BBC
၁၇ နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၃
၆ နိုင်ငံထဲမှာ ယူကေ၊ ကနေဒါ၊ ဒိန်းမတ်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ နယ်သာလန်နိုင်ငံတို့ပါဝင်ပြီး ဒီ့မတိုင်ခင်မှာ မော်လဒိုက်နိုင်ငံ က ကြားဝင်မယ်လို့ ပထမဆုံးကြေညာထားတာရှိပါတယ်။
အခု ၆ နိုင်ငံကလည်း အစောပိုင်းက တစ်နိုင်ငံချင်းအလိုက်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ထုတ်ပြောမှု တွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့ ၆ နိုင်ငံပေါင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လိုက်တာကို တရားဝင်ထုတ် ပြောလိုက် တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီအတွက် နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ သည်ဟိတ်မြို့က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (International Court of Justice – ICJ )မှာ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက် က တင်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီလို နိုင်ငံပေါင်း (၆) နိုင်ငံက ICJ ကို စုပေါင်းတင်သွင်းတဲ့ ပထမဦးဆုံး ပူးတွဲကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ ကြေညာချက် တစ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒီ ၆ နိုင်ငံကနေ တာဝန်ခံမူဆိုင်ရာနိုင်ငံတကာလိုက်နာရမယ့်မူတွေကို ယုံကြည်ကိုင်စွဲကြောင်း ပြော ထားပြီး အငြင်းပွားမှုတွေကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရာမှာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်ဖြစ်တဲ့ ICJ ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးကြီးတာကိုထပ်မံအသိအမှတ်ပြုတယ်လို့ပြောထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာအရေးလှုပ်ရှားသူတွေကတော့ အစောပိုင်းကတည်းကနေ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ သ ဘောတူညီချက်မှာ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၅၀ ကျော်လုံး ကြားဝင်ဆောင် ရွက် ပေး ဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေရှိနေခဲ့တာပါ။
လက်ရှိမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ICJ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာဘက်က တရားစွဲခွင့် မရှိ ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဆက်ဆံရေးဝန်ကြီး ဦးကိုကို လှိုင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ အိုင်စီဂျေမှာသွားရောက်ကန့်ကွက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
အခု ၆ နိုင်ငံကလည်း အစောပိုင်းက တစ်နိုင်ငံချင်းအလိုက်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ထုတ်ပြောမှု တွေ ရှိခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့ ၆ နိုင်ငံပေါင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လိုက်တာကို တရားဝင်ထုတ် ပြောလိုက် တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီအတွက် နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ သည်ဟိတ်မြို့က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး (International Court of Justice – ICJ )မှာ နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက် က တင်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီလို နိုင်ငံပေါင်း (၆) နိုင်ငံက ICJ ကို စုပေါင်းတင်သွင်းတဲ့ ပထမဦးဆုံး ပူးတွဲကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ ကြေညာချက် တစ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဒီ ၆ နိုင်ငံကနေ တာဝန်ခံမူဆိုင်ရာနိုင်ငံတကာလိုက်နာရမယ့်မူတွေကို ယုံကြည်ကိုင်စွဲကြောင်း ပြော ထားပြီး အငြင်းပွားမှုတွေကို ငြိမ်းချမ်းစွာဖြေရှင်းရာမှာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်ဖြစ်တဲ့ ICJ ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကလည်း အရေးကြီးတာကိုထပ်မံအသိအမှတ်ပြုတယ်လို့ပြောထားပါတယ်။
ရိုဟင်ဂျာအရေးလှုပ်ရှားသူတွေကတော့ အစောပိုင်းကတည်းကနေ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ သ ဘောတူညီချက်မှာ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၁၅၀ ကျော်လုံး ကြားဝင်ဆောင် ရွက် ပေး ဖို့ တောင်းဆိုမှုတွေရှိနေခဲ့တာပါ။
လက်ရှိမှာ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ICJ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာဘက်က တရားစွဲခွင့် မရှိ ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဆက်ဆံရေးဝန်ကြီး ဦးကိုကို လှိုင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ အိုင်စီဂျေမှာသွားရောက်ကန့်ကွက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။
- မြန်မာကို ICJ မှာ တရားစွဲထားတဲ့ ဂမ်ဘီယာ ရှေ့နေအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်နဲ့ မေးမြန်းခန်း
- မြန်မာအပေါ် ICJ ရဲ့ လာမယ့် တရားစီရင်ရေး နဲ့ ပတ်သက်လို့ သိသင့်တဲ့အချက်တွေ
'' ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ကြိုဆိုတယ်။ အခု ၆ နိုင်ငံလုံးက ကြားဝင်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်ဆိုတာကို တရားဝင်ကြေညာလိုက်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအမှုမှာတရားစွဲထားတာက ဂမ်ဘီယာတစ်နိုင်ငံ တည်း မ ဟုတ်တော့ဘူး၊ ၇ နိုင်ငံဖြစ်သွားပြီဆိုတဲ့သဘောပါပဲ'' လို့ ရိုဟင်ဂျာအရေးဆောင်ရွက်သူ ရိုနေဆန်း လွင် က ပြောပါတယ်။
ပူးပေါင်းလာတဲ့အထဲ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်တဲ့ ယူကေနဲ့ပြင်သစ် အပြင် ကနေဒါ၊ဒိန်းမတ်၊နယ်သာလန်နဲ့ ဂျာမဏီလိုအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေပါဝင်လို့အရင်ထက်ပိုပြီးအင် အားတောင့်တင်းလာတယ်ဆိုတဲ့ ယူဆချက်တွေလည်းရှိနေပါတယ်။
စစ်ကောင်စီကန့်ကွက်ထားတဲ့အချက်တွေထဲ ဥပဒေကြောင်းအရ ဒီအမှုကို ICJ က စီရင်ပိုင်ခွင့်မရှိတာ၊ ဒါမှမဟုတ် လက်ခံကြားနာမှု မပြုနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အချက်တွေအပါအဝင် အချက်လေးချက်ပါဝင်တာဖြစ် ပါတယ်။
ဒီအမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ICJ မှာ လာမယ့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လနဲ့ ဒီဇင်ဘာလတွေမှာ မြန်မာနဲ့ဂမ်ဘီယာက နိုင်ငံအလိုက် ထပ်မံလျှောက်လဲချက်ပေးဖို့ရှိနေပါတယ်။
Link : Here
No comments:
Post a Comment