ICJ မွာ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ သြားေရာက္ရင္ဆိုင္မယ့္ ကိစၥ အေပၚ အျမင္တခ်ိဳ႕

VOA

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)

အင္ၾကင္းႏုုိင္

21 ႏိုဝင္ဘာ၊ 2019

ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ ၿပီး ခုခံေခ်ပမယ့္ ကိစၥဟာ ႏိုင္ငံအတြက္ အက်ိဴးရွိၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အမႈကို ဘယ္ေလာက္ အေလးထား သလဲဆိုတာ ျပသတာျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဗြီအိုေအ ကို တုန႔္ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ကြၽမ္းက်င္သူေတြဘက္ကေရာ သုံးသပ္ ခ်က္ေတြ ဘယ္လိုရွိေနသလဲဆိုတာ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ သည္ဟိဂ္ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢအျမင့္ဆုံး တရား႐ုံးျဖစ္တဲ့ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွာ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံရဲ႕ တရားစြဲမႈကို ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ သြား
ေရာက္ ၿပီး ခုခံေခ်ပတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ အေလးထားသလဲဆိုတာ ျပသတာျဖစ္  ေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက သူ႔ရဲ႕အျမင္ကို ဗြီအိုေအကို အခုလို ေၿပာပါတယ္။


" က်ေနာ္ ျမင္တာကေတာ့ ဘာလဲ ဆိုလို႔ ရွိရင္ အခု ICJ ကိစၥက ဘာျဖစ္ႏုိင္လဲ ဆိုလို႔ ရွိရင္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္း ၿပည္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ကိစၥ ျဖစ္တာေပါ့။ တိုင္းျပည္နဲ႔ ဆိုင္တယ္ဆိုတာ UN အဖြဲ႔၀င္ အေနနဲ႔ က်ေန္ာတို႔က ဥေပဒ ေၾကာင္း အရ ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို တရား၀င္ ေျဖၾကားဖို႔ အတြက္ က်ေန္ာတို႔မွာ တာ၀န္ရွိတယ္။ ရွိလာတဲ႔ အခါက်ေတာ့ ဒီဟာက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံရဲ႕ Image (ပံုရိပ္) ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ တိုင္း ၿပည္ ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ ဒီဟာနဲ႔ လာၿပီး ဆက္စပ္လာတဲ႔ ကိစၥေတြ ျဖစ္တဲ႔ အခါက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ႔ ကိစၥ ျဖစ္လာတယ္။

တိုင္းျပည္နဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ အေရးႀကီးတဲ႔ အခ်ိန္၊ ကမၻာ့မ်က္ႏွာစာမွာ က်ေနာ္တို႔ ဒီလို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျဖစ္လာတဲ႔ အခါက်ေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ အေလး ထားတယ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အေနနဲ႔ အစိုးရ အေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ အေလးအနက္ထားတယ္ဆိုတဲ႔ ဟာကို ျပသဖို႔ အတြက္ ဒါ အခြင့္အေရးလို႔ က်ေနာ္ အဲလို ျမင္တယ္ေလ။ သူကိုယ္တိုင္ သြားၿပီးေတာ့ ဒီဟာကို ရင္ဆိုင္ၿပီး ေတာ့မွ ရွင္းျပမယ္ဆိုတဲ႔ ကိစၥ၊ သူကိုယ္တိုင္ ၀င္ၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုမယ္ ဆိုတဲ႔ ကိစၥက ဒါ က်ေန္ာတို႔ အတြက္ အဆင့္အျမင့္ဆံုး ႏုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ တေယာက္ ကိုယ္တိုင္က သြားတယ္ ဆိုတာက အင္မတန္မွဘဲ ႏုိင္ငံေတာ္ အတြက္လည္း အားလည္း ရွိတာေပါ့ေနာ္။ "

ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ ထြက္ေျပးရသူေတြ အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ျမန္မာဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ႔ အသံုး အႏႈန္း ကို လက္မခံပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံတြင္းကေန ထြက္ေျပးရသူေတြ ဟုတ္မဟုတ္ စိစစ္ၿပီး ျပန္လည္ လက္ခံမယ္လို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။

နယူးေရာက္အေျခစိုက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ေရး ဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ၫြန္ၾကားေရးမႉး Parampreet Singh ကေတာ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ ICJ တရား႐ုံးရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ေတြကို လိုက္နာရမယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က အသိအ မွတ္ျ ျပဳလိုက္တာလို႔ျမင္ေၾကာင္း ဗြီအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။

" သည္ဟိဂ္ တရား႐ုံးမွာ သူကိုယ္တိုင္ ဘာလို႔ ခုခံေခ်ပ ခ်င္ရသလဲဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ရည္႐ြယ္ခ်က္ကို က်မမွန္း ဆေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာက ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ဦးေဆာင္လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္အရဆိုရင္ ျမန္မာအပါအဝင္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ အား လုံး ဟာ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္ကို လိုက္နာရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို သူက အသိအမွတ္ျပဳ တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳတာ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ဘာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ရသလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို ျပန္ေကာက္ ရ မယ္ဆိုရင္ ဒီအမႈကို သူက ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအေနနဲ႔ ဦးေဆာင္ၿပီး ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ရက္စက္လွတဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ရပ္နဲ႔ ပတ္ သက္ရင္ အားလုံးသိၾကၿပီး ျဖစ္တဲ့အတိုင္း အမ်ားျပည္သူ ေရွ႕မွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကာ ကြယ္ရပ္တည္ ေျပာဆိုထားၿပီသာျဖစ္ပါတယ္။"

ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ သူတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ခုခံေခ်ပ သလိုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ကခ်င္ကြန္ယက္ ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ Gum San NSang က ဗြီအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

" အဲဒီဟာက အရမ္းကို မလုပ္သင့္တဲ႔ဟာေပါ့ေနာ္။ လုပ္တာက ႏုိင္ငံေတာ္ အတြက္ကေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ဒီကိစၥ အခု အာဏာရရွိေနတဲ႔ ပါတီ အတြက္ ျဖစ္မယ္၊ ေနာက္ စစ္တပ္ အတြက္ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ကို အျပစ္က်ဴးလြန္ခဲ႔တဲ႔ စစ္တပ္က ေနၿပီးေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးေတြ အခု ျဖစ္လာတဲ႔ အေျခအေနေတြကို လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈမွာ တကယ့္ကို ပါ၀င္ခဲ႔တဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ အေနနဲ႔ သြားၿပီးမွ သြားေျဖရွင္းတာ ပိုသင့္ေတာ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ဗ်။ "

ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံက ျမန္မာကို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တာဆီးေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈစြဲခ်က္နဲ႔ ICJ တရား႐ုံး မွာ တရားစြဲထားတာကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ ကခ်င္ကြန္ယက္ က ဗုဒၶဟူးေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာက အေရးေပၚ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ေနာက္ထပ္ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္မႈေတြ မျဖစ္ေပၚေစေရး ရပ္တန႔္ေအာင္ ICJ တရား႐ုံးအေနနဲ႔ ယာယီ အမိန႔္ထုတ္ျပန္ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရ ကို တားျမစ္ဖို႔ ဆိုတာကို အခုလာမယ့္ ဒီဇင္ဘာလမွာ အဖြဲ႕ဝင္ (၁၅)ဦးပါတဲ့ ICJ ႏိုင္ငံ တကာတရား ႐ုံးက ၾကားနာမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီဇင္ဘာလ (၁၀)ရက္ေန႔မွာ ဂမ္ဘီယာက အရင္ ေလွ်ာက္လဲရမွာျဖစ္ၿပီး၊ (၁၁) ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာကေလွ်ာက္ လွဲၿပီးေနာက္ (၁၂)ရက္ေန႔မွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံလုံးက ဒုတိယပိုင္းအေနနဲ႔ ဆက္လက္ေလွ်ာက္လွဲရာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားနာပြဲတက္ ေရာက္လိုသူေတြအေနနဲ႔ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔မတိုင္ခင္ ICJ တရား႐ုံးကို စာရင္းေပးၾက ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လင့္၊https://burmese.voanews.com/a/some-comments-on-aung-san-suu-kyi-plan-to-contest-icj/5175011.html