ICJ အမႈ တရားမွ်တမႈရဖို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြေမွ်ာ္လင့္

VOA

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)

09 ဒီဇင္ဘာ၊ 2019
မဆုမြန္

ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ား

႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြအေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္တယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွာ ဂန္ဘီ ယာႏိုင္ငံဖက္က စြဲဆိုထားတဲ့အမႈဟာ တရားမွ်တမႈရရွိမယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးလာၾက တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြဘက္က ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကိုယ္စား အမႈရင္ဆိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ အခု ICJ တရားခြင္ရွိရာ the Hague ၿမိဳ႕ကို ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။ ဒီ တရားခြင္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡ သည္ ေတြဘက္က ဘာလို သေဘာထားေနၾကပါသလဲ၊ Reuters သတင္းဌာန ေမးျမန္းထားခ်က္ေတြကို အေျခခံ ၿပီး မဆုမြန္က တင္ျပေပးပါမယ္။



ႏိုင္ငံတကာတရား႐ံုး ICJမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြကို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈတရားစြဲဆိုမႈမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈရဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေကာ့ဇ္ဘဇားအနီး ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္း ေတြ မွာ ခိုလႈံေနထိုင္တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြ အစုအၿပဳံလိုက္ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့အထိ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး OIC အစၥလာ မစ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ကိုယ္စား ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံကေန ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံး ICJ မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏို ဝင္ဘာလက တရားစြဲဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အသုံးကိုေတာင္ လက္ခံမထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ လည္း ၿဖစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အက်ိဳးစီးပြားအ တြက္ ကာ ကြယ္ရန္ဆိုၿပီး တရားသြားရင္ဆိုင္ဖို႔ ICJ ကို ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ ၾကားနာစစ္ေဆးမႈေတြကို မနက္ျဖန္မွာ စတင္မွာပါ။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေကာ့ဇ္ဘဇားအနီး ကုတုပေလာင္႐ိုဟင္ဂ်ာစခန္းထဲက ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ တဦးက
ေတာ့ သူတို႔အေရးအတြက္ တရားစြဲဆိုေပးခဲ့သူေတြကို ေက်းဇူးတင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံး ICJ အထိ တရားစြဲဆိုေပးခဲ့တဲ့သူေတြကို တကယ္ပဲ အေလးအနက္ထား ေက်းဇူး တင္ ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈရခ်င္ပါတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ တရားခြင္ ၿဖစ္ မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အတြက္ တရားမွ်တမႈရဖို႔ အလႅာအရွင္ျမတ္ဆီမွာ ဆုေတာင္း ပါတယ္။”

႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ Abul Fayaz ေျပာသြားတာပါ။ ဒီ သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္စဥ္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ကိုယ္တိုင္မွာလည္း တာဝန္ရွိတယ္လို႔လည္း Abu Fayaz က ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္၂၀၁၇ ဩဂုတ္လ ကုန္တုန္းက ARSA အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕က အစိုးရလုံၿခဳံေရးစခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ေနာက္၊ စစ္တပ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္ရာမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ သိန္းဂဏန္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ခဲ့ၾက ရပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္စဥ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ လူ မ်ိဳး တုန္းသတ္ျဖတ္မႈတားျမစ္ေရးႏိုင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာဖက္က ခ်ိဳးေဖာက္တာဆိုၿပီး ဂန္ ဘီယာႏိုင္ငံက ICJ မွာ တရားစြဲခဲ့တာပါ။

ကုလသမဂၢစုံစမ္းေရးအစီရင္ခံစာေတြမွာလည္း ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈအထိ ရည္မွန္းတဲ့လုပ္ ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ အဓိကတာဝန္ရွိတယ္ဆိုၿပီး တာ ဝန္ရွိတဲ့အမည္စာရင္းကိုပါ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာေတြဟာ ခ်ဲ႕ကား ၿပီး တဖက္သပ္ဆန္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

ခင္ပြန္းျဖစ္သူ အသတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးတဦးကေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနည္းတူ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုပါ အေရးယူေစခ်င္တယ္လို႔ ႐ိုက္တာသတင္းဌာနကို ေျပာပါတယ္။

“ ျမန္မာစစ္တပ္ကို အေရးယူသလိုမ်ိဳး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း တရားခြင္တင္ စစ္ေဆးသင့္ပါ တယ္။ က်မတို႔ေတြကို ဘာေၾကာင့္ သတ္တာလဲ။ အသက္ သုံး ေလးႏွစ္ပဲရွိတဲ့ က်မတို႔အငယ္ဆုံးသား က်မသမီးေလးေတြကို ဘာေၾကာင့္သတ္တာလဲ။ သူတို႔က အျပစ္မရွိတဲ့သူေတြပါ။ က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြ
ကို မုဒိန္းက်င့္တာ၊ ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္တာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ ဒါေတြအားလုံးအတြက္ တရားမွ်တမႈလိုခ်င္ပါတယ္။”

မနက္ျဖန္ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ရက္ေန႔ အဂၤါေန႔မွာေတာ့ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ The Hague က ႏိုင္ငံတကာတရား ႐ုံးမွာေတာ့ ဒီ‌ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ တိုင္ၾကားထားတဲ့ အမႈကို စတင္ၾကားနာစစ္ေဆးမွာ ျဖစ္ၿပီး ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံက ေလွ်ာက္လဲခ်က္ကိုစတင္တင္သြင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ရက္ေန႔မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္ၿပီး ျပန္လည္ေလွ်ာက္လဲမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒီဇင္ဘာ ၁၂ရက္ေန႔ မွာေတာ့ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတို႔ အျပန္အလွန္ ေလွ်ာက္လဲၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။
လင့္၊https://burmese.voanews.com/a/icj-case-rohingya-hope-/5198616.html