စစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာများ၏ ကျေးရွာများ၊ ဗလီများ၊ မြေယာ၊အိုးအိမ်၊ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို စနစ်တကျ ဖျက်ဆီးပြီး နယ်ခြားစောင့်တပ်စခန်းများ ဆောက်လုပ်ခဲ့၊ အေးရှားဝေါလ် ၊ အမျိုးသားကြီးပွားတိုးတက်ရေး ကုမ္ပဏီ အပါအဝင် စီးပွား ရေးလုပ်ငန်းများက အကျိုးအမြတ်ရယူခဲ့

လူထုနွေဦး
Yangon Khit Thit News Agency
September 30, 2025

ဓာတ်ပုံ- Reuters ။

ရခိုင်ပြည်တွင် အကြမ်းဖက်စစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာများ၏ ကျေးရွာများ၊ ဗလီများ၊ မြေယာ၊အိုးအိမ်၊ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို စနစ်တကျ ဖျက်ဆီး သိမ်းယူပြီး နယ်ခြားစောင့်တပ်စခန်းများ ဆောက်လုပ်ခဲ့ပြီး ယင်းသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းမှ အကျိုး အမြတ်ရရှိခဲ့သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်အဖွဲ့အစည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တရား-IIMM ၏ အစီရင်ခံစာတွင် တရားဝင် ထုတ်ဖော်ထားသည်။

ရခိုင်မှာ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေခဲ့တဲ့နေရာတွေမှာ စစ်တပ်က စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနေရာ တည်ဆောက်အစားထိုးခဲ့ -IIMM

BBC
၃၀ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတုန်းက မြန်မာနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်မှာ အမျိုးသားတစ်ဦး ကန်သင်းရိုးပေါ် လမ်းလျှောက်နေတဲ့မြင်ကွင်းဖြစ်ပါတယ်

 

မြန်မာစစ်တပ်ဟာ သူတို့ ဖျက်စီးခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ကျေးရွာတွေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာတို့ရဲ့ နေအိမ်တွေနေရာမှာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ နေရာထိုင်ခင်းတွေ၊ အခြေခံ အဆောက်အအုံ တွေနဲ့ အစားထိုးခဲ့တယ်ဆိုတဲ့အချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြသနေတဲ့ သက်သေ အထောက်အထားတွေ ရရှိထားတယ်ဆိုပြီး ကုလသမဂ္ဂက ဖွဲ့စည်းပေးထားတဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်း‌ရေး ယန္တရား IIMM က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

Companies Built Bases On Rohingya Land After They Fled Myanmar Security Forces: UN Report

OCCRP
Organized Crime and Corrupttion Reporting Project
Reported by :Mariam Shenawy
September 29, 2025

 United Nations investigators say Myanmar’s military demolished Rohingya villages, hiring private companies to clear the land and build security infrastructure. 

Myanmar companies received state contracts to build police posts and other infrastructure on land seized from Rohingya Muslims, who fled their homes amid violent “clearance operations” by security forces, United Nations investigators said in a report today.

မြန်မာ့အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို ICC ထံ လွှဲအပ်ဖို့ လုံခြုံရေးကောင်စီကို ကုလမဟာမင်းကြီး တိုက်တွန်း

BBC
၉ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၅

ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး ဗော်တာ တာ့ခ်

မြန်မာက အခြေအနေအရပ်ရပ်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်တရားရုံး (ICC)ကို လွှဲအပ်ဖို့ ကုလလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး ဗော်တာ တာ့ခ် (Volker Türk)က ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင် စီကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။

INDEPENDENT INVESTIGATIVE MECHANISIM FOR MYANMAR ( IIMM ) မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာလွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တရား(မြန်မာ-အင်္ဂလိပ်)

Press releases and statements 
Click on the link to read more 

21 August 2025 Press Release

• Rohingya's safe return to Myanmar impossible until crimes against them end and perpetrators held accountable, says Head of Myanmar Mechanism

12 August 2025 Press Release

• Myanmar Mechanism advances its identification of perpetrators – Annual Report

15 May 2025 Press Release

• The Myanmar Mechanism calls for information about aerial attack on school

ရိုဟင်ဂျာများ “လုံခြုံစွာ အိမ်ပြန်ရေး” ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ခေါင်းဆောင် တိုက်တွန်း

ဧရာဝတီ
26 August 2025

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရခေါင်းဆောင် မိုဟာမက်ယူနွတ်

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရခေါင်းဆောင် မိုဟာမက်ယူနွတ်က ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖြိုခွဲမှုကြောင့် မြန်မာမှ ထွက်ပြေးလာသည့် ရိုဟင်ဂျာ ၁.၅ သန်း “လုံခြုံစွာ အိမ်ပြန်ရေး” ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းအနေဖြင့် ဝိုင်းဝန်းလုပ် ဆောင် ကြရန် “အချိန်တန်ပြီ”ဟု ဆော်ဩလိုက်သလို အလှူရှင်များ၏ ကျဆင်းသွားနေသော ရန်ပုံငွေကို “အသက်ကယ် ထောက်ပံ့ရေး” အစီအစဉ်များ ရေရှည်တည်တံ့ရေး တိုးမြှင့်ပံ့ပိုးရန် မရှိမဖြစ် လိုအပ်ကြောင်း အလေးပေးဖော်ပြခဲ့သည်။

8 Years On: Accountability needed for Myanmar atrocities against Rohingya

A M N E S T Y
INTERNATIONAL 
25 August 2025

August 25, 2025, marks eight years since the Myanmar military and authorities launched widespread atrocities against the Rohingya population in Myanmar’s Rakhine State. 

Starting in August 2017, Myanmar security forces razed several hundred Rohingya villages and killed Rohingya women, men, and children throughout northern Rakhine State, forcing at least 700,000 to flee to Bangladesh. An Independent International Fact-Finding Mission on Myanmar documented evidence of genocide and crimes against humanity.

Since these atrocities, no one has been held accountable in Myanmar for the crimes committed against the Rohingya.

စစ်တပ်၏ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ၈ နှစ်ပြည့်ချိန် မင်းအောင်လှိုင်နှင့် စစ်ခေါင်းဆောင်များကို နိုင်ငံတကာတရားရုံးရှေ့ မှောက် ခေါ်ဆောင်ရန် SAC-M တိုက်တွန်း၊ ဗြိတိန်က တရားမျှတမှု ရရှိရေး ဆက်ပံ့ပိုးမည်

ခေတ်သစ်မီဒီယာ
ရန်ကုန်၊ ဩဂုတ် ၂၅

အကြမ်းဖက် စစ်တပ်၏ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ၈ နှစ်ပြည့်ချိန် မင်းအောင်လှိုင်နှင့် စစ်ခေါင်းဆောင်များကို နိုင်ငံတကာတရားရုံးရှေ့မှောက် ခေါ်ဆောင်ရန် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအထူး အကြံပေးကောင်စီ (SAC-M) က တိုက်တွန်းသည်။

Rohingya genocide warrants and the legitimacy battle in Myanmar

new mandala
Tin Shine Aung
19 Mar, 2025 

AUNG SAN SUU KYI AT THE INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE, DECEMBER 2019 (PHOTO: ICJ)

The NUG’s handling of Aung San Suu Kyi’s reputation has become a critical fault line within its coalition, wedging former NLD members, ethnic organisations, and liberal-democratic groups within the political wing of the anti-junta resistance. 

On 13 February a federal court in Argentina issued arrest warrants for Senior General Min Aung Hlaing, head of Myanmar’s State Administration Council (SAC), and Aung San Suu Kyi, the former State Counsellor of the National League for Democracy (NLD)-led administration and the National Unity Government (NUG) and Nobel peace laureate. The warrants, issued under universal jurisdiction, accuse them of genocide and crimes against humanity committed against the Rohingya ethnic minority. (Universal jurisdiction allows states or international bodies to prosecute individuals for serious crimes like genocide and war crimes, regardless of where they occurred or even without a direct link through nationality.)

ARSA တစ်ခန်းရပ်ချိန် RSO ခေါင်းထောင်လာနိုင်မလား

DMG
19 Mar 2025 

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ မတ်လ ၁၃ ရက်က ကုလသမဂ္ဂ၏ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရက်ရောက်ရှိလာပြီးနောက်ပိုင်း မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်စခန်းသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ယင်းနောက်ပိုင်းတွင် ARSA ခေါင်းဆောင်များဖမ်းဆီးခံရ ခြင်းဖြစ်သည်။

ပုံစာ - ဖမ်းဆီးခံရသည့် ARSA ခေါင်းဆောင်များအား တွေ့ရစဉ်။ ဓာတ်ပုံ - Daily Star 

မွတ်ဆလင်လက်နက်ကိုင်တပ်တစ်ခုဖြစ်သည့် အာရကန် ရိုဟင်ဂျာကယ်တင်ရေးတပ်မတော်(ARSA) ခေါင်းဆောင်အပါအဝင် ၁၀ ဦးကို ပြီခဲ့သည့် မတ် ၁၇ ရက်တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးရက ဖမ်းဆီးလိုက် သည်။

Accountability for crimes committed against Rohingya is critical for future peace, says Head of the Myanmar Mechanism during Bangladesh visit

 INDEPENDENT INVESTIGATIVE
MECHANISM FOR MYANMAR

Dhaka/Geneva, 24 January 2025 – Pursuing justice for crimes committed against the Rohingya is critical for their future return to their homes in Rakhine State in Myanmar and future peace, said Nicholas Koumjian, the Head of the Independent Investigative Mechanism for Myanmar, on the conclusion of his five-day official visit to Bangladesh.

During his visit, Koumjian met with high-level government officials, as well as more than 100 Rohingya activists and representatives of community organizations from the refugee camps in Cox’s Bazar.

ရိုဟင်ဂျာများအပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တာဝန်ခံမှုရှိခြင်းမှာ အနာဂတ်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အရေးကြီးကြောင်း မြန်မာယန္တရားအကြီးအကဲမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ခရီးစဥ်အတွင်းပြောကြား

INDEPENDENT INVESTIGATIVE
MECHANISM FOR MYANMAR

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သောစုံစမ်းမှုယန္တရား

ဒါကာ/ဂျီနီဗာ၊ ဇန်နဝါရီလ ၂၄ ရက် ၂၀၂၅ ခုနှစ် - ရိုဟင်ဂျာများအပေါ်ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တရားမျှတမှုရရှိရေးသည် ၎င်းတို့မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ နေရပ်သို့ပြန်နိုင်ရေးနှင့် အနာဂတ်ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အရေးကြီးကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ် ဆေးရေး ယန္တရား၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ နီကိုလတ်စ်ခွန်ဂျန် မှ ၎င်း၏ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ၅ ရက်ကြာ တရားဝင်ခရီးစဥ်အပြီးတွင် ပြောကြားခဲ့ပါသည်။

ရာဇဝတ်ကျူးလွန်သူအားလုံးကို မခွဲခြားဘဲ စစ်ဆေးမည်ဟု IIMM ပြော

DVB
January 25, 2025

Photo-UN

ကုလသမဂ္ဂရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရားအနေနဲ့ ကြီးလေးတဲ့ ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူအားလုံးကို လူမျိုး၊ ဘာသာ၊ နိုင်ငံရေးအရဆက်နွှယ်မှု တစုံတရာမခွဲခြားဘဲ စုံစမ်းစစ်ဆေးသွားမယ်လို့ ယန္တရားအကြီးအကဲက ပြောပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက်တရားမျှတမှု ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အရေးကြီး (IIMM)

VOA
ဗွီအိုအေ (မြန်မာဌာန)
၂၅ ဇန်နဝါရီ၊ ၂၀၂၅

ယခင်မှတ်တမ်းရုပ်ပုံ | ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ Cox's Bazar မှာရှိတဲ့ ကုတုပလောင် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းအတွင်း ဈေးတခုကိုတွေ့ရစဉ် (ဇွန် ၂၅၊ ၂၀၂၄)

ရိုဟင်ဂျာတွေ အပေါ်ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ အတွက် တရားမျှတမှုရှိဖို့လုပ်ဆောင်တာဟာ ရိုဟင်ဂျာတွေ နေရပ်ပြန်ရေးနဲ့ အနာဂတ်ငြိမ်းချမ်းရေး အတွက် သိပ်အရေးပါတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာ နိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တရား IIMM အကြီးအကဲ Nicholas Koumjian ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် စခန်းတွေရှိရာ ဘင်္ဂလာဒေ့ရှ် ၅ ရက်ခရီးစဉ် အပြီးမှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် ICC မှာ တရားရင်ဆိုင်ရနိုင်လား?

ဘုန်းမောင်

ဒီဇင်ဘာ ၁၉၊ ၂၀၂၄။

မြန်မာပြည်သူလူထုက ရွေးကောက်တင်မြှောက်ထားတဲ့ အရပ်သားအစိုးရကိုဖြုတ်ချပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်မှာ နိုင်ငံတော်အာဏာသိမ်းယူခဲ့တဲ့ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေနဲ့ ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးဖို့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) ရဲ့ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အာဆက်အာမက်ခမ်းက ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်မှာ လျှောက်ထားခဲ့ပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်ကို ဖမ်းဆီးနိုင်ရေး ICCနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ IIMM ပြော

RFA
RFA Burmese
2024.11.28

ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်တဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (IIMM) အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန် (Nicholas Koumjian)။ Photo: UN

မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ဖို့အတွက် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုတရားရုံး (ICC)ရဲ့ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား (IIMM)က ဆက်လက်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်ကြောင်း IIMM က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်နေတာတွေ အဆုံးသတ်ဖို့ စကားလုံးသက်သက်နဲ့ မလုံလောက်ဘူးလို့ IIMM အကြီးအကဲ ပြော

BBC
၁၀ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၄

IIMM အကြီးအကဲ မစ္စတာ နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန်

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်နေတဲ့ အဆိုးသံသရာကို အဆုံးသတ်နိုင်ဖို့ စကားလုံးတွေ သက်သက်က မလုံလောက်ဘူးလို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရား(IIMM) အကြီးအကဲ မစ္စတာ နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန်က ပြောလိုက်ပါတယ်။

ရခိုင်တိုက်ပွဲကြားမှာ မြေစာပင်ဖြစ်နေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာများ

RFA
2024.08.25 

မောင်တောမြို့တွင် ပိတ်မိနေသည့် ရိုဟင်ဂျာများကို AA အဖွဲ့က နေရာပြောင်းရွှေ့ပေးနေကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့က Arakan Bay News တွင် ဖော်ပြထားပုံ။ Arakan Bay News

 

ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းတဲ့ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ထွက်ပြေးရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ သန်းနဲ့ချီ ရှိနေပါတယ်။ ၂၀၂၁ စစ်အာ ဏာ သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း မတည်ငြိမ်မှုတွေကို မြန်မာပြည်သူတွေ ခါးစည်းခံနေရသလို ရခိုင် ပြည်နယ်မှာလည်း ရိုဟင်ဂျာတွေ ကူကယ်ရာမဲ့ ဖြစ်နေပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာတွေပေါ်ရက်စက်မှု ပြစ်ဒဏ်လွတ်ကင်းနေတာ အဆုံးသတ်ရမည်ဟု IIMM အကြီးအကဲ ပြောကြား

RFA
RFA Burmese
2024.08.22 

IIMM အကြီးအကဲ နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန် (Nicholas Koumjian) ကို ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာ ၁၄ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ်။ UNHCR

 

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လွန်ခဲ့တဲ့ ခုနစ်နှစ်က ရက်ရက်စက်စက် ကျူးလွန်ခဲ့သူတွေ ခုထိ ပြစ်ဒဏ်ကကင်းလွတ်နေပေမဲ့ ဒါတွေ ကျိုးကျေပျက်ပြားရမယ်လို့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ယန္တရား IIMM အကြီးအကဲ နီကိုလပ်စ် ကုမ်ဂျန် (Nicholas Koumjian) က သြဂုတ် ၂၂ ရက်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်သည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ ပိုမိုပြင်းထန်စွာကျူးလွန်သည့် အထောက်အထားများရှိကြောင်း မြန်မာယန္တရား၏ နှစ်ပတ်လည်အစီရင်ခံစာ