VOA ဗွီအိုအေ (မြန်မာဌာန)
အင်ကြင်းနိုင်
8 ဇူလိုင်၊ 2020
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ရှိ သက်ကယ်ပြင်ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ တွေ့ရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ တချို့။ (စက်တင်ဘာ ၀၇၊ ၂၀၁၆)
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေ မဲပေးပိုင်ခွင့် ရရှိရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်အခြေစိုက် အာရေ ကန် ရိုဟင်ဂျာယူနီယံက ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ အစီအရင်ခံစာ အကြောင်းတင်ပြမှာပါ။ ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အဲဒီအစီရင်ခံစာမှာ အဓိကပါဝင်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ Wakar Uddin က အခုလို စပြောပါတယ်။
ဒေါက်တာ Wakar Uddin။ ။ အရေးအကြီးဆုံး တခုက ရွေးကောက်ပွဲအကြောင်း ရိုဟင်ဂျာလူတွေရဲ့ မဲဆန္ဒ ပေးနိုင်ခွင့်၊ ရိုဟင်ဂျာ ပါတီကို မဲဆန္ဒ election မှာ ရပ်တည်နိုင်မယ့်အကြောင်း၊ နောက်တခုက ရခိုင်ပြည် နယ်မှာ မြို့နယ်အမျိုးမျိုးမှာ ဖြစ်နေတဲ့ စစ်ဖြစ်နေတဲ့အခြေအနေ၊ ဒုက္ခသည်အခြေအနေ၊ နောက်တခုက ဒုက္ခသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာရှိတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်တွေအကြောင်း၊ သူတို့ ပြန်နိုင်၊ သွားဖို့ အခြေအနေ၊ ဘယ်လိုလဲ အဲ့ဒါ။"
SEE ALSO:
မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ ဒီကိစ္စက ကုလသမဂ္ဂကလည်း ဒီဟာသူတို့အတွက် အရေး ကြီးဆုံးအချက်အနေနဲ့ ပြောထားတာ ရှိတော့ အခုလက်ရှိ အခြေအနေအရ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ မဲပေးပိုင်ခွင့်အခြေ အနေ ဘယ်လို ရှိပါသလဲရှင့်။
ဒေါက်တာ Wakar Uddin။ ။ မြန်မာအစိုးရက ရှောင်နေတယ်လို့ ကြားတယ်။ ရှောင်နေတာက ကျနော်ထင် တာက ဒီတပ်မတော်က တပ်မတော်ဘက်က ကန့်ကွက်လို့ အခြေအနေမကောင်းလို့ ဖြစ်ရင်ဖြစ်မှာပေါ့လေ။ အစိုးရရှေ့မှာလည်း NLD အစိုးရရှေ့မှာလည်း ရိုဟင်ဂျာကို မုန်းတဲ့လူတွေလည်း ရှိတယ်လေ၊ ဆန့်ကျင်တဲ့ လူတွေလည်းရှိတယ်။ အဲ့ဒီတော့ ရှုပ်ပွတဲ့ ပြဿနာဖြစ်သွားတယ်။ အဲ့ဒီတော့ အခြေအနေက အခုကျနော်တို့ စောင့်ကြည့်နေတယ်လေ။ သူတို့ မဲပေးနိုင်ခွင့် ရှိမလား၊ မရှိဘူးလားဆိုတာ။
မအင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခုရခိုင်မှာ လုပ်မယ့်မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေရဲ့ အနေအထား ဥပမာ စစ်တွေမှာရှိတဲ့ IDP မှာ ရှိတဲ့ လူတွေကရော မဲပေးနိုင်မလားပေါ့နော်။ အဲ့လိုမျိုး အခြေအနေကိုရော ဘယ်လောက်ထိသိထားလဲရှင့်။
ဒေါက်တာ Wakar Uddin။ ။ အခုရခိုင်ပြည်မှာရှိတဲ့ ရွာတွေ၊ IDP စခန်းတွေ၊ IDP camp တွေမှာ ရှိတဲ့ လူတွေ ကို အခုသူတို့ ဘာလုပ်မယ်ဆိုတာ နိုင်ငံသားရှိတဲ့သူတွေ green card တွေ၊ ပြီးတော့ ကဒ်အနီ သူတို့ကို မဲပေးနိုင်ခွင့်ပေးမယ်လို့ပြောပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာထဲမှာတော့ အနီကဒ်သိပ်မရှိပါဘူး။ မြန်မာအစိုးရကရိုဟင်ဂျာ တွေကို by force အတင်းအဓ္ဓမ သူတို့ကို NVC လုပ်ခိုင်းပြီးတော့ အဲဒီကနေပြီးတော့ ဒီနိုင်ငံသားပြု လက် မှတ်တွေပေးနေပါတယ်။ အဲဒါကို ရိုဟင်ဂျာကို နိုင်ငံခြားသားလာတယ်၊ တခြားနိုင်ငံက လာတယ်ဆိုပြီးတော့ အဲဒါကို သူတို့ကို NVC လုပ်ခိုင်းတယ်ပေါ့လေ။ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးထဲမှာလည်း နားမလည်တဲ့သူတွေရှိလို့ တချို့ လူတွေက အဲဒါ ဘယ်လောက်ဆိုတယ်ဆိုတာ နားမလည်လို့ နိုင်ငံသားပြုကဒ် ကိုင်ထားတာ ရှိပါတယ်။ အခု သူတို့ပါ အစိုးရက စာရင်းလုပ်နေတာမှ အကွဲရိုဟင်ဂျာလူတွေ၊ နိုင်ငံသားပြုကဒ်တွေ ရှိတဲ့သူတွေ မဲပေးနိုင် မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ၂၀၁၀ မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုး white card သူတို့ကို မဲဆန္ဒပေးခွင့် မပေးပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်မှာ ရှိတဲ့ မြို့တွေအားလုံးမှာ ရိုဟင်ဂျာ နည်းနည်းပါးပါးပဲ ၁၀၀၊ ၂၀၀ လောက်တောင် ရှိမှာ မဟုတ် ဘူး။ သူတို့ မဲ ပေးနိုင်ခွင့်ရှိတဲ့လူ ဆိုတာ။
.png)
