ရခိုင္ဒုကၡသည္မ်ား (Khine Murn Chun (Citizen Journalist))
ရခုိင္ျပည္နယ္ထဲက စစ္ေဘးေရွာင္ေနၾကရသူေတြ၊ ေနာက္ မူဆလင္ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ႐ံုးက ဆက္လက္ ေထာက္ပံ့ ကူညီသြားမယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မ ဟာမင္းႀကီးက ျမန္မာခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ ကတိျပဳ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေရွာင္ေနၾကရသူေတြ၊ ဒုကၡ သည္ ေတြ ေနရပ္ရင္းေတြကို ျပန္ႏုိင္ခြင့္ရေရး အေရးႀကီးတယ္လို႔လည္း ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ကုလသမဂၢ မဟာမင္း ႀကီးက အေလးထား ေျပာဆိုပါတယ္။ မသိဂႌထုိက္ စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းက မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း၊ ေနာက္ လတ္တေလာ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အမ်ားစု ရခုိင္တိုင္းရင္းသားေတြ ပါဝင္တဲ့ စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာ စစ္ေရွာင္ေနၾကရသူေတြကေတာ့ အျမန္ဆံုး ေနရပ္ရင္း ေတြ ကို ျပန္ႏုိင္ေရး အတြက္ တိုက္ပြဲေတြ ရပ္သြားဖို႔ လိုလားေနၾကတယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi က UNHCR WEBSITE မွာေျပာဆိုထားပါတယ္။
“သူတို႔ က်ေနာ္႔ကို ေျပာတာကေတာ့ တိုက္ခုိက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ေရး သက္ဆိုင္သူ အားလံုးကို ေျပာေပး ဖို႔ပါ။ အားလံုးက အရပ္သားေတြကို မထိခိုက္ေစဖို႔နဲ႔ သူတို႔ အိမ္ျပန္ႏုိင္ေရး အေျခအေနမ်ိဳး ဖန္တီးေပးဖို႔ လို အပ္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ အျမန္ဆံုး အိမ္ျပန္ခ်င္ၾကပါတယ္။”
စစ္ေရွာင္ေတြ၊ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းက လူေတြ ေနရပ္ရင္းေတြကို ျပန္ႏုိင္ဖို႔၊ ေနာက္ သူတို႔ ဆႏၵနဲ႔ အညီ ျဖစ္ ဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက အေလးထား တိုက္တြန္းပါတယ္။
“လတ္တေလာ စစ္ေရွာင္ ထြက္ေျပးေနရသူေတြ အပါအဝင္ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနရ သူေတြ ဌာေနျပန္လို႔ရႏုိင္ၿပီဆိုရင္ သူတို႔ ေနရပ္ရင္းေတြကို ျပန္ခြင့္ျပဳဖို႔ကလည္း သိပ္ၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔က တျခားအရပ္ေဒသ တခုကို သြားတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါက သူတို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေဒသပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ ”
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ မူဆ လင္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကရဆဲ ျဖစ္သလို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က မူဆလင္ေတြ အမ်ားစုရွိတဲ့ ရခုိင္ ေၿမာက္ပိုင္း နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြေၾကာင့္ မူဆလင္ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရ တာပါ။ အခု လက္တေလာမွာလည္း ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ ျမန္မာ စစ္တပ္ၾကား တိုက္ပြဲေတြ ေၾကာင့္ ရခုိင္ ေဒသခံ အမ်ားစု ပါတဲ့ လူေပါင္း ၃ ေသာင္းေလာက္ ေနရပ္ရင္းေတြကေန ထြက္ေျပးၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္ေနၾက ရတာပါ။ ဒီလူေတြ အားလံုး အတြက္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ႐ံုးဘက္က ဆက္ၿပီး ေထာက္ပံ့ကူညီ ပါမယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ခရီးစဥ္ အတြင္း ေျပာဆိုပါတယ္။ မူဆလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကရသူေတြ အေျခအေနကိုလည္း မစၥတာ Grandi က အခုလို ေျပာပါ တယ္။
“ေန႔စဥ္ဘဝမွာကိုပဲ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနက ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ လို႔ မရတဲ့ အေနအထားပါ။ ရခုိင္ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းက ေျပာၾကတဲ့ အထဲ မွာေတာ့ အထူးသျဖင့္ ငါးသြားဖမ္းဖို႔၊ စိုက္ခင္းေတြမွာ အလုပ္သြားလုပ္ဖို႔ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲကေန ထြက္ခြာ သြာလာခြင့္ အေျခအေနပါ။ မူဆလင္ေတြ အားလံုး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အားလံုး ဒါမွမဟုတ္လည္း အမ်ားအျပား က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္သြားေတာ့ လယ္ကြင္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ အလုပ္သမား အင္အားစုမရွိ ျဖစ္ကုန္တယ္ဆိုတာကို ရခုိင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ တျခား လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းေတြကေတာင္ ေျပာၾကပါ တယ္။”
ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ရဲ႕ ေသာၾကာေန႔က အဆံုးသတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္ မာႏုိင္ငံ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ ရြက္ေန တဲ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာကို သက္တမ္းတိုးခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ႏုိင္ေရးကို အေထာက္ အကူ ျဖစ္ေစမယ့္ စီမံကိန္းေတြလို႔ ေျပာဆိုထားတဲ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ႐ံုး UNHCR၊ ကုလ သမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ UNDP နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာ အရ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္း ျပန္လာႏုိင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခင္း အက်င္းမ်ိဳးကို ပံ့ပိုး ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ရခုိင္ ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ ေျပာဆိုပါတယ္။
“ဘက္စံု ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးက လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း အားလံုး အတြက္ အလြန္ကိုပဲ အေရးႀကီးလွၿပီး UNDP ေနာက္ တျခားသူေတြနဲ႔ အတူတကြ က်ေနာ္တို႔ ဒါကို ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥတခုတည္း နဲ႔ေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ေရး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို အျပည့္အဝ ဖန္တီးေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ”
ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ရဲ႕ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့တဲ့ ၅ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေန တဲ့ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့သလို ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ ခိုလံႈေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသား
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းက မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း၊ ေနာက္ လတ္တေလာ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ အမ်ားစု ရခုိင္တိုင္းရင္းသားေတြ ပါဝင္တဲ့ စစ္ေရွာင္ျပည္သူေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ လတ္တေလာ စစ္ေရွာင္ေနၾကရသူေတြကေတာ့ အျမန္ဆံုး ေနရပ္ရင္း ေတြ ကို ျပန္ႏုိင္ေရး အတြက္ တိုက္ပြဲေတြ ရပ္သြားဖို႔ လိုလားေနၾကတယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္ မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi က UNHCR WEBSITE မွာေျပာဆိုထားပါတယ္။
“သူတို႔ က်ေနာ္႔ကို ေျပာတာကေတာ့ တိုက္ခုိက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ေရး သက္ဆိုင္သူ အားလံုးကို ေျပာေပး ဖို႔ပါ။ အားလံုးက အရပ္သားေတြကို မထိခိုက္ေစဖို႔နဲ႔ သူတို႔ အိမ္ျပန္ႏုိင္ေရး အေျခအေနမ်ိဳး ဖန္တီးေပးဖို႔ လို အပ္ေနၾကပါတယ္။ သူတို႔ အျမန္ဆံုး အိမ္ျပန္ခ်င္ၾကပါတယ္။”
စစ္ေရွာင္ေတြ၊ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္းက လူေတြ ေနရပ္ရင္းေတြကို ျပန္ႏုိင္ဖို႔၊ ေနာက္ သူတို႔ ဆႏၵနဲ႔ အညီ ျဖစ္ ဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက အေလးထား တိုက္တြန္းပါတယ္။
“လတ္တေလာ စစ္ေရွာင္ ထြက္ေျပးေနရသူေတြ အပါအဝင္ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနရ သူေတြ ဌာေနျပန္လို႔ရႏုိင္ၿပီဆိုရင္ သူတို႔ ေနရပ္ရင္းေတြကို ျပန္ခြင့္ျပဳဖို႔ကလည္း သိပ္ၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ တကယ္လို႔ သူတို႔က တျခားအရပ္ေဒသ တခုကို သြားတယ္ဆိုရင္လည္း ဒါက သူတို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေဒသပဲ ျဖစ္ရပါမယ္။ ”
ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ဘာသာေရးဆန္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးၾကရတဲ့ မူဆ လင္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကရဆဲ ျဖစ္သလို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က မူဆလင္ေတြ အမ်ားစုရွိတဲ့ ရခုိင္ ေၿမာက္ပိုင္း နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြေၾကာင့္ မူဆလင္ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရ တာပါ။ အခု လက္တေလာမွာလည္း ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ AA နဲ႔ ျမန္မာ စစ္တပ္ၾကား တိုက္ပြဲေတြ ေၾကာင့္ ရခုိင္ ေဒသခံ အမ်ားစု ပါတဲ့ လူေပါင္း ၃ ေသာင္းေလာက္ ေနရပ္ရင္းေတြကေန ထြက္ေျပးၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္ေနၾက ရတာပါ။ ဒီလူေတြ အားလံုး အတြက္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ႐ံုးဘက္က ဆက္ၿပီး ေထာက္ပံ့ကူညီ ပါမယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ခရီးစဥ္ အတြင္း ေျပာဆိုပါတယ္။ မူဆလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနၾကရသူေတြ အေျခအေနကိုလည္း မစၥတာ Grandi က အခုလို ေျပာပါ တယ္။
“ေန႔စဥ္ဘဝမွာကိုပဲ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနက ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ လို႔ မရတဲ့ အေနအထားပါ။ ရခုိင္ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းက ေျပာၾကတဲ့ အထဲ မွာေတာ့ အထူးသျဖင့္ ငါးသြားဖမ္းဖို႔၊ စိုက္ခင္းေတြမွာ အလုပ္သြားလုပ္ဖို႔ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲကေန ထြက္ခြာ သြာလာခြင့္ အေျခအေနပါ။ မူဆလင္ေတြ အားလံုး၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အားလံုး ဒါမွမဟုတ္လည္း အမ်ားအျပား က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ထြက္သြားေတာ့ လယ္ကြင္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ဖို႔ အလုပ္သမား အင္အားစုမရွိ ျဖစ္ကုန္တယ္ဆိုတာကို ရခုိင္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းနဲ႔ တျခား လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းေတြကေတာင္ ေျပာၾကပါ တယ္။”
ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ရဲ႕ ေသာၾကာေန႔က အဆံုးသတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္ မာႏုိင္ငံ ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာေတာ့ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ ရြက္ေန တဲ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာကို သက္တမ္းတိုးခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးေနရတဲ့ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ႏုိင္ေရးကို အေထာက္ အကူ ျဖစ္ေစမယ့္ စီမံကိန္းေတြလို႔ ေျပာဆိုထားတဲ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ႐ံုး UNHCR၊ ကုလ သမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ UNDP နဲ႔ ျမန္မာ အစိုးရၾကား ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာ အရ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းေတြကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္း ျပန္လာႏုိင္ေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အခင္း အက်င္းမ်ိဳးကို ပံ့ပိုး ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးက ရခုိင္ ခရီးစဥ္ အတြင္းမွာ ေျပာဆိုပါတယ္။
“ဘက္စံု ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးက လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း အားလံုး အတြက္ အလြန္ကိုပဲ အေရးႀကီးလွၿပီး UNDP ေနာက္ တျခားသူေတြနဲ႔ အတူတကြ က်ေနာ္တို႔ ဒါကို ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥတခုတည္း နဲ႔ေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ေရး ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို အျပည့္အဝ ဖန္တီးေပးႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ”
ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး Filippo Grandi ရဲ႕ ေမလ ၂၀ ရက္ေန႔က စတင္ခဲ့တဲ့ ၅ ရက္ၾကာ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အတြင္းမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႔ဆံုၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္းမွာ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေန တဲ့ စီမံကိန္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့သလို ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ ခိုလံႈေနၾကတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသား
ေတြ ေနရပ္ရင္း ျပန္ႏုိင္ေရး ကိစၥလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment