VOA
ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)
ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ႀကီးေလးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ေနတယ္ ဆုိတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တရပ္ ခ်မွတ္ေရး ကုလသမဂၢမွာ အဆုိျပဳလုိက္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ခုိင္လုံတဲ့ စုံစမ္းမႈေတြက ရရွိထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ အစီရင္ခံစာေတြအရ ရခုိင္၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံအ၀န္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အႀကီးအ က်ယ္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေပၚ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္းလည္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ပူးတဲြအဆုိျပဳခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။
မေန႔တုန္းက ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီမွာ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ထဲမွာေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ တျခားလူနည္းစုေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္ အ ေရး ရရွိေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရရွိေရး တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လူ႔ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ၿပီး၊ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ အေရးယူဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းခဲ့ ပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံတခုခ်င္းအလုိက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ကုိ လက္မ ခံ နိုင္ေၾကာင္း ကန္႔ကြက္ခဲ့တာပါ။
ရခုိင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ႐ႈတ္ေထြးတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မူ ၾကမ္း ထဲမွာ လဲြမွားၿပီး ပုံေဖာ္ထားတယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လထဲ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ လုံၿခံဳေရးကင္းစခန္းေတြကုိ စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ARSA ႐ုိဟင္ဂ်ာအစြန္းေရာက္ အုပ္စု ကုိ လုိက္လံရွင္းလင္းရာမွာ ျမန္မာလုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆုိးဆုိးရြားရြား က်ဳးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းက စြပ္စဲြထားၿပီး၊ က်ဳးလြန္သူေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ ထုတ္ဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းေနၾကတာပါ။
မေန႔တုန္းကပဲ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံး (ICC) ကလည္း သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စတင္စုံစမ္းဖုိ႔ ခြင့္ျပဳလုိက္ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ တရား၀င္ အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက စြပ္စဲြေနသေလာက္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မက်ဳးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားသလုိ၊ က်ဳးလြန္ခဲ့တာေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ အေရးယူတာေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားၾကပါတယ္။
15 ႏိုဝင္ဘာ၊ 2019
ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ႀကီးေလးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဳးလြန္ေနတယ္ ဆုိတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္နဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တရပ္ ခ်မွတ္ေရး ကုလသမဂၢမွာ အဆုိျပဳလုိက္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ခုိင္လုံတဲ့ စုံစမ္းမႈေတြက ရရွိထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ အစီရင္ခံစာေတြအရ ရခုိင္၊ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံအ၀န္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အႀကီးအ က်ယ္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေပၚ ႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္းလည္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကုိ ပူးတဲြအဆုိျပဳခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။
မေန႔တုန္းက ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံရဲ႕ တတိယေကာ္မတီမွာ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ထဲမွာေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြနဲ႔ တျခားလူနည္းစုေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္ အ ေရး ရရွိေအာင္ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔နဲ႔ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရရွိေရး တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လူ႔ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ၿပီး၊ တာ၀န္ရွိသူေတြကုိ အေရးယူဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းခဲ့ ပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံတခုခ်င္းအလုိက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ကုိ လက္မ ခံ နိုင္ေၾကာင္း ကန္႔ကြက္ခဲ့တာပါ။
ရခုိင္ျပည္နယ္ အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း ႐ႈတ္ေထြးတဲ့ အေျခအေနေတြကုိ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ မူ ၾကမ္း ထဲမွာ လဲြမွားၿပီး ပုံေဖာ္ထားတယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္လထဲ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းမွာရွိတဲ့ လုံၿခံဳေရးကင္းစခန္းေတြကုိ စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့တဲ့ ARSA ႐ုိဟင္ဂ်ာအစြန္းေရာက္ အုပ္စု ကုိ လုိက္လံရွင္းလင္းရာမွာ ျမန္မာလုံၿခံဳေရး တပ္ဖဲြ႔ေတြက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆုိးဆုိးရြားရြား က်ဳးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀န္းက စြပ္စဲြထားၿပီး၊ က်ဳးလြန္သူေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ ထုတ္ဖုိ႔လည္း တုိက္တြန္းေနၾကတာပါ။
မေန႔တုန္းကပဲ ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ခုံ႐ုံး (ICC) ကလည္း သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စတင္စုံစမ္းဖုိ႔ ခြင့္ျပဳလုိက္ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ တရား၀င္ အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက စြပ္စဲြေနသေလာက္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ မက်ဳးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားသလုိ၊ က်ဳးလြန္ခဲ့တာေတြကုိ စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္ အေရးယူတာေတြ ရွိခဲ့ေၾကာင္း ေျပာဆုိထားၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment