လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား2020-10-13
ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာ ၃ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ဘုရားေပါင္းရြာနဲ႔ ေတာင္ေပါက္ရြာ ႏွစ္ရြာကို မီးရွို႔ၿပီး အရပ္သားေတြကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တာဟာ တပ္မေတာ္ရဲ့ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ နိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႕ AI က စြပ္စြဲလိုက္ၿပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္မႈတရား႐ုံး ICC က အေရး ယူနိုင္ေရး ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကို ေတာင္းဆိုလိုက္တာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ၊ ၿဂိဳဟ္တုက ရရွိတဲ့ ဓာတ္ ပုံ ေတြကို ကိုးကားၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတယ္ဆိုတဲ့ အဲဒီေၾကညာခ်က္မွာ တပ္မေတာ္ဟာ အရပ္သားေတြရဲ့ ဒုက ၡဆင္းရဲေတြကို လုံးဝဥပကၡာျပဳထားတယ္လို႔ AI ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္ AA ၾကား ပဋိပကၡေတြ ပိုမိုက်ယ္ျပန႔္လာေနၿပီး အရပ္သား
ေတြ ပိုမိုထိခိုက္နစ္နာေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခု AIအဖြဲ႕ရဲ့ တိုက္တြန္းမႈဟာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ဘယ္ေလာက္ရွိမလဲဆိုတာ မေျပာနိုင္ေပမယ့္ တပ္မေ တာ္ အေနနဲ႔ နိုင္ငံ့ပုံရိပ္၊ တပ္မေတာ္ရဲ့ပုံရိပ္ မထိခိုက္ေအာင္ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ လုပ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳး သားပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။
“အရင္တုန္းကလည္း အဲလိုတိုက္တြန္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ OIC တို႔ကအစ လက္ ေတြ႕ လည္း တရားစြဲဆိုေနတာရွိတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဒါက အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိခ်င္မွရွိမယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္မွာ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အဲလိုကိစၥမ်ိဳး ေနာက္ထပ္ျဖစ္လာတယ္၊ သက္ေသအေထာက္ အ ထား ေတြနဲ ႔လည္း တစ္ဖက္က တင္ျပနိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တစ္နည္းနည္းနဲ႔ တကမၻာလုံးက ရႈတ္ခ်မႈေတြ ရွိလာလိမ့္မယ္။ ICC တို႔ ICJတို႔ ကလည္း ဒါေတြကို အေထာက္အထားယူၿပီး ဥပေဒေဘာင္ထဲက ေျဖရွင္းဖို႔ သူတို႔ႀကိဳး စားၾက ပါ လိမ့္မယ္။ အဓိကကေတာ့ ကိုယ့္နိုင္ငံပုံရိပ္၊ တပ္မေတာ္ရဲ့ပုံရိပ္၊ အစိုးရရဲ့ပုံရိပ္ မထိခိုက္ ေအာင္ေတာ့ ဆင္ ဆင္ျခင္ျခင္ ကိုယ့္ဘက္ကလည္း လုပ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္တယ္”
အရပ္သားေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ဆက္ဆံတဲ့အခါ ညႇဥ္းဆဲသတ္ျဖတ္တာေတြ၊ အၾကမ္းဖက္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲတာ၊ လက္လြန္ေျခလြန္ျဖစ္တာေတြအျပင္ အိမ္ေတြကို မီးရွို႔တာေတြကို တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ လုပ္ေစခ်င္ေၾကာင္းနဲ႔ အဲလိုမဟုတ္ရင္ အရင္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြကိစၥထက္ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးက ICC ကိုေရာက္ဖို႔ တြန္းအားျဖစ္သြားနိုင္တယ္လို႔လည္း ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ICJ တရား႐ုံးမွာ ရင္ဆိုင္ေနရသလို ရိုဟင္ဂ်ာ တစ္သန္းနီးပါး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္ေျပးေအာင္ လုပ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ICC တရား႐ုံး မွာ ရင္ဆိုင္ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥနဲ႔ ICJ တို႔ ICC တို႔မွာ ရင္ဆိုင္ေနတဲ့ အမႈေတြအျပင္ တပ္မေတာ္က အရပ္သားေတြကို ပစ္မွတ္ထား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို ဆက္လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္အမႈေတြတိုးလာၿပီး အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အေပၚ ပိတ္ဆို႔အေရးယူတာေတြ ျဖစ္လာနိုင္သလို ေနာက္ဆုံးအဆင့္ က်ဴးလြန္သူေတြကို ဖမ္းဆီး အေရးယူတာေတြအထိ ျဖစ္လာနိုင္တယ္လို႔ Fortify Rights အဖြဲ႕က ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက ေျပာပါ တယ္။
“စစ္တပ္က အခုလက္ရွိမွာ အရပ္သား ေဒသခံျပည္သူေတြကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လုပ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ စစ္ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ေပၚမွာ က်ဴးလြန္တဲ့ ဒီလို ရာဇ ဝတ္ မႈေတြပဲ ထပ္ထပ္တိုးလာၿပီး အမႈေတြ တိုးလာဖို႔ပဲရွိတယ္။ အမႈေတြတိုးလာတာနဲ႔အမၽွ နိုင္ငံတကာရဲ့ ဖိအားေတြလည္း တိုးလာမယ္၊ ICJ နဲ႔ ICC ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အမႈေတြအျပင္ တျခားအမႈေတြလည္း တိုးလာမယ္ ဆိုရင္ အခုလက္ရွိအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ေရာေပါ့ နိုင္ငံတကာရဲ့ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ မ်ား လာမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ေပါ့ေနာ္ က်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို ဖမ္းဆီးအေရးယူတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြ အထိေတာင္ ျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။”
တိုင္းရင္သားအေရးနဲ႔ နိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးကေတာ့ လုံျခဳံေရးေကာင္စီမွာ ဗီတိုအာဏာသုံး ပယ္ခ်ယ္ေပးမယ့္သူ မရွိရင္ေတာ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္လာၿပီး နိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြ၊ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ျဖစ္ လာနိုင္လို႔ အခုလို ကပ္ေရာဂါကာလ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ဒါေတြထပ္ၾကဳံရရင္ တိုင္း ၿပည္အတြက္ မေကာင္းဘူးလို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
“နိုင္ငံတကာလြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖြဲ႕အေနနဲ႔က ေတာက္ေလၽွာက္လုပ္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့အခါၾကေတာ့ သူဆီက အခ်က္အလက္ အခိုင္အမာေတြ ဘာေတြကေတာ့ လုံျခဳံေရးေကာင္စီက စိစစ္လိမ့္မယ္ထင္ပါ တယ္။ လုံျခဳံေရးေကာင္စီမွာ ဗီတိုအာဏာသုံးေပးမယ့္သူရွိရင္ေတာ့ ပယ္ခ်ခံရမွာေပါ့။ ဗီတိုအာဏာသုံးမ ေပး မယ့္သူ မရွိရင္ေတာ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္လာၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေတြ ျဖစ္လာမွာေပါ့၊ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လိုက္တာတဲ့သူေတြအတြက္ေတာ့ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ လုပ္လာနိုင္ပါတယ္။ ကိုဗစ္ကာလ စီး ပြားေရးအက်ပ္အတည္း မွာ ဒါေတြထပ္ၾကဳံရမယ္ဆိုရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ သိပ္မေကာင္းဘူး။”
No comments:
Post a Comment