ICC ေရွ႕ေန Fatou Bensouda
ICC ေခၚ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခင္းဆိုင္ရာ တရားရုံး ေရွ႕ေန Fatou Bensouda က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး ICC က စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္က ICC တရားသူႀကီးေတြက သူ႔ကို အ ခြင့္အာဏာေပးအပ္ခဲ့ျပီျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိ္၀င္ဘာလ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေျပာဆိုခဲ့ပါ တယ္။ ေရွ႕ေန Fatou Bensouda က သူ႔ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ဘယ္ ရာဇ၀တ္မႈခင္း ေတြအေပၚမွာ ဘယ္လို စုံစမ္း စစ္ ေဆးမလဲဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အျပည့္အစုံကို ကိုရဲမင္းထြန္းက ဆက္လက္ ေျပာျပမွာပါ။
ICC တရားရုံး ေရွ႕ေန Fatou Bensouda က၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန႔မွာ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အေျခ အေနကို ICC က စတင္ စစ္ေဆးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ICC တရားသူၾကီးေတြဆီက ဥပေဒ အခြင့္အာဏာ ေတာင္း ခံထားခဲ့ဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
တိတိက်က် ေျပာရရင္ေတာ့ Rome Statute ရဲ႕ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႔၀င္ ႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ အတြင္းနဲ႔ စာ ခ်ဳပ္ အဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္တဲ့ ျမန္မာ ႏုိ္င္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ အျဖစ္ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ျပစ္မႈေတြကို ICC က စတင္ စစ္ေဆးႏုိင္ဖို႔ ဥ႔ပေဒ အခြင့္အာဏာ ေတာင္းခံခဲ့ တာပါ။ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ သူေတာင္းဆိုထား တဲ့ အခြင့္အာဏာကို ႏို၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္က ICC တရားသူႀကီးေတြက ခြင့္ျပဳခဲ့တာကို သူက ၾကိဳဆို
ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္ေျမအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ မႈေတြကို ကၽြန္မအေနနဲ႔ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တယ္လို႔ဆိုတဲ့ ICC တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ ထူးျခားတဲ့ ျဖစ္ေပၚ တိုးတက္မႈ တစ္ခုျဖစ္သလို ျမန္မာႏုိ္င္ငံအတြင္းနဲ႔ တျခားေနရာေတြက ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈဒဏ္ကို ခံစားခဲ့ရသူေတြအတြက္ သတင္းေကာင္း တစ္ခုျဖစ္ ပါ တယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ICC အဖြဲ႔၀င္ မဟုတ္ေပမဲ့လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေၾကာင္းနဲ႔ အဖြဲ႔၀င္ နိုင္ငံရဲ႕ ပိုင္နက္ နယ္ေျမေပၚမွာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း ျဖစ္ခဲ့ရင္ တရာရုံးအေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အခြင့္အာဏာကို အသုံးျပဳႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ICC တရားသူၾကီးေတြ ရဲ႕ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း သူက ကိုးကား ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံက ICC အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံ မဟုတ္ေပမဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက အဖြဲ႔၀င္ပါ။ အရပ္သားေတြကို ျမန္မာ- ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကို သံသယရွိဖြယ္ ႏွင္ထုတ္ခဲ့တာရယ္၊ အဲဒီ ႏွင္ထုတ္မႈထဲ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈဒဏ္ ခံစားခဲ့ရသူေတြ နယ္ျခားျဖတ္ေက်ာ္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတာ ေတြ ပါ၀င္တာေၾကာင့္ ျပစ္မႈေျမာက္တယ္ဆိုတဲ့ အ ခ်က္ကို အေျခခံျပီး နယ္ေျမ ႏွစ္ခုအၾကား ဆက္စပ္မႈ ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ထားခဲ့တာပါ။”
ေရွ႕ေန Fatou Bensouda က သူရထားတဲ့ သတင္းအရင္းအျမစ္ေတြအရ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ျပစ္မႈေတြကို ျမန္ မာ အစိုးရရဲ႕ တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ ထဲထဲ၀င္၀င္ က်ဴးလြန္တယ္ဆို တဲ့အခ်က္ကို ေဖာ္ျပေနေၾကာင္း ေထာက္ျပ ေၿပာ ဆိုသလို Arkan Rohingya Salvation Army - ARSA ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ ေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ARSA အဖြဲ႕က ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အၾကမ္းဖက္ လုပ္ရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္ စြဲခ်က္ေတြကိုလည္း ကၽြန္မ သတိျပဳမိပါတယ္။ အဲဒီ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကိုလည္း ကၽြန္မ ဆက္ျပီး ေလ့လာ သုံး သပ္ သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အဲဒီလို က်ဴးလြန္မႈေတြက Rome Statute အရ ရာဇ၀တ္မႈ ေျမာက္သလား ဆိုတာနဲ႔ အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအတြင္း က်ဴးလြန္ခဲ့သလား ဆိုတာေတြကိုလည္း ေလ့လာ သုံးသပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။”
သူ စတင္လုပ္ေဆာင္မယ့္ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈအေၾကာင္းကိုလည္း ICC ေရွ႕ေန Fatou Bensouda က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္မရဲ႕ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈက အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္သြားမွာ ျဖစ္သလို လြတ္လပ္ျပီး ဘက္မလိုက္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျဖစ္ေျမာက္ေရး အတြက္လည္း အေလးထား ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ နစ္နာခဲ့ရသူေတြ အ တြက္ တရားမွ်တမႈကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစုံစမ္း စစ္ေဆးမႈက အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြ၊ အရပ္ဖက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ တျခား လက္တြဲလုပ္ေဆာင္မယ့္ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ ေတြအေပၚ အား ကိုး အားထား ျပဳသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ICC (ေခၚ) ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခင္းဆိုင္ရာ တရားရုံးလက္ေအာက္က တရားလို အက်ိဳးေဆာင္ ေရွ႕ေန ရုံးဟာ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံက တစ္ႏိုင္ငံကို က်ဴး
ေက်ာ္ မႈေတြ အေပၚ စုံစမ္းစစ္ေဆးပါတယ္။ ၂၀၀၃ ႏွစ္က စျပီး ICC ရဲ႕ အခြင့္အာဏာေအာက္မွာ အဲဒီ ရုံး ဟာ ယူဂန္ဒါ၊ ကြန္ဂို သမၼတႏိုင္ငံ၊ ဆူဒန္က ဒါေဖာ ေဒသ၊ ဗဟို အာဖရိကႏုိင္ငံ၊ ကင္ညာ၊ လစ္ဗ်ား၊ ကုဒ္ဒီ ဗြား၊ မာလီ၊ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ၊ ဘူရြန္ဒီနဲ႔ အခုအခါ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံအတြင္းက ရာဇ၀တ္မႈဆိုင္ရာ ကိစ ၥေတြမွာ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိပါတယ္။
No comments:
Post a Comment