ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ျပန္ဝင္လာသူေတြရဲ့ အခက္အခဲ

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA ) 
 2020.02.03



ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၆ နဲ႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေတြက ျဖစ္ ပြားခဲ့ တဲ့ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ တစ္ဘက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ သြား ၾကသူေတြအထဲက ေနရပ္ျပန္လာသူေတြဟာ အခက္အခဲေတြနဲ႔ရင္ဆိုင္ေနၾကရတာပါ။



ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေတြအတြင္း ေက်းရြာေတြ မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ၾကရတာေၾကာင့္ သူတို႔ေနရပ္ကို ျပန္လာၾကခ်ိန္မွာ ေနထိုင္ေရးအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။

အသက္ ၃၅ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေခ်ာ္ဘီဟာ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ျဖစ္စဥ္‌ေတြေၾကာင့္ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ သန္ခါလီဒုကၡသည္စန္းမွာ အခ်ိန္ ႏွစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္ ေနထိုင္ခဲ့ရာကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ ဘာ လထဲမွာ ေတာင္ၿပိဳနယ္စပ္ဂိတ္ကေနတစ္ဆင့္ ျပန္ဝင္လာသူျဖစ္ပါတယ္။

သူဟာ ဥေဒါင္းေက်းရြာမွာ ေနထိုင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အခုေတာ့ အိမ္ေတြမရွိေတာ့တဲ့ ရြာပ်က္ႀကီးကိုသြားၾကည့္ၿပီး စိတ္ေျဖေလ့ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လက္ရွိမွာ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ျဖစ္သလို အိမ္ငွားေနရေပမယ့္ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ေနသားမက်တာေၾကာင့္ လူအခ်ိဳ႕ကိုစုစည္း ၿပီး မူလေနရာမွာပဲသြားေနဖို႔ ကိုေခ်ာ္ဘီက စိတ္ကူးေနၿပီးေတာ့ တျခားသူေတြကိုလည္း မူလေနရာျပန္ေရး စည္း႐ုံးေနပါတယ္။

“ဥေဒါင္းရြာကိုသြားရင္ ေတာ္ေတာ္သတိရပါတယ္။ အိမ္ယာမဲ့ေနတဲ့ရြာေလးေပါ့။ က်ေနာ္က အခုဆိုလည္း အခုရြာကို ျပန္သြားခ်င္တယ္။ ဥေဒါင္းကိုျပန္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္က အခုရြာသားေတြကိုေတာင္ စု စည္း ေနပါတယ္။ အခုပဲျပန္ခ်င္ေနတာ။ ငါးအိမ္၊ ဆယ္အိမ္ေလာက္ျဖစ္ရင္ေတာင္ ကိုယ့္ရြာကိုျပန္မွာပါ။ အခုဒီမွာ က သူမ်ားေနရာလည္း ျဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္ငွားၿပီးေတာ့ ေနရတယ္။ စရိတ္ေတြလည္း ဒီမွာက ေတာ္ ေတာ္ မ်ားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေတာ္ေတာ္အခက္အခဲၾကဳံေနရတယ္။ ေရာက္ကတည္းက အခက္အခဲေတြ ၾကဳံေနရတာ”

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို ထြက္ ေၿပးတိမ္းေရွာင္သြားၾကသူ အေရအတြက္ဟာ ငါးသိန္းေက်ာ္ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီအထဲက ၿပီးခဲ့တဲ့ဇန္နဝါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔ အထိ ျမန္မာဘက္က ျပန္လည္လက္ခံထားသူအေရအတြက္ဟာ ၆၂၄ ဦးရွိတယ္လို႔ ေမာင္ေတာ ခရိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး႐ုံးရဲ့စာရင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီအေရအတြက္ဟာ ႏွစ္နိုင္ငံသေဘာတူညီခ်က္နဲ႔အညီ ျပန္လာၾကသူေတြမဟုတ္ဘဲ ေမာင္ေတာေဒသ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ေတြထံကို နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီးေတာ့ ကိုယ့္နည္းကိုယ့္ဟန္နဲ႔ ျပန္လာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေမာင္ေတာခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္ကေျပာပါတယ္။

ျမန္မာဘက္က ျပန္လည္လက္ခံထားသူ ၆၀၀ ေက်ာ္ထဲမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကေန မေလးရွားနိုင္ငံကို ေလွ နဲ႔ ထြက္ခြာရာကေန ျမန္မာေရတပ္က ကယ္တင္ခဲ့သူေတြထဲက လူေပါင္း ၂၅၀ ေလာက္ကိုလည္း ျပန္လည္ လက္ခံေရးစာရင္းထဲမွာ ထည့္သြင္းထားပါတယ္။

ျပန္လည္လက္ခံထားသူေတြကို အစိုးရက စားနပ္ရိကၡာအေထာက္အပံ့ေတြ ေပးထားပါတယ္။

လူအနည္းငယ္နဲ႔ သူတို႔ရဲ့ မူလေနရာေတြမွာ အိမ္ေဆာက္ၿပီးသြားေနဖို႔ကလည္း လုံျခဳံေရးစိတ္မခ်ရ တာ ေၾကာင့္ မပ်က္စီးဘဲက်န္ေနခဲ့တဲ့ ရြာေတြက အိမ္ေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးအိမ္ေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကရသလို ၿမိဳ႕ေပၚမွာ အိမ္ငွားၿပီး ျဖစ္သလိုေနထိုင္ေနၾကရပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွာ အခ်ိန္တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ရတဲ့ ကိုမာမတ္ေရွာ္ရိ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ ႏွစ္ခြဲ ေက်ာ္ေလာက္က ျမန္မာဘက္ကအာဏာပိုင္ေတြထံ ဆက္သြယ္ၿပီး ျပန္ဝင္လာခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။

သူဟာ မူလက ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲၿမိဳ႕နယ္ခြဲ မီးတိုက္အုပ္စုမွာ ေနထိုင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အခုေတာ့ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ ေပၚမွာ အိမ္ဆက္ငွားၿပီးေနဖို႔ အခက္အခဲေတြျဖစ္ေနပါတယ္။

“တစ္လကို အိမ္ငွားခေငြတစ္သိန္းႏႈန္းနဲ႔ေပးဖို႔ အဲေလာက္ထိ စြမ္းအားလည္းမရွိဘူး။ စြမ္းအားမရွိေပမယ့္ လည္း ကိုယ့္အမ်ိဳးသမီးမွာရွိတဲ့ လက္ဝတ္လက္စားေတြကိုေရာင္းၿပီး တျဖည္းျဖည္း အိမ္ငွားခေပးရင္းနဲ႔ အ ခုေတာ့ ကုန္ခါနီးပါၿပီ”

သူေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ရြာသြားေနဖို႔စိတ္ကူးေပမယ့္ အိမ္ေတြမရွိေတာ့တဲ့ ရြာပ်က္ႀကီးမွာ မိသားစုတစ္စုတည္းသြား ေန ဖို႔ မျဖစ္နိုင္တဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕ေပၚမွာျဖစ္သလိုေနထိုင္ေနရတာလို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္ျခမ္းမွာ ျမန္မာျပည္ဘက္ကို ျပန္ဝင္လာခ်င္သူေတြ အမ်ားအျပားရွိေပမယ့္ ဘဂၤ လား ေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြက စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္မႈမရွိတာအျပင္ အာဆာအၾကမ္းဖက္သမားေတြက ေနရပ္ျပန္လိုသူေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြရွိေနတာေတြက ေနရပ္ျပန္လိုသူေတြအတြက္ အခက္အခဲ ေတြ ၿဖစ္ေနရတယ္လို႔ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူအခ်ိဳ႕က ဆိုပါတယ္။

ေမာင္ေတာေဒသကို မိသားစုနဲ႔အတူ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးႏူ႐ူမိုဟာမတ္ကေတာ့ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္နိုင္ငံက ဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုမွာ က်န္ေနခဲ့တဲ့ သူ႔ရဲ့သမီးနဲ႔ သားမက္ဟာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ဝင္ လာ ခ်င္ေပမယ့္ အခက္အခဲေတြရွိေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ျဖစ္နိုင္ရင္ ခ်က္ခ်င္းျပန္ဝင္ခ်င္ေနၾကတာလို႔ ဦးႏူ႐ူမိုဟာမတ္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ့္သမီးက မိဘေတြကို အမ်ားႀကီးစိတ္ပူပါတယ္တဲ့။ မိဘေတြကို ဘယ္လိုနည္းလမ္းနဲ႔ ျပန္ေတြ႕နိုင္မ လဲ၊ မိဘေတြကိုေတြ႕နိုင္ဖို႔ ျမန္မာဘက္ကို ဘယ္လိုဝင္လို႔ရမလဲ အဲဒါကို အေဖ လမ္းေၾကာင္းသိရင္ေျပာပါလို႔ သမီးက ဖုန္းနဲ႔ေျပာတယ္။ သူကေတာ့ ခိုးၿပီးေတာ့မွ ျမန္မာဘက္ကို ဝင္လာမယ္လို႔ေျပာတယ္။ အဲဒါကို က်ေနာ္ကေတာ့ လက္ခံေရးစခန္းကေန တရားဝင္ ဝင္လာဖို႔နဲ႔ ခိုးၿပီးေတာ့ မဝင္လာဖို႔ အျမဲေျပာေနရတယ္။ ဒီေန႔ရရင္ ဒီေန႔ျပန္လာခ်င္ေနၾကတာ”

ဦးႏူ႐ူမိုဟာမတ္ဟာ ေမာင္ေတာေျမာက္ပိုင္း ဇင္ပိုင္ညာအုပ္စုမွာ ေနထိုင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အခုသူတို႔ရြာမွာ ဘယ္ သူ မွမရွိေတာ့တာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ေပၚမွာေနၿပီး ၾကဳံရာ က်ပန္းလုပ္ကိုင္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာဘက္က ျပန္လည္လက္ခံထားသူေတြထဲမွာ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ေနၾကရသူေတြရွိသလို ေဆြ မ်ိဳးေတြရွိတဲ့ရြာေတြမွာ သြားေရာက္ေနထိုင္ၾကသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေတာင္ပိုင္း ပဒင္းေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးမာမတ္ဟာေဆာင္းက သူတို႔ရြာမွာ ရွိ ေန တဲ့ ေနရပ္ျပန္ဝင္လာသူ မိသားစု ၇ စုအတြက္ ေနအိမ္ေဆာက္ေပးဖို႔တင္ျပထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ျပန္လည္လက္ခံေရးစခန္းကေနဝင္လာတဲ့ မိသားစု ခုႏွစ္စုေလာက္ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ရြာမွာလာၿပီးေတာ့ေနေနတာ။ သူတို႔ကိုေတာ့ အစိုးရအစီအစဥ္နဲ႔ အိမ္ေဆာက္ေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ က် ေနာ္လည္း စာရင္းေတြတင္ျပထားတယ္။ ေဆာက္ေပးဖို႔အစီအစဥ္ရွိေပမယ့္ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ မရေသးပါဘူး”

ေမာင္ေတာခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္ကေတာ့ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူေတြ ယာယီေနထိုင္ဖို႔ အ ေဆာင္ေတြအဆင္သင့္ရွိေပမယ့္ ကာယကံရွင္ေတြရဲ့ဆႏၵအရ အခုလိုလတ္တေလာ စီစဥ္ထားရတာလို႔ ဆို ပါတယ္။

“အမွန္တကယ္က ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူေတြရဲ့ ဆႏၵကို က်ေနာ္တို႔က အလိုလိုက္ထားတာ။ တကယ္ လို႔ ေနစရာမရွိဘူး၊ အိမ္ငွားလည္းမေနခ်င္ဘူးဆိုရင္ လွဖိုးေခါင္မွာ ေနရာခ်ေပးလို႔ရတယ္။ သူတို႔က လွဖိုး ေခါင္မွာလည္း မေနခ်င္ဘူးဆိုလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔က ဒီလိုပဲစီစဥ္လိုက္ရတာ။ အမွန္ဆို သူတို႔ ကို လွဖိုးေခါင္မွာထားမယ္။ သူတို႔ေနမယ့္ေနရာေတြမွာ အိမ္ေတြ အတည္တက်ေဆာက္လုပ္ၿပီးေတာ့မွ ေန ရာခ်ေပးရမွာ။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔က လွဖိုးေခါင္မွာလည္း မေနခ်င္ဘူး၊ အၾကာႀကီးမေနခ်င္ဘူးဆိုလာတဲ့ အ တြက္ေၾကာင့္ လတ္တေလာမွာ သူတို႔ဆႏၵအတိုင္း လုပ္ေပးထားရတာ”

အိမ္ငွားၿပီးေနထိုင္ေနရတာအျပင္ ေဆြမ်ိဳးေတြအိမ္မွာ ေနထိုင္ေနရတဲ့အေျခအေနေတြအတြက္လည္း အစိုး ရ အဖြဲ႕ထံတင္ျပထားတယ္လို႔ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္က ေျပာပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို ထြက္ေျပးေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဘက္ကေတာ့ သူတို႔ကိုနိုင္ငံသားအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔၊ သူတို႔မူလေနထိုင္ခဲ့ေနရာေတြမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားဖို႔နဲ႔ သူတို႔လုံျခဳံေရးအတြက္ အာမခံ ခ်က္ ေတြေပးဖို႔ စတဲ့အခ်က္ေတြကို လိုက္ေလ်ာမွသာ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ဝင္လာမယ္လို႔ ေျပာဆိုေနၾကတာ ၿဖစ္ပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/difficulty-of-muslims-who-camebk-from-bangladesh-02032020070913.html