လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ
ရဲေခါင္ျမင့္ေမာင္ (ဝါရွင္တန္ ဒီစီ)
2021-08-26
ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္က အြန္လိုင္းကေန ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ ေလး ႏွစ္ေျမာက္ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားကို ကမၻာအရပ္ရပ္က ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားသူေတြ တက္ေရာက္ စကားေျပာခဲ့ၾကၿပီး၊ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလ အထူးသံတမန္ေဟာင္း မစၥ ယန္ဟီးလီနဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံက လူငယ္ လႈပ္ရွားသူေတြ၊ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြကလည္း တက္ေရာက္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြအတြက္ ဝမ္းနည္းစကား ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
"ျမန္မာနိုင္ငံမွာ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ႐ုတ္တရက္ ေပၚေပါက္လာတာ မဟုတ္ ဘဲ၊ အဲဒီမတိုင္ခင္က ေရွ႕ေျပးလကၡဏာျပတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈေတြ၊ တိုက္ခိုက္မႈေတြ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့တာကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေျဖ ရွင္းခဲ့သင့္ေပမယ့္ ဒီလို မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီတိုက္ခိုက္မႈေတြကို လူ႔အသိုက္အဝန္း ႏွစ္ခုအၾကား ျဖစ္ပြားတဲ့ တိုက္ ခိုက္မႈ Communal violence လို႔ ပုံေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္အထိ ကာလ အ တြင္း ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလ အထူးသံတမန္အေနနဲ႔ တာဝန္ထမ္းေဆာင္စဥ္ အခ်ိန္အတြင္း ေလ့လာေတြ႕ ရွိခ်က္အရ ဒါက မမွန္ပါဘူး"
မစၥယန္ဟီးလီက သူမ ကုလ အထူးသံတမန္အျဖစ္ တာဝန္မစတင္ခင္ လပိုင္းအလိုမွာ ဒူခ်ီယာတန္းရြာ သတ္ ၿဖတ္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ဒါကို စုံစမ္းစစ္ေဆးတာ မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ အလုံးအ ရင္း နဲ႔ ေလွစီးၿပီး ထြက္ေျပးဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ အက်ပ္အတည္းျဖစ္လာခဲ့ရာမွာ အာဆီယံ နိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြ စီးလာတဲ့ ေလွေတြကို ပင္လယ္ထဲ ျပန္တြန္းလႊတ္တာ မလုပ္ေတာ့ဘဲ၊ ဒီကိစၥကို ထိထိေရာက္ ေရာက္ ကိုင္တြယ္ဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ဒီရိုဟင္ဂ်ာ အက်ပ္အတည္းဟာ ျမန္မာနိုင္ငံ နယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္ လြန္ၿပီး အာဆီယံ ေဒသတစ္ခုလုံးကို သက္ေရာက္လာနိုင္တဲ့အျပင္ ကမၻာ့အက်ပ္အတည္း တစ္ခုျဖစ္လာမယ္ လို႔ မွန္းဆခဲ့တဲ့အတိုင္း ျဖစ္လာခဲ့တယ္လို႔ သူမက ဆိုပါတယ္။
"လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ မတိုင္ခင္ ႏွစ္ပတ္ေလာက္က ရခိုင္ ၿပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ တပ္မ တစ္ခုလုံးကို ခ်ထားလိုက္တာအတြက္ တစ္ ကမၻာလုံး က ဒီကိစၥကို အာ႐ုံစိုက္ေပးၾကဖို႔ ကၽြန္မကိုယ္တိုင္ သတင္းေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ၿပီး သတိေပးခဲ့ ပါတယ္။ တ ကယ္ဆို ဒီလိုလုပ္ဖို႔ မလိုပါဘူး။ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျပည္နယ္မွာ ညမထြက္ရအမိန႔္ ကာဖ်ဴး ထုတ္ျပန္ ထားၿပီး၊ ၿခံစည္းရိုးေတြ အားလုံးကို ခ်ိဳးဖ်က္ထားတာေတြကို ကၽြန္မ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ လူေန အိမ္ ေတြ ထဲမွာ လည္း လက္နက္အျဖစ္ သုံးလို႔ရမယ့္ မီးဖိုေခ်ာင္သုံး ဓါးပါမက်န္ေအာင္ သိမ္ယူထား ပါတယ္။ ဒီလို မလိုအပ္ ဘဲ တပ္မတစ္ခုလုံးခ်ထားတဲ့ လုပ္ရပ္ကို ကမၻာႀကီးက အာ႐ုံစိုက္ေပးခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီ ၾသဂုတ္ လ ၂၅ ရက္ အ ၿဖစ္ဆိုးေတြကို ေရွာင္လြဲနိုင္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္"
အရပ္သား အစိုးရဟာ အဲဒီအခ်ိန္က ျဖစ္ရပ္ေတြကို ရိုဟင္ဂ်ာ ေသာင္းက်န္းသူတပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈကို လက္တုံ႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးအျဖစ္နဲ႔သာ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပခဲ့ၾကၿပီး၊ ရိုဟင္ဂ်ာ အရပ္သားေတြရဲ့ ေသေၾကပ်က္စီးမႈေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုျခင္း မရွိခဲ့သလို၊ ထိေရာက္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလည္း မရွိ ခဲ့ေၾကာင္း၊ အစိုးရက ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ေကာ္မရွင္ဆိုတာဟာလည္း ဟန္ျပသာျဖစ္တယ္လို႔ မစၥ ယန္ဟီးလီက ေျပာသြားပါတယ္။
လက္ရွိ အခ်ိန္မွာလည္း အာဏာသိမ္း စစ္ေကာင္စီဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ကိုဗစ္ ၁၉ ကာကြယ္ ေဆး သုံးေသာင္းခ်ထားေပးရာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လုံးဝ ထိုးႏွံေပးျခင္း မရွိတာကို ေထာက္ျပၿပီး၊ စစ္တပ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖိႏွိပ္မႈေတြ ဆက္လုပ္ေနၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ ကိုဗစ္ ၁၉ ကပ္ေရာဂါကို လက္နက္အျဖစ္ အသုံး ၿပဳဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္လို႔လည္း မစၥ ယန္ဟီးလီက ေျပာသြားပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ တြမ္ အင္ဒ႐ူးကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြကို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့သလို ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အာဏာသိမ္းထားတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ေခါင္း ေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ လုပ္ရပ္ေတြအတြက္ အေရးယူခံရျခင္း မရွိတဲ့အတြက္ ဆက္လက္က်ဴးလြန္ဖို႔ အေ ၾကာင္းျပခ်က္ျဖစ္ေနတာကို ေထာက္ျပေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာအေရး သုေတသီ ဦးေနစန္းလြင္ကလည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အာဏာသိမ္းမႈအၿပီးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေ ပၚ ကိုယ္ခ်င္းစာ နားလည္မႈေတြ တိုးပြားလာတဲ့အေျခအေနေတြကို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ ျမန္မာ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္နဲ႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ မသဌၨာရႊန္းလဲ့ရည္၊ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ေခါင္း ေဆာင္ မခင္ဥမၼာ၊ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုနန္းလင္း၊ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားသူ ဦးထြန္းခင္၊ မေဝေဝႏု စတို႔ကလည္း တက္ေရာက္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္ခံရမႈ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အထိမ္းအမွတ္ အ တြက္ စကားေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။
Link : Here
No comments:
Post a Comment