ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းတြင္း မီးေလာင္မႈ ၿဖစ္ပြား

VOA 

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)

12 ေမ၊ 2020
မဆုမြန္

ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္း မီးေလာင္ေနတဲ့ ျမင္ကြင္း (ဓာတ္ပံု - U Eisalam ( U Aye Lwin) ေမ ၁၂၊ ၂၀၂၀)

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းတြင္း မီးေလာင္မႈသတင္းကုိ ဗီြအိုေအျမန္မာပိုင္းသတင္း ေထာက္ မဆုမြန္က ေျပာျပေပးပါမယ္။

သိန္းခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ခုိလႈံေနတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ ေကာ့ဇ္ဘဇားခရိုင္က ကုတုပေလာင္ဒုကၡ သည္စ ခန္း အမွတ္(၁) မွာ ဒီကေန႔ အေစာပုိင္းက မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားရာမွာ ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈ ႀကီးမားတဲ့အေၾကာင္း ဒုကၡသည္ေတြက ေျပာပါတယ္။ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးနဲ႔ ကေလးတခ်ဳိ႕ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့ေပမဲ့ အေသအေပ်ာက္ေတာ့ မရွိဘူးလုိ႔လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးအီစလံက ေျပာပါတယ္။

"ေကာဇ္ဘဇားခရိုင္ ဒုကၡသည္စခန္းအမွတ္ ၁ မွာ ဂတ္စ္မီး ဖိုး ကေနတဆင့္ ေနအိမ္အလံုး ၃၂၇ လံုးမီးထဲပါသြားၿပီး ၁၀၅လံုး ပ်က္စီးသြားတယ္။ ေလာေလာဆယ္က သူတို႔မီးေလာင္ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေရာ မီးသတ္ကားေတြလည္း လာ တယ္ဗ်ာ။ ဒုကၡသည္စခန္းက ကမ့္အနီးအနားက မီးသတ္ ကားေတြပါ။ လာၿငိမ္းေပးတာ မီးက ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ အခုက အိမ္ေျခက ၃၀၀ ေက်ာ္မီးထဲပါသြားေတာ့ သူတို႔မွာ ရွိသမွ် အိမ္ထဲမွာ စုေဆာင္းထားတဲ့ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ပစၥည္း
ေတြ အကုန္လံုး ပ်က္စီးဆံုးရံႈးသြားတယ္။ ကေလးေလးေတြနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕ေတာ့ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္။"

ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္း ခ်က္ျပဳတ္ရာမွာ အသုံးျပဳေလ့ရွိၾကတဲ့ ဂတ္စ္မီးဖုိကေန မီးေလာင္မႈ စတင္ျဖစ္ပြား တာလုိ႔လည္း ဒုကၡသည္ေတြက ေျပာပါတယ္။ စခန္းတြင္းက ဒုကၡသည္ေတြအေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ARSPH ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ဥကၠ႒ Mohib Ullah ကေတာ့ အခုအခါ မီးေဘးသင့္ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ယာယီကယ္ဆယ္ေရးစခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ေပး ထားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

"ဟုတ္တယ္။ ဒီကေန႔မနက္ ၈ နာရီေက်ာ္ေက်ာ္မွာ အိမ္မွာ ဂတ္စ္အိုးရွိတယ္ေလ။ အဲ့ဒီ့ ဂတ္စ္အိုးကေန ေပါက္သြားလို႔ အဲ့တာ မီးေလာင္လို႔ အိမ္ေျခ အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မီးေလာင္သြားတယ္။ မနက္က မီးသတ္ ကားေတြ သံုးစီးေတာင္ လာၿပီးသတ္လိုက္တာ မဟုတ္ရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေလာင္သြားမွာ ေက်းဇူး ေတာ္ ေတာ္တင္တယ္။ အခုလည္း လူေတြက အိမ္ေတြကိုဖ်က္တယ္ မီးေလာင္မွာ စိုးလို႔ အဲ့ဒီ့မွာတင္လည္း ဆံုးရံႈးသြားတာ မနည္းဘူး။ အခုကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ စာရင္းဇယားျပဳစုေနတယ္။

အခုမီးေလာင္သြားတဲ့ေနရာေတြကို ရွင္းလင္းေနတယ္ မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားတဲ့ေနရာေတြမွာ အသစ္ျပန္ လည္ေဆာက္လုပ္ဖို႔အတြက္ သစ္ေတြ၊ ဝါးေတြနဲ႔ စေနၾကတယ္။ ၾကိဳးစားေနၾကတယ္ အကုန္လံုးက ဝုိင္းလုပ္ ေနၾကတယ္။ အခု NGO ေတြေရာ ဘဂၤလားအစိုးရဘက္ကေရာ ဝိုင္းၿပီး ကူညီေပးေနၾကတယ္။ အခုက ကမ့္ထဲမွာက ကိုရိုနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး Lock Down လုပ္ထားတာေလ။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔က နဂိုကတည္း က လည္း အတူတူပဲ အရင္ကေရာအခုေရာ Lock Down ေနေနၾကရတာပါပဲ မထူးပါဘူးဗ်ာ ဒါေပမဲ့ အျပင္က လူေတြေတာ့ အထဲကို လံုးဝေပးမဝင္ဘူး။"

SEE ALSO:
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကုိ အကာအကြယ္ေပးဖုိ႔ မေလးရွားအစုိးရကုိ လူ႔အ ခြင့္ အေရးအဖဲြ႔ေတြ တုိက္တြန္း

႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ဦးအီစလံကေတာ့ COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ေၾကာင့္ သြားလာလႈပ္ရွားမႈေတြ ကန္႔သတ္ထားခ်ိန္မွာ တစ္ပူေပၚ ႏွစ္ပူဆင့္ဆုိသလုိ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အေျခအ ေနေၾကာင့္ အခက္အခဲျဖစ္ေနသူေတြကုိ အျမန္ဆုံးအကူအညီေပးဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ေျပာပါတယ္။

"မီးေဘးသင့္တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို အျမန္ဆံုး အကူညီေပးပါလို႔ က်ေနာ္တို႔က ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။ သူတို႔ မွာ အရမ္းဒုကၡေရာက္ပါတယ္။ မိုးရာသီလည္းေရာက္ေတာ့မယ္။ အခုက ဥပုသ္လလည္းျဖစ္ေနတာဆိုေတာ့ သူတို႔ကို အျမန္ဆံုး မကူေပးရင္ အေတာ္ေတာ္ေလး အတိဒုကၡေရာက္ၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ UNHCR နဲ႔ WFP ကေန အျမန္ဆံုးလာေရာက္ကူညီေပးဖို႔ကိုလည္း အေလးအနက္ေတာင္းဆိုပါတယ္။"

၂၀၁၇ ထဲတုန္းက ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ARSA ႐ုိဟင္ဂ်ာ အစြန္းေရာက္အဖဲြ႔ကုိ လုိက္လံႏွိမ္နင္းတဲ့ ျမန္မာစစ္ တပ္ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးေတြ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတာပါ။ ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ တရား၀င္လက္မခံေပမဲ့ ဒုကၡ သည္ေတြကုိ စိစစ္ၿပီး ျပန္လည္လက္ခံဖုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံနဲ႔ေရာ၊ ကုလသမဂၢနဲ႔ပါ နားလည္မႈစာခၽြန္ လႊာ ေတြ သီးျခားလက္မွတ္ေရးထုိးထားပါတယ္။ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ကုလသမဂၢၾကား နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာကုိ
ေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ သက္တမ္းတုိးလုိက္ေပမဲ့ COVID-19 ကပ္ေရာဂါ ႀကံဳေနရတဲ့အတြက္ ဒုကၡ သည္ေတြေနရပ္ျပန္ေရး အေထာက္အကူေပးေရး အစီအစဥ္ကို ယာယီရပ္ဆုိင္းထားရေၾကာင္းလည္း ဒုက ၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီး႐ုံး (UNHCR) ေျပာခြင့္ရက ဗြီအုိေအကုိ ေျပာဆုိထားပါတယ္။ 

လင့္၊ https://burmese.voanews.com/a/rohingya-camp-fire/5416303.html