ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)
၀င္းမင္း
14 ဇန္နဝါရီ၊ 2021
NLD ပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္ေရွ႕တြင္ ေအာင္ပြဲခံေနသည့္ ေထာက္ခံသူမ်ား။ (၉ ႏိုဝင္ဘာ ၂၀၂၀)
NLD အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုးရအေနနဲ႔႔ ေရြးေကာက္ပဲြႀကီးႀကီးမားမား အႏိုင္ရထားတဲ့အခြင့္ အ လမ္း ကိုအသံုးျပဳၿပီး၊ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ လုပ္သင့္ ၿပီလို႔၊ HRW ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႕ႀကီးက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကိုဖိႏွိပ္တဲ့ဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္၊ဖ်က္သိမ္းဖို႔နဲ႔ လက္ေတြ႔ ခ်ိဳးေဖာက္မူေတြ ဆက္မျဖစ္ေစဖို႔ လုပ္စရာ အမ်ားႀကီးက်န္ေနေသးတယ္လို႔လည္း HRW က ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ အာရွဆိုင္ရာ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမႈး Phil Robertson ကို မေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ဒီအဖြဲ႔အစီရင္ခံစာနဲ႔ဆက္စပ္ၿပိး၊ ကို၀င္းမင္းက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
HRW လို႔အတိုေခါက္ေခၚတဲ့ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ ဒုညႊန္မူး Robertson က အခုႏွစ္ကုန္အစီရင္ခံစာျပင္ဆင္ခဲ့ရမွာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိဳးေဖာက္မူ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆက္ရွိေနတာေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္းေထာက္ျပၿပီး အခုလိုစရွင္းျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓိက ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္တာက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါတီအေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဏာစရလာၿပီးကထဲက လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာေတြအေပၚ လ်စ္လ်ဴရႈလာ ခဲ့ပါတယ္။ အခုၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို ဝင္ဘာကပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ထပ္အႏိုင္ရလိုက္ျပန္ေတာ့ ဒီအတြက္ အသစ္ျပန္စဖို႔အခြင္အလမ္းရွိလာခ်ိန္မွာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြ တကယ္ကိုအေလးေပးၿပီး၊ ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေတြက်င့္သံုးေန သူေတြ၊ ဒီလြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေနသူေတြ၊ လြတ္လပ္စြာစုေဝးေနသူေတြ၊ အင္တာနက္မွာဖြင့္ဟေန သူေတြ ကို အေရး ယူအျပစ္ေပးတာေတြရပ္တန္႔သင့္ပါၿပီ။”
ဒါ့အျပင္ Robertson က ဆက္ၿပီး အခုလႊတ္ေတာ္သစ္မွာ ဒီႀကီးႀကီးမားမား ေရြးေကာက္ခံအခြင့္အလမ္းသစ္ကို စသံုးသင့္ၿပီလို႔ အၾကံျပဳပါတယ္။
“သိသာစြာပဲ လႊတ္ေတာ္အသစ္လဲစေတာ့မွာဆိုေတာ့၊ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ အမ်ားစုလႊတ္ေတာ္ေနရာ ႀကီးႀကီး မားမားရထားတာကို အသံုးျပဳၿပီး၊ အရင္ နဝတ၊ နအဖ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မူကတည္းက ရွိလာတဲ့၊ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးႏွိမ္တဲ့ဥပေဒေတြတခ်ိဳကို ရုပ္သိမ္းဖို႔ အခြင့္အလမ္းသစ္လဲေပၚလာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အရင္ လည္း အခုလို ဥပေဒအေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္၊ ဒီဥပေဒေတြ ျပန္သံုးသပ္ၿပီး၊ ရုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္တာေတြလုပ္ေပးလိုက္ရင္၊ ေရွ.မွာ ဆက္ဖိႏွွိပ္ဖို႔ သံုးစရာ ဥပေဒေတြ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးေလ။”
ဒီေနရာမွာ လက္ရွိဖိႏွိပ္ဖို႔အသံုးမ်ားေနတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒေတြ၊ မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မူ ဥပေဒနဲ႔ အၾကည္အညိဳပ်က္မူဆိုင္ရာဥပေဒေတြကို ျပန္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္တာေတြ အျမန္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူ က ဆက္အၾကံျပဳပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မလုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျပန္က်င္း ပေပးဖို႔လည္း၊ အခုလႊတ္ေတာ္သစ္မွာ ျပင္ဆင္မူေတြလုပ္သင့္တယ္လို႔ ခုလိုရွင္းျပပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကယ့္ကို ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္၊ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေန ရာေဒသေတြမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မၾကာခင္အျမန္ဆံုး ျပန္က်င္းပေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒီေဒသေတြ အမ်ား ၾကီးမွာ လူေတြအမ်ားႀကီး မဲေပးခြင့္ဆံုးသြားတာမို႔ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္မူေတြရွိေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တကယ္ က လူတိုင္းမွာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကတဆင့္ ကိုယ္စားျပဳမယ့္သူနဲ႔ အစိုးရကို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္၊ ကိုယ္တိုင္ လည္းေရြး ခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္၊ သူတို႔အျမင္ေတြကို သူတို႔ေရြးခ်ယ္ထားသူေတြက တဆင့္နဲ႔ ကိုယ္စားမဲခြဲျပသခြင္ေ့တြ ရွိသင့္ပါ တယ္။”
ဒီေနရာမွာ မဲေပးခြင့္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲကပ္ၿပီးမွ ဆံုးရံႈးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုင္းအဝိုင္း အတြက္ လည္း ျပန္စဥ္းစားေပးသင့္တယ္လို႔ Robertson က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အသံုးအႏႈန္းကိုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက လက္မခံထားပါဘူး။
ဒါအျပင္ ၿပီးခဲ့တဲကာလအတြင္း အက်ဥ္းသားလႊတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပသူေတြကို ဖမ္း ဆီး တာေတြ မ်ားလာတာခဲ့တာအတြက္လည္း Robertson က
“ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူအားလံုး သူတို႔အခြင့္အေရးကိုသံုးၿပီး၊ သူတို႔အျမင္ေတြကို ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္း ေဖာ္ထုတ္တာကေန အဖမ္းခံေနရတာေတြအတြက္ စိုးရိမ္မူရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လက္ရွိအေရး ယူခံ ထားရတဲ့ ရခိုင္က တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြလည္းပါပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုတာ
HRW လို႔အတိုေခါက္ေခၚတဲ့ Human Rights Watch လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ ဒုညႊန္မူး Robertson က အခုႏွစ္ကုန္အစီရင္ခံစာျပင္ဆင္ခဲ့ရမွာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိဳးေဖာက္မူ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆက္ရွိေနတာေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္းေထာက္ျပၿပီး အခုလိုစရွင္းျပပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓိက ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္တာက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါတီအေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဏာစရလာၿပီးကထဲက လူ႔အခြင့္အေရးျပႆနာေတြအေပၚ လ်စ္လ်ဴရႈလာ ခဲ့ပါတယ္။ အခုၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏို ဝင္ဘာကပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ထပ္အႏိုင္ရလိုက္ျပန္ေတာ့ ဒီအတြက္ အသစ္ျပန္စဖို႔အခြင္အလမ္းရွိလာခ်ိန္မွာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြ တကယ္ကိုအေလးေပးၿပီး၊ ႏိုင္ငံသားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအခြင့္အေရးေတြက်င့္သံုးေန သူေတြ၊ ဒီလြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေနသူေတြ၊ လြတ္လပ္စြာစုေဝးေနသူေတြ၊ အင္တာနက္မွာဖြင့္ဟေန သူေတြ ကို အေရး ယူအျပစ္ေပးတာေတြရပ္တန္႔သင့္ပါၿပီ။”
ဒါ့အျပင္ Robertson က ဆက္ၿပီး အခုလႊတ္ေတာ္သစ္မွာ ဒီႀကီးႀကီးမားမား ေရြးေကာက္ခံအခြင့္အလမ္းသစ္ကို စသံုးသင့္ၿပီလို႔ အၾကံျပဳပါတယ္။
“သိသာစြာပဲ လႊတ္ေတာ္အသစ္လဲစေတာ့မွာဆိုေတာ့၊ NLD အစိုးရအေနနဲ႔ အမ်ားစုလႊတ္ေတာ္ေနရာ ႀကီးႀကီး မားမားရထားတာကို အသံုးျပဳၿပီး၊ အရင္ နဝတ၊ နအဖ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မူကတည္းက ရွိလာတဲ့၊ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးႏွိမ္တဲ့ဥပေဒေတြတခ်ိဳကို ရုပ္သိမ္းဖို႔ အခြင့္အလမ္းသစ္လဲေပၚလာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အရင္ လည္း အခုလို ဥပေဒအေျပာင္းအလဲေတြအတြက္ အစိုးရကို ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္၊ ဒီဥပေဒေတြ ျပန္သံုးသပ္ၿပီး၊ ရုပ္သိမ္းပယ္ဖ်က္တာေတြလုပ္ေပးလိုက္ရင္၊ ေရွ.မွာ ဆက္ဖိႏွွိပ္ဖို႔ သံုးစရာ ဥပေဒေတြ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးေလ။”
ဒီေနရာမွာ လက္ရွိဖိႏွိပ္ဖို႔အသံုးမ်ားေနတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒေတြ၊ မတရားအသင္း ဆက္သြယ္မူ ဥပေဒနဲ႔ အၾကည္အညိဳပ်က္မူဆိုင္ရာဥပေဒေတြကို ျပန္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ပယ္ဖ်က္တာေတြ အျမန္လုပ္သင့္တယ္လို႔ သူ က ဆက္အၾကံျပဳပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မလုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျပန္က်င္း ပေပးဖို႔လည္း၊ အခုလႊတ္ေတာ္သစ္မွာ ျပင္ဆင္မူေတြလုပ္သင့္တယ္လို႔ ခုလိုရွင္းျပပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ တကယ့္ကို ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္၊ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္တုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေန ရာေဒသေတြမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မၾကာခင္အျမန္ဆံုး ျပန္က်င္းပေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ ဒီေဒသေတြ အမ်ား ၾကီးမွာ လူေတြအမ်ားႀကီး မဲေပးခြင့္ဆံုးသြားတာမို႔ အမ်ားႀကီး စိုးရိမ္မူေတြရွိေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တကယ္ က လူတိုင္းမွာ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကတဆင့္ ကိုယ္စားျပဳမယ့္သူနဲ႔ အစိုးရကို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္၊ ကိုယ္တိုင္ လည္းေရြး ခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္၊ သူတို႔အျမင္ေတြကို သူတို႔ေရြးခ်ယ္ထားသူေတြက တဆင့္နဲ႔ ကိုယ္စားမဲခြဲျပသခြင္ေ့တြ ရွိသင့္ပါ တယ္။”
ဒီေနရာမွာ မဲေပးခြင့္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္၊ ေရြးေကာက္ပြဲကပ္ၿပီးမွ ဆံုးရံႈးခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုင္းအဝိုင္း အတြက္ လည္း ျပန္စဥ္းစားေပးသင့္တယ္လို႔ Robertson က ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အသံုးအႏႈန္းကိုေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက လက္မခံထားပါဘူး။
ဒါအျပင္ ၿပီးခဲ့တဲကာလအတြင္း အက်ဥ္းသားလႊတ္ေျမာက္ေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပသူေတြကို ဖမ္း ဆီး တာေတြ မ်ားလာတာခဲ့တာအတြက္လည္း Robertson က
“ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူအားလံုး သူတို႔အခြင့္အေရးကိုသံုးၿပီး၊ သူတို႔အျမင္ေတြကို ၿငိမ္းၿငိမ္း ခ်မ္းခ်မ္း ေဖာ္ထုတ္တာကေန အဖမ္းခံေနရတာေတြအတြက္ စိုးရိမ္မူရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လက္ရွိအေရး ယူခံ ထားရတဲ့ ရခိုင္က တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြလည္းပါပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုတာ
ေၾကာင့္ အခုအေရးယူခံထားရတဲ့ ဘကသ ေက်ာင္းသားေတြလည္း ပါပါတယ္။”
တခ်ိန္ထဲမွာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမက စစ္ပြဲေတြအတြင္း၊ အပစ္မဲ့အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ ဖမ္းဆီးခံရမူေတြအတြက္လည္း Robertson ကဆက္ၿပီး
“တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ဥပမာ ရခိုင္တပ္နဲ႔ျဖစ္တဲ့စစ္ပြဲေတြမွာ အထိန္းအကြပ္လံုးဝ မရွိ ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာတပ္မေတာ္က ဥပေဒအေပၚမွာလိုမ်ိဳး ျပဳမူေနပါတယ္။ ဒါက လက္ခံေပးလို႔မရပါ ဘူး။ ျမန္မာတပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ဒီေဒသေတြမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ ဒီလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သူေတြကိုလည္း အေရးယူအျပစ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။”
Robertson က ဆက္ၿပီး အခုလို တပ္မေတာ္ဖက္က တာဝန္ယူတာဝန္ခံမူရွိလာဖို႔ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ လက္ရွိႀကီးႀကီးမားမားရလိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အားနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းထိန္းကြပ္ေပးသြားသင့္တယ္လို႔ အၾကံ ၿပဳခဲ့ပါတယ္။
Link : Here
တခ်ိန္ထဲမွာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမက စစ္ပြဲေတြအတြင္း၊ အပစ္မဲ့အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ ဖမ္းဆီးခံရမူေတြအတြက္လည္း Robertson ကဆက္ၿပီး
“တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာ ဥပမာ ရခိုင္တပ္နဲ႔ျဖစ္တဲ့စစ္ပြဲေတြမွာ အထိန္းအကြပ္လံုးဝ မရွိ ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာတပ္မေတာ္က ဥပေဒအေပၚမွာလိုမ်ိဳး ျပဳမူေနပါတယ္။ ဒါက လက္ခံေပးလို႔မရပါ ဘူး။ ျမန္မာတပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ဒီေဒသေတြမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ ဒီလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့သူေတြကိုလည္း အေရးယူအျပစ္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။”
Robertson က ဆက္ၿပီး အခုလို တပ္မေတာ္ဖက္က တာဝန္ယူတာဝန္ခံမူရွိလာဖို႔ အရပ္သားအစိုးရအေနနဲ႔ လက္ရွိႀကီးႀကီးမားမားရလိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အားနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းထိန္းကြပ္ေပးသြားသင့္တယ္လို႔ အၾကံ ၿပဳခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment