လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရွိ မြတ္စလင္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ေတြ႕ရစဥ္
ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ RFA လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ဌာနခ်ဳပ္ကုိ HRW လူအခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson အဂၤါေန႔က လာေရာက္လည္ ပတ္ ခဲ့ပါတယ္။သူ႔ကုိေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခဲ့တဲ့ ဦးခင္ေမာင္စုိးက တင္ျပထားပါတယ္။
■ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson ဖီလ္ေရာဘတ္ဆန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံေရာက္ ရုိဟင္ဂ်ာေတြ ျပန္လာေရးအတြက္ ျမန္မာ အစုိးရ အေနနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ျခင္း မရွိဘူးလုိ႔ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ ဝါရွင္တန္ဒီစီရွိ RFA ဌာနခ်ဳပ္ကုိ အဂၤါေန႔ မေန႔က လာေရာက္စဥ္မွာ သူက အခုလုိ ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
“အစုိးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က ရုိဟင္ဂ်ာေတြျပန္လာေစခ်င္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ လုံျခဳံေရးအတြက္ လုိအပ္သလုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အာမခံခ်က္လည္း မရွိ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္က သူတုိ႔ ထား ေပးမယ့္ စခန္းမွာပဲေနရမယ္၊ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္လည္း မေပးဖူးဆုိေတာ့ လက္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းကေန ေနာက္ထပ္ အလားတူစခန္းတခုကုိ ေရြ႕ေျပာင္းသလုိပဲျဖစ္ေနမွာေပါ့။ သူတုိ႔ ကုိ အရင္က လူမဆန္ရက္စက္စြာ ျပဳက်င့္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ ရဲေတြရွိတဲ့ အသုိင္းအဝန္းရွိရာေဒသကုိပဲ ျပန္သြား ရမွာျဖစ္ေနတယ္။ သူတုိ႔အတြက္ လုံျခဳံမွဳမရွိဖူးဆုိရင္ ျပန္ၾကမွာ မဟုတ္ပါဖူး” လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္း ခေမာင္းဆိပ္ေက်းရြာမွာ ဟိႏၵဴလူမ်ဳိး ၁ဝဝ ေက်ာ္ကုိ အၾကမ္းဖက္မြတ္စလင္ေတြက သတ္ျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကုိ AI ႏုိင္ငံတကာလြတ္ျငိမ္း ခ်မ္း သာခြင့္ အဖြဲ႔နဲ႔ တျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေဖၚထုတ္ေျပာဆုိခဲ့ၾကေပမယ့္ HRW ကေတာ့ တစုံတရာ ေဖၚျပခဲ့ ၿခင္း မရွိတာ ဘာေၾကာင့္လဲလုိ႔ သူ႔ကုိ က်ေနာ္ေမးခဲ့ပါတယ္။
“အဲဒီေဒသကုိ သြားေရာက္ၾကည့္ရွဳဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းခံတာကုိ ျမန္မာအစုိးရက ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ တဆင့္စကားနဲ႔ ၾကားရတာေတြ၊ အစုိးရေျပာစကားေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး သတင္းတစ္ခု ကုိ ထုတ္ျပန္မွာ မဟုတ္ဖူး” လုိ႔ ေျပာပါတယ္
ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡကုိ ေရွာင္လြဲဖုိ႔ ႀကိဳးစားေန တယ္လုိ႔လည္း ဖီလ္ေရာဘတ္ဆန္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီျပႆနာကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိင္တြယ္ေနပုံက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ျပသနာရိွေနဆဲျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒါကုိ က်မတုိ႔ ေျဖရွင္းေနဆဲပါ။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တျခား ေဒသေတြမွာ အခု လာျပီးျမဳပ္ႏွံၾက ပါ လုိ႔ ကမာၻကုိ ေျပာေနသလုိပဲ။ လက္ရွိ ရခုိင္ျပည္နယ္ျပသနာမွာ တဖက္ဖက္ကုိ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရပ္လုိက္ မယ္ဆုိ ရင္ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ရမယ့္ မဲ အေရအတြက္ကုိ ထိခုိက္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ သူ သတိ ထားမိတယ္လုိ႔ Phil Robertson ဖီလ္ ေရာဘတ္ဆန္ က ေျပာပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ စိတ္မေကာင္း စရာက သူ႔ကုိ ရခုိင္ပဋိပကၡမွာ ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းေပးမလားဆုိျပီး လူတုိင္းက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။ ဒါေပ မယ့္ သူက အဲဒီလုိ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့ပါတယ္။”
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်န္ပီယံ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ သူ႔ အာဏာတည္ျမဲဖုိ႔ ဘာမဆုိလုပ္ တဲ့ သူ ျဖစ္ေနပါၿပီ” လုိ႔ ဖီလ္ေရာဘတ္ဆန္ က ေျပာပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ ဆႏၵသေဘာထား လြတ္ လပ္စြာထုတ္ေဖၚခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့
“NLD အစုိးရအာဏာရလာခ်ိန္ကစၿပီး အခုအခ်ိန္အထိ ဆက္သြယ္ေရးပုဒ္မ ၆၆ ဃ နဲ႔ တရားစြဲတဲ့အမႈ ၁၄ဝ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ ဆႏၵသေဘာထား လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကုိ ျငင္းပယ္တာျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာလူမႈ အသုိင္းအဝန္း တစ္ခုလုံးကုိ ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးလုိ ပ်ံ႕ႏံွ႔ေနပါၿပီ။ အဲဒါကုိ အစုိးရက အားေပးေနတယ္” လုိ႔ ေျပာ ပါတယ္။
ေရွ႕ေနဦးကုိနီ လုပ္ၾကံခံရမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ တရားရုံးရဲ႕ စီရင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ လုံေလာက္ျခင္းမရွိဖူးလုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
“ဒီကိစၥကုိ က်ေနာ္တုိ႔ အထူးစုိးရိမ္ပါတယ္။ လူသတ္မႈဳကုိ အဓိကႀကဳိးကုိင္တဲ့ တပ္မေတာ္အရာရွိေဟာင္းက ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ အဲဒီလူဟာ လက္ရွိတပ္မေတာ္ထိပ္ပိုင္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အင္မတန္ ႀကီးမားတဲ့ အဆက္အသြယ္ေတြ ရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ မသိမျမင္ရေသးတာေတြ ဒီအမႈေနာက္ကြယ္မွာ အ မ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္တယ္”
ဒါ့အျပင္ ဒီလူသတ္မႈမွာ အေရးႀကီးတဲ့ တရားခံတစ္ေယာက္ကုိ စြဲခ်က္ျပင္ဆင္ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အျပစ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအမႈမွာ တရားဥပေဒနဲ႔အညီ ထုိက္တန္တဲ့ျပစ္ဒဏ္ စီရင္ခဲ့ၿပီလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ မယူဆပါဘူး။ လြတ္ ေၿမာက္ေနတဲ့ အဓိကႀကိဳးကုိင္သူရဲ႕ေနာက္ကြယ္က အဆက္အသြယ္ေတြကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ HRW ရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Phil Robertson ဖီလ္ေရာဘတ္ဆန္က RFA ကုိ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/hrw-phil-robertson-02202019204023.html?fbclid=IwAR2ju0psmaSqGUuKzIbbaZxmB88w-rYLNNNWsJsVt454lPXs_gu9D283aCQ
No comments:
Post a Comment