ရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြ နဲ႔ အတူ ရပ္တည္ေၾကာင္း မြတ္ဆ လင္ ေက်ာင္းသားေတြ ျပသတာအေပၚ ရခိုင္လူငယ္မ်ိဳး ဆက္သစ္ကြန္ရက္ ႀကိဳဆို

B B C
ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း

၂၀ စက္တင္ဘာ ၂၀၂၀

 စစ္ဆန႔္က်င္ေရး ဆႏၵျပလို႔ အဖမ္းခံထားရတဲ့ ရခိုင္ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့။

ရခိုင္ စစ္ပြဲ ဆန႔္က်င္ေရး ေတာင္းဆိုလို႔ ဖမ္းဆီး အေရးယူခံေနရတဲ့ ရခိုင္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသုံးဦးနဲ႔ အတူ ရပ္တည္ေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ ခဲ့တာ အေပၚ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ရခိုင္လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ကြန္ရက္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

"ဖိႏွိပ္မႈကိုဆန႔္က်င္တဲ့ လူေတြနဲ႔အတူ ရပ္တည္ၾကတဲ့ လူသားေတြအကုန္လုံးကို ႀကိဳဆိုတယ္" လို႔ ရခိုင္လူ ငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ကြန္ရက္ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ကိုသန္းလွက ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပိုင္းေတြက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြ အတြင္း တပ္မေတာ္ရဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေတြ ေၾကာင့္ တစ္ဖက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံ ဘက္ကို ထြက္ေျပး ေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြက အမွန္တ ရား ဘက္က ရည္တည္ေၾကာင္း ျပသတဲ့ အေနနဲ႔ ဆိုၿပီး ရခိုင္ေက်ာင္းသားသမဂၢက ေက်ာင္းသား ၃ ဦး ဖမ္းဆီး ခံေနရတာ အေပၚ ကန႔္ကြက္ေၾကာင္း နဲ႔ အဲ့ဒီေက်ာင္းသားေတြနဲ႔အတူ ရပ္တည္ေၾကာင္း ကို ၿပီးခဲ့ တဲ့ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္ေန႔ မနက္ပိုင္းက ကူတူးပါေလာင္ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္ခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ။

ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြနဲ႔ ရခိုင္ လူမ်ိဳးေတြၾကားမွာ ရွိခဲ့တဲ့ ျပႆနာ တခ်ိဳ႕ကို ေဘးဖယ္ထားၿပီး ျပန္လည္ သဟဇာ တ ျဖစ္ သင့္ျမတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္တယ္လို႔ လည္း ဆိုပါတယ္။

"ကၽြန္ေတာ္တို႔က ရခိုင္ျပည္ဇာတိျဖစ္ပါတယ္၊ ရခိုင္ေတြနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ အတူယွဥ္တြဲေန ထိုင္လာခဲ့တဲ့ သက္ေသ သာဓကေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ခံစားခဲ့ရသလို ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား ေတြ အဲ့ဒီလိုခံစားေနရတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုံးဝ မေက်နပ္လို႔ ဒီလို ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ရတာျဖစ္ပါတယ္"လို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဒုကၡသည္စခန္း) က ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ မိုဟာမတ္ရွိုဝိုင္(ဖ္) (ေခၚ) ေမာင္ ေက်ာ္ျမင့္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ (ဒုကၡသည္စခန္း) က ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္ခဲ့တဲ့ ဒီဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈ မွာ ကိုဗစ္ ကပ္ေရာဂါ ေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ မလုပ္နိုင္ခဲ့ေပမဲ့ လူဦးေရ ၅၀ ေလာက္ေတာ့ ပါဝင္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။

မြတ္ဆလင္ေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္ မွာေနထိုင္ၿပီး ဒုကၡေတြကိုခံစားေနၾကရသလို လက္ရွိမွာ လည္း ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဒုကၡမ်ိဳးစုံကိုခံ စားေနၾကရတဲ့အတြက္ ဒီအေပၚမွာ လူသားခ်င္းအေနနဲ႔ စာနာ သနားေၾကာင္း မိုဟာမတ္ရွိုဝိုင္(ဖ္) (ေခၚ) ေမာင္ေက်ာ္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔တုန္းကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကိုေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေက်ာင္း သားသမဂၢ အဖြဲ႕ ကလည္း ရခိုင္ျပည္ေက်ာင္းသားသမဂၢရဲ့ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈကို အျပည့္အဝေထာက္ခံ ေၾကာင္းနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံေနရတဲ့ ေက်ာင္းသားသုံးဦးတို႔ကို ျပန္လည္လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရကို ေတာင္းဆိုတဲ့ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ ကိုလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

• အိုင္စီစီ ရဲ့ ျမန္မာအေပၚ စြပ္စြဲခ်က္မွာ ဗိုလ္မႉးႀကီး အဆင့္အထက္ ကြင္းဆက္ေတြ ေပၚလာနိုင္
•  ျမန္မာစစ္သားႏွစ္ဦး အိုင္စီစီမွာ သက္ေသထြက္ဆိုဖြယ္ရွိတယ္လို႔ Fortify Rights ေျပာ

   
  ရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔အတူ မြတ္ဆလင္ေက်ာင္းသားေတြကလည္း တစ္သားတည္း ရပ္တည္ ေထာက္ခံ ခဲ့တာ အေပၚ ရခိုင္လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ကြန္ရက္ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ကိုသန္းလွက အခုလို မွတ္ခ်က္ ၿပဳပါတယ္။

"ျမန္မာနိုင္ငံအႏွံ့ မွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသားျပည္သူေတြကလည္း ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ ရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြနဲ ႔အတူ တူရွိေၾကာင္း ရပ္တည္ၾကတယ္ေပါ့ေလ၊ အဲ့ဒါေတြအျပင္ တစ္ဖက္မွာလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာရွိေနတဲ့ IDP Camp ထဲက ရိုဟင္ဂ်ာ ညီအစ္ကိုေတြကလည္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ၾကတယ္၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကို ဖီဆန္ တယ္၊ ဒါကိုေထာက္ခံၾကတယ္၊ ဖိႏွိပ္မႈ ကို ဆန႔္က်င္တဲ့ လူေတြနဲ႔ အတူ ရပ္တည္ၾကတဲ့ လူသားေတြအ ကုန္ လုံးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳဆိုတယ္။ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့လုပ္ရပ္ ျဖစ္တယ္" လို႔ ကိုသန္းလွက ေျပာ ပါတယ္။

ရခိုင္ေက်ာင္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ဆက္တိုက္ ျဖစ္ခဲ့ဓာတ္ပုံ ရင္းျမစ္, Kaung Zaw Hein / MPA
ဓာတ္ပုံ ပုံစာ,

ဖမ္းဆီးခံ ရခိုင္ ေက်ာင္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္ေရး အျခားေဒသ တခ်ိဳ႕မွာလည္း ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾက

ရခိုင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ၃ ဦး လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ရခိုင္မွာ အျပင္ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊   ကယား ျပည္နယ္ အစရွိတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံ ျပည္တြင္းက ေက်ာင္းသား အဖြဲ႕အစည္း ေတြကလည္း ပိုစတာ လႈပ္ရွားမႈ၊ စတစ္ကာ လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ဆႏၵၿပ ထုတ္ေဖာ္မႈေတြ ဆက္တိုက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ေရး ပဋိပကၡ ေတြ အ တြင္း အရပ္သား ထိခိုက္ ေသဆုံးရမႈေတြ၊ ေဘးဒုကၡၾကဳံေတြ႕ ေနၾကရတာေတြကို ရပ္တန႔္ေပး ဖို႔ နဲ႔ ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသားေတြကို ျပန္လည္လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾက တာ ျဖစ္ပါ တယ္။

ေက်ာင္းသားေတြ ဖမ္းဆီးခံရၿပီး ၿပီးခ်င္း ေနာက္ တစ္ရက္ ျဖစ္တဲ့ စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးေရး အတြက္ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အရပ္သားေတြစု႐ုံး ခဲ့ၾကၿပီး စစ္ေတြၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁ ရဲစခန္းေရွ႕မွာ ထပ္မံေတာင္းဆိုခဲ့ၾကလို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕က လူစုခြဲတာ ေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ စစ္ေတြတကၠသိုလ္၊ စစ္ေတြ ကြန္ပ်ဳတာ တကၠသိုလ္နဲ႔ စစ္ေတြ နည္း ပညာ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ အဖြဲ႕ေတြကလည္း သူတို႔ ရဲ့ တကၠသိုလ္ အသီးသီးမွာ အနက္ေရာင္ အလံလႊင့္ထူၾကတဲ့ လႈပ္ရွားမႈလည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ရခိုင္ ေက်ာင္းသားေတြ ဘာေၾကာင့္ ဖမ္းခံခဲ့ရသလဲ

ရခိုင္ေက်ာင္းသား ၃ ဦးျဖစ္တဲ့ ကိုတိုးတိုးေအာင္၊ ကိုေက်ာ္နိုင္ေဌးနဲ႔ ကိုဦးသန္းနိုင္တို႔ဟာ စစ္ ပြဲေတြအတြင္း အရပ္သားေတြ ထိခိုက္ေသဆုံးေနၾကရမႈေတြကို အစိုးရကရပ္တန႔္ေပးဖို႔ အ တြက္ ျပည္နယ္အစိုးရ႐ုံးေရွ႕မွာ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔က ေတာင္းဆိုမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သူတို႔ကို စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္တရား႐ုံးမွာ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ စီမံ ခန ႔္ခြဲမႈ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၅/၂၉ နဲ႔ အမႈဖြင့္ ရမန္ယူထားၿပီး ေလာေလာဆယ္ စစ္ေတြ အက်ဥ္း ေထာင္ မွာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတယ္လို႔ ဒီအမႈမွာ လိုက္ပါအကူညီေပးေနၾကတဲ့ ရခိုင္ လူမႈ အဖြဲ႕အ စည္း ေတြနဲ႔ ေရွ႕ေနအသိုင္းအဝိုင္းေတြကေန တစ္ဆင့္ သိရပါတယ္။

ေက်ာင္းသားေတြကို စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ က ပထမ ႐ုံးထုတ္မွာ ရမန္ယူထား
ဓာတ္ပုံ ရင္းျမစ္, Myint Lwin / BBC Burmese
ဓာတ္ပုံ ပုံစာ,

ေက်ာင္းသားေတြကို စြဲဆိုထားတဲ့ ပုဒ္မေတြက ဆႏၵျပေတာင္းဆိုတဲ့ကိစၥနဲ႔ စြဲဆိုထားတာမ်ိဳး မ ဟုတ္ ဘဲ သဘာဝေဘး အႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန႔္ခြဲမႈ ဥပေဒေတြ နဲ႔ စြဲဆိုထားတာ အေပၚ လည္း ရခိုင္ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေထာက္ၿပ ေျပာဆိုတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ရခိုင္ေက်ာင္းသား ၃ ဦး ဟာ ကိုဗစ္ ၁၉ တားဆီး ကာကြယ္ေရးအတြက္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ စည္းကမ္းေတြနဲ႔ အညီ အကာအကြယ္ပစၥည္းေတြကို အသုံးျပဳ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကၿပီး ဒီဆႏ ၵျပပြဲၾကာင့္ လူစုလူေဝး လည္း ျဖစ္ခဲ့တာမ်ိဳး မရွိတဲ့ ဒီလို သဘာဝေဘး ဥပေဒ ပုဒ္မေတြနဲ႔ တရားစြဲ ဆိုထားတာက မတရားဖိႏွိပ္မႈ တစ္ခုျဖစ္သလို ဥပေဒကိုေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ အစိုးရက ဥပေဒမဲ့ လုပ္ေဆာင္ တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ရခိုင္လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္ကြန္ရက္ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္ တာ ကိုသန္းလွက သူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။

ဆႏၵၿပ ေက်ာင္းသားေတြ ဖမ္းခံေနရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာင္းဆို လႈပ္ရွား ေနၾကတာ အေ ပၚ အစိုးရဘက္က သေဘာထား တုံ႔ျပန္မႈနဲ႔ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ေနတာ အေပၚ ရခိုင္ အစိုးရ အဖြဲ႕ ကို ဘီဘီစီက ဆက္သြယ္ ေနေပမဲ့ အဆက္ အသြယ္ မရေသးပါဘူး။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢအေနနဲ႔ေတာ့ ဖမ္းဆီးခံေက်ာင္းသား ၃ ဦးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒအရ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းနိုင္ေရးအတြက္ ဥပေဒပညာရွင္ေတြနဲ႔ ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္ တာေတြ ကို လုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဒုတိယဥကၠ႒ ကိုဘုန္းျပည့္ၿဖိဳးက ဘီဘီစီကို ေျပာဆိုထားပါတယ္။

ေက်ာင္းသား ၃ ဦး ကို စက္တင္ဘာ ၁၀ ရက္ ေန႔က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးမွာ ရမန္ယူထား ၿပီး လာမယ့္ စက္တင္ဘာ ၂၄ ေန႔မွာ ေတာ့ ဒုတိယ အႀကိမ္ ႐ုံးထုတ္ဖို႔ ရွိပါတယ္။

လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/burma-54224375