာဆာ)ကလည္း ဒါကို အခြင့္အေကာင္းယူျပီးေတာ့ စစ္ ဆင္ ေရးေတြ ျပန္လုပ္လာတာကို ေတြ့ရတယ္ေပါ့၊ အရင္တုန္းကဆို အာဆာက ျငိမ္ေနတာကေနျပီး ေတာ့ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္ဘက္ကေန ဒီဘက္ကမ္းကို ကူးလာျပီး စစ္ဆင္ေရးေတြ လုပ္တာေတြကို က်ေနာ္တို့ ေတြ့ရ တယ္။
ေနာက္တခုက AA ေရာ၊ ARSA ေရာ ဒီစစ္ဆင္ေရးမွာ လႈပ္ရွားလာတဲ့အေပၚမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရက လည္း တစံုတရာ သူတို့ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္ေျမထဲမွာ သြားလာ လႈပ္ရွား ေနထိုင္လာတာေတြကို ခြင့္ျပု လာတဲ့ သေဘာေတြ ေတြ့ရတယ္။ Video ဖိုင္တက္လာတာေတြ၊ ဓါတ္ပံုေတြကို ျကည့္ရလို့ရွိရင္ ဒီအဖြဲ့ ၂ ဖြဲ့လံုးက ၂ နိုင္ငံ နယ္စပ္မွာ လႈပ္ရွားေနတာ ေတြ့ရတဲ့အတြက္ ဒီဟာနဲ့ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ အစိုးရနဲ့ ျမန္မာအစိုးရျကားမွာ တင္းမာမႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါက ေကာင္းတဲ့လကၡာေတာ့မဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တခုက ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အခု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ေရာက္သြားတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာဖို့ ျကိုးစား ေနတာ ရွိတယ္။
ဒါေပမယ့္ လံုျခံုေရးျပႆနာ ျဖစ္လာတဲ့အေပၚမွာ လံုျခံုေရးအရ မတည္ျငိမ္ေသးဘူး မျပန္သင့္ေသးဘူးဆိုတဲ့ ျငင္းရပိုေကာင္းသြားတာေပါ့။ အဲလို ျဖစ္လာျပီးဆိုရင္လည္း နိုင္ငံတကာအစိုးရရဲ့ ဖိအားေတြက ျမန္မာအစိုးရ အေပၚ ပိုမ်ားလာနိုင္တာေပါ့ အစိုးရအတြက္လည္း မေကာင္းဘူး၊ ေနာက္တခုက ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ့ျဖိုးတိုး တက္ ေရးအတြက္ အစိုးရက လုပ္ေနတဲ့ ပေရာ့ဂ်က္ေတြရွိတယ္၊ ဂ်ပန္အစိုးရက အာဂ်င္တာရွိတယ္၊ တရုတ္ ကလည္း အဲအာဂ်င္တာ ရွိတယ္။
ဒါေပမယ့္ အခုလိုမ်ိုး လံုျခံုေရးအေျခအေန မေကာင္းတာ ျဖစ္လာရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရင္းနွီးျမႈပ္နွံမႈေတြ ဝင္လာ ဖို့မလြယ္ဘူး မလြယ္ဘူးဆိုရင္ ရခိုင္လူထု ဖြံ့ျဖိုးတိုးတက္ဖို့တို၊ အလုပ္ရဖို့တို့ဆိုတာလည္း အခက္ အခဲ ရွိလာနိုင္တယ္။
က်ေနာ္တို့ အခုေတြ့တဲ့ဟာမွာေပါ့ အခု IDPs ထဲမွာ အမ်ားဆံုးက ရခိုင္မဟုတ္ဘူး၊ IDPs ထဲမွာ အမ်ားဆံုးက ျမို တို့၊ သက္တို့၊ ခမီတို့ အဲဒါေတြက အမ်ားဆံုး၊ ဘာေျကာင့္မလို့ မ်ားလဲဆိုေတာ့ သူတို့က ေျမျပန့္မွာ ေနတာ မဟုတ္ဘူး သူတို့ အမ်ားဆံုးက ေတာေတာင္ေတြမွာေနတယ္။ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို့ပိုခံရတယ္၊ ေနာက္တခုက သူတို့လူမ်ိုးမဟုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို့ ေထာက္ခံမႈကလည္း ရခိုင္ေတြလည္း အားမ ေကာင္း ဘူးေပါ့၊ အားမေကာင္းေတာ့ ဒီလိုမ်ိုးျဖစ္ျပီးဆိုလို့ရွိရင္ အမ်ားဆံုးအားျဖင့္ေျပးျကတာမ်ားတာ အဲ ေတာ့ IDPs အမ်ားစုကို ျကည့္လို့ရွိရင္ IDPs အမ်ားစုက ျမို့တို၊ သက္တို့၊ ခမီးတို့ ဆိုတာ ေတြ့ရတယ္။ အဲ ေဒသက လူေတြ နဲ့လည္း က်ေနာ္တို့ အင္တာဗ်ူးေတြ လုပ္ဖူးတယ္၊ လုပ္ဖူးေတာ့ သူတို့ကလည္း ေျမစာပင္ ျဖစ္တယ္။ ၂ ဖက္လံုးကေန သူတို့ေတြကို ဖမ္းတာတို့ ဆီးတာတို့၊ ရိုက္တာတို့ နွက္တာတို့ လုပ္တယ္၊ ေနာက္ AA ကလည္း သူတို့ဆီလာျပီး ဆန္၊ဆီတို့ ေတာင္းတာမ်ိုးေတြ ရွိတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို့ လက္ေတြ့ သိရတာေပါ့ေနာ္ အဲေဒသခံ ေတြ ေျပာျပခ်က္အရေပါ့။ အဲျပႆနာေတြ က်ေနာ္တို့ ေတြ့ရတယ္။
ေနာက္တခုက ခ်င္းမွာလည္း ပလက္ဝက ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိုးေတြ အင္တာနက္မွာ ေရးျက တာေတြ ျဖစ္လာေတာ့ ခ်င္းနဲ့ ရခိုင္ေတြ ျကားထဲမွာလည္း ေတာ္ေတာ္ျကီးကို ကြာဟမႈေတြ အမုန္းစကား
ေၿပာ တာေတြမ်ားလာတယ္၊ ပိုဆိုးတာက တခ်ို့ဖမ္းခံထားရတဲ့သူေတြက အခုေပ်ာက္သြားတဲ့သူေတြမွာ ခ်င္းထဲက သင္းအုပ္ဆရာေတြပါတယ္၊ ဟိုတေခါက္ ဖမ္းခံရတဲ့ ရဲအရာရွိတေယာက္ဆိုရင္ ခ်င္းျဖစ္တယ္၊ အဲအေပၚမွာ ခ်င္းလူထုျကားထဲမွာ AA အေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ျကီးကို အျမင္ေစာင္းလာတာေတြ ျဖစ္လာ တယ္။ ခ်င္းလူထုနဲ့ ရခိုင္လူထုျကားထဲမွာ facebook မွာ အမုန္းစကားေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားလာေတာ့ အခု ဒီျပႆနာနဲ့ ပတ္သက္ ျပီး ျဖစ္လာတာ ဗမာနဲ့တင္မကဘူး ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ရွိတဲ့ တျခား လူမ်ိုးစုေတြ ၾကားထဲေတြမွာပါ ပိုျပီးေတာ့ ကြာဟမႈေတြျဖစ္လာတယ္၊ ပိုျပီး အမုန္းစကားေျပာတဲ့ဟာေတြ ျဖစ္လာေတာ့ ဒါက မေကာင္းဘူး။
ဆလိုင္းဗန္ဗ်က္ထန္း
စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ
ခ်င္းလူ့အခြင့္အေရးအဖြဲ့ (CHRO)
တိုက္ပြဲျဖစ္လို့ လူေတြက ဒုကၡေရာက္တယ္။ ရြာေတြမွာ မေနရဲေတာ့ ထြက္ေျပးရတယ္။ တခ်ို့လူေတြက ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ေရာက္သြားတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္အေနအထားအရ ဆိုရင္ တေနရာနဲ့ တေနရာ သြား ဖို့ ေတာင္ တအားခက္တယ္။ ေတာင္ေတြေပၚ တတ္ဆင္းရတယ္။ ရာသီဥတုအေနနဲ့ကလည္း မလြယ္ ပါဘူး။ ေတာတြင္းမွာ ျပည္သူလူထုက အရမ္းခံရေတာ့ က်ေနာ္တို့ လံုးဝ စိတ္မေကာင္းဘူး။ မျဖစ္ သင့္ဘူး။
ေနာက္တခ်က္က ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္တာက ရခိုင္ဘက္က စစ္တပ္နဲ့ ျမန္မာျပည္က စစ္တပ္ဆိုေတာ့ ျကားထဲမွာ က်ေနာ္တို့ေတြက ခံရတဲ့ ပံုစံေရာက္သြားတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အဆင္းရဲဆံုးျပည္နယ္ထဲကဆင္း ရဲတဲ့ ရြာသူရြာသားေတြ ဒုကၡေရာက္ေနတာက ေတာ္ေတာ္ကို ဆိုးဝါးပါတယ္။ ဒီအခက္အခဲေတြကို ေန့ တိုင္း ျမင္ေနရပါတယ္။ ေျပးသြားတဲ့ သူေတြက ရြာဘက္လည္း ျပန္လာဖို့ ခက္တယ္။ စားဝတ္ေနေရး က လည္း ခက္ခဲျပီးသားကို အခုလိုျဖစ္ေတာ့ ေတာင္ယာလည္း မလုပ္ရေတာ့ဘူး။ ေတာင္ယာက ပ်က္သြား ၿပီ။ ေနာက္ နွစ္စားဖို့ အရမ္းခက္သြားမယ့္ ပံုစံရွိတယ္။ စစ္ပြဲ ခဏရပ္သြားရင္ေတာင္မွ စားဝတ္ေနေရး ေန ေရး ထိုင္ေရး ကေတာ့ လူထုေတြက အခက္အခဲျကံုေနရမွာပါပဲ။
လက္နက္ကိုင္ ၂ ခုျကားမွာ ျပည္သူလူထုကပဲ ခံရေတာ့ လူ့အခြင့္အေရးအေနနဲ့ကေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ တ ၿခား ေဒသလို ကခ်င္ဆို ကခ်င္ဘက္က အဖြဲ့နဲ့ စစ္တပ္နဲ့ ပစ္တာ။ အခုက ျကားထဲမွာ သက္သက္ကို ေနရာ ယူထားတဲ့ အေျခအေနေျကာင့္ လူထုက ခံေနရတာကေတာ့ မျဖစ္သင့္တာပါ။
အကူအညီေထာက္ပံ့တဲ့ ေနရာမွာလည္း ဝင္ရထြက္ရ ခက္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လူေတြကိုလည္း အကူ အညီေပးရတာ ခက္ခဲပါတယ္။ ေနာက္ သံေထာင္က အဖမ္းခံရတဲ့ လူျကီးေတြ ျပန္လွြတ္ျပီျကား ပါ တယ္။ ဒါ ေပမယ့္ ဒီျဖစ္စဉ္က အခ်က္ျပေနတယ္။ ရြာသူျကီးေတြ ေခါင္းေဆာင္ေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာ ရွိလာတာေပါ့။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္တာထက္ စားပြဲေပၚမွာ ေကာင္းေကာင္းစကားေျပာျပီး ေျဖ ရွင္းတာ အေကာင္းဆံုးပါ။ လက္နက္ကိုင္ျပီး ေျဖရွင္းေနတာကေတာ့ က်ေနာ္တို့ ျပည္သူလူထုအတြက္ လံုးဝ အဓိပၸာယ္ မရွိတဲ့ အရာပါ။ ခံရတာပဲ ရွိပါတယ္။ ေသနတ္ကိုင္တာထက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၂ဖက္ လံုးက စားပြဲေပၚမွာ ေျပာျပီး ျပႆနာ ရွိတာ ေျဖရွင္းျကတာ အေကာင္းဆံုးလို့ ျမင္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment