၁၉၈၈ တတိယ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ

B B C

ဘီဘီစီၿမန္မာပိုင္း             ( For Reference Only )
ေဆာင္းပါးရွင္
ဦးမ်ိဳးသစ္
၁၇ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၇

ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၁/၈၈ ျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္အာဏာအရပ္ရပ္ကို ထိန္းသိမ္း၊ ဓာတ္ပုံ ရင္းျမစ္, AFP

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၁၈)ရက္ေန႔ဟာ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းမွာ တတိယ အႀကိမ္ စစ္အာဏာ သိမ္းမႈႀကီး လို႔ သတ္မွတ္ ေခၚဆို လို႔ ရတဲ့ တပ္မေတာ္ အာဏာ သိမ္းမႈ ႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့တာ အခုဆိုရင္ အႏွစ္ ၃ဝ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ႀကီးက ၁၉၅၈ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ရ လဒ္အျဖစ္ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ ဆိုတာ ေပၚေပါက္ ခဲ့ပါတယ္။

အိမ္ေစာင့္ အစိုးရ အေနနဲ႔ ၁၉၆ဝခုႏွစ္ ဧၿပီလ အထိ (၁၈) လတာ တိုင္းျပည္ အာဏာ ကို ထိန္းသိမ္း ခဲ့ပါ တယ္။

ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္ အာဏာသိမ္းမႈ ႀကီးကေတာ့ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ မတ္လ(၂)ရက္ေန႔မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့ၿပီး ေတာ္လွန္ ေရး ေကာင္စီ အစိုးရ တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ အစိုးရက နိုင္ငံေတာ္ အာဏာ အရပ္ ကို (၁၂)ႏွစ္တာ ခ်ဳပ္ကိုင္ ခဲ့ၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ ျမန္မာ့ ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ပါတီ ကို ဖြဲ႕စည္းကာ ျမန္မာ နိုင္ငံကို တစ္ပါတီ စနစ္ နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့ပါတယ္။

မဆလတပါတီအစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာ နိုင္ငံ ကို ၁၄ ႏွစ္တာ အထိ အုပ္ခ်ပ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့ လူထု အုံ႔ႂကြမႈႀကီးေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ ကို လက္လႊတ္ ခဲ့ရပါတယ္။

ပထမအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ ႀကီးနဲ႔ ဒုတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈႀကီး ကို အဓိကေခါင္းေဆာင္ ဦးစီးခဲ့ သူလို႔ ေျပာရမွာကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာ သိမ္းမႈ ႀကီးကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၁၈)ရက္ေန႔မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ပါ။ အဲဒီ အာဏာ သိမ္းမႈ ကိုေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ က ဦးေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ တရားဝင္အားျဖင့္ ေခၚဆိုရမွာျဖစ္ေပမဲ့၊ တကယ္ကေတာ့ ဒါလည္း ဦးေနဝင္းရဲ့ မီးစိမ္းၿပ စီစဥ္ ခန႔္ခြဲမႈ နဲ႔ ေပၚေပါက္ ခဲ့ရတာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြ က သုံးသပ္ ထား ပါတယ္။

တတိယအႀကိမ္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈႀကီးဟာ စစ္အာဏာရွင္ စံနစ္ေဟာင္း တခုရဲ့ ေနရာမွာ တျခားေသာ စစ္ အာဏာရွင္ စံနစ္သစ္တခုနဲ႔ ႐ုပ္ေျပာင္း႐ုပ္လႊဲ အစားထိုး လိုက္တာသာ ျဖစ္ၿပီး အႏွစ္သာရအားျဖင့္ မူလ စစ္ အာဏာရွင္ စံနစ္ႀကီးရဲ့ အဆက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

နဝတအဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ က ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေဆာင္၊ ဓာတ္ပုံ ရင္းျမစ္, ၈၈ ျပတိုက္

တတိယ အႀကိမ္ အာဏာ သိမ္း တဲ့ အခါမွာေတာ့ ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ ပါတီ ေခတ္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူ၊ တာဝန္ ရွိခဲ့သူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ကိုမၽွ အေရးယူ အျပစ္ေပးတာမ်ိဳး မေတြ႕ရပါဘူး။

ဒါ့ေၾကာင့္ တတိယ အႀကိမ္ အာဏာ သိမ္းယူမႈ ျဖစ္စဥ္ကို အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ အျဖစ္ လူေတြက ရႈျမင္ၾကပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃ဝ ၊ ၁၉၈၈ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ (၁၈)ရက္ေန႔ ညေန (၄)နာရီတိတိမွာ တတိယအႀကိမ္ စစ္အာ ဏာ သိမ္းမႈ ႀကီး အတိအလင္း စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါတယ္။

ညေန (၄)နာရီမွာ ျမန္မာ့အသံ၊ ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြကေန စစ္ေသြး စစ္မာန္ စစ္ခ်ီေတးသံေတြကို လႊင့္ ထုတ္ေပးရင္း တပ္မေတာ္ကေန အာဏာသိမ္းလိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

"နိုင္ငံေတာ္တဝွန္း၌အ ဘက္ဘက္မွယိုယြင္းေနေသာအေျခအေနကို အခ်ိန္မီ ထိန္းသိမ္းနိုင္ရန္အတြက္ နိုင္ငံ ေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရး အဖြဲ႕၏ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၁/၈၈ ျဖင့္ နိုင္ငံေတာ္အာဏာအရပ္ရပ္ကို ထိန္းသိမ္း လိုက္သည္" ဆိုတဲ့ ေၾကညာ ခ်က္ဟာ တညေနလုံး တညလုံးလိုလို အထပ္ထပ္ အဖန္ဖန္ ထုတ္ လႊင့္ ေနခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ နိုင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ လို႔ အမည္တပ္ထားတဲ့ နဝတ နဲ႔နဝတ အစိုးရ ေပၚေပါက္ ခဲ့ပါတယ္။

နဝတအဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ က ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေဆာင္ၿပီး ဒုတိယ ဥကၠ႒ ကေတာ့ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သန္းေရႊျဖစ္ပါတယ္။ အတြင္းေရးမႉး(၁)အျဖစ္- ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ခင္ညြန႔္၊ အတြင္းေရးမႉး (၂)အျဖစ္- ဗိုလ္မႉးႀကီး တင္ ဦး အပါအဝင္ စုစုေပါင္း တပ္မေတာ္ ထိပ္တန္း အရာရွိ (၁၉)ဦးနဲ႔ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

နဝတ အစိုးရ အဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ကပဲ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူး အျပင္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ နိုင္ငံ ၿခားေရးဝန္ႀကီးဌာနေတြ အပါအဝင္ ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ား ကို ဦးစီးခဲ့ၿပီး စုစုေပါင္း ဝန္ႀကီး (၉)ဦး နဲ႔ပဲ စတင္ ဖြဲ႕စည္း ေပၚေပါက္ လာခဲ့ပါတယ္။

နဝတဟာ တက္လာလာခ်င္း တပတ္လုံးလုံး စစ္ခ်ီေတးသံေတြကို ဖြင့္လွစ္ ထုတ္ေဖၚ ျပသရင္း သပိတ္စခန္း မွန္သမၽွကို ၿဖိဳဖ်က္ပါတယ္။

ေသနတ္နဲ႔ပစ္ခတ္ၿပီး အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းတာေတြ လည္း လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလး  ေတြ အပါအဝင္ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပည္သူလူထုေတြ ထိခိုက္ေသေၾက ဒဏ္ရာရခဲ့ရ ေသြးေျမက်ခဲ့ရပါတယ္။

ထိုင္းနိုင္ငံနယ္စပ္တေလ်ာက္ဆီ တိမ္းေရွာင္ ေတာခိုမႈ ေတြ ျဖစ္ေပၚခဲ့၊ ဓာတ္ပုံ ရင္းျမစ္, ၈၈ ျပတိုက္

ရန္ကုန္တၿမိဳ႕လုံးရွိ လမ္းမႀကီး လမ္းမငယ္ေတြ၊ ရပ္ကြက္ေတြတေလ်ာက္က အခိုင္အမာ ပိတ္ဆို႔ကာရံထားတဲ့ ကပ္ေတြ သစ္တုံးႀကီးေတြ၊ စည္းရိုး၊ ဝင္းထရံ ေတြကိုလဲ သံခ်ပ္ကာကားႀကီးေတြအပါအဝင္ စစ္ကားႀကီးေတြ တသီ တတန္းႀကီးနဲ႔ရွင္းလင္း နင္းေခ် ဖ်က္ ၿဖိဳ ဖယ္ရွားတာေတြလဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ီသရီး ဂ်ီဖိုးနဲ႔ ေခတ္မီ ေမာင္းျပန္ေသနတ္မ်ိဳးစုံ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ စစ္တပ္ႀကီး က ' ဂ်င္ကလိ၊ ေလာက္ေလး ဂြနဲ႔ ေလးျမားလက္နက္မွန္သမၽွ- စစ္တပ္ထံ လာေရာက္ အပ္ႏွံရမယ္' လို႔လဲ လူထုႀကီး ကို သတိေပး တာေတြ လုပ္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ ၿမိဳ႕နယ္ ေဒသေတြမွာ ရဲစခန္းနဲ႔ ရဲဌာနေတြက သပိတ္အတြင္း ပူးေပါင္း ပါဝင္ လာၾကစဥ္က လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြကို သပိတ္ေကာ္မတီထံ အပ္ႏွံ ေပးအပ္ခဲ့တာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတဲ့အတြက္ လူထုလက္ ထဲ ဘာ လက္နက္ မွ မက်န္ေရး ကို အေရးတႀကီး လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။

မႏၲေလးအပါအဝင္ နယ္ၿမိဳ႕ေတြမွာလဲ ေဒသဆိုင္ရာ စစ္တပ္ေတြက သပိတ္ စခန္း မွန္သမၽွကို နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ ၿဖိဳ ဖ်က္ ဖယ္ရွားတာေတြ လုပ္ၾကၿပီး လက္နက္ပုန္း ေဖၚထုတ္ သိမ္းဆည္းေရးနဲ႔ သပိတ္အတြင္းတုန္းက ေခါင္း ေဆာင္ခဲ့သူေတြကို အေရးယူ ႏွိပ္ကြပ္ နိုင္ေရးကို နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ ႀကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလို အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းမႈေတြေၾကာင့္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေလးေတြ အမ်ားအျပား အပါအဝင္၊ ဒီမိုကေ ရစီလိုလား သူေတြ အေျမာက္အမ်ား ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ထိုင္းနိုင္ငံ နယ္စပ္ တေလ်ာက္ဆီ တိမ္းေရွာင္ ေတာခိုမႈ ေတြ ျဖစ္ေပၚ ခဲ့ပါတယ္။

မာနယ္ပေလာဖက္ဆီ ေရာက္သြားၾက သူေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့သလို၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္ အား စု အသီးသီးရွိရာ ေနရာမ်ိဳးစုံ အႏွံ့ဆီ ေရာက္ရွိ သြားၾက ရသူေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

" အာဏာသိမ္းမႈႀကီးအတြင္း ေသဆုံးရသူ (၁၅) ဦးပဲ ရွိခဲ့တယ္" ဆိုတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ရဲ့ ေျပာဆို ရွင္း လင္းခ်က္ဟာလဲ လူထုၾကားမွာ ျပက္လုံးတခု ျဖစ္ခဲ့ ရပါတယ္။

အာဏာသိမ္းၿပီးၿပီးခ်င္း တပတ္အတြင္းမွာပဲ နဝတ ရဲ့ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၂/၈၈ ၊ ၃/၈၈၊ ၄/ ၈၈၊ ၅/ ၈၈၊၆ /၈၈ ဆိုတာေတြ ဆက္တိုက္ ထြက္ေပၚခဲ့သလို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေရး အမိန႔္မ်ိဳးစုံနဲ႔ ဥပေဒအမွတ္ ၁/ ၈၈၊ ၂/၈၈ ၊ ၃/၈၈၊၄/၈၈ ၊ ၅/၈၈၊ ၆/၈၈ ဆိုတာေတြလဲ ပလူပ်ံေအာင္ ထြက္ေပၚ လာခဲ့ပါတယ္။ နဝတဟာ တာ ဝန္ႀကီး (၄)ရပ္ဆိုတာကိုလဲ ထုတ္ေဖၚ ေၾကညာခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆုံး စတုတၳတာဝန္ႀကီးက ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး ျဖစ္ကာ၊ အဲဒါၿပီးရင္ တပ္မေတာ္ဟာ ဘားတိုက္ကို ျပန္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လဲ ထုတ္ေဖၚ ေျပာ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲ

( ၂၇-၉-၈၈ )ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ျပဌာန္းလိုက္တဲ့ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ ဥပေဒအရ နဝတလက္ထက္ ျမန္ မာနိုင္ ငံမွာ- NLD ၊ မဆလ တျဖစ္လဲ တစညနဲ႔ဒီၿငိမ္းတို႔အပါအဝင္ နိုင္ငံေရးပါတီေပါင္း (၂၃၅)ပါတီ ေပၚေ ပါက္ခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦး၊ ဦးဝင္းတင္တို႔အပါအဝင္ NLD က ေခါင္းေဆာင္ႀကီးငယ္ အမ်ားအျပား ဖမ္းအဆီးခံထားရခ်ိန္အေတာအတြင္း ၁၉၉၀ျပည့္ေမ(၂၇)ရက္ေန႔မွာ ပါတီစုံဒီမိုကေရစီေရြးေကာက္ပြဲႀကီး က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။

NLD က တျပည္လုံးမွာ အျပတ္အသတ္အနိုင္ရခဲ့ပါတယ္။ ' ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရင္ ဘားတိုက္ျပန္မွာေပါ့' ' အနိုင္ ရတဲ့သူကို အာဏာအပ္လိုက္မွာေပါ့' လို႔-လူသိရွင္ၾကားေျပာဆိုခဲ့တဲ့ နဝတ အ စိုးရဟာ အနိုင္ရတဲ့ NLD ကို အာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးျခင္းမျပဳတဲ့အျပင္၊ အတြင္းေရးမႉး (၁) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ညႊန႔္ လက္မွတ္ နဲ႔ ( ၁/ ၉၀) ဆိုတာ ကို ေဖၚထုတ္ ဖန္တီးလိုက္ၿပီး စစ္အာဏာ ရွင္စနစ္ကို က်င့္သုံး လာခဲ့ပါတယ္။

( ၂၇-၃-၁၉၉၀) ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉး ႀကီး အျဖစ္ တိုးျမႇင့္ ရာထူး ယူထားခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္ ဟာ ( ၁၉၉၂ ဧၿပီ ၂၃)ရက္ေန႔မွာေတာ့ နဝတဥကၠဌအျဖစ္ ကေန က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ရာထူးကေန အဖယ္ရွားခံလိုက္ရပါေလတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္ ရာထူးက အနားယူ သြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊက နဝတ အစိုးရ အဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန႔္ဟာလဲ နဝတထဲမွာ ဩဇာပါဝါႀကီးသူ ပိုမိုျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

နိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရး ႏွင့္ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး ေကာင္စီ (နယက)

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊဟာ ( ၁၅-၁၁- ၉၇)ေန႔မွာ 'နဝတ' ကေန ' နိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရး ႏွင့္ဖြံ့ၿဖိဳး ေရးေကာင္စီ' ( နယက )အျဖစ္ နာမည္ ေျပာင္းၿပီး ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။

၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္ ကုန္ဆုံးခ်ိန္အထိ၊ နဝတ-နအဖ စစ္အစိုးရရဲ့ ေနာက္မွာ အၿငိမ္းစားယူထားတယ္ဆိုတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးေဟာင္းဦးေနဝင္းဟာ ဩဇာပါဝါရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ကန႔္လန႔္ ကာရဲ့ေနာက္ကြယ္ကေန အတိုင္းအတာတခု အ ထိ အေရးပါေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၀၂ ခုႏွစ္ မတ္လ (၈)ရက္ေန႔မွာ ေတာ့ ဦးေနဝင္းရဲ့ သားမက္နဲ႔ေျမး (၃)ဦး တို႔ကို အာဏာလုရန္ႀကံစည္မႈနဲ႔ နအဖအစိုးရကေန ဖမ္းဆီးအေရးယူလိုက္တဲ့အမႈ ႀကီး ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး ဦးေနဝင္းနဲ႔သမီးစႏၵာဝင္းတို႔ကို ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားလိုက္ပါတယ္။

ဒီအျဖစ္အပ်က္ႀကီးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ေနဝင္းနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ တို႔ အၾကား ခ်က္ႀကိဳးျပတ္ သြားၿပီဆိုတဲ့ သိသာ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္လကၡဏာ တခုလို႔ ဆိုရပါမယ္။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာေတာ့- နဝတ-နအဖစစ္အုပ္စုအတြင္းမွာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လည္း ျဖစ္၊ ေထာက္လွမ္း ေရးအႀကီး အကဲလည္း ျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန႔္ကိုယ္တိုင္လဲ ရာထူး ကေန ဖယ္ရွားပစ္ျခင္းကို ခံလိုက္ ရ ပါေလတယ္။

၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေမလမွာ နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူေတြသိန္းနဲ႔ခ်ီ ေသဆုံးရစဥ္ ကာလမွာ နအဖ အစိုးရဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

တတိယ အႀကိမ္ အာဏာသိမ္းမႈ အတြင္း အမ်ားသိၿပီး အခ်က္ (၅)ခ်က္

(၁) အာဏာသိမ္းမႈႀကီးဟာ ျပည္သူလူထုႀကီးတရပ္လုံးရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရးဆႏၵေတြကို မ်က္ကြယ္ျပဳကာ၊ရွစ္ ေလး လုံး အေရးေတာ္ပုံႀကီးကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းၿပီး စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ တိုးခ်ဲ႕ဖို႔ ျပဳလုပ္လိုက္တဲ့ စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းမႈႀကီးသာ ျဖစ္တယ္။

(၂) ဒီအာဏာသိမ္းမႈႀကီးအတြင္း၊ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြအပါအဝင္ ျပည္သူလူထုေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ ေသြးေျမ က် ခဲ့ရသလို ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရရင္း ထိုင္နိုင္ငံနယ္စပ္ အပါအဝင္ ေနရာအႏွံ့အျပားကို ေတာခိုသူ ေတြအျဖစ္ အစုလိုက္ အျပဳံလိုက္ ေရာက္ရွိသြားခဲ့ရတယ္။

(၃) ဒီအာဏာသိမ္းမႈႀကီးကေန- တာဝန္ႀကီး(၄)ရပ္ေႂကြးေၾကာ္သံနဲ႔အတူ ' နဝတ' ေပၚေပါက္ လာခဲ့ရၿပီး ေနာက္ထပ္ စစ္အာဏာရွင္ အုပ္စိုးမႈ ေခတ္တေခတ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။

(၄) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ (ေနာင္- ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးအျဖစ္ ရာထူး တိုးျမႇင့္ရယူကာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေစာေမာင္ ၿဖစ္လာ သူ) က နဝတအဖြဲ႕' ႀကီးကို စတင္ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယ ဥကၠ႒ ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးသန္းေရႊ ျဖစ္ ပါတယ္။

(၅) အာဏာသိမ္းမႈႀကီးကေန- ရလဒ္အျဖစ္ ထြက္ေပၚလာခဲ့တဲ့ 'နဝတ -နအဖ' ေခတ္ႀကီးဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္းမွာ အရွည္လ်ားဆုံး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္ ခဲ့ပါတယ္။

လူသိပ္မသိတဲ့ အခ်က္ (၅)ခ်က္

(၁) အာဏာသိမ္းမႈႀကီးဟာ မဆလ ပါတီ က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးေနဝင္းရဲ့ မီးစိမ္းၿပ စီစဥ္လမ္းညႊန္ေပးမႈ နဲ႔ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။

( ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထု အုံႂကြမႈ ျဖစ္ေပၚေနစဥ္ အတြင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ နဲ႔ေထာက္လွမ္းေရးညႊန္မႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးခင္ညြန႔္တို႔ႏွစ္ေယာက္ဟာ သံခ်ပ္ကာ ကားတစီးနဲ႔ဦးေနဝင္းအိမ္ကို သြားေရာက္ခဲ့ၾကၿပီး အေျခ အေန အရပ္ရပ္ကို အစီရင္ခံ လမ္းညႊန္ခ်က္ ေတာင္းရာမွ ဦးေနဝင္းက အစစအရာရာ စီစဥ္ လမ္းညႊန္ေပးခဲ့ ရာမွ အာဏာသိမ္းမႈ ဇာတ္လမ္းႀကီး စတင္ ျဖစ္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။)

(၂) ဒီအာဏာသိမ္းမႈႀကီးအတြက္ အာဏာသိမ္းလိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ အပါအဝင္ အေရးႀကီးေၾက ညာ ခ်က္၊ အမိန႔္နဲ႔ ဥပေဒထုတ္ျပန္ခ်က္ဆိုတာ ေတြရဲ့အမ်ားစုႀကီးကို သမၼတေဟာင္း ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ က စီစဥ္ ေရးသား ေပး ခဲ့တာပါ။

(၃) တတိယ အႀကိမ္ အာဏာသိမ္းမႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္း ေသဆုံးသူ ဦးေရ ရာနဲ႔ခ်ီ ရွိခဲ့ေပမယ့္ တိက် မွန္ကန္တဲ့ အေရအတြက္အတိအက်ကို ခုခ်ိန္အထိ ဘယ္သူမွ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မွတ္တင္တင္နိုင္ျခင္းမရွိေသးတဲ့အတြက္ မသိရွိရေသးသလို၊ ေတာခိုသြားသူ အေရအတြက္ ကိုလဲ ဘယ္သူမွ တိတိက်က် မေျပာဆိုနိုင္ေသးပါ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာေမာင္ကေတာ့ အာဏာသိမ္းမႈအတြင္းမွာ (၁၅)ဦးပဲ ေသ ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ေပမယ့္ စက္ တင္ဘာ(၁၉)တရက္တည္းမွာပဲ ၾကည့္ျမင္တိုင္ အလက(၄)က အလယ္တန္း ေက်ာင္းသား ၁၇ ဦး က်ည္ဆံ ထိမွန္ခံခဲ့ရ ပါတယ္။

အဌမတန္း ေက်ာင္းသူ မဝင္းေမာ္ဦးအပါ ေမာင္တင္ထြန္း( နဖူးထိ-ပြဲခ်င္းၿပီး)၊ ေမာင္သန္းေဌး (ဆီးအိမ္ထိ-ပြဲခ်င္းၿပီး) ေသဆုံး ခဲ့ရတာေတြ ရွိသလို၊ ေတာင္ဥကၠလာ၊ သကၤန္းကၽြန္း၊ တာေမြနဲ႔ေျမာက္ဥကၠလာဖက္က ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ေတြလည္း ေသဆုံးခဲ့ရတာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မႏၲေလးဖက္မွာလည္း ေသဆုံး သူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

(၄) စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး ၿပီးခ်င္း တၿပိဳင္နက္ထဲ လိုလို သပိတ္စခန္း ကိစၥ၊ သပိတ္အတြင္းေခါင္း ေဆာင္ခဲ့မႈ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အဖမ္းအဆီး ခံၾကရ၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ ေထာင္ခ်ခံၾကရရင္း ေထာင္ထဲမွာ ေသဆုံးၾကရ သူေတြလဲ ရွိခဲ့ရာ အေရအတြက္အတိအက် ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာ တိတိက်က် မသိၾက ရေသးပါ။ ဥပမာ- သုံးခြ ဦးစိန္ဝင္း(ကၽြန္းျပန္) ေထာင္ထဲမွာ ေသဆုံးခဲ့ရ။

(၅) ဦးေနဝင္းဟာ အနားယူ သြားၿပီ ဆိုေပမယ့္ နဝတ-နအဖရဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ဆက္လက္ရွိေနခဲ့ၿပီး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီး ေစာေမာင္ကို ျဖဳတ္ခ်ရာမွာလည္း အဓိက အခန္းက ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ 

Link : Here