VOA
ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန
ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန
Radhika Coomaraswamy
ျမန္မာႏို္င္ငံ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ အထူးသျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္က ႐ုိဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္က လိင္ပုိင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း၊ ကုလသမဂၢ အ ခ်က္ အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ FFM က ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ(၂၂) ရက္ေန႔က နယူးေယာက္ၿမဳိ႕ ကုလသဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ပြဲမွာ FFM အဖြဲ႔ဝင္ Coomaraswamy က အဲဒီလို ေျပာၾကားလို္က္တာပါ။
အျပည့္အစုံကိုေတာ့ ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပပါမယ္။
ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ အျပစ္ေပးတာ၊ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္း ဖက္ေစာ္ကားတာနဲ႔ က်ားမ မခြဲျခားပဲ က်ဴးလြန္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈ အားလုံးကို ရပ္တန္႔ဖုိ႔လိုၿပီလို႔ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ FFM ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ အစမွာေတာင္းဆို လိုက္ တာပါ။
ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ ရက္စက္တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ ဆက္လက္အသုံးျပဳေန ဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ၂၀၁၇ ရခုိင္ျပည္နယ္က နယ္ေျမရွင္း လင္းေရး ျဖစ္စဥ္အတြင္း စစ္တပ္ရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ျပင္းထန္လြန္းၿပီး ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကို မ်ဳိးျဖဳတ္လိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့တယ္ဆိုတာ ျပသေနရာေရာက္ေၾကာင္း FFM အစီရင္ခံစာမွာ စြပ္စြဲ ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ရာ ဆုိးဝါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အဓိကက်ဴး လြန္ခဲ့တာက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႔ဝင္ Ms. Radhika Coomaraswamy က ၾကာသပေတးေန႔ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ အစီရင္ခံစာ ရွင္းလင္း ပြဲမွာ ေျပာပါတယ္။
“ က်မတို႔ အခုေထာက္ျပေနတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာ ၿဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒီျဖစ္ရပ္အတြက္ အဓိက တာဝန္ရွိတာကေတာ့ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ေတြဟာ အရပ္သားအစိုးရ ဒါမွမဟုတ္ အရပ္သား အဖြဲ႔အ စည္းေတြ က က်ဴးလြန္တာမ်ဳိးမဟုတ္ပဲ ျမန္မာစစ္တပ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ စစ္တပ္ဟာ ဝမ္းနည္းစိတ္ ပ်က္ဖြယ္ရာ နည္းဗ်ဴဟာေတြ သုံးခဲ့ၿပီး ေဒသခံျပည္သူလူထုကို ၿခိမ္းေျခာက္ အျပစ္ေပး တာ လုပ္ဖို႔ လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြကို ခြင့္ျပဳခဲ့တာကို က်မတုိ႔ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ”
ဒါ့အျပင္ ကခ်င္၊ ရွမ္းနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ေတြက လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ လူမ်ဳိးတုံး ဖယ္ရွားမႈ က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တယ္လုိ႔ေတာင္ ေျပာႏိုင္ေၾကာင္း Coomaraswamy က ေထာက္ျပပါတယ္။
“ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ေနရာမွာ အသုံးျပဳတဲ့ လက္နက္တခုက လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈဟာ ကခ်င္၊ ရွမ္းနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေဒသတခ်ဳိ႕မွာ ျဖစ္ပြားေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်မတုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေထာက္ျပ တာက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ရက္စက္တဲ့အၾကမ္းဖက္မႈ အတုိင္းအတာဟာ ႀကီးမားလြန္းတဲ့အတြက္ လူမ်ဳိး တုံး ဖယ္ရွားမႈအျဖစ္ က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တယ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပခဲ့တဲ့ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအျပင္ ေနာက္ထပ္ အလားတူ အခ်က္လက္ အသစ္ေတြကိုလည္း ေဖၚျပထားပါတယ္။ က်မတို႔ အစီရင္ခံစာအတြက္ ေလ့လာတဲ့အထဲမွာ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကၽြန္ျပဳမႈ၊ ေနာက္တခါ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူေတြသိပ္မသိၾကတဲ့ အမ်ဳိးသားေတြ နဲ႔ ေယာက္်ားေလးေတြ လိင္ဆက္ဆံ ခံရတဲ့ကိစၥ၊ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အုပ္စုေတြ က်ဴးလြန္တဲ့ လိင္ ပိုင္း ဆုိင္ရာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ၊ အၾကမ္းဖက္မႈ ေတြကိုလည္း ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လိင္အၾကမ္း ဖက္ခံ ရမႈ ျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြနဲ႔အတူ လိင္အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ က်ားမခြဲျခား ဆက္ဆံခံရမႈ ဆက္စပ္ေနပုံ ေတြ ကိုပါ က်မတို႔ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ”
မႏွစ္တုန္းက စာမ်က္ႏွာ ၄၀၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့ FFM အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ႐ုိဟင္ဂ်ာအမ်ားစုနဲ႔ ကခ်င္၊ ရွမ္းေဒ သ က အၾကမ္းဖက္ခံရသူ (၈၀၀)ေက်ာ္ကို ေမးျမန္း ျပဳစုခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို လက္ခံျခင္း မရွိသလို၊ FFM အဖြဲ႔ကိုလည္း ျမန္မာျပည္တြင္း ဝင္ေရာက္ေလ့ လာခြင့္ ပိတ္ထားတာပါ။
တဖက္မွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဌာန္းက်င့္သုံးေနတဲ ဥပေဒတခ်ဳိ႕ဟာ အၾကမ္းဖက္မႈကို ပုိအားေပးသလို ျဖစ္ေနေၾကာင္းလည္း FFM အဖြဲ႔ဝင္ Coomaraswamy က ေျပာပါတယ္။ သူတုိ႔ ေလ့လာခ်က္အရ ၿငိမ္းခ်မ္း ေန တဲ့ ကာလေတြမွာေတာင္ ျမန္မာ့လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမွာ က်င့္သုံးေနတဲ့ ဥပေဒေတြဟာ စစ္ျဖစ္တဲ့ ေဒသေ တြ က အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပုိဆိုးေအာင္ အားေပးရာေရာက္တယ္လို႔လည္း ေထာက္ျပ ပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈဟာ အသားအေရာင္ ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ အေျခအေန မ်ဳိးေတာင္ ျဖစ္ေနေၾကာင္းလည္း ေျပာပါတယ္။
FFM အဖြဲ႔က တုိင္းရင္းသားေဒသက လိင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေလ့လာရာမွာ အရင္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ တုန္းက မူေဘာင္ခ်မွတ္ထားတာကို ဆက္လက္ ကိုင္စြဲထားၿပီး၊ ေနာက္ဆုံး ေလ့လာခ်က္အရ အေျခေနေတြ ပိုမုိနက္ရႈိင္းတာကို တင္ျပဖုိ႔ႀကဳိးစားထားေၾကာင္း ဒါေၾကာင့္ အခုအစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိး ေပ်ာက္ ကြယ္ေအာင္ စစ္တပ္က လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို စြပ္စြဲထားေၾကာင္း Coomaraswamy က ေျပာပါတယ္။ FFM အဖြဲ႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ေလ့လာ ေတြ႔ရွိခ်က္ အျပီးသတ္အစီရင္ခံစာကို ေရွ႕လ စက္တင္ဘာ က်ရင္ ကုလလူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ တင္သြင္းမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ FFM အဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဖိအားေပးဖို႔ ခ်ိန္ကိုက္ထုတ္ျပန္ ျခင္းမ်ဳိးသာျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာအစိုးရက ျပႆနာေတြေျပလည္ေအာင္ ႀကဳိးပမ္းလုပ္ေဆာက္ခ်က္ေတြကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစ မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒုိစြမ္းက တံု႔ျပန္ ေျပာဆို လုိက္ပါ တယ္။
“ဒီလိုနည္းနဲ႔က က်ေနာ္တို႔ အေျဖမရႏိုင္ဘူးေပါ့ဗ်ာ။ အေျဖဆိုတာကေတာ့ ေကာင္းေအာင္ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ နတာေတြ က်ေနာ္တို႔ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ ဒီလိုကိစၥေတြ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မတရားလုပ္ေနတာေတြ မရွိေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ။ ရွိတဲ့လူေတြကို လည္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ မႈရွိေအာင္ ဘယ္ လိုလုပ္မလဲဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ ေကာင္းမြန္တဲ့ ႀကိဳးစားမႈလုပ္ငန္း ေတြအစီအစဥ္ေတြကေတာ့ ဒီလိုပံုစံနဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ ေကာင္းက်ိဳးေတာ့ရမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဖိအားေပးတဲ့ဟာ ကေတာ့ အဓိက ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဖိအားေပးတာ အဓိကပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခုဆိုရင္ ျပန္လည္လက္ခံေရးကိစၥ က် ေနာ္ တို႔ အခုလုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ခ်ိန္ကိုက္ၿပီးေတာ့ ဒါေတြလုပ္တယ္။”
ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ FFM စတင္ဖြဲ႔စည္း ခဲ့စဥ္ကတည္းက လက္မခံသလို၊ အဲဒီအဖြဲ႔ဟာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထက္ ပိုၿပီး ေက်ာ္လြန္လုပ္ေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာေၾကာင့္ ျမန္မာဘက္က အသိအမွတ္ မျပဳ ေၾကာင္း၊ ရခုိင္ျပႆနာေျပလည္ေရးမွာ လြတ္လပ္တဲ့ ရခုိင္စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔ထားသလို အျခားနည္း လမ္းေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒုိစြမ္းက ေျပာသြားပါတယ္။
လင့္၊https://burmese.voanews.com/a/myanmar-military-sexual-violance-un-ffm-/5053784.html?fbclid=IwAR2Z6bEraGNmukKb5ERzgCE-N-GiihIXs3joffszOYmJqWQP6OPnAE7AJBQ
No comments:
Post a Comment