ဘာသာလောကကျမ်း ( ဦးဖေမောင်တင် )

သကျသာကီသက္ကမလူမျိုးဖြစ်စဉ် သမိုင်း

နဝရတ်ကိုးသွယ် ( သမိုင်း )

ရခိုင်နိုင်မော်ကွန်:

သမိုင်းဝင် မင်းကွန်း စစ်ကိုင်း သူရ

အေဒီ ၁၀၀၀ မှ ၁၃၀၀ ထိ မြန်မာပြည်အုပ်ချုပ်ရေး ( ဒေါက်တာသန်းထွန်း )

မြန်မာနိုင်ငံတော်သမိုင်း ( ဦးဘရှင် )

ကျောင်းသုံးမြန်မာရာဇဝင် ( ဦးဘသန်း ၊ ဘီအေ )

ကုန်းဘောင်ရာဇဝင်ကောက်နှုတ်ချက်

ကမ္ဘာ့သမိုင်း၏မှတ်တိုင်များ ( တတိယတွဲ ) မဆလထုတ်

ကမ္ဘာ့သမိုင်း၏မှတ်တိုင်များ (ဒုတိယတွဲ ) မဆလထုတ်

ျမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္းေၾကာင္း၊ အာဏာသိမ္းပြဲမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား(၂)

Frontier MYANMAR

ဂ်ာရတ္ ေဒါင္းနင္း ေရးသားသည္။
June 25, 2016
( For Reference only )

လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံကို ပုံေဖာ္လိုက္ေသာ ရႈပ္ေထြးေပြလီမႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ သမိုင္းအက်ဥ္း (ဒုတိယပိုင္း)

ဓာတ္ပုံ - ဂူးဂဲ

၁၉၈၈

လူထုအုံႂကြေတာ္လွန္မႈဆီသို႔

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တခ်ိန္က ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရးအေျခအေနမွာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အိပ္မက္ တစ္ခုသာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ တိုင္းျပည္မွာ စစ္ေအးတိုက္ပြဲမွ ေကာင္းစြာ ေရွာင္ရွားနိုင္သည့္တိုင္ စီးပြားေရးႏွင့္ နိုင္ငံေရးတြင္ ခၽြတ္ျခဳံက်သြားခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းမွာလည္း တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ယုံမွားသံသယ ျဖစ္စိတ္ ႏွွင့္ အဆင္အျခင္မဲ့ အေၾကာက္တရားတို႔ ႀကီးသထက္ႀကီးလာေတာ့သည္။ ၎၏ေနာက္လိုက္ လက္စြဲေတာ္ မ်ားက တိုင္းျပည္၏ ပကတိအေနအထားကို အထူးတလည္ အေကာင္းျမင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္းဖန္တီးထားၾက သ ၿဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းမွာ သူ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အႂကြင္းမဲ့ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ထားမိေတာ့ေၾကာင္း ေႏွာင္းပိုင္းေဝ ဖန္ေစာေၾကာမႈမ်ား ရွိလာသည္။ အျခားသူမ်ားကမူ ၎သည္ အာဏာကို နည္းလမ္းေပါင္းစုံျဖင့္ ဆုပ္ကိုင္ထား ၿခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၌မူ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။

ဂါမဏိ - ၂၁ ပင်လုံသို့ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်သမိုင်းကြောင်း

(မိုးမခ) ဩဂုတ် ၂၅၊ ၂၀၂၀

၁။ ရှမ်းပြည်

တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသ၏ သမိုင္းေၾကာင္း အက်ဥ္း

75 AD
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာကတည္းက ယေန႔ခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသ၌ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာ သာစကား မတူညီ ကြဲျပားသည့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀၀၀ ခန္႔ ဧရာဝ တီျမစ္ဝွမ္းေဒသတြင္ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈ ဉီးဆုံး ေပၚေပါက္လာခ်ိန္က ယေန႔ေခတ္ ယူနန္ျပည္ အေရွ႕ပိုင္းေဒ သ ကို ဒီယန္ဘုရင္မ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္ အုပ္စိုးခဲ့သည္။ ဒီယန္ဘုရင္မ်ားသည္ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ ဆက္စပ္ေန သည့္ ဘာသာစ ကား တစ္မ်ိဳးကို အသုံးျပဳခဲ့ဟန္ တူေသာ္လည္း အတိအက် မဆိုနိုင္ပါ။ ယူနန္နယ္သားမ်ား သည္ အျခားေသာ တိဘက္-ျမန္မာႏြယ္ ဘာသာစကားမ်ား၊ တိုင္ဘာသာႏွင့္ ၾသစထရိုအာရွ ဘာသာစကား မ်ား (ေခတ္သစ္မြန္ဘာသာကဲ့သို႔) ကိုလည္း အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ အကြောင်း သိကောင်းစရာ

ရေးသားသူ – ကောင်းစည်သူ(သုတအလင်းမဂ္ဂဇင်း)

 

 

 

 

 

 

 

 

အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတနိုင်ငံသည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာနှင့် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာအကြား၊ အရှေ့တောင်အာရှတွင် တည်ရှိ သည့် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်ဆိုင်သော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ကာ ကျွန်းပေါင်း ၁၃၀၀၀ ကျော်ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးသော ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သည်။ ဧရိယာ ၇၃၅၃၅၈ စတုရန်းမိုင်ကျယ်ဝန်းသဖြင့် အင်ဒိုနီးရှားသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၁၄ ခုမြောက် ကုန်းမြေအကြီးဆုံး နှင့် သတ္တမမြောက် ပင်လယ်နှင့်ကုန်းမြေပူးပေါင်းဧရိယာ အ ကျယ်ဆုံးနိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။

သမိုင္းတစ္ေက်ာ့ျပန္လည္ျခင္း - ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အကူး အေျပာင္းအတြက္ ေနာက္လမ္းဆံုးတစ္ခု

TNI

9 ဖေဖေါ်ဝါရီလ 2021
Article

ယေန႔သည္ အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုအတြက္ တန္းတူညီမွ်ေရးႏွင့္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး အေျခခံမူမ်ား ေရးဆြဲျပင္ဆင္ရန္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၌ စုေဝးခဲ့ၾကသည့္ သမိုင္းတြင္မည့္ ပင္လံုသေဘာတူစာ ခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည့္ေန႔ကို အစြဲျပဳ၍ က်င္းပေလ့ရွိသည့္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ျဖစ္သည္။ သို႔ ေသာ္လည္း ၂၀၂၁ ခုႏွစ္သည္ ေအာင္ပြဲခံရမည့္ေန႔ထူးေန႔ျမတ္တစ္ရက္ မဟုတ္ခဲ့ဘဲ မတရားသျဖင့္ တိုင္းျပည္အာဏာရယူထားသည့္ တပ္မေတာ္၏ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပ သည့္အေနျဖင့္ တစ္ႏိုင္လံုး အံုးအံုးက်က္က်က္ လွည္းေနေလွေအာင္း ျမင္းေဇာင္းပါမက်န္ လမ္းေပၚ ထြက္၍ ဆႏၵျပရသည့္ ေန႔ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ယခုသံုးသပ္ခ်က္အတြင္း၌ လက္ရွိအေရးအခင္း မည္မွ် ႀကီးက်ယ္အေရးပါမႈႏွင့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖစ္စဥ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံက်ရံႈးမႈႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ပဋိ ပကၡမ်ား အလြန္အႏၱရာယ္ႀကီးမားလွသည့္ပံုစံျဖင့္ သံသရာတစ္ပတ္ ျပန္လည္လာခဲ့သည့္ အေၾကာင္း ရင္းမ်ားကို TNI မွ ဆန္းစစ္သံုးသပ္တင္ျပထားသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ ေရးကို ေရရာေသခ်ာမႈမရွိသည့္ အနာဂတ္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္၌ မဟုတ္ဘဲ ယေန႔ပင္ အေရးတႀကီးလိုအပ္ ေနၿပီျဖစ္သည္။

၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ ျပည္ေထာင္စုေန႔၌ေတြ႔ရွိရသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆႏၵျပပြဲမ်ား

ၿမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္းေၾကာင္း၊ အာဏာသိမ္းပြဲမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား(၂)

လက္ရွိျမန္မာနိုင္ငံကို ပုံေဖာ္လိုက္ေသာ ရႈပ္ေထြးေပြလီမႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ သမိုင္းအက်ဥ္း(ဒုတိယပိုင္း)

ဂ်ာရတ္ ေဒါင္းနင္း ေရးသားသည္။

ဓာတ္ပုံ – ဂူးဂဲ

၁၉၈၈

လူထုအုံႂကြေတာ္လွန္မႈဆီသို႔

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ တခ်ိန္က ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ စီးပြားေရးအေျခအေနမွာ ေမွးမွိန္ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အိပ္မက္တစ္ခုသာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ တိုင္းျပည္မွာ စစ္ေအးတိုက္ပြဲမွ ေကာင္းစြာ ေရွာင္ရွားနိုင္သည့္တိုင္ စီးပြားေရးႏွင့္ နိုင္ငံေရးတြင္ ခၽြတ္ျခဳံက်သြားခဲ့ရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းမွာလည္း တႏွစ္ထက္တႏွစ္ ယုံမွားသံသယ ျဖစ္စိတ္ႏွင့္ အဆင္အျခင္မဲ့ အေၾကာက္တရားတို႔ ႀကီးသထက္ႀကီးလာေတာ့သည္။ ၎၏ေနာက္လိုက္ လက္စြဲေတာ္မ်ားက တိုင္းျပည္၏ ပကတိအေနအထားကို အထူးတလည္ အေကာင္းျမင္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္းဖန္တီးထားၾကသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းမွာ သူ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အႂကြင္းမဲ့ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ထားမိေတာ့ေၾကာင္း ေႏွာင္းပိုင္းေဝဖန္ေစာေၾကာမႈမ်ား ရွိလာသည္။ အျခားသူမ်ားကမူ ၎သည္ အာဏာကို နည္းလမ္းေပါင္းစုံျဖင့္ ဆုပ္ကိုင္ထားျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၌မူ ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အေျပာင္းအလဲတစ္ခုသို႔ ေရာက္ရွိသြားသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ သမိုင္းေၾကာင္း၊ အာဏာသိမ္းပြဲမ်ားႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား (၁)

လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံကို ပုံဖော်လိုက်သော ရှုပ်ထွေးပွေလီမှုများနှင့် ပြည့်နှက်နေသည့် သမိုင်းအကျဉ်း(ပထမပိုင်း) 

ဂျာရတ် ဒေါင်းနင်း ရေးသားသည်။

၁၉၄၈

မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေး


မြန်မာနိုင်ငံသည် ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်ရေးကို တရားဝင် ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။ ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေးနှင့် ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (ဖဆပလ-AFPFL) က အာဏာရပါတီအဖြစ် ပေါ်ထွက်လာသော်လည်း လွတ် လပ်ရေးကြိုးပမ်းသူ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမှာ လုပ်ကြံခံရပြီး တိုင်းပြည်မှာ နိုင်ငံရေး အရှုပ်အထွေး၊ ပြည်တွင်းစစ်တို့ဖြင့် အကျပ်ဆိုက်နေခဲ့ရသည်။ ဖွံ့ဖြိုးကာစ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဦးဆောင်ကျင့်သုံးနေရသူ ဝန်ကြီး  ချုပ်သစ် ဦးနုမှာ သူ့လုပ်ငန်းစဉ်အချို့ကို အကောင်အထည်မဖော်နိုင်ခဲ့ချေ။

၁၉၆၂ အာဏာသိမ္းမႈႏွင့္ ရန္ကုန္အလြန္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ အခင္းအက်င္းမ်ားအေပၚ သမာသမတ္က်သည့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈ

IPS P 1eace Desk
By John Buchanan,
On September 12, 2018

ဂၽြန္ ဗ်ဴခန္နန္ ၂


■ ၁။ နိဒါန္း


ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ ကမၻာ့အရွည္ၾကာဆုံး ျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည့္အျပင္ မ်ားျပားလွေသာ သီးျခားပဋိပကၡမ်ားလည္း ရွိေပသည္။ ၃ သုေတသီမ်ားမွာ ျပည္တြင္းစစ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာရြက္စာတမ္းေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ေရးသားခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၎တို႔၏ ေလ့လာသုေတသန ျပဳမႈမ်ားတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအေၾကာင္းကို မ်ားစြာ လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့ၾကပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ျပည္တြင္းစစ္အေၾကာင္းကို စာအုပ္ေရးသားရန္ လ်စ္လ်ဴရႈထားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ သက္ဆိုးရွည္လွသည့္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္အေပၚ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အကဲျဖတ္ ရွင္းလင္းျပနိုင္ရန္မွာ အေရးပါလွသည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။

ဥ ေရာပ ဥာဏ္သစ္ အ ေရးေတာ္ပံု