ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)
10 ဒီဇင္ဘာ၊ 2019
သားၫြန္႔ဦး
သားၫြန္႔ဦး
နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုး ICJ ျမင္ကြင္းမ်ား (VOA ျမန္မာပိုင္းသတင္းဓာတ္ပံု)
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ တားျမစ္ေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ တယ္ ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ဒီေန႔ စတင္ ၾကားနာစစ္ေဆးပါတယ္။ တရားစြဲတင္တဲ့ ဂမ္ ဘီယာႏိုင္ငံ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကေန တရားရံုးကို ေလွ်ာက္ထားရာမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ က်ဴးလြန္တာေတြကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္းေရးအဖဲြ႕ရဲ႕ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ တင္ျပသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ ငံထဲ က်န္ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၆ သိန္းေလာက္ဟာ ေနာက္ထပ္ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ခံရမႈ အႏၲရာယ္ၾကံဳေန တာမို႔ ဒီအတြက္ ကာကြယ္တားဆီးဖို႔ ယာယီအစီအမံတခု ခ်ေပးဖို႔ ICJ တရားရံုးကို တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။ ကိုသားၫြန္႔ဦးက ဒီေန႔ ၾကားနာမႈအေၾကာင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ တင္ျပေပးမွာပါ။
ICJ ႏိုင္ငံတကာရံုးကို ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံက စြဲခ်က္ေလွ်ာက္လဲြရာမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အေထာက္အထား တင္ျပခ်က္ေတြကို အဓိက ကိုးကားသြားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံ တရားေရး၀န္ႀကီး Abubacarr Marie Tambaou က ၾကားနာပဲြရဲ႕ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္အဖြင့္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို တင္သြင္းရာမွာ နာဇီဂ်ာမဏီေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ပြားခဲ့တာ ၇၅ႏွစ္ေျမာက္အခ်ိန္မွာ အလားတူ အေျခအေနမ်ိဳး ကမာၻႀကီးအေနနဲ႕ ထပ္မံၾကံဳေတြ႕ေနၿပီး ဒါကို ခုခ်ိန္အထိ ဘာမွ အေရးမယူႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
“လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို တားျမစ္ၾကမယ္ ဒါမ်ိဳးထပ္မျဖစ္ေစရဘူးဆိုၿပီး ကမာၻလူသားေတြ ဂတိက၀တ္ျပဳ ၿပီးတဲ့ အခု ၇၅ ႏွစ္ေျမာက္မွာပဲ ေနာက္ထပ္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ မ်က္စိေရွ႕ေမွာက္မွာ ၾကံဳလာရပါၿပီ။ အခု က်ေနာ္ ဒါကို တင္ျပေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ၊ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ေသး ပါ ဘူး။”
ဂမ္ဘီယာတရားေရး ၀န္ႀကီးက အဖြင့္ေလွ်ာက္လြဲခ်က္အၿပီးမွာေတာ့ ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ ပါေမာ ကၡ Payam Akhavan က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ၾကံဳေနရတဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရမႈ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး အေျခအေန ရွိေနတာကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ အခု ၾကားနာမႈကေန ကနဦးအဆင့္ ယာယီအစီအမံ တရပ္ ကို ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတင္ျပပါတယ္။
“ေနာက္ထပ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၆သိန္းေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိပါေသးတယ္။ သူတို႔ကို ကာကြယ္ဖို႔ အေရးေပၚ အေျခအေနလိုအပ္ေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြဲ႔ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္အရဆိုရင္ ဒီလူေတြဟာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခံရဖို႔ အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံကိုယ္စား ေနာက္ထပ္ ေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ Andrew Loewenstein ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မွာ အမ်ားျပည္သူၾကားမွာေရာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြၾကားမွာပါ Genocide လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို ဦး တည္ေစတဲ့ ေရးသားေျပာဆို လံႈေဆာ္မႈေတြရွိေနတာကို ေလွ်ာက္လဲႊပါတယ္။
“ကုလသမဂၢ မွတ္တမ္းေတြအရဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ေရးသားေျပာဆို မႈ ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ လူဦးရည္အခ်ိဳးအစားအရ တည္ရွိေနတဲ့ အေနအထားကို ၿခိမ္းေျခာက္ လာတဲ့ ကိစၥပါ။ လူမ်ိဳးႏြယ္တရပ္တည္ရွိမႈကို စိုးရိမ္ၿပီးေတာ့ ဒါကို ႀကိဳတင္တားဆီးတာမလုပ္ႏိုင္ရင္ တိုင္း ၿပည္ဟာ ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ အသားမဲ မြတ္ဆလင္ေတြ ဝါးၿမိဳတာခံရလိမ့္မယ္ဆိုၿပီး သတိေပးေနၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးအရႏွိမ္ခ်တဲ့ စကားေတြနဲ႔ လြႊမ္းမိုးေနပါတယ္။”
လူမႈကြန္ယက္ေတြေပၚမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းစကားေတြ ေရးသားေနတာကိုလည္း ေထာက္ျပသြားသလို၊ အစိုးရရဲ႕ မူဝါဒအဆင့္အဆင့္မွာလည္း ဒီလို အမုန္းတရားကို အားေပးလံႈေဆာ္တာ ေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေန Andrew Loewenstein က ေျပာပါတယ္။
“လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနမွာ ေဆာင္ပုဒ္တခုရွိပါတယ္။ ေျမၿမိဳလို႔ လူမ်ိဳးမျပဳတ္ လူၿမိဳ မွ လူမ်ိဳးျပဳတ္မယ္ဆိုတာပါ။ ဒီ အမုန္းစကားေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ကုလသမဂၢ အ ထူး ကိုယ္စားလွယ္က ဒီႏွစ္ေမလ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ အႀကီးတန္းအစိုးရအရာ ရွိေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အေထာက္အထားပါ။ ဒါ့အျပင္ ေဖ့ဘုတ္ တြစ္တာ လူမႈကြန္ယက္ေတြကေန ျမန္မာတပ္မတော္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အေကာင့္ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့ရတာရွိပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံဖက္က အမ်ိဳးသမီးေရွ႕ေန တဦးျဖစ္တဲ့ Tafadzwa Pasipanodya ကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြကို ေလွ်ာက္လဲႊသလို၊ ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေန Arsalan Suleman ကေတာ့ ဒီ တရားစဲြခ်က္ကို ICJ တရားရံုးအေနနဲ႕ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ အဓိက ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။
အဲဒီမွာေတာ့ ဒီမတိုင္ခင္ကတုန္း ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအစည္း အေ၀း ေတြမွာ ႐ိုဟင္၈်ာအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မႈကို ေထာက္ျပခဲ့တာ၊ ျမန္မာအစိုးရကို ဆက္သြယ္ ေၿပာဆိုခဲ့တာေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေရွ႕ေနေတြျဖစ္ကေတာ့ ႐ိုဟင္ ဂ်ာေတြ လက္ရွိၾကံဳေနရတဲ့ အေျခအေန အခက္အခဲေတြနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေနအရ တရားရံုးအေနနဲ႔ ယာယီစီမံမႈတခုခုကို ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ဆိုတာကို အဓိက တင္သြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာအသံုးအႏႈန္းကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာႏိ္ုင္ငံဘက္ေတာ့ ေခ်ပခ်က္ေတြကို မနက္ျဖန္မွာ တင္သြင္း ေလွ်ာက္လဲြရမွာျဖစ္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က်ရင္ေတာ့ အျပန္အလွန္ေလွ်ာက္လဲႊခ်က္ေတြ တင္သြင္းရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။
ICJ ႏိုင္ငံတကာရံုးကို ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံက စြဲခ်က္ေလွ်ာက္လဲြရာမွာ ကုလသမဂၢရဲ႕ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ရဲ႕ အေထာက္အထား တင္ျပခ်က္ေတြကို အဓိက ကိုးကားသြားတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံ တရားေရး၀န္ႀကီး Abubacarr Marie Tambaou က ၾကားနာပဲြရဲ႕ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္အဖြင့္ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို တင္သြင္းရာမွာ နာဇီဂ်ာမဏီေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြျဖစ္ပြားခဲ့တာ ၇၅ႏွစ္ေျမာက္အခ်ိန္မွာ အလားတူ အေျခအေနမ်ိဳး ကမာၻႀကီးအေနနဲ႕ ထပ္မံၾကံဳေတြ႕ေနၿပီး ဒါကို ခုခ်ိန္အထိ ဘာမွ အေရးမယူႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပသြားပါတယ္။
“လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို တားျမစ္ၾကမယ္ ဒါမ်ိဳးထပ္မျဖစ္ေစရဘူးဆိုၿပီး ကမာၻလူသားေတြ ဂတိက၀တ္ျပဳ ၿပီးတဲ့ အခု ၇၅ ႏွစ္ေျမာက္မွာပဲ ေနာက္ထပ္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ မ်က္စိေရွ႕ေမွာက္မွာ ၾကံဳလာရပါၿပီ။ အခု က်ေနာ္ ဒါကို တင္ျပေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ၊ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ေသး ပါ ဘူး။”
ဂမ္ဘီယာတရားေရး ၀န္ႀကီးက အဖြင့္ေလွ်ာက္လြဲခ်က္အၿပီးမွာေတာ့ ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ ပါေမာ ကၡ Payam Akhavan က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ၾကံဳေနရတဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္ခံရမႈ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး အေျခအေန ရွိေနတာကို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွာေတာ့ အခု ၾကားနာမႈကေန ကနဦးအဆင့္ ယာယီအစီအမံ တရပ္ ကို ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတင္ျပပါတယ္။
“ေနာက္ထပ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၆သိန္းေလာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ရွိပါေသးတယ္။ သူတို႔ကို ကာကြယ္ဖို႔ အေရးေပၚ အေျခအေနလိုအပ္ေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြဲ႔ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္အရဆိုရင္ ဒီလူေတြဟာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခံရဖို႔ အလြန္အမင္းစိုးရိမ္ရတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံကိုယ္စား ေနာက္ထပ္ ေရွ႕ေနတဦးျဖစ္တဲ့ Andrew Loewenstein ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မွာ အမ်ားျပည္သူၾကားမွာေရာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြၾကားမွာပါ Genocide လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကို ဦး တည္ေစတဲ့ ေရးသားေျပာဆို လံႈေဆာ္မႈေတြရွိေနတာကို ေလွ်ာက္လဲႊပါတယ္။
“ကုလသမဂၢ မွတ္တမ္းေတြအရဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာဆန္႔က်င္ေရး ေရးသားေျပာဆို မႈ ေတြနဲ႔ ျပည့္ႏွက္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ လူဦးရည္အခ်ိဳးအစားအရ တည္ရွိေနတဲ့ အေနအထားကို ၿခိမ္းေျခာက္ လာတဲ့ ကိစၥပါ။ လူမ်ိဳးႏြယ္တရပ္တည္ရွိမႈကို စိုးရိမ္ၿပီးေတာ့ ဒါကို ႀကိဳတင္တားဆီးတာမလုပ္ႏိုင္ရင္ တိုင္း ၿပည္ဟာ ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ အသားမဲ မြတ္ဆလင္ေတြ ဝါးၿမိဳတာခံရလိမ့္မယ္ဆိုၿပီး သတိေပးေနၾကပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရးအရႏွိမ္ခ်တဲ့ စကားေတြနဲ႔ လြႊမ္းမိုးေနပါတယ္။”
လူမႈကြန္ယက္ေတြေပၚမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး အမုန္းစကားေတြ ေရးသားေနတာကိုလည္း ေထာက္ျပသြားသလို၊ အစိုးရရဲ႕ မူဝါဒအဆင့္အဆင့္မွာလည္း ဒီလို အမုန္းတရားကို အားေပးလံႈေဆာ္တာ ေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေန Andrew Loewenstein က ေျပာပါတယ္။
“လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာနမွာ ေဆာင္ပုဒ္တခုရွိပါတယ္။ ေျမၿမိဳလို႔ လူမ်ိဳးမျပဳတ္ လူၿမိဳ မွ လူမ်ိဳးျပဳတ္မယ္ဆိုတာပါ။ ဒီ အမုန္းစကားေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ကုလသမဂၢ အ ထူး ကိုယ္စားလွယ္က ဒီႏွစ္ေမလ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါဟာ အႀကီးတန္းအစိုးရအရာ ရွိေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတဲ့ အေထာက္အထားပါ။ ဒါ့အျပင္ ေဖ့ဘုတ္ တြစ္တာ လူမႈကြန္ယက္ေတြကေန ျမန္မာတပ္မတော္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ အေကာင့္ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့ရတာရွိပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံဖက္က အမ်ိဳးသမီးေရွ႕ေန တဦးျဖစ္တဲ့ Tafadzwa Pasipanodya ကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားေတြကို ေလွ်ာက္လဲႊသလို၊ ဂမ္ဘီယာေရွ႕ေန Arsalan Suleman ကေတာ့ ဒီ တရားစဲြခ်က္ကို ICJ တရားရံုးအေနနဲ႕ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုတာ အဓိက ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။
အဲဒီမွာေတာ့ ဒီမတိုင္ခင္ကတုန္း ဂမ္ဘီယာႏိ္ုင္ငံအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအစည္း အေ၀း ေတြမွာ ႐ိုဟင္၈်ာအေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္မႈကို ေထာက္ျပခဲ့တာ၊ ျမန္မာအစိုးရကို ဆက္သြယ္ ေၿပာဆိုခဲ့တာေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေရွ႕ေနေတြျဖစ္ကေတာ့ ႐ိုဟင္ ဂ်ာေတြ လက္ရွိၾကံဳေနရတဲ့ အေျခအေန အခက္အခဲေတြနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေနအရ တရားရံုးအေနနဲ႔ ယာယီစီမံမႈတခုခုကို ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႔ဆိုတာကို အဓိက တင္သြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာအသံုးအႏႈန္းကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာႏိ္ုင္ငံဘက္ေတာ့ ေခ်ပခ်က္ေတြကို မနက္ျဖန္မွာ တင္သြင္း ေလွ်ာက္လဲြရမွာျဖစ္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က်ရင္ေတာ့ အျပန္အလွန္ေလွ်ာက္လဲႊခ်က္ေတြ တင္သြင္းရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment