ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း
၂၀၁၉ မတ္လ ၁၈ ရက္
ဒီစံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ခံုရံုးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမတ္ေက်ာ္က ဦးေဆာင္ျပီး အဖြဲ့ဝင္ ၂ ဦးနဲ့ မတ္ ၁၈ ရက္ေန့ ကေန စ တင္ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္မယ္လို့ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ့က ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္စဉ္ေတြနဲ့ ဆက္စပ္ျပီး ၂၀၁၇ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေအးဝင္း ေခါင္းေဆာင္တဲ့ စံုစမ္းေရး အဖြဲ့ကို ဖြဲ့စည္း စစ္ေဆးခဲ့ျပီး ေတြ့ရွိခ်က္ေတြအရ နယ္ေျမလံုျခံဳေရး စီမံေဆာင္ ရြက္မႈနဲ့ လံုျခံဳေရးသတင္းေတြ လက္ဦးရယူဖို့ အားနည္းခ်က္ေတြကို ေတြ့ရလို့ လိုအပ္သလို အေရးယူခဲ့ တယ္လို့ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဉ္ေတြနဲ့ ပတ္သက္လို့ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ့ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြအေပၚ စစ္ဥပေဒ ခ်ုဳပ္ရံုးရဲ့ သံုးသပ္အျကံျပုခ်က္ေတြအရ ထပ္မံ စိစစ္ဖို့ လိုအပ္သလို နိုင္ငံတကာအဖြဲ့ေတြျဖစ္တဲ့ လူ့အခြင့္အ ေရး ေစာင့္ျကည့္ေရး အဖြဲ့ (Human Rights Watch) ၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လွြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ့ (Amnesty International) နဲ့ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ့ေတြရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြကို စစ္ဥပေဒ ခ်ုဳပ္ရံုးက သံုးသပ္အျကံျပုခ်က္ေတြအရ ထပ္မံ စိစစ္ အတည္ျပုဖို့ လိုတဲ့အတြက္ အခုလို ဖြဲ့စည္းလိုက္တာလို့ လည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အာဆာ အဖွဲ့ ဆိုတာ ဘာလဲ
ရခိုင္အေရးမွာ လူ့အခြင့္အေရးခ်ိုးေဖာက္မႈနဲ့ပတ္သက္တဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို့ အစိုးရက စံုစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ေနခ်ိန္မွာ တပ္မေတာ္က အခုလို စစ္ေဆးေရး ခံုရံုးဖြဲ့လိုက္တာဟာ တပ္မေတာ္နဲ့ဆိုင္တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ့ ဒီကိစၥကို အေရးယူခ်င္တဲ့သေဘာျဖစ္တယ္လို့ စစ္ေရးဆိုင္ရာေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ေနတဲ့ ေသနဂၤဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးအဖြဲ့ရဲ့ အမႈေဆာင္ ညြန္ၾကားေရးမႉး ဦးနိုင္ေဆြဦးက သံုးသပ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီလို စံုစမ္းေရးအဖြဲ့ေတြကို ဖြဲ့စည္းတာဟာ နိုင္ငံတကာရဲ့ ဖိအားေတြကို တန္ျပန္ဖို့ အတြက္ တပ္မ ေတာ္ဘက္က လုပ္ေဆာင္တာ ျဖစ္တယ္လို့လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ရခိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ လူ ၇ သိန္းေက်ာ္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ထြက္ေျပးခိုလံႈေနတယ္လို့ ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပန္ထား ပါ တယ္။
ဟိနၵဴေတြကို အာဆာ သတ္ျဖတ္ခဲ့တာလို့ AI ထုတ္ျပန္
ေမာင္ေတာ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဟိနၵဴ အေလာင္း ၂၈ ေလာင္း ရွာေဖြ ေတြ့ရွိ
ဒီျဖစ္ရပ္နဲ့ပတ္သက္ျပီး လူ့အခြင့္အေရး ခ်ိုးေဖာက္သူေတြကို အေရးယူဖို့ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက အာ ရံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရး ေကာင္စီမွာသာမက နိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုး (အိုင္ စီစီ)မွာ ျမန္မာကို အေရးယူဖို့ အထိ နိုင္ငံတကာဘက္က တင္ျပ ေတာင္းဆိုမႈေတြ ရွိလာပါတယ္။
ၿမန္မာနိုင္ငံက အိုင္စီစီအဖြဲ့ဝင္နိုင္ငံမဟုတ္ေပမယ့္လည္း ရခိုင္အေရးကို အိုင္စီစီက စံုစမ္းဖို့ ေကာ္မရွင္ေတြ ဖြဲ့ခဲ့ျပီး အိုင္စီစီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံကို ျပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြက လာေရာက္ စံုစမ္းမႈေတြ အထိ လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအခ်ိန္မွာ ျငင္းဆန္တာမ်ိုးမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာဘက္ကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ၊ အေရးယူ
ေဆာင္ ရြက္မႈေတြ လုပ္မယ္ဆိုတာကို ျပသဖို့ အတြက္ ေျခတစ္လွမ္း လွမ္းအေနနဲ့ အခုလို ခံုရံုးကို ဖြဲ့လိုက္ တာလို့ ျမင္ေၾကာင္း ညီမွ်ျခင္း ျမန္မာ လူ့အခြင့္အေရး အဖြဲ့ ညြန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ေျပာပါ တယ္။
ဒါ့အျပင္ နိုင္ငံတကာရဲ့ စံုစမ္းေတြ့ရွိခ်က္ေတြက ေကာင္းကင္ကေန ေျမျပင္ကို ရိုက္ကူးထားတဲ့ ျဂိဳဟ္တု ဓာတ္ပံု အေထာက္အထားေတြ၊ ျကံုေတြရတဲ့ သူေတြကို ေမးျမန္းခ်က္ စတဲ့ အေထာက္အထားေတြကို ျပန္ေရးသားထားကို ေတြ့ရျပီး ျမန္မာဘက္က စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြက ဒီလို ျဖစ္ရပ္မ်ိုးေတြ မရွိဘူးဆိုျပီး ျငင္းဆိုခ်က္ေတြကို ေတြ့ရတယ္လို့ သူက ေျပာပါတယ္။
လံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ့ စြပ္စြဲမႈ ျမန္မာ တံု့ျပန္
ရခိုင္မွာ လူအခြင့္ အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့သက္ေသေတြရွိရင္ ေပးပို့ဖို့ဖိတ္ေခၚ
အာဆာထုတ္ျပန္ခ်က္ အစိုးရေျပာခြင့္ရ ပယ္ခ် .
စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျမန္မာဘက္က မွားယြင္းတယ္ေျပာေပမယ့္ ဒီလို ေျပာဆိုမႈဟာ ေျဖရွင္းခ်က္သာ ျဖစ္ျပီး ဘာေၾကာင့္ မွား ယြင္းတယ္ဆိုတာကို ေျပာနိုင္ဖို့အတြက္ တိက်ခိုင္မာမႈ မရွိဘူးလို့ ဦးေအာင္မ်ိုးမင္းက ဆိုပါတယ္။
ဖြဲ့စည္းလိုက္တဲ့ ခံုရံုးရဲ့ ေတြ့ရွိခ်က္ကို နိုင္ငံတကာမေျပာနဲ့၊ ျပည္တြင္းက အဖြဲ့ေတြကေတာင္ ယံုၾကည္ဖို့ ခက္ ခဲသလို က်ူးလြန္တယ္ဆိုျပီး စြပ္စြဲခံေနရတာ တပ္မေတာ္ကို စံုစမ္းတဲ့သူေတြကလည္း တပ္မေတာ္ ျဖစ္ေန တာေျကာင့္ တခ်ို့အတြက္ ယံုျကည္နိုင္ဖို့ ခဲယဉ္းတယ္လို့ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အရင္က စံုစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိခဲ့တာကိုလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ သ တင္း အခ်က္အလက္ ထုတ္ျပန္ေပးတာ အားနည္းတယ္လို့လည္း သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုနွစ္ ျသဂုတ္ ၂၅ ရက္က အာဆာအဖြဲ့ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ ေဒသမွာ ရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ တပ္ဌာနခ်ုပ္တစ္ခု၊ ရဲကင္းစခန္း ၃၀ နဲ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေက်းရြာေတြကို တစ္ ၿပိဳင္တည္း ဝင္တိုက္ခဲ့ျပီး စစ္သည္ ၁ ဦး၊ ရဲတပ္ဖြဲ့ဝင္ ၁၀ ဦး၊ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရး ဝန္ထမ္း ၁ ဦး အသက္ဆံုး ရံႈးခဲ့ရတယ္လို့ ခံုရံုးဖြဲ့တဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။
လင့္၊ https://www.bbc.com/burmese/burma-47612718
No comments:
Post a Comment