ရခိုင္ေဒသ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ စားနပ္ရိကၡာ အခက္ၾကံဳ

ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ ယိုးေခ်ာင္းအေနာက္ဖက္ေတာင္မင္းကုလားရြာေရာက္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ( ဓါတ္ပုံ Wan Lark Foundation)

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ စစ္ေရးအေျခအေန ဆက္ၿပီးတင္းမာေနသလို စစ္ေရွာင္ထြက္ေျပးေနၾကရတဲ့ ဒုကၡ သည္ ေတြ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲနဲ႔ ပိုၿပီး ရင္ဆိုင္ေနၾကရပါတယ္။ သြားလာရခက္ခဲတဲ့ေဒသေတြဘက္က စစ္ေရွာင္ေတြဆီ အကူအညီေတြ မေရာက္ႏုိင္ ႐ံုသာမက သြားလာေရးလြယ္ကူတဲ့ စစ္ေရွာင္စခန္းေတြမွာပါ အကူအညီေတြ ေလ်ာ့နည္းလာေနတာပါ။ ဒီအေျခအေနေတြကို စုစည္းၿပီး ဗီြအိုေအ ထိုင္းအေျခစိုက္သတင္း ထာက္ ႏုိင္ကြန္းအိမ္က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။


ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ ရေသ့ေတာင္ ပုဏၰားကြ်န္းနဲ႕ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ေတြဘက္မွာရွိတဲ့ စစ္ေရွာင္ စခမ္းေတြက ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို စစ္တမ္းေကာက္ယူေနတဲ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္မ်ား အ စည္းအရံုးက လက္ရိွအခ်ိန္ထိ သိထားသမွ် ေနာက္ဆုံးအေျခအေနကို အဖြဲ႕ရဲ႕အတြင္းေရးမွဴး ကိုေဇာ္ေဇာ္ ထြန္း က ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။

“သူတို႕ေနရာ သူ႕ျမိဳ႕နယ္အလိုက္ေတာ့အေျခအေနမတူၾကဘူးေပါ့။ ပုဏၰားကြ်န္းနဲ႕ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ ဘက္မွာရွိတဲ့ စစ္ေရွာင္စခန္းေတြက ကားလမ္းမအနီးမွာရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ သြားလာရလြယ္ကူတယ္။

လုံျခံဳေရးအစစ္ေဆးေတြနည္းတယ္။ ေထာက္ပ့ံကူညီမွဳေတြကေတာ့အထိုက္အေလွ်ာက္ ကေတာ့သြားလာ လို႕ရတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့အခုအခ်ိန္မွာ ေတာ့ ေထာက္ပ့ံတဲ့အသင္းအဖြဲ႕ေတြက အားနည္းလာတဲ့တဖက္ မွာလဲရွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ ရိကၡာအေနနဲ႕ ဆိုလို႕ရွိရင္ ဆန္တခုကလႊဲျပီးေတာ့က်န္တဲ့အပိုင္း မွာ ေတာ့ အားနည္းတာကိုေတြ႕ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ဒီေတာင္ေပၚေဒသေပါ့ေနာ္ ေခ်ာင္းဖ်ား ျမစ္ဖ်ားမွာရွိတဲ့ ရြာေတြဆို လို႕ရွိရင္ စစ္တပ္ကေနျပီးေတာ့မွ လုံျခံဳေရးအေၾကာင္းျပျပီးေတာ ့လွဳပ္ရွား တဲ့အခါမွာ ရိကၡာသယ္ဖို႕ ခြင့္ မျပဳတဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႕မွာအရမ္းကိုအခက္ေတြ႕ေနတယ္လို႕ၾကားပါတယ္။ ရေသ့ေတာင္ ဘူးသီးေတာင္ ေတြမွာက်ေတာ့ အဲဒီမွာရွိတဲ့စစ္ေရွာင္စခန္း ေတြက်ေတာ့ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးအခက္ခဲရွိ။ အဓိကေတာ့ အဲဒီမွာရွိတဲ့ ပဲသဒူရယ္ ဒုံးသိမ္ရယ္ေပါ့ ေနာ္။ တိုက္ပြဲေတြကအဲဒီဘက္မွာေတာက္ေလွ်ာက္ျဖစ္ေနတဲ့ အခါက် ေတာ့ အကူညီကလဲမသြားရဲၾကဘူး။ အဲဒီမွာကလည္း ျပတ္လတ္သေလာက္ျဖစ္ေနၾကျပီးေနာ္။

အခုထိကေတာ့စစ္ေရွာင္ေတြရဲ႕အေျခအေနေတြက ၅၄၈၀ ရွိေနပါေသးတယ္။ ပိတ္မိေနတဲ့ဦးေရစာရင္း ကေတာ့ အတိအက်မရဘူးေပါ့ေလ။”

အဲဒီ စစ္ေရွာင္ ၅၅၀၀ နီးပါးထဲမွာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ သလူေခ်ာင္းေက်းရြာအုပ္စုဘက္က စစ္ေဘးဒုကၡ သည္ တေထာင္ေက်ာ္ မပါေသးသလို သြားလာခြင့္ပိတ္ပင္ထားတဲ့ ေဒသေတြက စစ္ေရွာင္ေတြလည္း မပါေသးပါဘူး။ ဒီလူေတြ အားလံုးေပါင္းမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ စစ္ေဘးဒုကၡသည္အေရအတြက္ဟာ ၇၀၀၀ နီးပါးရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။

ျပည္ပအကူညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြကလည္း ဒုကၡသည္ေတြကို အကူအညီေပးတာေတြရွိေပမယ့္ ကန္႕သတ္မွဳ ေတြေၾကာင့္ ထိေရာက္မွဳအားနည္းေနတယ္လို႕ ကိုေဇာ္ေဇာ္ထြန္းကဆက္ေျပာပါတယ္။

“ေလာေလာလတ္လတ္မွာ WFPနဲ႕ ICRC ႏွစ္ဖြဲ႕ကပဲ သူတို႕ေထာက္ပံ့ကူညီမွဳေတြေပးေနတာေပါ့ေနာ္။ သူတို႕ကလဲပဲ အစိုးရရဲ႕ခြင့္ျပဳခ်က္ ေနာက္ျပီးေတာ့အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းဆီက သတင္းအခ်က္ အလက္ ေတြကိုဘဲအဓိက အားထားျပီးေတာ့မွ သြားလာေနရတယ္သူတို႕ကေနရာအႏွံ႕ျပားကို မေရာက္ နိုင္ဘူးေပါ့ေနာ္။”

လတ္တေလာမွာ ရိကၡာျပတ္လပ္ေနတာကေတာ့ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ သလူေခ်ာင္းေက်းရြာအုပ္စုက ေက်းရြာ(၈) ရြာျဖစ္တဲ့ သလူေခ်ာင္း ငစ႐ိုင္းကိုင္း၊ ကၽြန္းသာယာ၊ ေလကြီ၊ ပဲဝ၊ ကင္ပိ၊ သိမ္းေခ်ာင္း၊ ခေမာင္း စတဲ့ေက်းရြာေတြပါ။

ဒီေဒသေတြရဲ႕အခက္ခဲအေျခအေနကိုေတာ့ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ဘူမွဳကူညီေရးအဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္တဲ့ ကို ေက်ာ္လွျမင့္က အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။

“သလူေခ်ာင္းေက်းရြာအုပ္စုေတြကို ဆန္ေတြသယ္ယူခြင့္မရဖို႕ပိတ္ပင္ထားတယ္။ အဲဒီေဒသမွာေနတဲ့ ေက်းရြာေတြဟာ ပစားရိကၡာျပတ္လတ္မွဳနဲ႕ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။ အကူညီေပးေရးအဖြဲ႕ေတြလဲ အဲဒီလို ကူညီေပးခ်က္လွ်က္နဲ႕ ေပးလို႕မရတဲ့ အျဖစ္မ်ိဳးနဲ႕ၾကံဳေနရပါတယ္။”

အခုလို ေဘးဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ စစ္ေရွာင္ေတြအေရး ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ျပည္ နယ္အစိုးရ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတို႕နဲ႔ သြားေရာက္ေဆြးေႏြး ဖို႕စီစဥ္ေနတယ္လို႕ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယိ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေမာင္ေမာင္ကဆိုပါတယ္။

“တိုက္ပြဲထဲမွာဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ေက်းလက္ေနျပည္သူေတြကို ကူညီေပးခြင့္မရတာပိုဆိုးတာေပါ့ေနာ္။ လႊတ္ေတာ္ဘက္ ကေတာ့တင္ျပရမွာေပါ့ဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္တို႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တဦးခ်င္းအေနနဲ႕ေရာ ခုျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥမွာသက္ဆိုင္ ရာ ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႕ျပည္ေထာင္စုအစိုးရတို႕ကို ကြ်န္ေတာ္တို႕ သြားျပီးေတာ့ တိုက္တြန္းေဆြးေႏြးသြားမဲ့ အစီစဥ္ေတြ ရွိပါတယ္။”

တပ္မေတာ္နဲ႔ ရခုိင္လူမ်ဳိးစုလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ AA တို႔အၾကား တုိုက္ပြဲေတြကလည္း ဆက္ရွိေနဆဲပါ။ ဒီအ ေတာအတြင္းမွာပဲ ခရိီးသည္ပို႕ေဆာင္ေရးယာဥ္ေတြနဲ႕ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ပိုင္ရွင္ေတြအေနနဲ႔ တပ္မေတာ္ ကေန အတင္းေစခိုင္းမွဳေၾကာင့္သြားလာတာ စစ္ကားေတြအေပၚလမ္းၾကံဳလိုက္ပါတာ စစ္ကားအနီးမွာ ရွိေနတာ ကိုေရွာင္ၾကဥ္ၾကဖို႕ ၾကာသပေတးေန႔မွာပဲ AA အဖြဲ႔က ေၾကညာ ခ်က္တေစာင္ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ဒီလို ထုတ္ျပန္တာနဲ႕ပတ္သက္လို႕AA ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံခိုင္သုခကအခုလိုေျပာပါတယ္။

“ဗမာ့တပ္မေတာ္ကေနျပီးေတာ့ေနာ္ အရပ္သားကားေတြကို အတင္းအဓမၼေခၚျပီးေတာ့သုံးေနတဲ့ ဥစၥာရွိ တယ္။ လမ္းမွာ ေတြ႕တဲ့ကားေတြကိုဖမ္းေခၚျပီးမွ သူတို႕ပစၥည္းေတြကိုသြားခိုင္းတဲ့ဥစၥာေတြရွိတယ္။ ကြ်န္ ေတာ္ တို႕ကေနာက္ထပ္ ေန ျပီးေတာ့ အရပ္သားေတြကို ဗမာစစ္တပ္ အဲဒီလိုမ်ိဳးေခၚလာလို႕ရွိရင္ မလိုက္ဖို႕ အတြက္က သတိေပးခ်က္ေနျပီး ေတာ့ ထုတ္ျပန္ထားတာ။

မလိုလားအပ္တဲ့ထိခိုက္မွဳေတြမျဖစ္ရေအာင္ေပါ့။”

ဒီကေန႕မွာေတာ့ ႏွစ္ဖက္တိုက္ပြဲျဖစ္ပြါးတဲ့သတင္းေတြ မရေသးဘူးလို႔ ခုိင္သုခကေျပာပါတယ္။ တဖက္မွာ လဲ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း ျမိဳ႕နယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အစိုးရရဲ႕သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြကေန သြား လာေရးကန္႔သတ္တာနဲ႔ ေက်းရြာေတြမွာ စစ္ေဆးတာေတြကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲ အေျခ အေနမွာရွိပါတယ္။


https://burmese.voanews.com/a/rakhine-refugee-situation-/4776685.html