( ၂၂-၀၆-၂၀၁၈ ) ICC ေတာင္းဆိုခ်က္ ျမန္မာအစိုးရပယ္ခ်

VOA

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)

22 ဇြန္၊ 2018
ကိုမိုးေဇာ္

ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Fatou Bensouda သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြတခု က်င္းပေနစဥ္

 
ရခုိင္ျပည္နယ္က ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ဒုကၡ သည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပး ခဲ့ရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ၾကားနာ စစ္ေဆး ဖုိ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ ဆုိင္ရာခုံ႐ုံး (ICC) ကုိ တင္ျပခ်က္ကုိ ျမန္မာအစုိးရက ေရွ႕လေႏွာင္းပုိင္း ေနာက္ဆုံးထား အေၾကာင္းျပန္ဖုိ႔ ေျပာၾကား လုိက္ေပမဲ့ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ လက္ခံမွာမဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ကေတာ့ ICC ရဲ႕ စုံစမ္းမႈေတြကုိ ေရွာင္ရွားဖုိ႔ဆုိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ စြပ္စဲြခ်က္ေတြကုိ ခုိင္မာတဲ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပ ေနၾကတာပါ။ အျပည့္အစုံ ကုိေတာ့ ဗြီအုိေအ ျမန္မာပုိင္းသတင္းေထာက္ ကုိမုိးေဇာ္က ေျပာျပေပး မွာ ျဖစ္ ပါတယ္။



ရခုိင္ျပည္နယ္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကုိ ဒုကၡသည္ေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥအတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ရေရး ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Fatou Bensouda က ဧၿပီလထဲ တင္ျပထားတာကုိ ျမန္မာအစုိးရ ဘက္က ဇူလုိင္လ ၂၇ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထား တုံ႔ျပန္ဖုိ႔ မေန႔တုန္းကပဲ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈအေပၚ အလြန္အမင္း စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ရေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံလုိ အဖဲြ႔၀င္ မဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံအေပၚ စီရင္ပုိင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း ျမန္မာအစုိးရက အေစာပုိင္းမွာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိထားပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံးရက္ သတ္မွတ္ လုိက္ေပမဲ့လည္း ျမန္မာ အစုိးရအေနနဲ႔ ရပ္တည္ခ်က္ အေျပာင္းအလဲမရွိသလုိ ICC ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈကုိလည္း လက္ခံႏုိင္မွာ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္႐ုံး ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌး ဗြီအုိေအကုိ အခုလုိေျပာပါတယ္။

“ICC ကို က်ေနာ္တို႔က response ကို လုပ္စရာမလိုဘူး။ ”ဘယ္လို သေဘာထားလဲ-ေျပာစရာမလိုဘူး။ ဘာလို႔တုန္းဆိုေတာ့ ICC နဲ႔ ျမန္မာနဲ႔ လံုးဝ ဘာမွမဆိုင္ဘူး။ ေနာက္တခုေျပာခ်င္တာက အဲလိုမ််ဳိး ႏိုင္ငံတ ကာ ပဋိဉာဥ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မရွိဘူးတဲ့၊ လုပ္႐ိုးလုပ္စဥ္မရွိဘူးတဲ့၊ သမုိင္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမွ မလုပ္ဘူးတဲ့ဟာမ်ဳိးနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာလုပ္တာ တရားသလား- က်ေနာ္တို႔က ေမးခ်င္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက သူမ်ားရဲ႕ လက္ေအာက္ခံႏိုင္ငံမဟုတ္ဘူး။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္တဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔က ေျပာခ်င္တယ္။ ICC အပါအဝင္ ICC ကေရာ …အဲဒီ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ဝင္လုပ္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ေျပာခ်င္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက လြတ္လပ္တဲ့ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။

က်ေနာ္တို႔က ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို လိုက္နာတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း လိုက္နာဖို႔လို တယ္။ ICC အပါအဝင္ …….ႏိုင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီလိုပံုစံမ်ဳိး လိုသလို လုပ္လို႔ရမယ္ဆို တဲ့ပံုစံမ်ဳိး ထင္ရင္ေတာ့ မွားသြားမယ္လို႔ က်ေနာ္က ေျပာခ်င္တယ္။”
Equality Myanmar ေခၚ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔က ဒါရုိက္တာဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက လက္ရိွ ေတာင္းဆုိလာတဲ့ အေျခအေနအေပၚ အခုလုိ သံုးသပ္ေျပာဆုိပါ တယ္။

“အခုလုပ္ေဆာင္ေနတာ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ICC မွာ တင္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း ၃လမ္းထဲက ၂ နည္းနဲ႔ တင္ဖုိ႔ ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန အမႈအရာရိွကို ဒီကိစၥေတြျဖစ္ေန တယ္။ ဒီကိစၥေတြ စံုစမ္းေပးပါလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရိွရင္ အမႈအရာရိွက အဲဒါကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို လွမ္းၿပီးေတာ့ အခ်က္ အလက္ေတြ ေတာင္းတာရိွပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ ေတာင္းခံမႈကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရိွလုိ႔ ရိွရင္လည္း ျပႆနာက ဘာလဲဆုိေတာ့ ဒါက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရိွဘူး။ အခ်က္အလက္အေထာက္အထားေတြက ခုိင္မာတယ္ဆုိၿပီး ပုိျဖစ္သြားႏိုင္တဲ့သေဘာရိွတယ္။ အဲေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို မျဖစ္ဘူးဆုိ ျငင္းေန တာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ သက္ေသအေထာက္အထားနဲ႔ ျပန္လည္ရွင္းျပဖုိ႔ လုိအပ္တယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အျခားနည္းလမ္းတခုကေတာ့ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီ UNSC က ICC ေခၚ ႏိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈခံု႐ံုးကို လဲႊေျပာင္းေပးတဲ့နည္းျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ရိွ ေတာင္းဆုိ ထားတာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးအတြက္လည္း ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက အခုလုိ အၾကံျပဳ ေျပာဆုိပါတယ္။

“ေျဖရွင္းမႈေတြ ပူးေပါင္းနဲ႔ေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ ခုိင္လံုမႈမရိွရင္ေတာ့ ဒါက ႏိုင္ငံေပၚမွာ ေရွ႔ဆက္ၿပီး ICC လမ္း ေၾကာင္း ေပၚ ဆက္သြားဖုိ႔အတြက္ အေျခအေန ပိုမ်ား သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဲေတာ့ မရိွဘူး၊ မျဖစ္ဘူးဆုိၿပီး ျငင္းေနလုိ႔ေတာ့ မရေတာ့ဘူးဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ သက္ေသနဲ႔ လုပ္ရမယ့္ ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ ေနာက္ တခါမွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ခြင့္ျပဳၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အေနအထားမ်ိဳးျဖစ္တဲ့အတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ပါတယ္ဆုိတဲ့ ေလသံမ်ိဳး မကဘဲနဲ႔ အမွန္တကယ္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ လက္ေတြ႔ ပူးေပါင္းမႈ
ေတြ ခြင့္ျပဳမႈေတြ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ အျမန္ဆံုးလုပ္ေဆာင္မႈက အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္း ျဖစ္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္။”

၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းအေရးအခင္းမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဘက္က လူ ၇ သိန္းေလာက္ ထြက္ေျပးသြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ထြက္ေျပးရတာဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ တာ ေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း စြပ္စဲြ ထား သလို ကုသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆး အေရးယူဖုိ႔ ေတာင္းဆုိ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

မေန႔တုန္းက ပထမဆုံးအႀကိမ္ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ကို အဆုံးသတ္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူးကုိယ္စားလွယ္ Christine Schraner Burgener ခရစၥတင္း ရွာရနာ ဘာဂ်င္နာ က လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး နဲ႔ တာ၀န္ခံမႈေတြရွိဖုိ႔ ယုံၾကည္စိတ္ခ် ႏုိင္မယ့္ စုံစမ္းစစ္ ေဆး မႈေတြ လုိအပ္ေနေၾကာင္း တုိက္တြန္းေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စု ၾကည္၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ အပါအ၀င္ ျမန္မာ အစုိးရ ထိပ္ တန္းတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့သလုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ မတည္မၿငိမ္ အေျခအေနေတြႀကံဳ ခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြကုိ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ အထူးကုိယ္စား လွယ္က ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အခ်က္ အလက္ ရွာေဖြေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ကုလ သမဂၢက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အသင့္ရွိေနေၾကာင္းလည္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

https://burmese.voanews.com/a/icc-zaw-htay-rohingya-rakhine-aung-san-suu-kyi-/4450015.html