ICJ အမႈကို တုံ႔ျပန္ဖို႔ သေဟ့ဂ္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားမယ္

B B C

ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း

20 နိုဝင္ဘာ2019

ကုလသမဂၢ နိုင္ငံတကာ တရား႐ုံး ICJ မွာ ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို တရားစြဲထားတဲ့ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံ ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔ရာ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ မယ္ ဆိုၿပီး ျမန္မာအစိုးရက နိုဝင္ဘာလ ၂ဝ ရက္စြဲနဲ႔ ေၾကညာပါတယ္။

ICJ က ဒီဇင္ဘာလထဲ အမႈ႐ုံးခ်ိန္းရက္ေတြ ထုတ္ျပန္လာခဲ့အၿပီး ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ ျမန္မာဘက္ကလည္း တုံ႔ျပန္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာရဲ့ တရားစြဲခ်က္ကို ICJ မွာ တုံ႔ျပန္ရင္ဆိုင္ဖို႔ နိုင္ငံတကာက ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ဥပေဒ ပညာရွင္ေတြကို လည္း ငွားရမ္းထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာဘက္က ထုတ္ေျပာပါတယ္။



                      ICJ မွာ ျမန္မာအမႈဖြင့္ခံရမႈ သိသင့္တဲ့ အခ်က္ ၅ ခ်က္

                      ျမန္မာအမႈ႐ုံးခ်ိန္းရက္ေတြ ဒီဇင္ဘာထဲ ICJ သတ္မွတ္ၿပီ

                      အိုင္စီေဂ်မွာ ျမန္မာကို တရားစြဲရတဲ့အေၾကာင္း ဂမ္ဘီယာဝန္ႀကီးနဲ႔ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴး

ဒါ့အျပင္၊ ICJ ႐ုံးစိုက္ရာ သေဟ့ဂ္ၿမိဳ႕ကို ေစလႊတ္မယ့္အဖြဲ႕ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္ စု အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးတစ္ဦး အေနနဲ႔ ဦးေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲ ေဖာ္ ၿပထား ပါတယ္။

ျမန္မာနိုင္ငံထဲ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြ အတိုက္အခိုက္ ခံခဲ့ရတာဟာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈထိ ေျမာက္ နိုင္ တယ္ဆိုတဲ့ နိုင္ငံတကာ စြဲခ်က္ေတြ ရွိေနခ်ိန္မွာ၊ အစၥလာမ္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႕ OIC ကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး အေနာက္အာဖရိက နိုင္ငံ ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို ICJ မွာ နိုဝင္ဘာ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ တရားစြဲ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္းလို႔ ေခၚတဲ့ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈကို တားဆီးေရး၊ အျပစ္ေပးေရး ကုလသမဂၢ ပဋိ ညာဥ္ ကို ျမန္မာက လက္မွတ္ထိုးထားေပမယ့္၊ လိုက္နာဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္နဲ႔ ဂမ္ဘီယာက အမႈဖြင့္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္၊ အရပ္သားေတြကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ စစ္ဆင္ေရးေတြ ျမန္မာနိုင္ငံထဲ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဖို႔ အေရးေပၚ တား ဆီးမိန္႔ တစ္ရပ္ ICJ က ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔လည္း ဂမ္ဘီယာက ထည့္သြင္း ေလၽွာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီ အေရးေပၚ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၁ဝ ရက္ကေန ၁၂ ရက္ထိ ႏွစ္ဘက္နိုင္ငံေတြ ရဲ့ ေလၽွာက္ထားခ်က္ေတြကို ၃ ရက္တာ ၾကားနာသြားမယ္လို႔ ICJ ဘက္က ႐ုံးခ်ိန္းရက္ေတြ ထုတ္ျပန္ထား ပါတယ္။

အခု သေဟ့ဂ္ၿမိဳ႕ကို ျမန္မာကိုယ္စားျပဳတဲ့ အဖြဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီး သြားေရာက္မယ္ ဆို တာ အဲဒီ ဒီဇင္ဘာ ၾကားနာပြဲေတြကို သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ နားလည္ရပါတယ္။


                              Universal Jurisdiction နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္

                              ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို စုံစမ္းဖို႔ ICC ခြင့္ျပဳ

                              ICC ကိုေရာက္ခဲ့ရင္ ဥပေဒအရ ခုခံဖို႔ ဘယ္ေလာက္ ျပင္ထားလဲ



အဲဒီ ဒီဇင္ဘာ ႐ုံးခ်ိန္းရက္ေတြဟာ အေရးေပၚတားဆီးမိန္႔ ထုတ္ျပန္ေရး အတြက္သာမက ICJ အမႈတစ္ခု လုံးရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ အစလည္း ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ၊ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ေဗးရွင္း ခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြဲခ်က္ အမႈႀကီး တစ္ခု လုံး အတြက္လည္း ေျပာဆိုဖို႔ရာ အခြင့္အလမ္းေကာင္းလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံအ မတ္ ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ေျပာပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီ ကနဦး ၾကားနာပြဲေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ တက္ေရာက္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္တာလို႔ သူ႔ အေနနဲ႔ ရႈျမင္ေၾကာင္း ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဆိုပါတယ္။

ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ေဗးရွင္း ခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြဲခ်က္ ပင္မ အမႈကေတာ့ ICJ အေနနဲ႔ အခ်ိန္ယူ စစ္ေဆးရဖြယ္ ရွိပါ တယ္။

ဒီေတာ့ ႐ုံးခ်ိန္း အေခါက္တိုင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သေဟ့ဂ္ကို သြားမွာလား ဆိုတာကေတာ့ မေသ ခ်ာပါဘူး။

အခုလို ICJ အမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ဦး ေဆာင္ ေျဖရွင္းမယ္၊ သေဟ့ဂ္ကို ကိုယ္တိုင္သြားမယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း အေရး ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာ အစိုးရက ဘယ္ေလာက္ အေရးတႀကီး သေဘာထား ကိုင္တြယ္ေနသလဲ ဆိုတာကို ျပသေနတယ္လို႔ ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဆိုပါတယ္။

က်ဴးလြန္သူေတြကို အျပစ္ေပး အေရးယူေရး ဆိုတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး ICC က စုံစမ္း စစ္ေဆးဖို႔ ရွိသလို၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ အရပ္ဘက္ စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အာဂ်င္ တီးနားမွာ နာမည္တပ္ တရားစြဲတာမ်ိဳးလည္း တၿပိဳင္တည္းမွာ ရွိေနပါတယ္။

အဲဒီ အမႈေတြကိုေတာ့ ျမန္မာဘက္က တုံ႔ျပန္စရာ မလိုဘူးလို႔ သေဘာထားၿပီး၊ ICJ အမႈကိုေတာ့ ကုလ သမဂၢ အဖြဲ႕ဝင္ နိုင္ငံ ျဖစ္တာနဲ႔ အညီ တုံ႔ျပန္ ေျဖရွင္းမယ္လို႔ ဆိုထားႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ICJ အမႈကို ၾကည့္ရင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ဂ်ီနိုဆိုက္ ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္ အေပၚ အေျခခံ ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ႀကီးေလးတဲ့ စြဲခ်က္ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးေဆာင္ ေျဖရွင္းမယ္ ဆိုတာဟာ နိုင္ငံတစ္ခုလုံးရဲ့ သိကၡာ၊ နိုင္ငံရဲ့ ပုံရိပ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ စိတ္ေစတနာကို အမ်ား သိနားလည္လိမ့္မယ္လို႔ ဦးေဟာက္ဒို ဆြမ္းက ဆိုပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ ေျခလွမ္းဟာ အဖြဲ႕အစည္း အုပ္စု တစ္ခုရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားကို အကာအကြယ္ ျပဳေပး တာလို႔ မရႈျမင္သင့္ဘူးလို႔လည္း ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဆိုပါတယ္။

ဘယ္သူမွ မနာတဲ့နည္း၊ အဓိက ျပည္သူမနာတဲ့ နည္းျဖစ္တဲ့ တပ္မေတာ္ အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စု အသီးသီးၾကား အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကို ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ ခ်ဳပ္ NLD ပါတီ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရရဲ့ မူဝါဒ အတိုင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ေျပာပါတယ္။

လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/burma-50492179