၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၆) ရက္ထုတ္ Weekly Eleven ဂ်ာနယ္ပါ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔ တည္ေထာင္သူႏွင့္ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးႏွင့္ Amicus Curiae စာတမ္းဆိုင္ရာ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းျခင္း။
“သမိုင္းအေထာက္အထားေတြအရ ဒီဘဂၤါလီေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သက္ေသထူထားပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ARSA အဖြဲ႔၏ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိ အ ခ်ိန္တြင္ အစိုးရအေပၚ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား က်ေရာက္ေနသည္။
ARSA အဖြဲ႔၏ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ့လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက နယ္ေျမရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရၿပီး ထုိသို႔ နယ္ေျမရွင္း လင္း ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ဟုဆိုကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္သို႔ ဘဂၤါလီမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ ဘဂၤါလီသိန္းခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး (ICC) က အစိုးရ အေပၚ တရားစြဲဆိုရန္ကိစၥ ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား အေၾကာင္းျပန္ရန္ ေၾကညာခဲ့သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔က ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္တြင္ ICC သို႔ AMICUS CURIAE (Friend of the Court) စာတမ္းတင္သြင္းခဲ့သည္။
အဆိုပါစာတမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ တည္ေထာင္သူႏွင့္ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားမႈကို ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။
ေမး။ ။ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒီစာတမ္းဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆိုတာ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ဧၿပီလအတြင္းမွာ ICC ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို တရားစြဲဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဇြန္ ၂၁ ရက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ICC ကေန အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔က ICC အဖြဲ ႔ ဝင္ႏိုင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လဒုတိယပတ္ကေနစၿပီး စုစုေပါင္း အခ်ိန္ ေျခာက္ပတ္ေလာက္အတြင္းမွာ ကၽြန္္ေတာ္တို႔ ဒါကို ေရးသားတင္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ICC ရဲ႕ အေၾကာင္းျပန္ရမယ့္ရက္က ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ပါ။ ၂၆ ရက္မွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔က Email ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Fax လည္းထိုးခဲ့ပါတယ္။ အျမန္ေခ်ာပို႔နဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းသုံးသြယ္နဲ႔ ပို႔ခဲ့ရာမွာ လက္ခံရရွိေၾကာင္း Email ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီစာတမ္းထဲမွာ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါသလဲ။
ေျဖ။။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အရပ္ဘက္သုေတသန အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအေနနဲ႔ ဒီစာတမ္းကို ေရးသားျပဳစု ခဲ့ တာျဖစ္တယ္။ တစ္ဖက္မွာ ICC ကစြပ္စြဲထားတဲ့အခ်က္ေတြက မွန္ကန္ျခင္း မရွိဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ တို႔က သက္ေသထူခ်င္လို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဒီစာတမ္းမွာပါတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔ဟာ ဘယ္လိုအဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳး ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဓိကက်တဲ့ AMICUS CURIAE (Friend of the Court) ရဲ႕ Summary of Argument မွာေတာ့ ဘဂၤါလီေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံထဲကို ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက ဝင္ေရာက္လာတယ္ဆိုတာကို သမိုင္း မွတ္ တမ္း အေထာက္အထားေတြ အထူးသျဖင့္ ဒီဘဂၤါလီေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သက္ေသထူထားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားလာတဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ဘယ္လိုျဖစ္ပြားလာတယ္၊ အစိုးရအဆက္ဆက္က ဘယ္လိုတာဝန္ယူ ေျဖရွင္းခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အာဆာအဖြဲ႔က ဘယ္လိုတိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္ ဆိုတာေတြပါပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာဆာအဖြဲ႔ ဘယ္လိုေပၚေပါက္လာသလဲ ဆိုတာကိုလည္း ထည့္သြင္း ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္စဥ္ေတြ၊ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က ဘယ္လို အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ ဝင္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔စြပ္စြဲသလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide)၊ လူသားျဖစ္တည္မႈအေပၚ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္တာ (Crimes against Humanity) နဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈ (War Crime) တို႔ က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္းမရွိဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရးသားထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီစာတမ္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ဖိအားေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကေရာ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကေရာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိ အားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးေနတာ ျမင္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမွန္တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ႏိုင္ငံတကာသိေအာင္ တင္ျပဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဖိအားတစ္စံု တစ္ရာေတာ့ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ICC ကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ခံတာ လက္မခံတာကေတာ့ သူတို႔အပိုင္းေပါ့ေလ။
ေမး။ ။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရႏွစ္ဆက္ဟာ ဘာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမွ မလုပ္ႏိုင္ဘဲ အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖိအားေတြကို ေျဖရွင္းေနခဲ့ရတဲ့ အေနအထားလား။ ဒီအေပၚမွာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ အင္တာနက္နဲ႔ ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ ရွာၾကည့္လိုက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံကို အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုလို ပုံေဖာ္ေနတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေန တာ ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ပုံရိပ္ကို က်ဆင္းေစတာေတာ့ အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ လို႔ျမင္ တာနဲ႔အမွ် ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံထဲကိုဝင္လာမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြက ဘာပဲေျပာေျပာ ဝင္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေႏွာင့္ေႏွးသြားမွာပဲ။ ဝင္လာခ်င္တာေတာင္ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး လုပ္ေနတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ သိသာတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ Hotel & Tourism ခရီးသြားလုပ္ငန္းမွာ အေတာ္ေလးကို ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ အရင္ကတည္းက ဟိုးအရင္ အစိုးရ လက္ထက္ ေတြကလည္းက ဒီက႑ႀကီးဟာ အေတာ္ေလးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ အေနအထားပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီ အၾကမ္း ဖက္မႈျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ဒီက႑ဟာ ဝုန္းခနဲထိုးက်သြားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္ ပုံေဖာ္ေန တာက သူတို႔ (ဘဂၤါလီ)ဟာ အခြင့္အေရးမရတဲ့လူမ်ိဳး၊ အခြင့္အေရးနည္းတဲ့လူနည္းစုအေနနဲ႔ ပုံေဖာ္ေန တယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူတို႔ကပဲ ခံေနရတယ္ဆိုတဲ့ ပုံေဖာ္လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္က တိတိပပ ျပန္လည္ေခ်ပေနေပမယ့္လည္း မထိေရာက္ဘူး။ Media War မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ရႈံးေနတဲ့အေနအထားမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ ကမာၻ႔မီဒီယာကလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ အားေကာင္းတဲ့အခါ က်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ျမင္တာက ဒါဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို အမ်ား ႀကီး ထိခိုက္ေစတယ္။ စီးပြားေရးကိုလည္း အမ်ားႀကီးထိခိုက္ေစတယ္။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ေရွ႕မွာမဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ခ်မွတ္ၿပီး ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္သြားရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဘယ္လုိမဟာဗ်ဴဟာမ်ိဳး ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မွာလဲ။
ေျဖ။ ။ အစိုးရမွာ လိုအပ္တာက အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး National Security Strategy လိုအပ္တာေပါ့ေလ။ သူ႔ရဲ႕အေပၚမွာ ေပၚလစီရွိရမွာေပါ့။ ဒီေပၚလစီအတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ႀကံဳလာရင္ ဘယ္လိုမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္၊ ဘယ္လိုမ်ိဳး Respond ေပးသင့္တယ္။ ျပန္ေျပာရရင္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွ င့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဟာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တယ္။ သူကေန ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့မွ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးမွာ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္မယ္။ ၿပီးသြားရင္ မဟာဗ်ဴဟာ ခ် မွတ္မယ္ ေပါ့ေလ။ ဒါကေနၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးအခက္အခဲေတြ ေနာက္ ႀကံဳလာရင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဘယ္လိုထိေတြ႔မယ္။ မီဒီယာကိုဘယ္လိုထိေတြ႔မယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမယ္။ ဘယ္လို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္။ နယ္စပ္ေဒသလံုၿခံဳေရးကို ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မယ္။ ဒီလို အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို မဟာဗ်ဴဟာမွာ ထည့္သြင္းသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖိအားေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီဖိအားေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမလဲ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရေပါက္ကြဲႏႈန္းက အရမ္း မ်ားတယ္။ လူဦးေရအရမ္းမ်ားတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ဘဂၤါလီဆိုတာလည္း တစ္ခ်ိန္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ အဆမတန္ႀကီးထြားၿပီးေတာ့ ဒီဘက္ကို ေရာက္လာတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွေအာင္ျမင္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ေကာင္းေကာင္းအသံုးခ်သြားႏိုင္တာကို ေတြ႔ရပါ တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာကို ျပၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတာ ခ်ျပတာေတြ ရွိပါတယ္။ ကူညီေထာက္ပ့့ံေပးေနတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔က ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံေရး အစီအစဥ္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈလိုတယ္။ ၿပီးရင္ ဘဂၤ လား ေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရဲ႕ သတင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Information Sharing လုပ္ဖို႔ လုိအပ္တယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အင္ဂ်င္စီေတြနဲ႔ MoU ထိုးၿပီး ေဆာင္ရြက္ တာေတြ ရွိတယ္။ အစုိးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ အားနည္းခ်က္အားသာခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစ္ကိုတို႔အဖြဲ႔ရဲ႕ အျမင္ကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ေျပာရရင္ အစိုးရအဖြဲ႔ကလည္း ရခိုင္အေရးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေျဖရွင္းေပးေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားကလည္း မ်ားလာေတာ့ ဒီဖိအားကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာကပုဂၢိဳလ္ေတြ ေခၚၿပီး ေတာ့ သံုးရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ UEHRD အဖြဲ႔မ်ိဳးေတြ ဖြဲ႔ၿပီး ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္တယ္။ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းေတြမွာလည္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိတယ္ေပါ့ေလ။ အခုေတာ့ ၀င္မလာေသးဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးဖြဲ႔ခဲ့တဲ့ ေကာ္မရွင္ေပါ့ အဲဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္းပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးၿပီးေတာ့မွ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ေခၚယူဖြဲ႔စည္းတယ္။ ဒါေလးအေပၚ မွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ျမင္တာက ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံက အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ ေခၚ ၿပီးေတာ့ စစ္တဲ့အပိုင္းကေတာ့ ဘ၀င္မက်စရာအပိုင္းလို႔ ျမင္တာေပါ့။ ဒါက ျဖစ္သင့္လား မျဖစ္သင့္ဘူးလား ဆိုတာေတာ့ စဥ္းစားရမွာေပါ့ေလ။ အဲဒီအဖြဲ႔ အႀကံေပးတဲ့အတိုင္းလည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မလား/ မလုပ္ေဆာင္ဘူးလား ဆိုတာကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။
http://thayninga.org/2018/08/09/amicus_curiae_drnso/
“သမိုင္းအေထာက္အထားေတြအရ ဒီဘဂၤါလီေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သက္ေသထူထားပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ARSA အဖြဲ႔၏ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ လက္ရွိ အ ခ်ိန္တြင္ အစိုးရအေပၚ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား က်ေရာက္ေနသည္။
ARSA အဖြဲ႔၏ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ မႈမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာ့လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက နယ္ေျမရွင္းလင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရၿပီး ထုိသို႔ နယ္ေျမရွင္း လင္း ေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ဟုဆိုကာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္သို႔ ဘဂၤါလီမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရသည္။ ထိုသို႔ ဘဂၤါလီသိန္းခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈတရား႐ံုး (ICC) က အစိုးရ အေပၚ တရားစြဲဆိုရန္ကိစၥ ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား အေၾကာင္းျပန္ရန္ ေၾကညာခဲ့သည္။
ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္သည့္ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔က ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္တြင္ ICC သို႔ AMICUS CURIAE (Friend of the Court) စာတမ္းတင္သြင္းခဲ့သည္။
အဆိုပါစာတမ္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔၏ တည္ေထာင္သူႏွင့္ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္သူ ေဒါက္တာႏိုင္ေဆြဦးႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားမႈကို ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။
ေမး။ ။ ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ဒီစာတမ္းဟာ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚလာတယ္ဆိုတာ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ဧၿပီလအတြင္းမွာ ICC ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို တရားစြဲဖို႔ဆိုတဲ့ကိစၥ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဇြန္ ၂၁ ရက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ICC ကေန အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔က ICC အဖြဲ ႔ ဝင္ႏိုင္ငံ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လဒုတိယပတ္ကေနစၿပီး စုစုေပါင္း အခ်ိန္ ေျခာက္ပတ္ေလာက္အတြင္းမွာ ကၽြန္္ေတာ္တို႔ ဒါကို ေရးသားတင္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ICC ရဲ႕ အေၾကာင္းျပန္ရမယ့္ရက္က ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ပါ။ ၂၆ ရက္မွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔က Email ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ Fax လည္းထိုးခဲ့ပါတယ္။ အျမန္ေခ်ာပို႔နဲ႔လည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းသုံးသြယ္နဲ႔ ပို႔ခဲ့ရာမွာ လက္ခံရရွိေၾကာင္း Email ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီစာတမ္းထဲမွာ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းေရးသားထားပါသလဲ။
ေျဖ။။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အရပ္ဘက္သုေတသန အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအေနနဲ႔ ဒီစာတမ္းကို ေရးသားျပဳစု ခဲ့ တာျဖစ္တယ္။ တစ္ဖက္မွာ ICC ကစြပ္စြဲထားတဲ့အခ်က္ေတြက မွန္ကန္ျခင္း မရွိဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ တို႔က သက္ေသထူခ်င္လို႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာပါ။ ဒီစာတမ္းမွာပါတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ေသနဂၤမဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးအဖြဲ႔ဟာ ဘယ္လိုအဖြဲ႔အစည္းမ်ိဳး ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အဓိကက်တဲ့ AMICUS CURIAE (Friend of the Court) ရဲ႕ Summary of Argument မွာေတာ့ ဘဂၤါလီေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံထဲကို ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက ဝင္ေရာက္လာတယ္ဆိုတာကို သမိုင္း မွတ္ တမ္း အေထာက္အထားေတြ အထူးသျဖင့္ ဒီဘဂၤါလီေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံသားေတြ မဟုတ္ဘူးဆို တာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သက္ေသထူထားပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားလာတဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ဘယ္လိုျဖစ္ပြားလာတယ္၊ အစိုးရအဆက္ဆက္က ဘယ္လိုတာဝန္ယူ ေျဖရွင္းခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အာဆာအဖြဲ႔က ဘယ္လိုတိုက္ခိုက္ခဲ့တယ္ ဆိုတာေတြပါပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အာဆာအဖြဲ႔ ဘယ္လိုေပၚေပါက္လာသလဲ ဆိုတာကိုလည္း ထည့္သြင္း ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္စဥ္ေတြ၊ ျဖစ္ရပ္ေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က ဘယ္လို အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေရးသားထားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ ဝင္ေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔စြပ္စြဲသလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈ (Genocide)၊ လူသားျဖစ္တည္မႈအေပၚ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္တာ (Crimes against Humanity) နဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈ (War Crime) တို႔ က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္းမရွိဘူးဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရးသားထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီစာတမ္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ဖိအားေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကေရာ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကေရာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဖိ အားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးေနတာ ျမင္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အမွန္တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို ႏိုင္ငံတကာသိေအာင္ တင္ျပဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ဖိအားတစ္စံု တစ္ရာေတာ့ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ICC ကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လက္ခံတာ လက္မခံတာကေတာ့ သူတို႔အပိုင္းေပါ့ေလ။
ေမး။ ။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရႏွစ္ဆက္ဟာ ဘာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမွ မလုပ္ႏိုင္ဘဲ အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖိအားေတြကို ေျဖရွင္းေနခဲ့ရတဲ့ အေနအထားလား။ ဒီအေပၚမွာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ အင္တာနက္နဲ႔ ဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ ရွာၾကည့္လိုက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံကို အၾကမ္း ဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုလို ပုံေဖာ္ေနတာကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ဒီအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ပြားေန တာ ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ပုံရိပ္ကို က်ဆင္းေစတာေတာ့ အမွန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ လို႔ျမင္ တာနဲ႔အမွ် ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံထဲကိုဝင္လာမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈေတြက ဘာပဲေျပာေျပာ ဝင္လာမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေႏွာင့္ေႏွးသြားမွာပဲ။ ဝင္လာခ်င္တာေတာင္ အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး လုပ္ေနတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ သိသာတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ Hotel & Tourism ခရီးသြားလုပ္ငန္းမွာ အေတာ္ေလးကို ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ အရင္ကတည္းက ဟိုးအရင္ အစိုးရ လက္ထက္ ေတြကလည္းက ဒီက႑ႀကီးဟာ အေတာ္ေလးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ အေနအထားပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီ အၾကမ္း ဖက္မႈျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ဒီက႑ဟာ ဝုန္းခနဲထိုးက်သြားတာကို ေတြ႔ရတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ထိခိုက္ေနတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ တစ္ခ်က္တစ္ခ်က္ ပုံေဖာ္ေန တာက သူတို႔ (ဘဂၤါလီ)ဟာ အခြင့္အေရးမရတဲ့လူမ်ိဳး၊ အခြင့္အေရးနည္းတဲ့လူနည္းစုအေနနဲ႔ ပုံေဖာ္ေန တယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို သူတို႔ကပဲ ခံေနရတယ္ဆိုတဲ့ ပုံေဖာ္လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္ဘက္က တိတိပပ ျပန္လည္ေခ်ပေနေပမယ့္လည္း မထိေရာက္ဘူး။ Media War မွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ရႈံးေနတဲ့အေနအထားမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ ကမာၻ႔မီဒီယာကလည္း သိပ္ၿပီးေတာ့ အားေကာင္းတဲ့အခါ က်ေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ျမင္တာက ဒါဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို အမ်ား ႀကီး ထိခိုက္ေစတယ္။ စီးပြားေရးကိုလည္း အမ်ားႀကီးထိခိုက္ေစတယ္။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ေရွ႕မွာမဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ခ်မွတ္ၿပီး ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္သြားရမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ သံုးသပ္မိပါတယ္။
ေမး။ ။ ဘယ္လုိမဟာဗ်ဴဟာမ်ိဳး ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မွာလဲ။
ေျဖ။ ။ အစိုးရမွာ လိုအပ္တာက အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး National Security Strategy လိုအပ္တာေပါ့ေလ။ သူ႔ရဲ႕အေပၚမွာ ေပၚလစီရွိရမွာေပါ့။ ဒီေပၚလစီအတိုင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီလိုမ်ိဳးေတြ ႀကံဳလာရင္ ဘယ္လိုမ်ိဳး လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္၊ ဘယ္လိုမ်ိဳး Respond ေပးသင့္တယ္။ ျပန္ေျပာရရင္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွ င့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီဟာ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ရွိတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တယ္။ သူကေန ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့မွ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးမွာ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္မယ္။ ၿပီးသြားရင္ မဟာဗ်ဴဟာ ခ် မွတ္မယ္ ေပါ့ေလ။ ဒါကေနၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးအခက္အခဲေတြ ေနာက္ ႀကံဳလာရင္ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဘယ္လိုထိေတြ႔မယ္။ မီဒီယာကိုဘယ္လိုထိေတြ႔မယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမယ္။ ဘယ္လို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္။ နယ္စပ္ေဒသလံုၿခံဳေရးကို ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္မယ္။ ဒီလို အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို မဟာဗ်ဴဟာမွာ ထည့္သြင္းသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဖိအားေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီဖိအားေတြ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ အတြက္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈက ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရမလဲ။
ေျဖ။ ။ မွန္ပါတယ္ခင္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္းပဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရေပါက္ကြဲႏႈန္းက အရမ္း မ်ားတယ္။ လူဦးေရအရမ္းမ်ားတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ ဘဂၤါလီဆိုတာလည္း တစ္ခ်ိန္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရ အဆမတန္ႀကီးထြားၿပီးေတာ့ ဒီဘက္ကို ေရာက္လာတဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွေအာင္ျမင္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ကိုယ္တိုင္က ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ေကာင္းေကာင္းအသံုးခ်သြားႏိုင္တာကို ေတြ႔ရပါ တယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ႏိုင္ငံတကာကို ျပၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတာ ခ်ျပတာေတြ ရွိပါတယ္။ ကူညီေထာက္ပ့့ံေပးေနတာေတြရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔က ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းလက္ခံေရး အစီအစဥ္မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈလိုတယ္။ ၿပီးရင္ ဘဂၤ လား ေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အၾကမ္းဖက္ သမားေတြရဲ႕ သတင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Information Sharing လုပ္ဖို႔ လုိအပ္တယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရအဖြဲ႔အေနနဲ႔ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အင္ဂ်င္စီေတြနဲ႔ MoU ထိုးၿပီး ေဆာင္ရြက္ တာေတြ ရွိတယ္။ အစုိးရအဖြဲ႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ အားနည္းခ်က္အားသာခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစ္ကိုတို႔အဖြဲ႔ရဲ႕ အျမင္ကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ ေျပာရရင္ အစိုးရအဖြဲ႔ကလည္း ရခိုင္အေရးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေျဖရွင္းေပးေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားကလည္း မ်ားလာေတာ့ ဒီဖိအားကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာကပုဂၢိဳလ္ေတြ ေခၚၿပီး ေတာ့ သံုးရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ UEHRD အဖြဲ႔မ်ိဳးေတြ ဖြဲ႔ၿပီး ေထာက္ပံ့ေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္တယ္။ ျပန္လည္လက္ခံေရးလုပ္ငန္းေတြမွာလည္း လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိတယ္ေပါ့ေလ။ အခုေတာ့ ၀င္မလာေသးဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးဖြဲ႔ခဲ့တဲ့ ေကာ္မရွင္ေပါ့ အဲဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္းပဲ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ျဖစ္စဥ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္ေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးၿပီးေတာ့မွ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ေခၚယူဖြဲ႔စည္းတယ္။ ဒါေလးအေပၚ မွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ျမင္တာက ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြကို ျပည္ပႏိုင္ငံက အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ ေခၚ ၿပီးေတာ့ စစ္တဲ့အပိုင္းကေတာ့ ဘ၀င္မက်စရာအပိုင္းလို႔ ျမင္တာေပါ့။ ဒါက ျဖစ္သင့္လား မျဖစ္သင့္ဘူးလား ဆိုတာေတာ့ စဥ္းစားရမွာေပါ့ေလ။ အဲဒီအဖြဲ႔ အႀကံေပးတဲ့အတိုင္းလည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မလား/ မလုပ္ေဆာင္ဘူးလား ဆိုတာကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။
http://thayninga.org/2018/08/09/amicus_curiae_drnso/
No comments:
Post a Comment