ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ဆုိတဲ့ကိစၥကုိ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ၂ ဦးကုိ သတင္းသမားေတြအတြက္ အျမင့္ဆုံးဆု Pulitzer ဆုကုိ ခ်ီးျမင့္ခံလုိက္ရေပမယ့္ ဒီကေန႔ ျမန္မာ ႏွစ္ဆန္းတရက္ေန႔မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတရဲ႕ လြတ္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လႊတ္ေပးလုိက္တဲ့ အက်ဥ္းသားေတြထဲမွာ သူတုိ႔ ၂ ဦး ပါမလာပါဘူး။ သူတုိ႔ ၂ ဦးရဲ႕ မိ သား စု၀င္ေတြကေတာ့ ဆုရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာေနၾကသလုိ သူတုိ႔ အျမန္ ျပန္လြတ္လာဖုိ႔အတြက္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ ေစာင့္ဆုိင္းေနၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ရုိက္တာသတင္းကုိ အေျခခံၿပီး ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
ျမန္မာႏွစ္ဆန္း ၁ ရက္ေန႔ ဒီကေန႔မွာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္က အက်ဥ္းသား ၉၅၅၁ ဦးကို လြတ္ေပး လုိက္ေပမယ့္ အမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အမ်ားစုနဲ႔ အခုႏွစ္အတြက္ Pulitzer ဆု ရက္ ပုိင္းအတြင္းကဘဲ ေရြးခ်ယ္ခံလုိက္ရတဲ့ ရုိက္တာသတင္းေထာက္ ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ၂ ဦးေတာ့ ပါ ၀င္ျခင္း မရွိပါဘူး။
အင္းဒင္ရြာ လူသတ္မႈနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ဴးလြန္ ေနတယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥေတြကုိ စုံစမ္း ေဖာ္ထုတ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားရင္း ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ၂ ဦး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ အ တြင္း ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတာပါ။ သူတုိ႔ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ မႏွစ္ စက္တင္ဘာလ က ေထာင္ဒဏ္ (၇) ႏွစ္စီ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
သတင္းသမားေတြအတြက္ အျမင့္ဆုံးဆုလုိ႔ သတ္မွတ္လုိ႔တဲ့ အေမရိကန္အေျခစုိက္ ဒီ Pulitzer ဆုကုိ ခ်ီးျမင့္ခံရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာ ဂုဏ္ယူမိေၾကာင္း ကုိ၀လုံးရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ မပန္းအိမြန္က ေျပာပါတယ္။
“Pulitzer ဆုကေတာ့ သူနဲ႔ စၿပီးေတာ့ လက္ထက္ၿပီးကတည္းက သူအျမဲတမ္း ေျပာေနတာေပါ့ေနာ္။ သတင္းသမားတေယာက္အေနနဲ႔က Pulitzer ဆုက အျမင့္ဆံုးဆု ဆိုတာရယ္၊ သူလည္း အရမ္းေမွ်ာ္လင့္ ခဲ့တာေပါ့ေနာ္။ သူလည္းအရမ္းလိုခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုအေနအထားမွာက ဒီဆုရတယ္ဆိုတာက သိသိ ခ်င္းမွာေတာ့ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ခ်က္ခ်င္းေျပးၿပီးေတာ့ သြားေျပာခ်င္တာေပါ့ေနာ္ သူ႔ဆီကို။ ဒါေပမယ့္ မျဖစ္ႏိုင္ တဲ့ အေနအထားမွာေရာက္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္ကေတာ့ သိတာေပါ့ေနာ္ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္လည္း သူ တို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေတာ့ ဒီလိုဆုေတြကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ၀မ္းသာစြာနဲ႔ လက္ခံေစ ခ်င္ တာေပါ့ေနာ္။”
ကုိေက်ာ္စုိးဦးရဲ႕ ဇနီးျဖစ္သူ မခ်စ္စု၀င္းကေတာ့ Pulitzer ဆု ရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာသလုိ သူ႔ခင္ပြန္းနဲ႔ ကုိ၀ လုံး တုိ႔ ၂ ဦး ျပန္လြတ္လာဖုိ႔ အတြက္လဲ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“Pulitzer ဆု ရတဲ့အတြက္ အရမ္းေပ်ာ္ရတယ္၊ အရမ္းဂုဏ္ယူရတယ္။ ကိုယ့္ေယာက်္ား အရမ္းေတာ္တဲ့ သတင္းေထာက္တေယာက္ရထားတဲ့အတြက္ အရမ္း၀မ္းသာမိတယ္ေပါ့။ ၿပီးရင္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ျပန္ ၿပီးေတာ့ လြတ္ေပးမယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားတယ္။ မိသားစုနဲ႔အတူ ဆံုစည္းခြင့္ေပးမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထား တယ္။ သမီးေလးႀကီးလာရင္လည္း သူ႔အဖအတြက္ ဂုဏ္ယူရမယ္လို႔ ယံုၾကည္ထားတယ္။”
သူတုိ႔ ၂ ဦးကုိ အျမန္ဆုံး လြတ္ေပးဖုိ႔အတြက္ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ Antonio Guterres အပါအ ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပက သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ လႈပ္ရွားသူေတြက ေတာင္းဆုိ ေနၾကတာပါ။
ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ၂ ဦးဟာ UNESCO က ခ်ီးျမင့္တဲ့ Guillermo Cano သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆု - UNESCO/Guillermo Cano Press Freedom Prize ဆုကုိ ပူးတြဲ ခ်ီးျမင့္လုိက္ေၾကာင္း UNESCO က ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။
ကုိ၀လုံးနဲ႔ ကုိေက်ာ္စုိးဦးတုိ႔ ၂ ဦးဟာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ နယူးေယာက္အေျခစုိက္ Pen American အဖြဲ႔က ခ်ီးျမင့္တဲ့ Pen/Barbey Freedom to Write Award ဆု၊ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္မွာ အေမ ရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ကမာၻတ၀န္းက ထူးခၽြန္တဲ့ သတင္းသမားေတြကုိ ႏွစ္စဥ္ ဂုဏ္ျပဳတဲ့ George Polk ဆုတုိ႔ကုိ လက္ခံရရွိခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment