ဧရာဝတီ
7 June 2021
အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားအသင္း (ASEAN) အထူးသံတမန္ႏွစ္ဦးႏွင့္ စစ္ေကာင္စီအႀကီးအကဲ မင္းေအာင္ လွိုင္တို႔ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီး တ႐ုတ္နိုင္ငံ ခ်ဳံခ်င့္ၿမိဳ႕တြင္ ASEAN-တ႐ုတ္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးေနစဥ္ ေဒသတြင္းသံတမန္ေရးအားထုတ္မႈကို အယုံအၾကည္ မရွိေၾကာင္း ျမန္မာစစ္ အာဏာသိမ္းမႈ ဆန္႔က်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။
ASEAN သည္ ျမန္မာနိုင္ငံအက်ပ္အတည္းမွ ထြက္ေပါက္ရွာရန္ အဓိကက်သည့္ နိုင္ငံတကာ သံတမန္ေရး အားထုတ္မႈကို ဦးေဆာင္ေနသည္။ တ႐ုတ္နိုင္ငံကလည္း ASEAN ၏ သံတမန္ေရး ႀကိဳးပမ္းခ်က္ကို ေထာက္ ခံေၾကာင္းေျပာသည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အစိုးရကို စစ္တပ္ကေဖေဖၚဝါရီ လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးေနာက္ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနသည္။
“ASEAN ရဲ့အားထုတ္မႈကို က်ေနာ္တို႔အယုံအၾကည္မရွိဘူး” ဟု စင္ၿပိဳင္ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအစိုးရ (NUG) ဒုတိယ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးမိုးေဇာ္ဦးေျပာသည္။ NUG သည္ နိုင္ငံေတာ္သစၥာေဖါက္ျဖစ္ေၾကာင္းစစ္ေကာင္ စီက ေၾကညာထားၿပီး NUG အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကိုလည္း အၾကမ္းဖက္သမားအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။
“သူတို႔မွာ အယုံအၾကည္ရွိေအာင္ ခိုင္မာတဲ့ အစီအစဥ္ရွိမယ္ မထင္ဘူး” ဟု ASEAN ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေသာ ၾကာေန႔ အင္တာနက္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ဦးမိုးေဇာ္ဦးက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသတင္း စာရွင္းလင္းပြဲက်င္းပစဥ္ စစ္ေကာင္စီက ျမန္မာနိုင္ငံတဝန္း အင္တာနက္မ်ား ျဖတ္ေတာက္လိုက္သည္။
စစ္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္ မင္းေအာင္လွိုင္သည္ ေသာၾကာေန႔တြင္ ASEAN အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ လင္ေဂ်ာ့ဟြိဳင္ ႏွင့္ ASEAN ဥကၠဌ ဘ႐ူနိုင္းနိုင္ငံ၏ ဒုတိယေျမာက္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အာရီဝန္ ယူစြတ္ တို႔ႏွင့္ေတြ႕ဆုံခဲ့ သည္။
ထိုသို႔ေတြ႕ဆုံရာတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ ျပႆနာမ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ န္ိုင္ငံတည္ၿငိမ္ေသာအခါ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးႏွင့္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈျဖစ္ေစသည့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမသမာမႈမ်ားကို ေဆြးေႏြးသည္ဟု စစ္တပ္ပိုင္ မီဒီယာမ်ားက ေဖၚျပသည္။
သို႔ေသာ္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလုံးကို လႊတ္ေပးရန္ ASEAN အထူးသံတမန္မ်ားက စစ္ေကာင္စီကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ေဖေဖၚဝါရီလ စစ္အာဏာသိမ္းမႈအၿပီးျဖစ္ေပၚေနေသာ ဖရိုဖရဲအေျခအေနမ်ား အဆုံးသတ္ ေရး ေဒသတြင္း ဘုံသေဘာတူညီခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖၚေရးကို ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း ASEAN က ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
၎တို႔သည္ “အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ကေလးမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံျခားသားမ်ားအပါအဝင္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလုံး ကို လႊတ္ေပးရန္” ေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္းလည္း ထိုေၾကညာခ်က္က ဆိုသည္။ ထိုေတာင္းဆိုမႈသည္ ဘုံသေဘာ တူညီခ်က္တြင္ ပါဝင္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ASEAN အဖြဲ႕ဝင္အမ်ားအျပားက ေထာက္ခံေသာ ေတာင္းဆို ခ်က္ ၿဖစ္သည္။
အထူးသံတမန္မ်ား၏ ခရီးစဥ္မွာ ဧၿပီလေႏွာင္းပိုင္းက ASEAN ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဂ်ကာတာတြင္ေတြ႕ဆုံစဥ္ သေဘာတူညီခဲ့သည့္ အခ်က္ ၅ ခ်က္ပါ ဘုံသေဘာတူညီခ်က္၏ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္သည္။ ထိုအစည္းအေဝး ကို မင္းေအာင္လွိုင္လည္းတက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ASEAN အဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ေအာင္ျမင္ေသာ အစည္းအေဝးအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ျမန္မာစစ္ေကာင္စီသည္ ဧၿပီလက သေဘာတူခဲ့သည့္ အခ်က္ ၅ ခ်က္ကို ဂ႐ုစိုက္သည့္ လကၡဏာ မျပသေလာက္ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္မႈအဆုံးသတ္ေရး၊ နိုင္ငံေရးအရေ တြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ ေဒသတြင္း အထူးသံတမန္ တဦးခန္႔အပ္ေရးတို႔ပါဝင္သည္။
ထိုသို႔ ASEAN အေနျဖင့္ ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းကို ေျဖရွင္းေနခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ အေနာက္ ေတာင္ ပိုင္းရွိ ခ်ဳံခ်င့္ၿမိဳ႕တြင္ ASEAN-တ႐ုတ္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးမ်ား ေဆြးေႏြးပြဲကို ဆက္တိုက္ဆိုသလို ျပဳ လုပ္သည္။ စစ္ေကာင္စီ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဝဏၰေမာင္လြင္ကိုလည္း ထိုအစည္းအေဝး တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္သည္။
ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနေသာ နိုင္ငံ
အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ နိုင္ငံတဝွမ္း သပိတ္ေမွာက္မႈမ်ား၊ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖစ္ေပၚေနၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံ သည္ ဖရိုဖရဲအေျခအေနေရာက္ကာ စီးပြားေရး ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီး စစ္တပ္၊ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ အသစ္ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည့္ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင္ လူေပါင္းေသာင္းခ်ီေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ ေၿပးေနရသည္။
စစ္ေကာင္စီတပ္မ်ားက လူအနည္းဆုံး ၈၄၉ ဦးကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ၄၅၀၀ ေက်ာ္ကို ဖမ္းထားေၾကာင္း တက္ ၾကြလႈပ္ရွားသည့္အဖြဲ႕တခုကေျပာသည္။ စစ္ေကာင္စီက ထိုကိန္းဂဏန္းကို ျငင္းသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အထိ အာဏာသိမ္းထားေသာ စစ္တပ္က ႏွစ္ႏွစ္အတြင္း ဒီမိုကေရ စီစနစ္သို႔ ျပန္သြားမည္ဟု ကတိေပးထားသည္။
သို႔ေသာ္ အေရးအႀကီးဆုံးအမႈမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လိုက္ပါေဆာင္ ရြက္ေပးမည့္သူ မရွိဘဲ ကိုယ္တိုင္ေလၽွာက္လွဲမည္ဟု ေဖၚျပထားေသာေၾကာင့္ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏ ေရွ႕ေနက ေသာၾကာေန႔တြင္ ေျပာသည္။ ထိုသို႔ အေရးပါေသာအမႈမ်ားအနက္တခုတြင္ ၾသစေၾတး လ် စီးပြားေရးအႀကံေပး ေရွာင္တာနဲလ္လည္း ပါဝင္ေနသည္။
“သူတို႔မွာ ဥပေဒေၾကာင္းအရ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေပးမယ့္သူ မရွိမွာနဲ႔ ပြင္းလင္းျမင္သာမႈ မရွိမွာကို က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္တယ္” ဟု ဦးခင္ေမာင္ေဇာ္က Reuters သို႔ ေျပာသည္။
ဒီမိုကေရစီလိုလားေသာ အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အာဏာရပါတီေထာက္ခံသူမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္း ထားသည့္ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအစိုးရ (NUG) က ၎တို႔သည္ ပဋိပကၡမ်ားကို အဆုံးသတ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒသစ္ေရးဆြဲမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဦးစြာႏွိမ္ နင္းရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေသာၾကာေန႔တြင္ေျပာသည္။
ျပည္သူ႔ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကို တနိုင္ငံလုံးတြင္ ဖြဲ႕စည္းထားေၾကာင္းႏွင့္ လက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္ နက္ ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း NUG ဒုတိယကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီ ေဒၚခင္မမမ်ိဳးေျပာ သည္။
“ NUG အစိုးရဟာ အခ်ိန္တခ်ိန္ကို ေရာက္ရင္ စစ္ပြဲတခု စတင္မယ္။ အခ်ိန္က်လာတဲ့အခါ စစ္ေကာင္စီကို ေခ်မႈန္းဖို႔ အတူတူတိုက္မယ္” ဟုလည္း သူေျပာသည္။
“လတ္တေလာ ေခါင္းေဆာင္ဘယ္သူလဲဆိုတာ အေရးမႀကီးဘူး။ ဘုံရန္သူ အၾကမ္းဖက္စစ္ေကာင္စီကို ေခ် မႈန္းဖို႔က အေရးႀကီးတယ္” ဟုလည္း သူေျပာသည္။
စစ္အာဏာသိမ္းမႈကို လက္မခံဘဲ ရရာလက္နက္ျဖင့္ ျပန္လည္ ခုခံေနသည့္ မင္းတပ္ေဒသကို စစ္ေကာင္စီ လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားက ဇြန္လ ၆ ရက္က စတင္ကာ ေျမျပင္ထိုးစစ္အျပင္ ေလေၾကာင္းက တိုက္ေလ ယာဥ္ပါ အသုံးျပဳ၍ ဖိတိုက္လာေၾကာင္း ေဒသကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕ မ်ားထံမွ သိရသည္။
ဇြန္လ ၅ ရက္ေန႔က စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေလွဆြဲေက်းရြာျဖစ္စဥ္တြင္လည္း စစ္ေကာင္စီ လက္နက္ကိုင္တပ္ မ်ား၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံ ၄ ဦး က်ည္ဆန္ထိမွန္၍ ေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ကိုးကား။ ။ Aljazeera, Reuters
You may also like these stories:
- အက်ဥ္းသား လႊတ္ရန္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လိုက္နာရန္ ျမန္မာကို အာဆီယံ တိုက္တြန္း
- တူမီးျဖင့္ ခုခံသည့္ မင္းတပ္ကို စစ္ေကာင္စီတပ္က ေလယာဥ္ပါ သုံး၍ ဖိတိုက္ေန
- က်ဳံေပ်ာ္ၿမိဳ႕နယ္ ေလွဆြဲရြာ ျဖစ္စဥ္ ေသဆုံးသူ အရပ္သား ၄ ဦးအထိ ရွိလာ
- အေလာင္း မေကာက္နိုင္ေတာ့သည္အထိ စစ္တပ္ အေျခအေနဆိုး
Link : Here
No comments:
Post a Comment