အြန္လိုင္းတိုက္ပြဲကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႐ုန္းကန္ေနရတဲ့ ျမန္မာ စစ္တပ္

INTERNATIONAL CRISIS GROUP

REPORT 314 / ASIA 

18 MAY 2021

ေဖေဖာ္ဝါရီစစ္အာဏာသိမ္းပြဲကို ဆန႔္က်င္မႈမ်ားအား ၿဖိဳခြင္းရန္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အင္တာနက္အသုံးျပဳမႈ ကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းသိမ္းၾကပ္မတ္ေနၿပီး လမ္းေပၚထြက္ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ေခ်မႈန္းလ်က္ရွိသည္။ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားႏွင့္ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္အတြင္းက ျပည္သူအမ်ား အြန္လိုင္းကို အေႏွာက္အယွက္မရွိ အသုံးျပဳနိုင္ေအာင္ နည္းလမ္းရွာေဖြ၍ ကူညီသင့္ၿပီး အြန္လိုင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ဖိႏွိပ္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရာတြင္ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ နည္းပညာႏွင့္ စက္ကိရိယာမ်ား ျမန္မာစစ္တပ္ကို မေရာင္းခ်ရန္ လိုအပ္ သည္။

ျပႆနာအသစ္က ဘာလဲ - ေဖေဖာ္ဝါရီ၁ရက္၊ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ ပထမဦးစြာ အင္တာနက္ေပၚက လူမႈကြန္ရက္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ ညစဥ္အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ျခင္းတို႔ျဖင့္ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ျမန္မာစစ္တပ္က ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ စစ္တပ္သည္ အင္တာနတ္ဆက္သြယ္မႈအားလုံးနီးပါးကို ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ၿပီး အြန္လိုင္းဝန္ေဆာင္မႈအခ်ိဳ႕သာ အကန္႔အသတ္ ၿဖင့္ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ ျပည္တြင္းသာဆက္သြယ္၍ရနိုင္ၿပီး ျပင္ပကမၻာႏွင့္အဆက္ျဖတ္မည့္ တစ္နိုင္ငံလုံးလႊမ္း ၿခဳံေသာ အင္ထရာနက္ (intranet)စနစ္ကို တည္ေဆာက္ရန္ႀကိဳးပမ္းလာသည္။

ဘာေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့သလဲ - ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အြန္လိုင္းေပၚက တိုက္ပြဲတြင္ အေရးနိမ့္ေနၿပီး ျပန္လည္ခုခံစရာ နည္းလမ္းအနည္းငယ္သာ ရွိေနခဲ့သည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွဖယ္ရွားခံရသည့္အျပင္ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အြန္လိုင္း တြင္ အမ်ားျပည္သူကို လႊမ္းမိုးနိုင္မႈ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ရွိေနခ်ိန္တြင္မူ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားသည္ လူမႈ ကြန္ရက္မ်ား - အထူးသျဖင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကိုအသုံးျပဳ၍ ဆႏၵျပပြဲမ်ားျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ျခင္း၊ ျပည္သူမ်ားအၾကား စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား နိုးၾကားတက္ႂကြလာေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္းႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈမ်ား မွတ္တမ္းတင္ျခင္းတို႔ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့သည္။ 

ဘာေၾကာင့္ ဒီကိစၥက အေရးႀကီးသလဲ - ႀကီးမားေသာ လူမႈစီးပြားအက်ိဳးဆက္မ်ားရွိသည့္တိုင္ အင္တာနက္ ကို ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ျခင္းသည္ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားအတြက္ အက်ပ္ရိုက္စရာျဖစ္ခဲ့ သည္။ အထူးသျဖင့္ လမ္းေပၚထြက္ဆႏၵျပပြဲမ်ားစီစဥ္ရာတြင္ ခက္ခဲသြားေစခဲ့သည္။ အာဏာသိမ္းမႈအ လြန္ တြင္ အာဏာအရပ္ရပ္ အခိုင္အမာတည္ေဆာက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္ ျမန္မာစစ္တပ္အေနျဖင့္ အင္တာနက္ အ သုံးျပဳမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ရာတြင္ မဟာဗ်ဴဟာက်ေသာ ေရရွည္စိန္ေခၚမႈတစ္ရပ္ကို ၾကဳံေတြ႕ရသည္။

ဘာလုပ္သင့္သလဲ - အထူးသျဖင့္ Virtual Private Network (VPN)ဟုေခၚဆိုသည့္ ပိတ္ပင္မႈမ်ားေက်ာ္ လႊားရန္ အသုံးျပဳရေသာ ဆက္သြယ္မႈကြန္ရက္မ်ား လြတ္လပ္စြာအသုံးျပဳနိုင္မႈကို အမ်ားျပည္သူ ပိုမိုလက္ လွမ္းမီေအာင္ ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္းျဖင့္ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားသည္ ျပည္တြင္းကအြန္လိုင္းအသိုက္အဝန္းကို တတ္နိုင္ သ မၽွ ဖြင့္ဟထားၿပီး လုံျခဳံမႈရွိေသာ ရပ္ဝန္းတစ္ခုျဖစ္လာေအာင္ ကူညီေပးသင့္ပါသည္။ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ား အေ နျဖင့္အေကာင္း၊​ အဆိုး ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွစ္မ်ိဳးလုံးအတြက္ အသုံးျပဳနိုင္ေသာ နည္းပညာေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား အ ပါအဝင္ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား စစ္တပ္အား ေရာင္းခ်ျခင္းကို တားဆီးပိတ္ပင္သင့္ၿပီး ယင္းပိတ္ပင္မႈမ်ား ကို ေရွာင္လႊဲရန္ ၾကားခံပြဲစားကတစ္ဆင့္ ေရာင္းခ်ျခင္းမ်ိဳးကိုလည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တားျမစ္သင့္ပါသည္။

အစီရင္ခံစာ အႏွစ္ခ်ဳပ္

 

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီ၁ရက္ စစ္အာဏာသိမ္းခ်ိန္မွစ၍ အြန္လိုင္းရပ္ဝန္းသည္ ေထာက္ခံသူမ်ားကို စည္း ႐ုံးေရး၊ သတင္းအခ်က္အလက္ မၽွေဝေရးႏွင့္ တိုင္းျပည္တစ္ဝန္း ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျခအေနမ်ား မိမိလိုခ်င္ သည့္အတိုင္း ပုံေဖာ္ရန္ႀကိဳးပမ္းျခင္းတို႔ကို အၿပိဳင္အဆိုင္ျပဳလုပ္ရန္ အာဏာသိမ္းစစ္တပ္ႏွင့္ ၎ကို ဆန္႔က်င္ သူမ်ားအၾကား စစ္ေျမျပင္တစ္ခု ျဖစ္လာသည္။ အဆိုပါ အြန္လိုင္းတိုက္ပြဲသည္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လုံးအတြက္ အ သက္သမၽွ အေရးပါခဲ့သည္။ စစ္တပ္အေပၚ လူထုက ႀကီးစြာအမ်က္သင့္မႈ၊ အာဏာသိမ္းစစ္တပ္၏ နည္း ပညာ ပိုင္းအားနည္းမႈႏွင့္ လူမႈကြန္ရက္ မီဒီယာကုမၸဏီမ်ား၏ မူဝါဒႏွင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္တို႔ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ သည္ အြန္လိုင္းတိုက္ပြဲတြင္ အသာစီးမရျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္တပ္သည္ ပထမဦးစြာ အင္တာနက္ကို ေခတၱျဖတ္ေတာက္ၿပီး ဝက္ဘ္ဆိုက္အခ်ိဳ႕ကို ပိတ္ပင္ကာ အြန္လိုင္းတိုက္ပြဲတြင္ အသာစီးရေအာင္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ရာ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အင္တာနက္ကို ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔စြာ ပိတ္ပင္ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ သျဖင့္ ျမန္မာျပည္အတြင္းက ျပည္သူအမ်ားသည္ ျပင္ပကမၻာႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေတာက္ကုန္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ ခိုင္မာ၍ အသက္ဝင္လာေအာင္ ႐ုန္းကန္တည္ေဆာက္ေနရခ်ိန္တြင္ အြန္လိုင္းအသုံးျပဳ မႈ ကို ေရရွည္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ရန္ အလုပ္ျဖစ္ေသာမဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ အာဏာသိမ္းစစ္တပ္တြင္ ရွိေနပုံမရေပ။ သို႔ျဖစ္ရာ အင္တာနက္ ကန္႔သတ္၊ ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားမွာ ဆက္ရွိေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ နိုင္ငံတကာ အစိုးရမ်ား ႏွင့္ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္တြင္းက အင္တာနက္အသုံးျပဳနိုင္သည့္ လက္ရွိအေျခအေနကို ဖြင့္ ဟထားရန္ႏွင့္ အသုံးျပဳသူမ်ားလုံျခဳံမႈရွိေအာင္ တတ္နိုင္သမၽွ ကူညီသင့္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ ဆန္႔က်င္ ဘက္နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဖိႏွိပ္ရန္အသုံးျပဳနိုင္သည့္ နည္းပညာသုံး ပစၥည္းကိရိယာမ်ားႏွင့္ ကြန္ျပဴတာ ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား စစ္တပ္အား ေရာင္းခ်မႈကို တားဆီးပိတ္ပင္သင့္သည္။

ဆက္သြယ္ေရးက႑ေျဖေလၽွာ့မႈသည္ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေျမစမ္းခရမ္းပ်ိဳး ဒီမို ကေ ရစီစမ္းသပ္ကာလ၏ အေအာင္ျမင္ဆုံးျပယုဂ္ တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ျပည့္ႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္သမၼတေ ဟာင္းဦးသိန္းစိန္သည္ နိုင္ငံပိုင္ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း၏ ေဈးကြက္လက္ဝါးႀကီးအုပ္မႈကို အဆုံးသတ္သည့္ အေနျဖင့္ ျပည္တြင္းတြင္လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံရန္ ျပည္ပဆက္သြယ္ေရး ေအာ္ပေရတာမ်ားအား ရဲဝံ့စြာ ဖိတ္ ခၚခဲ့သည္။ ၎ဦးေဆာင္သည့္ အရပ္သားတစ္ပိုင္း အစိုးရသည္ အင္တာနက္ေျဖေလၽွာ့မႈအျဖစ္ ယခင္ပိတ္ပင္ ထားသည့္ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားကို ျပန္ဖြင့္ေပးခဲ့ၿပီး ဥပေဒအခ်ိဳ႕ျပင္ဆင္ကာ ျမန္မာနိုင္ငံကို ျပင္ပကမၻာႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေပးမည့္ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈ ကြန္ရက္တံခါးမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ျမန္ မာနိုင္ငံသို႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလ်ံႏွင့္ခ်ီေသာ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈမ်ား စီးဝင္ခဲ့ၿပီး မိုဘိုင္းဖုန္းအသုံးျပဳမႈသည္ ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ၁၀ရာခိုင္ႏႈန္းဝန္းက်င္မွ ၁၀၀ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သို႔ တဟုန္ထိုး ခုန္တက္သြားသည္ (မိုဘိုင္း ဖုန္းအသုံးျပဳသူ အမ်ားအျပားသည္ လူတစ္ဦးလၽွင္ SIM ကတ္တစ္ခုထက္ပို၍ ပိုင္ဆိုင္လာသည္)။ အရြယ္ ေရာက္ၿပီး လူဦးေရစုစုေပါင္း၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္သည္ မိုဘိုင္းအင္တာနက္ကို အသုံးျပဳနိုင္လာသည္။ ဒစ္ဂ်စ္ တယ္ နည္းပညာ တစ္ေခတ္ဆန္းလာျခင္းက နိုင္ငံအတြက္ အေရးပါေသာ လူမႈစီးပြားအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ယူ ေဆာင္လာသည့္အျပင္ သတင္းမွားျဖန္႔ေဝမႈႏွင့္ အမုန္းတရားလႈံ႔ေဆာ္မႈတို႔ကဲ့သို႔ စိန္ေခၚမႈမ်ားလည္း ရင္ဆိုင္ ၾကဳံေတြ႕လာရေစသည္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၇တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာလူနည္းစုအေပၚ တပ္မေတာ္က စစ္ဆင္ေရးတစ္ရပ္ဆင္ႏႊဲခဲ့စဥ္ကာလအတြင္း ၎တို႔အား လူအမ်ားမုန္းတီးလာေအာင္ အြန္လိုင္းစင္ျမင့္ကို အ သုံးျပဳသည့္ လႈံ႔ေဆာ္မႈမ်ားမွာ အလြန္တရာ အက်ည္းတန္႐ုပ္ဆိုးခဲ့သည္။

စစ္အာဏာသိမ္းမႈေၾကာင့္ အြန္လိုင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အႀကီးအက်ယ္ ကန္႔သတ္ခံလိုက္ရေသာ္လည္း အင္တာ နက္လြတ္လပ္ခြင့္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီ၁ရက္မတိုင္မီကပင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ ရ သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ၂၀၁၆တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ (အင္န္အယ္လ္ဒီ) အစိုးရျဖစ္လာခ်ိန္မွ စ၍ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ လူမႈကြန္ရက္ေပၚက ေရးသားခ်က္မ်ားေၾကာင့္ အစိုးရကို ေဝဖန္သူမ်ားသာမက သာမန္လူမႈကြန္ရက္အသုံးျပဳသူမ်ားကိုပင္ ေယဘုယ်ဆန္သည့္ အသေရဖ်က္မႈ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားျဖင့္ တရားစြဲဆို၍ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ခဲ့သည္။ စစ္တပ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ (ေအေအအဖြဲ႕) ကို တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းခဲ့စဥ္က တပ္မေတာ္၏ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ အင္န္အယ္လ္ဒီအစိုးရသည္ အင္တာနက္ စာ မ်က္ႏွာအခ်ိဳ႕ကို ပိတ္ပင္ခဲ့ဖူး႐ုံမက တစ္ျပည္နယ္လုံးနီးပါး သိမ္းက်ဳံး၍လည္း အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္ ခဲ့ဖူးသည္။ အာဏာသိမ္းမခံရမီက အရပ္သားအစိုးရသည္ ဆိုက္ဘာလုံျခဳံေရးဥပေဒကို ျပ႒ာန္းရန္ပင္ ဥပေဒ ၾကမ္းတစ္ခု ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့သည္။ ဥပေဒၾကမ္းအရ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားသည္ အသုံးျပဳသူမ်ား၏ ကိုယ္  ေရး အခ်က္အလက္မ်ားကို လက္ဝယ္သိုေလွာင္ သိမ္းဆည္းထားၿပီး အာဏာပိုင္မ်ားေတာင္းဆိုသည့္အခါ တိုင္း လႊဲေျပာင္းေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အရပ္သားအစိုးရသည္ ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီမ်ားထံမွ အသုံးျပဳ သူမ်ား၏ အခ်က္အလက္မ်ားကို အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ေျပးညီ ရရွိနိုင္ရန္လည္း ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္။

စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္တြင္ တပ္မေတာ္သည္ အြန္လိုင္းဖိႏွိပ္မႈမ်ားကို အလ်င္အျမန္ စတင္ခဲ့သည္။ အသုံး ၿပဳသူမ်ား၏ အခ်က္အလက္ကို ရယူရန္ႏွင့္ လူသိမ်ားထင္ရွားေသာ စစ္အာဏာသိမ္းဆန္႔က်င္ေရး တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူမ်ားကို တရားစြဲဆိုရန္ ဥပေဒအခ်ိဳ႕ကို စစ္တပ္ကျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ စစ္တပ္သည္ မိုဘိုင္း ေအာ္ပေရတာမ်ားႏွင့္ အင္တာနက္ဝန္ေဆာင္မႈကုမၸဏီမ်ားအား ဝက္ဘ္ဆိုက္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ VPNကြန္ရက္မ်ား (ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈမ်ားကို ေက်ာ္လႊားရာတြင္ အသုံးျပဳသည့္ကြန္ရက္မ်ား)ကို ေန႔စဥ္၊ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားေပး ပို ႔၍ ပိတ္ဆို႔ေစခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ အထက္ပါကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သတင္းအခ်က္အ လက္ ပ်ံ႕ႏွံ့မႈအျပင္ လူထုသေဘာထားအျမင္ကို လႊမ္းမိုးရာတြင္ လူမႈကြန္ရက္မီဒီယာမ်ား၏ အေရးပါပုံကို စစ္တပ္က ေကာင္းမြန္စြာ နားလည္သေဘာေပါက္ေၾကာင္း ျပသေနသည္။ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီး နာရီပိုင္းအ တြင္းမွစ၍ ေနာက္ပိုင္းအခ်ိန္မ်ားတြင္ စစ္တပ္သည္ ၎၏ မဟာဗ်ဴဟာက်သည့္ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အြန္လိုင္း ေပၚတြင္ လူထုေထာက္ခံမႈရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရာ၌ ႐ုန္းကန္ခဲ့ရသည္။

အာဏာသိမ္းစစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ရန္ႀကိဳးပမ္းသည့္တိုင္ ဆန္႔က်င္ဘက္အင္အားစုမ်ားသည္ အင္ တာနက္ကိုအသုံးျပဳ၍ ၎တို႔၏ နိုင္ငံေရးေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို လူထုေထာက္ခံမႈရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းျခင္း၊ ဆႏ ၵျပပြဲမ်ားစီစဥ္ျခင္းႏွင့္ နိုင္ငံအတြင္းကအျဖစ္အပ်က္မ်ားကို အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ ကမၻာသိေအာင္ျဖစ္ေစ သတင္း အခ်က္အလက္မၽွေဝျခင္းတို႔ကို လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့သည္။ ၎တို႔ အဓိကအား ထားသည္မွာ လုံျခဳံေရးအရပိုမိုစိတ္ခ်ရၿပီး လၽွို႔ဝွက္ကုဒ္ စနစ္သုံး စာတိုပို႔ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား (Encrypted Messaging Apps)၊ ေငြေပးရန္မလိုသည့္ VPN ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ားႏွင့္ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္မႈကို ေက်ာ္လႊားရန္ အသုံး ၿပဳရသည့္ေဆာ့ဖ္ဝဲကဲ့သို႔ အမ်ားျပည္သူ အလြယ္တကူအသုံးျပဳနိုင္ၿပီး အခေၾကးေငြမေပးရသည့္ နည္းပညာ မ်ား ျဖစ္သည္။

စစ္တပ္ကမူ အင္တာနက္တစ္ခုလုံးနီးပါးကို ပိတ္ပင္လိုက္ျခင္းျဖင့္ ျပန္လည္တုံ႔ျပန္လိုက္သည္။ စစ္တပ္၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္သည္ နည္းပညာပိုင္းအရအဆင့္မျမင့္ေသာ္လည္း ကန္႔သတ္ရမည့္ နည္းနာနိႆယကို အ ေၿခခံစဥ္းစားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး လိုခ်င္သည့္အေျခအေနတစ္ရပ္ေရာက္ေအာင္ အင္တာနက္ပိတ္ဆို႔မႈကို တျဖည္း ၿဖည္း အရွိန္ျမႇင့္တင္ခဲ့သည္။ အင္တာနက္တစ္ခုလုံးကို ပိတ္ပင္မႈသည္ စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈ မ်ား အတြက္ အခက္အခဲမ်ား ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ အင္တာနက္ ပိတ္လိုက္သျဖင့္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆႏၵျပပြဲ မ်ားျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္စုေဝးျခင္းႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုခ်ိန္းခ်က္ ညႇိႏွိုင္းရာတြင္ ပိုမိုခက္ခဲလာသည္။

သို႔ေသာ္ အာဏာသိမ္းစစ္တပ္သည္ ျပည္တြင္းလူသုံးမ်ားသည့္ လူမႈကြန္ရက္မီဒီယာကုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ မူဝါဒ ကဲ့သို႔ ၎တိုက္ရိုက္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ျခင္းမရွိသည့္ ျပင္ပဖိအားမ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္လာရသည္။ ၂၀၁၇တြင္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ရိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္မုန္းတီးေရးကာလအတြင္း လူမႈကြန္ရက္အသုံးျပဳ၍ လႈံ႔ေဆာ္သည့္ျဖစ္ စဥ္မ်ားေၾကာင့္ မွတ္ေလာက္သားေလာက္ေအာင္ သင္ခန္းစာရခဲ့သျဖင့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ ကုမၸဏီသည္ စစ္အာ ဏာ သိမ္းမႈေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ဆက္ႏႊယ္သည့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာ အားလုံးႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ စာမ်က္ႏွာအခ်ိဳ႕ကို ဖယ္ရွားပစ္လိုက္သည္။ ယင္းသို႔ဖယ္ရွားခံရျခင္းက တပ္မေတာ္အတြက္ ဝါဒျဖန္႔သတင္း စကားမ်ားထုတ္လႊင့္ရာတြင္ အႀကီးအက်ယ္ အက်ပ္ရိုက္စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ စစ္တပ္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္း လူသုံးသိပ္မမ်ားသည့္ အင္တာနက္ ဝက္ဘ္ဆိုက္ႏွင့္ အျခားနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ၎တို႔ ေျပာလိုသည္ မ်ားကို ထုတ္လႊင့္ခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စစ္သားမ်ားသည္ ၎တို႔အသုံးျပဳ၍ရေသာ လူမႈကြန္ ရက္ မီဒီယာတစ္ခုအျဖစ္ Tik Tok ကို ေတြ႕ရွိသြားဖြယ္ရွိသည္။ ထို႔ေနာက္ Tik Tok တြင္ ျမန္မာစစ္သားမ်ား သည္ ေသနတ္ကိုင္၍ ဆႏၵျပသူမ်ားကိုပစ္သတ္ရန္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနေသာ ႐ုပ္သံဖိုင္မ်ား ဖန္တီးထုတ္လႊင့္ ခဲ့ၾက သည္။ အမွန္တြင္ အဆိုပါ ႐ုပ္သံဖိုင္မ်ားမွာ Tik Tok၏ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ္လည္း Tik Tok ကုမၸဏီ သည္​ ၎တို႔ကို ဖယ္ရွားရန္ အေစာပိုင္းတြင္ ေႏွးေကြးေနခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ Tik Tok သည္ ၎၏မူဝါဒႏွင့္ မကိုက္ညီသည့္ ႐ုပ္သံဖိုင္အခ်ိဳ႕ကို ဖယ္ရွားခဲ့သည္။ သို႔တိုင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ဆက္ႏႊယ္သည့္ အေကာင့္မ်ားကို လုံးဝဖယ္ရွားလိုက္သည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။

အြန္လိုင္းေပၚက ဆန္႔က်င္မႈမ်ားႏွင့္ ၾကဳံေတြ႕ရသည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ တပ္မေတာ္အတြက္ ပထမဆုံး ေတာ့မဟုတ္ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္ခန္႔က ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္(ေအေအအဖြဲ႕)သည္ လူမႈကြန္ရက္ႏွင့္ အျခားဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာမ်ား၏ အင္အားကို ေကာင္းေကာင္းအသုံးခ်၍ တပ္မေတာ္ကို အထိအခိုက္၊ အက်အဆုံးမ်ားေအာင္ ထိေရာက္ေရာက္ ၿခိမ္းေျခာက္၊ တိုက္ခိုက္ နိုင္ခဲ့ဖူးသည္။ ယင္းသို႔ၾကဳံေတြ႕ရၿပီးေနာက္ တပ္မေတာ္သည္ အရပ္သားအစိုးရကို ဖိအားေပးကာ ဝက္ဘ္ဆိုက္အခ်ိဳ႕ ပိတ္ပင္ေစခဲ့ၿပီး ေျမျပင္လုံျခဳံေရး အေျခအေနအေၾကာင္းျပ၍ အင္တာနက္ကို ျဖတ္ေတာက္ခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ ရကၡိဳင့္ တပ္ေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ားကို ဟန္႔တားရာတြင္ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ထိေရာက္မႈရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ကူးသန္းေရာင္းဝယ္လုပ္ငန္းမ်ား ထိခိုက္ခဲ့ၿပီး လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာအကူအညီ ေထာက္ပံ့ေရးကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ႀကီးမားေသာကန္႔ သတ္ ခ်က္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ထိုမၽွမက ယင္းသို႔ပိတ္ပင္ကန္႔သတ္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံလူထု၏ တပ္မေတာ္ အေ ပၚ ဆန္႔က်င္မႈသည္ ပို၍ပင္အားေကာင္းလာသည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ စစ္အာဏာသိမ္းမႈအလြန္တြင္ ကန္႔သတ္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ နည္းလမ္းေဟာင္းမ်ား ျပန္လည္အသုံးျပဳလာသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ မလိုလားအပ္သည့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ားေလၽွာ့ခ်ၿပီး လူမႈစီးပြားအေျခအေနမ်ား မထိခိုက္ေစဘဲ အင္တာနက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ မည့္ အျခားနည္းဗ်ဴဟာမ်ား စစ္တပ္တြင္ မရွိေသးသည္မွာ သိသာထင္ရွားလွသည္။

အတိုက္အခံလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို အြန္လိုင္းေပၚတြင္ဖိႏွိပ္ရန္ အင္တာနက္တစ္ခုလုံး ျဖတ္ေတာက္ျခင္းထက္ ပို၍ အဆင့္ျမင့္သည့္နည္းလမ္းျဖင့္ ေျပာင္းလဲကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလၽွင္လည္း ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ႀကီး မားေသာစိန္ေခၚမႈမ်ား ၾကဳံေတြ႕နိုင္သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္၌ တ႐ုတ္ျပည္က “great firewall”ဟု လူသိ မ်ား ေသာ အင္တာနက္ပိတ္ပင္မႈနည္းပညာမ်ိဳး ျပည္တြင္းတြင္ ဖန္တီးထုတ္လုပ္ရန္မွာ စစ္တပ္တြင္ ဘ႑ာ ေရး  ႏွင့္ လူ႔စြမ္းအား အရင္းအျမစ္မ်ားမရွိေပ။ “great firewall” နည္းပညာအရ တ႐ုတ္အစိုးရက တ႐ုတ္ ၿပည္မွ ျပင္ပကမၻာသို႔ အင္တာနက္ဆက္သြယ္မႈႏွင့္ အသုံးျပဳသူမ်ား ေရးသားဖန္တီးသည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ား ကို အလြန္အမင္း တင္းက်ပ္ထိန္းခ်ဳပ္ ထားသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ျပင္ပကမၻာႏွင့္ အဆက္ျဖတ္ၿပီး ျပည္တြင္း တြင္သာ ကန္႔သတ္အသုံးျပဳနိုင္သည့္ အင္ထရာနက္ (intranet)ဟုေခၚေသာ ျပည္တြင္းကြန္ရက္တစ္ခုကို စစ္တပ္က စတင္ဖန္တီးေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ပထမအဆင့္အျဖစ္ မိုဘိုင္းဖုန္းအင္တာနက္ အသုံးျပဳသူမ်ားသည္ "whitelist" ဟုေခၚေသာ စာရင္းတြင္ ခြင့္ျပဳထားသည့္ အင္တာနက္ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို အသုံးျပဳခြင့္ရရွိ မည္ ၿဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ စစ္တပ္သည္ မရွိမျဖစ္အသုံးလိုသည့္ ဝန္ေဆာင္မႈအမ်ားစု ကလြဲ၍ အ ၿခားမည္သည့္ဝန္ေဆာင္မႈကိုမၽွ အမ်ားျပည္သူအား အသုံးျပဳခြင့္ေပးနိုင္မည္မဟုတ္ဘဲ နိုင္ငံ့စီးပြားေရး အေပၚ ေရွာင္လြဲမရနိုင္ေသာ ႀကီးမားသည့္သက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚေစမည္ျဖစ္သည္။ အာဏာသိမ္း စစ္တပ္သည္ ျပင္ပအဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုခု၏အကူအညီျဖင့္ အင္တာနက္ထိန္းခ်ဳပ္မႈနည္းပညာကို စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ မည္ဆိုပါ ကလည္း ဖိႏွိပ္မႈအတြက္သုံးေသာနည္းပညာကို ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ရန္ လိုအပ္ေသာ ျမန္မာနိုင္ငံသား ပညာရွင္ မ်ား ေခၚယူငွားရမ္းေရးမွာ ျပည္တြင္းကန္႔ကြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ အခက္အခဲတစ္ခု ျဖစ္နိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ နည္း ပညာႏွင့္ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ေသာ အင္တာနက္ အသုံးျပဳသူ မ်ားသည္ ျပည္တြင္းသုံးအင္ထရာနက္ (Intranet)၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကို အသုံးခ်ၿပီး ျပင္ပကမၻာသို႔ အကန္႔အသတ္မရွိ ဆက္သြယ္နိုင္သည့္ နည္းလမ္းမ်ားလည္း တျဖည္းျဖည္း ရွာေဖြေတြ႕ရွိသြားနိုင္သည္။

ဤသို႔ဆိုေသာ္ျငားလည္း နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားသည္ စစ္တပ္က ျပည္တြင္းတြင္ အင္ တာနက္ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ႀကိဳးပမ္းမႈႏွင့္ ဒစ္ဂ်စ္တယ္လြတ္လပ္ခြင့္ကို ဖိႏွိပ္ရန္အားထုတ္မႈမ်ားအား တိုက္ရိုက္ျဖစ္ ေစ၊ သြယ္ဝိုက္ျဖစ္ေစ မကူညီမိေစရန္အထူးဂ႐ုျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ အာဏာသိမ္းမႈ မတိုင္ခင္ကပင္ စစ္တပ္ႏွင့္ အရပ္သားအစိုးရလက္ေအာက္က အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေျခစိုက္လုပ္ငန္း အမ်ားစုပါဝင္ေသာ နိုင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားထံမွ နည္းပညာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရယူ၍ လူမႈကြန္ရက္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္၊ ဆက္သြယ္ေရးသုံးကိရိယာမ်ားကို ကာယကံရွင္ ဆႏၵမပါဘဲ ခ်ိဳးေဖာက္ဝင္ေရာက္ရန္၊ ဖ်က္ၿပီးသားအခ်က္ အလက္မ်ားကို ျပန္လည္ရယူရန္ႏွင့္ ျပည္သူလူထုကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ဖူးသည္။ 

 

ဆိုခဲ့ပါနည္းပညာမ်ားသည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ စစ္တပ္၏ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ေရာက္ရွိသြားၿပီျဖစ္ရာ စစ္ တပ္က ၎ကိုဆန္႔က်င္သည့္ နိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ဖိႏွိပ္ရန္ အသုံးျပဳလာနိုင္သည္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မ်ား စိတ္ႀကိဳက္လုပ္ခြင့္ မရနိုင္ေအာင္ ကာကြယ္သည့္အေနျဖင့္ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားသည္ စစ္တပ္အား လက္ နက္တင္ပို႔ ေရာင္းခ်မႈကို တားျမစ္ကန္႔သတ္သင့္ပါသည္။ ထိုသို႔မဟုတ္ပါကလည္း နိုင္ငံေရးအရ ဆန္႔က်င္ ဘက္ အသံမ်ားကို ဖိႏွိပ္ရန္အသုံးျပဳနိုင္ေသာ "dual-use" ပစၥည္းကိရိယာမ်ား (အေကာင္း၊ အဆိုး ရည္ရြယ္ ခ်က္ႏွစ္ခုလုံးအတြက္ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ စက္ကိရိယာမ်ား)၊ ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား၊ နည္းပညာမ်ား အပါအဝင္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔သည့္ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈပိတ္ပင္မႈကို ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ တားျမစ္ထားသည့္ ပိတ္ပင္မႈမ်ား တိ တိက်က် အာဏာသက္ေရာက္မႈရွိေစရန္ ၾကားခံပြဲစားမ်ားက တစ္ဆင့္ အဆိုပါ နည္းပညာႏွင့္ ကိရိယာမ်ား ေရာင္းခ်မႈမရွိေအာင္လည္း တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းခ်ဳပ္သင့္ပါသည္။

နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားသည္ အင္တာနက္ လြတ္လပ္စြာအသုံးျပဳမႈႏွင့္ အသုံးျပဳသူ မ်ား၏လုံျခဳံေရး ပိုမိုအားေကာင္းေစရန္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ကူညီေပးနိုင္ပါသည္။ လူမႈကြန္ရက္ အသုံးျပဳသူ မ်ားသည္ ၎တို႔ဖန္တီး၊ မၽွေဝသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားေၾကာင့္ပင္ စစ္တပ္၏ ပစ္မွတ္ထားဖမ္းဆီးမႈ ပိုမိုၾကဳံ ေတြ႕လာရသည္။ ယခုလိုအခ်ိန္တြင္ နည္းပညာကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားသည္ လုံျခဳံစြာအြန္လိုင္း အသုံးျပဳရန္ ဗဟုသုတရဖြယ္ အခ်က္အလက္မ်ား၊ အသုံးျပဳပုံ နည္းလမ္းကိရိယာမ်ားကို ျမန္မာျပည္အတြင္း က လူမႈကြန္ရက္အသုံးျပဳသူမ်ား လြယ္လင့္တကူ လက္လွမ္းမီေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ကူညီေပးနိုင္ေပသည္။ ထို႔ျပင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္၏ေစာင့္ၾကည့္ခံရနိုင္ေျချမင့္မားသူမ်ား လုံျခဳံစိတ္ခ်ရေသာ VPNs ကြန္ရက္မ်ား အခမဲ့အသုံးျပဳခြင့္ရရွိေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ေပးသင့္ပါသည္။ မၾကာေသးမီက အျဖစ္အပ်က္ မ်ားႏွင့္ ယခင္အြန္လိုင္းအသုံးျပဳမႈမွတ္တမ္းမ်ားေၾကာင့္ လူမႈကြန္ရက္မ်ားေပၚက တပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္သားမ်ား ၏ အြန္လိုင္းအသုံးျပဳမႈကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ လူမႈကြန္ရက္ကုမၸဏီမ်ားက အစဥ္တစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ေန သင့္သည္။ 

ရန္ကုန္/ဘရပ္ဆဲလ္

၂၀၂၁ခုႏွစ္၊ ေမလ၊ ၁၈ရက္။

Link : Here