ေက်ာ္လြင္ဦး
2019-11-14
စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ စက္႐ုံစုရပ္ကြက္မွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လကျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဗလီတစ္လုံးကိုေတြ႕ရစဥ္
ဓါတ္ပုံ - မင္းသိန္းေအာင္/ RFA
ဓါတ္ပုံ - မင္းသိန္းေအာင္/ RFA
၂၀၁၂ အဓိက႐ုဏ္းေနာက္ပိုင္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးစာသင္ေက်ာင္းေတြနဲ႔ ဗလီေတြ ဖ်က္ဆီးခံရတာေတြ၊ ပိတ္သိမ္းခံရတဲ့ အေရအတြက္ ၉၀၀ ဝန္းက်င္ ရရွိတယ္ထားတယ္လို႔ အပိတ္ခံ ဗလီ ေတြ ျပန္ဖြင့္ေရးႀကိဳးပမ္းေနတဲ့အဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
တစ္နိုင္ငံလုံးမွာ အပိတ္ခံထားရတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာေရးဝတ္ျပဳ ဗလီေတြ၊ ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္း ေတြကို ပိတ္သိမ္းဖ်က္ဆီးခံ ဗလီေတြျပန္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရရွိေရးေကာ္မတီက စာရင္းျပဳစုေနၿပီးေတာ့၊ အခ်က္ အလက္တိက်တဲ့ ဗလီအလုံး ၆၀ ေက်ာ္ကို ျပန္ဖြင့္ခြင့္ေပးဖို႔ နိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးဝင္းျမင့္နဲ႔ တပ္မေတာ္ ကာ ကြယ္ေရးစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ထံကို ေပးပို႔ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
လက္ရွိမွာရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၂ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ဖ်က္ဆီးပိတ္သိမ္းခံရတဲ့ ဗလီနဲ႔ဘာသာေရး စာသင္ ေက်ာင္း ၉၀၀ စာရင္း ရရွိထားတယ္လို႔ ပိတ္သိမ္းဖ်က္ဆီးခံျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရရွိေရး ေကာ္မတီ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေမာင္ေမာင္ျမင့္ က ေျပာပါတယ္။
“ရခိုင္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စာရင္းရထားတာ ၉၀၀ ရွိတယ္ဗ်၊ ဗလီေက်ာင္းက ၂၀၀ ေက်ာ္၊ အာရဗီစာသင္တဲ့ အထက္တန္းေက်ာင္းက ၂၀၀ ေက်ာ္၊ ရပ္ကြက္ေတြမွာ ကေလးေတြကို အေျခခံသင္ေပးတဲ့ေက်ာင္းက ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိတယ္၊ အဲဒါေတြက ဖ်က္ဆီးပိတ္သိမ္းခံရတာေတြ”
အစၥလာမ္ဘာသာသာဝင္ေတြေနထိုင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ၿမိဳ႕နယ္ ၁၃ ခုကို အေျခခံျပဳစုထားတာျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ဗလီနဲ႔ ဘာသာေရး စာသင္ေက်ာင္းေတြဟာ ၂၀၁၂ နဲ႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ၾကားထဲမွာ ဖ်က္ဆီးခံရတာျဖစ္ ေၾကာင္း၊ စစ္ေတြ၊ ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွာ အမ်ားဆုံးျဖစ္တယ္လို႔ ေကာ္မတီ အဖြဲ႕ဝင္ ဦး ေမာင္ေမာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
NLD က ခန႔္အပ္ထားတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ စည္ပင္သာယာေရး ဝန္ႀကီး ဦးဝင္း ၿမင့္ကို ေမးျမန္းတဲ့အခါ ပိတ္သိမ္းခံဗလီနဲ႔ ဖ်က္ဆီးခံစာရင္းကို သူ႔အေနနဲ႔ လက္ထဲမွာ စာရင္းဇယားမရွိ တာ ေၾကာင့္ မသိရွိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“ဗလီစာရင္းေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ေတာ့ မသိဘူး၊ အဲဒါအစိုးရအဖြဲ႕ ေမးၾကည့္မွသိမယ္၊ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ က်ေနာ္ ေျဖလို႔မရေသးဘူး”
၂၀၁၇ တပ္မေတာ္ရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းက အထူးသျဖင့္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ သုံးၿမိဳ႕နယ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ခုနစ္သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရ ပါ တယ္။ ကုလသမဂၢက တပ္မေတာ္ စစ္ဆင္ေရးကို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေျမာက္ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားၿပီး ေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး ICJ မွာ ျမန္မာကို Genocide က်ဴးလြန္မႈအတြက္ တရားစြဲဆိုမႈကို စတင္ လိုက္ ခံ လိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရကေတာ့ ICJ တရားစြဲတင္မႈကို လက္မခံနိုင္ေၾကာင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ တုံ႔ျပန္ေျပာဆိုထားပါ တယ္။
က်န္တဲ့ စစ္ေတြ၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ မင္းျပား၊ ေျမာက္ဦးနဲ႔ ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ေနထိုင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သိန္းနီး ပါးေလာက္ဟာလည္း ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနရတယ္လို႔ အစၥလာမ္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ ေတြက ေျပာပါတယ္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုင္းအဝိုင္း ေခါင္းေဆာင္ ဦးေက်ာ္လွေအာင္က ၂၀၁၂ ပဋိပကၡတုန္း က ဗလီ အလုံးေရ ၄၀ နဲ႔ ၅၀ ၾကား ဖ်က္ဆီးခံရတယ္လို႔ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပပါတယ္။
“ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြ မီးရွို႔လိုက္ပါတယ္၊ ဗလီေတြက ဖ်က္ဆီးလိုက္ပါတယ္၊ အဲလိုပဲ လုံးဝဖ်က္ဆီး လိုက္ တာေတြရွိတယ္၊ ဘူဒိုဇာနဲ႔ ဖ်က္ဆီးလိုက္တာေတြရွိတယ္၊ စစ္ေတြမွာ၊ စစ္ေတြမွာက ဗလီ ၄၀၊ ၅၀ ေလာက္ ဖ်က္ဆီးခံလိုက္တယ္၊ အထက္တန္းေက်ာင္းက သုံးေက်ာင္းေလာက္ ဖ်က္ဆီးလိုက္တယ္ မီးရွို႔ လိုက္တယ္”
ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ မြတ္စလင္ေတြကို ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ရခိုင္နဲ႔ မြတ္စလင္ အသိုင္းအဝိုင္းၾကား ပဋိပကၡ ဆက္လက္မျဖစ္ပြားေရး အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္မွာ ေျပာင္းေရႊ႕ေနရာ ခ်ထားခဲ့ပါတယ္။
သံဆူးႀကိဳးေတြနဲ႔ ကာရံထားတဲ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕ျပင္က ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ မြတ္စလင္ေတြဟာ ခြင့္ ၿပဳခ်က္မရွိဘဲ အျပင္ကိုသြားလာခြင့္မရွိေၾကာင္း၊ ဗလီအေဆာက္အအုံ သီးသန႔္မရွိဘဲ တဲထိုးတဲ့ေနရာမွာ အာ ႐ုံျပဳၿပီး ဆုေတာင္းရေၾကာင္းနဲ႔ ကေလးေတြကို ဘာသာေရး စာေပသင္ၾကားေပးတာရွိတယ္လို႔ ဦးေက်ာ္ လွ ေအာင္က စခန္းရဲ့အေျခအေနေတြကို ရွင္းျပပါတယ္။
ေပးပို႔ထားတဲ့ ဗလီ အလုံး ၆၀ စာရင္းအျပင္၊ ေနာက္ထပ္ အတည္ျပဳလို႔ရထားတဲ့ ဗလီအလုံး ၇၀ စာရင္းကို လည္း နိုဝင္ဘာေနာက္ဆုံးအပတ္ေလာက္မွာ ေပးပို႔သြားဖို႔ရွိတယ္လို႔ ေကာ္မတီအဖြဲ႕ဝင္က ေျပာပါတယ္။
ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သာသနာေရးဝန္ႀကီးဌာန သာသနာေရးဦးစီးဌာနရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ဆန္းဝင္းက ဗလီစာရင္းနဲ႔ ပိတ္သိမ္းခံဗလီကိစၥေတြကို မသိဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္ မသိရေသးဘူးဗ်၊ က်ေနာ္ အစည္းအေဝးေရာက္ေနလို႔ေလ၊ ႐ုံးပိတ္ထားတယ္ေလ၊ ဒီေန႔႐ုံးဖြင့္
ေတာ့ အစည္းအေဝးသြားၿပီး ခုမွျပန္ေနတာ”
အမ်ိဳးသားေရးတတ္ႂကြလႈပ္ရွားတဲ့ တပ္မေတာ္ ေထာက္ခံသူ အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအမ်ိဳးေရး ကြန္ရက္အဖြဲ႕ ဝင္၊ ကိုေနာင္ေတာ္ေလးက ဗလီေတြျပန္ဖြင့္လွစ္ေရး လႈပ္ရွားတာကို ကန႔္ကြက္စရာမရွိေၾကာင္း ေျပာပါ တယ္။
“အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီ ဆိုတာကတည္းက အၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးခ်င္တဲ့ဆႏၵပဲရွိတယ္၊ အၾကမ္း ဖက္မႈကို မလိုလားတာပဲရွိတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလိုမ်ိဳး သူတို႔ဘက္ကလည္း အခြင့္ေရးရခိုက္ သူတို႔လိုလား ခ်က္ေတြကို ေတာင္းဆိုမွာပဲ”
အစိုးရေခတ္အဆက္ဆက္မွာ ပိတ္ထားခဲ့တဲ့ ဗလီေတြကို အခုလို ျပန္ဖြင့္ခြင့္ေပးဖို႔ေတာင္းဆိုတာကို အစိုးရ ဘက္က ျပန္ဖြင့္ဖို႔လိုက္ေလ်ာမယ္လို႔ မယုံေသးဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္ေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ကိုသက္ေဆြဝင္းက ေဝဖန္ပါတယ္။
“ဒါႀကီးက စပိတ္ကတည္းကိုက မတရားသူမ်ားဘာသာကို ဝိုင္းပိတ္ခဲ့တာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မလုပ္ ေကာင္း တာကို လုပ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္၊ ဒါကိုျပန္ဖြင့္ခြင့္ေပးဖို႔ ေတာင္းတဲ့ကိစၥကလည္း ေတာင္းပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့ ကိစၥကို ေတာင္းတာျဖစ္တယ္၊ ဖြင့္ေပးဖို႔လည္း တာဝန္ရွိတယ္၊ သို႔ေသာ္ တာဝန္ရွိသူေတြမွာ တကယ္ေရာ စိတ္ေစတနာ ရွိရဲ့လားဆိုတဲ့ ေမးခြန္း က်ေနာ့္မွာ အႀကီးႀကီးရွိတယ္၊ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ အခုထိမယုံရဲေသးဘူး ေပါ့၊ ျပန္ဖြင့္ခြင့္ေပး မယ္ဆိုတာကို မယုံရဲေသးပါဘူး”
ကမၻာမွာ အဆိုးဝါးဆုံး ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈနိုင္ငံ ၁၆ နိုင္ငံထဲမွာ ျမန္မာနိုင္ငံ ပါဝင္တယ္လို႔ USCIRF နိုင္ငံတကာဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေစာင့္ၾကည့္ေရး အေမရိကန္ေကာ္မရွင္ရဲ့ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ေမ လ ထုတ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
No comments:
Post a Comment